Jongvolwassenheid (18-40)
1.1 lichamelijke ontwikkeling
,1.1.1 LICHAMELIJKE ONTWIKKELING, FITHEID EN GEZONDHEID
In de meeste opzichten zijn de lichamelijke ontwikkeling en rijping ergens
in het begin van de jongvolwassenheid (20) voltooid. De
psychomotorische vermogens zijn op hun best. Reactietijd is korten,
spierkracht is groter en oog-handcoördinatie is beter.
Mensen van begin 20 zijn algemeen gezond, sterk en energiek, hoewel
veroudering is ingezet, worden deze leeftijdsgebonden veranderingen
gewoonlijk op latere leeftijd duidelijk zichtbaar.
Veroudering= de natuurlijke lichamelijke achteruitgang die wordt
veroorzaakt door de voortschrijdende leeftijd.
De lichamelijke ontwikkeling gaat nog steeds door. Mensen die laat rijpen
groeien ook nog na hun 20e door in lengte. De hersenen blijven
doorgroeien tot ze ergens tijdens de jongvolwassenheid hun maximum
hebben bereikt. Vervolgens zullen de hersenen in de latere fasen in
volume afnemen. Er wordt verder gesnoeid in de grijze massa en de
myelisering loopt door. Dit ondersteunt de cognitieve vorderingen. Dit
betekent dat het denken nog plooibaar is en kan aanpassen aan nieuwe
ervaringen. Een nieuwe taal of muziekinstrument leren is gemakkelijker
voor een jongvolwassenen dan een oudere.
myelisering= beschermt neutronen en versnelt de overdracht van
zenuwsignalen.
44% van de Nederlanders voldoet n de beweegrichtlijnen.
Prefrontale cortex= volgroeid als je enige jaren jongvolwassenen bent.
Dit gebied is verantwoordelijk voor hersenfuncties van hogere orde
(plannen, besluiten nemen). De risico’s voor de gezondheid en het welzijn
hebben voornamelijk te maken met een slecht beoordelingsvermogen
(ongeluk voertuigen, geweld, drugs- en drankmisbruik).
Zintuigen zijn in de jongvolwassenheid gevoeliger dan ooit. Ere vinden
veranderingen plaats in de elasticiteit van het oog, maar die zijn zo gering
dat ze geen verslechtering veroorzaken. Rond de 40e verandert het zicht
zoveel dat je het opmerkt.
Het gehoor is ook op zijn best, hierbij zijn vrouwen gevoeliger voor hoge
tonen.
De anderen zintuigen zien zeer gevoelig en blijven dit de hele
jongvolwassenheid. De gevoeligheid van zintuigen begint pas na 40-50
jaar af te nemen.
1.1.2 MOTORIEK, FITHEID EN WELZIJN: GEZOND BLIJVEN
Advies van WHO: volwassenen horen tussen de 18 en 65 jaar 150 tot 300
minuten matig intensief te bewegen, of 75 tot 150 minuten intensieve
beweging per week, verspreid over verschillende dagen. Daarnaast is
tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten het advies om
,stilzitten te voorkomen.
Matig intensief= stevig wandelen, fietsen, kanoën.
Zwaar intensief= hardlopen, wielrennen, voetbal.
Mensen met hoge sociaal-economische status lijken meer te bewegen dan
mensen met lage SES. Dit komt door gebrek aan tijd of geld.
Hoge SES= ruim de helft doet aan de beweegrichtlijnen
Lage SES= een derde voldoet aan de beweegrichtlijnen
Daarnaast ligt de sportparticipatie hoger bij hoog- en middengeschoolden
dan bij laaggeschoolden.
Gebrek aan beweging verhoogt de kans op hart en vaatziekten.
regelmatige lichaamsbeweging verbetert de conditie, wat betekent dat
hart en bloedvaten efficiënter werken. De longcapaciteit neemt toe,
waardoor het uithoudingsvermogen wordt vergroot. Spieren worden
sterker en het lichaam wordt soepeler en wendbaarder. Bewegingsvrijheid
wordt groter en spieren, pezen en gewrichtsbanden worden elastischer.
Lichaamsbeweging in de jongvolwassenheid vormt een goede
bescherming tegen osteoporose, botontkalking, op latere leeftijd. Ook de
kans op dar- en borstkanker, suikerziekte en zwaarlijvigheid verkleint.
