1
,Inhoudsopgave
Inleiding ................................................................................................................................. 2
Probleemgebied ................................................................................................................. 2
Ziektebeeld in relatie tot de vitale bedreiging .....................................................................3
Doel- en vraagstelling ........................................................................................................3
Disease Framework ............................................................................................................... 4
Orgaansystemen ............................................................................................................... 5
Een pneumonie aan de hand van de ABCDE-methodiek. ..................................................6
Ilness framework ................................................................................................................... 7
Zorgen/problemen .............................................................................................................. 7
Verwachtingen ................................................................................................................... 8
Gevoelens en gedachten ...................................................................................................8
Effecten en behandeling op het dagelijks leven .................................................................8
Analyse en synthese .......................................................................................................... 9
Verpleegbeleid ..................................................................................................................... 10
1. Verpleegkundige diagnose: Angst ................................................................................10
2. Verpleegkundige diagnose: Vermoeidheid ....................................................................10
......................................................................................................................................... 10
3. Verpleegkundige diagnose: risico op overbelasting van de mantelzorgverlener ..........10
Multidisciplinaire samenwerking .......................................................................................11
Conclusie ............................................................................................................................ 12
Literatuurlijst ......................................................................................................................... 13
Bijlage 1: Het getranscribeerde interview ............................................................................15
Bijlage 2: Het zoekplan ........................................................................................................24
Bijlage 3: Beoordeling wetenschappelijke artikelen .............................................................29
Wetenschappelijke beoordeling van artikel 1. ................................................................30
......................................................................................................................................... 32
Wetenschappelijke beoordeling artikel 2 ...........................................................................32
Inleiding
Probleemgebied
Jaarlijks krijgen ongeveer 270.000 mensen een longontsteking (pneumonie) (RIVM, 2023).
Voor een deel van deze mensen is een ziekenhuisopname noodzakelijk. Volgens het
Centraal bureau voor statistiek werden er in 2022 ongeveer 27.020 mensen opgenomen met
een pneumonie, de mortaliteit was bij deze opnames 8,7% (2.350 patiënten) (Centraal
bureau voor Statistiek, 2024). Een pneumonie komt voor bij elke leeftijdsgroep. Kwetsbare
2
,ouderen lopen een hoger risico op het doormaken van een pneumonie, bijvoorbeeld door
een verzwakt immuunsysteem of andere aandoeningen zoals hartfalen. Ook is dit een
frequente oorzaak van overlijden bij ouderen (Dudink et al., 2021).
In een studie van Mangen et al. (2017) is de kwaliteit van leven bij patiënten die in het
ziekenhuis zijn opgenomen, met een buiten het ziekenhuis opgelopen pneumonie gemeten.
Bij dit onderzoek werd er aan 3.225 deelnemers gevraagd of zij een vragenlijst over de
gezondheidstoestand tijdens een pneumonie wilden invullen aan de hand van een SF-36. De
SF-36 bestaat uit 36 items die de gezondheid meten in acht domeinen, zoals fysiek en
sociaal functioneren. De resultaten van de eerste vragenlijst werden vergeleken met de
vragenlijsten die werden afgenomen 1, 6 en 12 maanden na de pneumonie. De deelnemers
werden onderverdeeld in personen die in het ziekenhuis waren opgenomen en een
radiologisch bevestigde CAP (personen waarbij er een X-thorax is gemaakt) kregen, en niet-
zieke proefpersonen die radiologisch geen bevestigde CAP kregen. Uit het onderzoek is
geconcludeerd dat de proefpersonen met een CAP een zesvoudig verhoogde mortaliteit en
16% lagere kwaliteit van leven in het jaar na het ontslag uit het ziekenhuis hadden,
vergeleken met niet-zieke personen (Mangen et al., 2017).
Patiënt
Het beroepsproduct richt zich op een patiënt die in een periode vitaal bedreigd is geweest.
Voor dit verslag is een respondent, ook wel mevrouw genoemd, geïnterviewd. Mevrouw is 80
jaar en opgenomen op de longafdeling in het ziekenhuis. Mevrouw had al een aantal dagen
last van benauwdheidsklachten, zij vertelt dat zij amper kon lopen door de benauwdheid.
Hierdoor kon mevrouw bijvoorbeeld zelf geen boodschappen meer doen of sporten, iets wat
zij graag deed. Op het moment van het interview heeft mevrouw extra zuurstof via een
neusbrilletje en krijgt zij antibiotica.
Mevrouw is naar de huisarts gekomen met benauwdheidsklachten. De huisarts heeft de
ontstekingswaarde in het bloed (CRP) bepaald via een bloedafname. Het CRP van mevrouw
was verhoogd, waardoor de huisarts de conclusie heeft getrokken dat mevrouw een
pneumonie had. Zij kreeg een antibioticakuur voorgeschreven en is weer naar huis gegaan.
