Auteur: Leon de Winter
, Samenvatting
Vroeger was Sasja Sokolov ruimtevaartgeleerde in de Sovjet-Unie. Zijn carrière verliep voorspoedig,
totdat de mede door hem ontwikkelde Oktjabr-raket direct na de lancering met bemanning en al
explodeerde. Sokolov werd verbannen naar Tomsk, een plaats in hartje Siberië. Zijn vrouw Irina en
dochtertje Natasja bleven achter in Kaliningrad. Na enkele trieste jaren emigreerde de joodse
Sokolov naar Israël. Ooit ontdekte hij in een fotolijstje bij toeval oude documenten die hem duidelijk
maakten dat hij joods was. Sokolov was niet religieus opgevoed.
In Israël verspeelde Sokolov alle kansen op een baan: bij de Israel Aerospace Corporation werd hij
niet aangenomen omdat hij een test aan de leugendetector niet goed doorstond. Sokolov weigerde
een baan bij All Seasons Parts, omdat het bedrijf handelt in tweedehands vliegtuigonderdelen van
bedenkelijke kwaliteit. Uiteindelijk moest hij genoegen nemen met een baantje als straatveger.
Hij raakte verslaafd aan wodka en een groot deel van zijn verdiende geld gaf hij uit aan de
goedkoopste wodka die er te vinden was, zodat hij zo veel mogelijk kon halen.
Zo komt het dat de 43-jarige Sokolov op 23 september 1990 de straten van Tel Aviv aan het vegen is.
Tot zijn verbijstering wordt er recht voor zijn neus een man doodgeschoten. De dader loopt, als hij
merkt dat hij betrapt is, naar Sokolov en richt zijn wapen op diens hoofd. In het Russisch stamelt
Sokolov dat hij niets gezien heeft. De moordenaar aarzelt en gaat ervandoor.
Sokolov denkt in de moordenaar een vriend, Lev Lezjawa, te hebben herkend. Hij denkt terug aan
zijn vriendschap met Lev. Als vijftienjarigen ontmoetten de twee elkaar op een middelbare school
voor hoogbegaafde leerlingen. Sokolov was altijd de beste leerling, toen de vrijbuiter Lev bij hem op
school kwam, had hij pas iemand om mee te wedijveren. Letterlijk: Sokolov en Lev wedden wie van
de twee het slimste was. Sokolov verloor, en verspeelde daarmee een waardevol paar
handschoenen. Jaren later bemerkte hij dat Lev vals had gespeeld.
De twee werden vrienden, ondanks hun tegengestelde karakters: Sokolov, de braafheid zelve, Lev,
een slechterik die alles deed wat God verboden had. Beiden hadden een joodse achtergrond die
verborgen moest blijven, dat verstevigde hun band. Later werkten Sokolov en Lev samen aan de
Oktjabr-raket, dat was de laatste periode dat ze elkaar zagen.
Enige tijd voor de ontploffing werd Lev verliefd op de vrouw van Maltsev, de kosmonaut die de
lancering niet zou overleven. Het kwam Lev iets te goed uit dat Maltsev overleed. Sokolov wist van
Levs verliefdheid en speelde dit door aan zijn vrouw Irina. Zij liet haar vermoedens omtrent sabotage
doorschemeren aan de KGB (de Russische veiligheids- en inlichtingendienst) en bracht zo Sokolov in
een lastig parket. Hij wilde niet liegen tegen de KGB, maar het verraden van zijn vriend was het
laatste wat hij zou doen. De KGB wist al genoeg. Sokolovs haperende verklaring kostte hem zijn
loopbaan, dit bracht hem in Tomsk en later in Israël, Tel Aviv, waar hij dus getuige is van een brute
moord.
Na de moord laat Sokolov zijn werk achter, dit kost hem bijna zijn baan. Hij smeekt zijn baas om
vergeving, belooft beterschap. Wanneer hij de volgende dag weer gaat werken, wordt hij
aangehouden door Naum Katsz, inspecteur zware misdrijven. Sokolov is kroongetuige van de moord
en wordt meegenomen naar het politiebureau. Hij laat weinig tot niets los over de moord. Hij zal Lev
niet nog eens verraden.
Wanneer Sokolov thuiskomt, hoort hij dat zijn verzuim definitief tot ontslag heeft geleid. In eerste
instantie vindt hij het niet eens erg. Hij heeft iets anders aan zijn hoofd: zijn nieuwe buurvrouw.