Lichaamsbeweging stimuleert het immuunsysteem, waardoor je beter in
staat bent om ziekten te bestrijden. Lichaamsbeweging helpt stress en
angst te verminderen en kan verlichtend werken bij depressieklachten.
Lichaamsbeweging kan mensen het gevoel geven dat ze controle hebben
over hun lichaam, wat een goed gevoel kan geven. De hersenen werken
onder invloed van lichaamsbeweging.
De gezondheidsrisico’s zijn tijdens de jongvolwassenheid relatief gering.
Ze zijn minder gevoelig voor verkoudheden en anderen ongemakken, en
als ze ziek worden zijn ze meestal weer sneller beter.
Toch stijgt de sterfte kans bij volwassenen vanaf de puberteit
exponentieel. De sterftecijfer ligt bij mannen algemeen iets hoger dan bij
vrouwen.
De kans dat een volwassenen tussen de 20-30 jaar sterft door een ongeluk
in het verkeer is veel groter fan de kans dat hij sterft aan andere oorzaken.
Daarnaast is er een opvallende hoog aantal suïcides in deze levensfase. 35
jaar is een belangrijke mijlpaal, vanaf dat moment zijn ziekten en
aandoening belangrijkere doodsoorzaken dan ongelukken.
Keuzes in leefstijl (alcohol, drugs of onveilig vrijen) kunnen leiden tot
secundaire veroudering: lichamelijke aftakeling die wordt veroorzaakt
door omgevingsfactoren of individueel gedrag.
Er is dus een verband tussen culturele factoren, geslacht en etniciteit, en
, het risico op sterfte tijdens de jongvolwassenheid. Tussen 25-30 jaar zijn
het aantal sterftes bij mannen bijna het dubbele van dat bij vrouwen.
1.1.3 E TEN, VOEDING EN OVERGEWICHT: EEN ZWAARWEGENDE ZORG
De voedingsdriehoek maakt inzichtelijk hoe je tot een gezond
voedingspatroon komt. Het is vooral belangrijk om veel water te drinken.
Daarnaast heb je de basisvoedingsmiddelen van plantaardige
oorsprong, die hebben een gunstig effect op de gezondheid (groente,
fruit, granen, noten). Dan heb je voedingsmiddelen van dierlijke
oorsprong, die hebben een gunstig, neutraal of onvoldoende effect op de
gezondheid (vis, yoghurt, kaas, eieren, gevogelte). Als laatste heb je
voedingsmiddelen van dierlijke of plantaardige oorsprong, die
mogelijk een ongunstig effect hebben (rood vlees,
boter, kokos- en palmolie). De ultrabewerkte
producten zijn producten waar veel suiker, vet en
zout is toegevoegd en is ongunstig voor je
gezondheid.
Jongvolwassenen moeten het aantal calorieën dat
ze als adolescent innamen gaan verminderen, dit
komt omdat de groeisnelheid afvlakt.
Overgewicht= als een lichaamsgewicht 20% hoger
ligt dan het gemiddelde voor iemand met een bepaalde lengte.
Body Mass Index BMI= lichaamsgewicht in kilo’s gedeeld door het
kwadraat van lengte in meters.
Overgewicht= BMI boven de 25
Obesitas= BMI boven de 30
2022: 44,5% van de Nederlanders overgewicht
2022: 13,3% van de Nederlanders obesitas
Overgewicht lijkt sinds 2020 te stabiliseren, maar de cijfers nemen alsnog
toe.
Meest bekende eetstoornissen: anorexia nervosa (AN), boulimia nervosa
en de eetbuistoornis.
Anorexia nervosa= laag lichaamsgewicht en verstoord lichaamsbeeld.
Ze vinden/voelen zich vaak dik, terwijl ze mager zijn. Ze zijn bang voor
gewichtstoename en zijn geobsedeerd door alles wat met gewicht,
lichaamsomvang en eten te maken heeft. Bij anorexia eten mensen
langdurig weinig of niks om zo te vermageren en hun gewicht onder
controle te houden. Anorexia komt het meest voor bij jonge vrouwen en
een ondergewicht van 30% is geen uitzondering.
