SAMENVATTING
RELIGIE & BEELDVORMING
EEN KENNISMAKING MET DE OUDE WERELD – L. DE BLOIS
A SHORT HISTORY OF THE MIDDLE AGES – B.H. ROSENWEIN
A HISTORY OF EUROPE IN THE MODERN WORLD – R.R. PALMER
,INHOUDSOPGAVE
HET JODENDOM......................................................................................................................................2
AARTSVADERS EN DE OORSPRONG VAN HET JODENDOM .............................................................2
VERTREK EN TERUGKEER NAAR HET BELOOFDE LAND .................................................................. 4
VEROVERINGEN .................................................................................................................................. 6
HET CHRISTENDOM .............................................................................................................................. 10
BEGIN VAN HET CHRISTENDOM ....................................................................................................... 10
HET LEVEN VAN JEZUS VAN NAZARETH .......................................................................................... 12
DE DOOD VAN JEZUS ........................................................................................................................ 16
GROEI VAN HET CHRISTENDOM....................................................................................................... 18
BYZANTIUM ........................................................................................................................................... 21
KEIZER JUSTINIANUS I ...................................................................................................................... 22
DE ISLAM .............................................................................................................................................. 24
OORSPRONG ISLAM ........................................................................................................................ 24
ISLAMITISCHE RIJK EN DE UMAYYADEN .........................................................................................25
DE LATE MIDDELEEUWEN ................................................................................................................... 26
HERVOMRINGEN .............................................................................................................................. 26
IDENTITEITSVORMING ......................................................................................................................27
GEBOUWEN .......................................................................................................................................... 28
BEELDVORMING.................................................................................................................................... 31
JODENDOM ....................................................................................................................................... 31
CHRISTENDOM ................................................................................................................................. 33
ISLAM ................................................................................................................................................ 39
DE LATE MIDDELEEUWEN ............................................................................................................... 40
1
,RELIGIE EN BEELDVORMING
Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in verschillende religies?
HET JODENDOM
Het jodendom is de oudste monotheïstische religie ter wereld. Dit komt Monotheïstisch
doordat ze maar in één God geloven. Het Jodendom bestaat uit drie
aartsvaders: Abraham, Isaak en Jakob. Ieder heeft zijn eigen verhaal die
van belangen zijn voor het Jodendom. Toch zou het kunnen zijn dat er
aan het begin meerdere goden waren, waardoor het niet altijd een
monotheïstische religie was. Dit komt naar voren in omschrijvingen van
onder andere Asjera, een Godin die aanbad werd door Kanaänen. In de Asjera
Hebreeuwse Bijbel komt Asjera niet direct als Godin naar voren, maar
als een paal van heiligdom.
Het heilige boek van het Jodendom is de Tenach. Deze is te verdelen in Tenach
drie categorieën:
• T = Thora wat staat voor de wet: Thora
De Thora is een rol van perkamenten waarop vijf boeken van
profeet Mozes zijn geschreven. Hierin staan de verhalen van het
Joodse volk en de leefregels zoals de 10 geboden.
• N = Neb’im wat staat voor de profeten: Neb’im
Dit boek volgt op de Thora en begint bij de nieuwe leider Jozua
die Mozes opvolgde. In dit deel staan de verhalen, de wijze
lessen en de dromen van de Joodse profeten.
• CH = Chetuvim wat staat voor de geschriften: Chetuvim
Hierin staan liederen, gedichten, spreuken en verhalen.
Joden spreken het woord ‘’God’’ niet uit als een teken van respect. In
de Tenach is de naam van God JHWH of JHVH. De echte naam van de JHWH of JHVH
god is Jahweh. Joden gebruiken een ander woord voor hun god, het Jahweh
woord Adonai als een term van respect en aanbidding voor god. Adonai
➔ Het geschrift voor JHWH
De Joden werden in het verleden nog niet Joods genoemd, maar
Israëlieten of Hebreeuwers. De informatie over de Israëlieten hebben
we tot ons kunnen krijgen doormiddel van de Bijbel. Dit is ook de enige
bron die er is. Er zijn nauwelijks archeologische bronnen.