Na een aantal dagen waren de benauwdheidsklachten nog steeds aanwezig bij mevrouw, na
een nieuwe CRP-bepaling bij de huisarts, bleek dat het CRP gestegen was in vergelijking tot
de vorige bloedafname. Mevrouw ervaarde veel ongemak van de pneumonie, zoals hoesten,
benauwdheid en kortademigheid.
Hierdoor heeft de huisarts haar had verzocht om naar de spoedeisende hulp te gaan. Hier is
extra zuurstof gestart door een lage saturatie en was een opname op de longafdeling
noodzakelijk.
Ziektebeeld in relatie tot de vitale bedreiging
Een pneumonie wordt veroorzaakt door een micro-organisme (vaak een bacterie). Dit leidt
tot een ontstekingsreactie waarbij het alveolaire membraan verdikt en de alveoli zich met
vocht vullen. Dit vermindert de diffusie van zuurstof en koolstofdioxide, wat symptomen zoals
dyspneu, verwardheid en hoesten veroorzaakt. Bij ouderen is het risico op overlijden groot
als een pneumonie niet tijdig wordt behandeld.
Mogelijke complicaties zijn longabces, empyeem (pusophoping in de pleuraholte), maar ook
buiten de longen zoals een sepsis, hartfalen, en/of atriumfibrilleren (Dudink et al., 2021).
Mevrouw is cardiaal belast, waardoor het van belang is dat de bovengenoemde complicaties
voorkomen worden.
Doel- en vraagstelling
Er wordt onderzoek gedaan naar het vitaal bedreigde moment van mevrouw. Hierbij wordt er
een doel- en vraagstelling geformuleerd.
3
, Doelstelling:
Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de kwaliteit van leven na het doormaken van
een pneumonie.
Vraagstelling:
Wat zijn de psychosociale gevolgen van mevrouw na het doormaken van een pneumonie?
Disease Framework
Definitie pneumonie
Een pneumonie is een infectie van de alveoli (longblaasjes) en het omringende weefsel. De
ernst van een pneumonie hangt vaak samen met het micro-organisme dat de ontsteking
veroorzaakt.
Een pneumonie is een term wat meerdere ziekten overkoepeld, elk veroorzaakt door een
ander micro-organisme: een bacterie, een virus of een schimmel. Een pneumonie ontstaat
meestal nadat micro-organismen door inademing in de longen terecht zijn gekomen (Beers
et al., 2005).
4
,Inhoudsopgave
Inleiding ................................................................................................................................. 2
Probleemgebied ................................................................................................................. 2
Ziektebeeld in relatie tot de vitale bedreiging .....................................................................3
Doel- en vraagstelling ........................................................................................................3
Disease Framework ............................................................................................................... 4
Orgaansystemen ............................................................................................................... 5
Een pneumonie aan de hand van de ABCDE-methodiek. ..................................................6
Ilness framework ................................................................................................................... 7
Zorgen/problemen .............................................................................................................. 7
Verwachtingen ................................................................................................................... 8
Gevoelens en gedachten ...................................................................................................8
Effecten en behandeling op het dagelijks leven .................................................................8
Analyse en synthese .......................................................................................................... 9
Verpleegbeleid ..................................................................................................................... 10
1. Verpleegkundige diagnose: Angst ................................................................................10
2. Verpleegkundige diagnose: Vermoeidheid ....................................................................10
......................................................................................................................................... 10
3. Verpleegkundige diagnose: risico op overbelasting van de mantelzorgverlener ..........10
Multidisciplinaire samenwerking .......................................................................................11
Conclusie ............................................................................................................................ 12
Literatuurlijst ......................................................................................................................... 13
Bijlage 1: Het getranscribeerde interview ............................................................................15
Bijlage 2: Het zoekplan ........................................................................................................24
Bijlage 3: Beoordeling wetenschappelijke artikelen .............................................................29
Wetenschappelijke beoordeling van artikel 1. ................................................................30
......................................................................................................................................... 32
Wetenschappelijke beoordeling artikel 2 ...........................................................................32
Inleiding
Probleemgebied
Jaarlijks krijgen ongeveer 270.000 mensen een longontsteking (pneumonie) (RIVM, 2023).
Voor een deel van deze mensen is een ziekenhuisopname noodzakelijk. Volgens het
Centraal bureau voor statistiek werden er in 2022 ongeveer 27.020 mensen opgenomen met
een pneumonie, de mortaliteit was bij deze opnames 8,7% (2.350 patiënten) (Centraal
bureau voor Statistiek, 2024). Een pneumonie komt voor bij elke leeftijdsgroep. Kwetsbare
2
,ouderen lopen een hoger risico op het doormaken van een pneumonie, bijvoorbeeld door
een verzwakt immuunsysteem of andere aandoeningen zoals hartfalen. Ook is dit een
frequente oorzaak van overlijden bij ouderen (Dudink et al., 2021).