Vrouwen: 1-4% Mannen: 0,16-0,30%
1.1 lichamelijke ontwikkeling
,1.1.1 LICHAMELIJKE ONTWIKKELING, FITHEID EN GEZONDHEID
In de meeste opzichten zijn de lichamelijke ontwikkeling en rijping ergens
in het begin van de jongvolwassenheid (20) voltooid. De
psychomotorische vermogens zijn op hun best. Reactietijd is korten,
spierkracht is groter en oog-handcoördinatie is beter.
Mensen van begin 20 zijn algemeen gezond, sterk en energiek, hoewel
veroudering is ingezet, worden deze leeftijdsgebonden veranderingen
gewoonlijk op latere leeftijd duidelijk zichtbaar.
Veroudering= de natuurlijke lichamelijke achteruitgang die wordt
veroorzaakt door de voortschrijdende leeftijd.
De lichamelijke ontwikkeling gaat nog steeds door. Mensen die laat rijpen
groeien ook nog na hun 20e door in lengte. De hersenen blijven
doorgroeien tot ze ergens tijdens de jongvolwassenheid hun maximum
hebben bereikt. Vervolgens zullen de hersenen in de latere fasen in
volume afnemen. Er wordt verder gesnoeid in de grijze massa en de
myelisering loopt door. Dit ondersteunt de cognitieve vorderingen. Dit
betekent dat het denken nog plooibaar is en kan aanpassen aan nieuwe
ervaringen. Een nieuwe taal of muziekinstrument leren is gemakkelijker
voor een jongvolwassenen dan een oudere.
myelisering= beschermt neutronen en versnelt de overdracht van
zenuwsignalen.
44% van de Nederlanders voldoet n de beweegrichtlijnen.
Prefrontale cortex= volgroeid als je enige jaren jongvolwassenen bent.
Dit gebied is verantwoordelijk voor hersenfuncties van hogere orde
(plannen, besluiten nemen). De risico’s voor de gezondheid en het welzijn
hebben voornamelijk te maken met een slecht beoordelingsvermogen
(ongeluk voertuigen, geweld, drugs- en drankmisbruik).
Zintuigen zijn in de jongvolwassenheid gevoeliger dan ooit. Ere vinden
veranderingen plaats in de elasticiteit van het oog, maar die zijn zo gering
dat ze geen verslechtering veroorzaken. Rond de 40e verandert het zicht
zoveel dat je het opmerkt.
Het gehoor is ook op zijn best, hierbij zijn vrouwen gevoeliger voor hoge
tonen.
De anderen zintuigen zien zeer gevoelig en blijven dit de hele
jongvolwassenheid. De gevoeligheid van zintuigen begint pas na 40-50
jaar af te nemen.
1.1.2 MOTORIEK, FITHEID EN WELZIJN: GEZOND BLIJVEN
Advies van WHO: volwassenen horen tussen de 18 en 65 jaar 150 tot 300
minuten matig intensief te bewegen, of 75 tot 150 minuten intensieve
beweging per week, verspreid over verschillende dagen. Daarnaast is
tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten het advies om
,stilzitten te voorkomen.
Matig intensief= stevig wandelen, fietsen, kanoën.
Zwaar intensief= hardlopen, wielrennen, voetbal.
Mensen met hoge sociaal-economische status lijken meer te bewegen dan
mensen met lage SES. Dit komt door gebrek aan tijd of geld.
Hoge SES= ruim de helft doet aan de beweegrichtlijnen
Lage SES= een derde voldoet aan de beweegrichtlijnen
Daarnaast ligt de sportparticipatie hoger bij hoog- en middengeschoolden
dan bij laaggeschoolden.
Gebrek aan beweging verhoogt de kans op hart en vaatziekten.
regelmatige lichaamsbeweging verbetert de conditie, wat betekent dat
hart en bloedvaten efficiënter werken. De longcapaciteit neemt toe,
waardoor het uithoudingsvermogen wordt vergroot. Spieren worden
sterker en het lichaam wordt soepeler en wendbaarder. Bewegingsvrijheid
wordt groter en spieren, pezen en gewrichtsbanden worden elastischer.
Lichaamsbeweging in de jongvolwassenheid vormt een goede
bescherming tegen osteoporose, botontkalking, op latere leeftijd. Ook de
kans op dar- en borstkanker, suikerziekte en zwaarlijvigheid verkleint.
Lichaamsbeweging stimuleert het immuunsysteem, waardoor je beter in
staat bent om ziekten te bestrijden. Lichaamsbeweging helpt stress en
angst te verminderen en kan verlichtend werken bij depressieklachten.
Lichaamsbeweging kan mensen het gevoel geven dat ze controle hebben
over hun lichaam, wat een goed gevoel kan geven. De hersenen werken
onder invloed van lichaamsbeweging.
De gezondheidsrisico’s zijn tijdens de jongvolwassenheid relatief gering.
Ze zijn minder gevoelig voor verkoudheden en anderen ongemakken, en
als ze ziek worden zijn ze meestal weer sneller beter.
Toch stijgt de sterfte kans bij volwassenen vanaf de puberteit
exponentieel. De sterftecijfer ligt bij mannen algemeen iets hoger dan bij
vrouwen.
De kans dat een volwassenen tussen de 20-30 jaar sterft door een ongeluk
in het verkeer is veel groter fan de kans dat hij sterft aan andere oorzaken.
Daarnaast is er een opvallende hoog aantal suïcides in deze levensfase. 35
jaar is een belangrijke mijlpaal, vanaf dat moment zijn ziekten en
aandoening belangrijkere doodsoorzaken dan ongelukken.
Keuzes in leefstijl (alcohol, drugs of onveilig vrijen) kunnen leiden tot
secundaire veroudering: lichamelijke aftakeling die wordt veroorzaakt
door omgevingsfactoren of individueel gedrag.
Er is dus een verband tussen culturele factoren, geslacht en etniciteit, en
, het risico op sterfte tijdens de jongvolwassenheid. Tussen 25-30 jaar zijn
het aantal sterftes bij mannen bijna het dubbele van dat bij vrouwen.
1.1.3 E TEN, VOEDING EN OVERGEWICHT: EEN ZWAARWEGENDE ZORG
De voedingsdriehoek maakt inzichtelijk hoe je tot een gezond
voedingspatroon komt. Het is vooral belangrijk om veel water te drinken.
Daarnaast heb je de basisvoedingsmiddelen van plantaardige
oorsprong, die hebben een gunstig effect op de gezondheid (groente,
fruit, granen, noten). Dan heb je voedingsmiddelen van dierlijke
oorsprong, die hebben een gunstig, neutraal of onvoldoende effect op de
gezondheid (vis, yoghurt, kaas, eieren, gevogelte). Als laatste heb je
voedingsmiddelen van dierlijke of plantaardige oorsprong, die
mogelijk een ongunstig effect hebben (rood vlees,
boter, kokos- en palmolie). De ultrabewerkte
producten zijn producten waar veel suiker, vet en
zout is toegevoegd en is ongunstig voor je
gezondheid.
Jongvolwassenen moeten het aantal calorieën dat
ze als adolescent innamen gaan verminderen, dit
komt omdat de groeisnelheid afvlakt.
Overgewicht= als een lichaamsgewicht 20% hoger
ligt dan het gemiddelde voor iemand met een bepaalde lengte.
Body Mass Index BMI= lichaamsgewicht in kilo’s gedeeld door het
kwadraat van lengte in meters.
Overgewicht= BMI boven de 25
Obesitas= BMI boven de 30
2022: 44,5% van de Nederlanders overgewicht
2022: 13,3% van de Nederlanders obesitas
Overgewicht lijkt sinds 2020 te stabiliseren, maar de cijfers nemen alsnog
toe.
Meest bekende eetstoornissen: anorexia nervosa (AN), boulimia nervosa
en de eetbuistoornis.
Anorexia nervosa= laag lichaamsgewicht en verstoord lichaamsbeeld.
Ze vinden/voelen zich vaak dik, terwijl ze mager zijn. Ze zijn bang voor
gewichtstoename en zijn geobsedeerd door alles wat met gewicht,
lichaamsomvang en eten te maken heeft. Bij anorexia eten mensen
langdurig weinig of niks om zo te vermageren en hun gewicht onder
controle te houden. Anorexia komt het meest voor bij jonge vrouwen en
een ondergewicht van 30% is geen uitzondering.
Vrouwen: 1-4% Mannen: 0,16-0,30%