In een studie van Mangen et al. (2017) is de kwaliteit van leven bij patiënten die in het
ziekenhuis zijn opgenomen, met een buiten het ziekenhuis opgelopen pneumonie gemeten.
Bij dit onderzoek werd er aan 3.225 deelnemers gevraagd of zij een vragenlijst over de
gezondheidstoestand tijdens een pneumonie wilden invullen aan de hand van een SF-36. De
SF-36 bestaat uit 36 items die de gezondheid meten in acht domeinen, zoals fysiek en
sociaal functioneren. De resultaten van de eerste vragenlijst werden vergeleken met de
vragenlijsten die werden afgenomen 1, 6 en 12 maanden na de pneumonie. De deelnemers
werden onderverdeeld in personen die in het ziekenhuis waren opgenomen en een
radiologisch bevestigde CAP (personen waarbij er een X-thorax is gemaakt) kregen, en niet-
zieke proefpersonen die radiologisch geen bevestigde CAP kregen. Uit het onderzoek is
geconcludeerd dat de proefpersonen met een CAP een zesvoudig verhoogde mortaliteit en
16% lagere kwaliteit van leven in het jaar na het ontslag uit het ziekenhuis hadden,
vergeleken met niet-zieke personen (Mangen et al., 2017).
Patiënt
Het beroepsproduct richt zich op een patiënt die in een periode vitaal bedreigd is geweest.
Voor dit verslag is een respondent, ook wel mevrouw genoemd, geïnterviewd. Mevrouw is 80
jaar en opgenomen op de longafdeling in het ziekenhuis. Mevrouw had al een aantal dagen
last van benauwdheidsklachten, zij vertelt dat zij amper kon lopen door de benauwdheid.
Hierdoor kon mevrouw bijvoorbeeld zelf geen boodschappen meer doen of sporten, iets wat
zij graag deed. Op het moment van het interview heeft mevrouw extra zuurstof via een
neusbrilletje en krijgt zij antibiotica.
Mevrouw is naar de huisarts gekomen met benauwdheidsklachten. De huisarts heeft de
ontstekingswaarde in het bloed (CRP) bepaald via een bloedafname. Het CRP van mevrouw
was verhoogd, waardoor de huisarts de conclusie heeft getrokken dat mevrouw een
pneumonie had. Zij kreeg een antibioticakuur voorgeschreven en is weer naar huis gegaan.
Na een aantal dagen waren de benauwdheidsklachten nog steeds aanwezig bij mevrouw, na
een nieuwe CRP-bepaling bij de huisarts, bleek dat het CRP gestegen was in vergelijking tot
de vorige bloedafname. Mevrouw ervaarde veel ongemak van de pneumonie, zoals hoesten,
benauwdheid en kortademigheid.
Hierdoor heeft de huisarts haar had verzocht om naar de spoedeisende hulp te gaan. Hier is
extra zuurstof gestart door een lage saturatie en was een opname op de longafdeling
noodzakelijk.
Ziektebeeld in relatie tot de vitale bedreiging
Een pneumonie wordt veroorzaakt door een micro-organisme (vaak een bacterie). Dit leidt
tot een ontstekingsreactie waarbij het alveolaire membraan verdikt en de alveoli zich met
vocht vullen. Dit vermindert de diffusie van zuurstof en koolstofdioxide, wat symptomen zoals
dyspneu, verwardheid en hoesten veroorzaakt. Bij ouderen is het risico op overlijden groot
als een pneumonie niet tijdig wordt behandeld.
Mogelijke complicaties zijn longabces, empyeem (pusophoping in de pleuraholte), maar ook
buiten de longen zoals een sepsis, hartfalen, en/of atriumfibrilleren (Dudink et al., 2021).
Mevrouw is cardiaal belast, waardoor het van belang is dat de bovengenoemde complicaties
voorkomen worden.
Doel- en vraagstelling
Er wordt onderzoek gedaan naar het vitaal bedreigde moment van mevrouw. Hierbij wordt er
een doel- en vraagstelling geformuleerd.
3
, Doelstelling:
Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de kwaliteit van leven na het doormaken van
een pneumonie.
Vraagstelling:
Wat zijn de psychosociale gevolgen van mevrouw na het doormaken van een pneumonie?
Disease Framework
Definitie pneumonie
Een pneumonie is een infectie van de alveoli (longblaasjes) en het omringende weefsel. De
ernst van een pneumonie hangt vaak samen met het micro-organisme dat de ontsteking
veroorzaakt.
Een pneumonie is een term wat meerdere ziekten overkoepeld, elk veroorzaakt door een
ander micro-organisme: een bacterie, een virus of een schimmel. Een pneumonie ontstaat
meestal nadat micro-organismen door inademing in de longen terecht zijn gekomen (Beers
et al., 2005).
4