AARTSVADERS EN DE OORSPRONG VAN HET JODENDOM
HET BEGIN MET ABRAHAM
Het Jodendom vind zijn oorsprong rond 1813 v.Chr. Dit vond volgens de 1813 v.Chr.
bijbel plaats in het plaatsje Ur (huidige Irak) waar Abraham leefde. God Abraham
riep Abraham op om zijn geboorteland te verlaten en te vertrekken naar Kanaän
2
, Kanaän (huidige Israël). Door deze gebeurtenis word Abraham
beschouwd als de eerste monotheïst, doordat hij in één god geloofde. Eerste Monotheïst
Dit was zeer bijzonder voor deze tijd. Toen Abraham de reis maakte met
zijn familie (vrouw Sarï, neef Lot en vader Tenach), stopte hij eerst in
Charan. Dit deed hij omdat zijn vader, Terach, zich daar besloot te Charan
vestigen. Charan was een welvarende handelsstad, waardoor het een
logische plek was te verblijven. Dit deden Abraham en zijn familie dan
ook, tot de dood van zijn vader. Toen kreeg Abraham opnieuw een Opnieuw een teken
teken van God dat hij moest vertrekken naar Kanaän. van God
Toen Abraham aankwam in Kanaän, sloot God een verbond met Verbond
Abraham. God beloofde Abraham dat dit land van hem en zijn
nakomelingen ging zijn en dat hij een voorvader zou worden van een
groots volk. Wel op de voorwaarde dat zij God trouw zouden blijven. Dit Trouw aan god
verbond vormt de basis van het Joodse geloof en wordt gezien als Basis Joodse geloof
begin van het Joodse volk.
DE BINDING VAN ISAAK
Abraham kreeg een zoon in Kanaän, Isaak. Het verhaal rondom Isaak Isaak
bestaat dat God Abraham testte door hem te vragen zijn enige zoon Test van God
Isaak te offeren op een berg in het land Moria (Oost-Jeruzalem). Deze Moria
berg staat ook wel bekend als de Tempelberg. Abraham gehoorzaamde
en nam Isaak mee naar de berg. Hij bouwde een altaar, bond Isaak vast
en was bereid hem te offeren. Op het laatste moment greep een engel Bereid tot offeren
van God in en stopte Abraham. In plaats daarvan wees de engel hem op Engel
een ram, die gevangen zat in een struik die Abraham mocht offeren in Ram
plaats van zijn zoon.
Dit verhaal laat zien dat Abraham gehoorzaam is aan God en zijn geloof
in Gods voorzienigheid. Ook wordt dit verhaal gezien door het
Jodendom als een ultiem voorbeeld van vertrouwen in God en de kracht
van het verbond tussen God en de aartsvaders. Het verhaal is ook een
belangrijk symbool voor tijdens Rosj Hasjana (het Joodse Nieuwjaar), Rosj Hasjana
waarbij er op de Sjofar (ramshoorn) wordt geblazen ter herinnering van Sjofar
deze gebeurtenis.
Isaak wordt in het Jodendom beschouwd als de verbinding tussen de
God en de Israëlieten. Hij symboliseert gehoorzaamheid aan God. Gehoorzaamheid
Omdat Isaak de schakel is tussen Abraham en Jakob, wordt hij als
belangrijk figuur gezien in het Jodendom.
HET VERHAAL VAN JAKOB
Jakob was de zoon van Isaak en een tweeling. Hij werd geboren na zijn Jakob
broer Ezau. Rebekka kreeg tijdens haar zwangerschap een goddelijke Ezau
boodschap dat de jongste de belangrijkste zou worden. Dit zou later Boodschap van God
leiden tot spanningen tussen de broers. Jakob verkreeg op een slimme,
3
RELIGIE & BEELDVORMING
EEN KENNISMAKING MET DE OUDE WERELD – L. DE BLOIS
A SHORT HISTORY OF THE MIDDLE AGES – B.H. ROSENWEIN
A HISTORY OF EUROPE IN THE MODERN WORLD – R.R. PALMER
,INHOUDSOPGAVE
HET JODENDOM......................................................................................................................................2
AARTSVADERS EN DE OORSPRONG VAN HET JODENDOM .............................................................2
VERTREK EN TERUGKEER NAAR HET BELOOFDE LAND .................................................................. 4
VEROVERINGEN .................................................................................................................................. 6
HET CHRISTENDOM .............................................................................................................................. 10
BEGIN VAN HET CHRISTENDOM ....................................................................................................... 10
HET LEVEN VAN JEZUS VAN NAZARETH .......................................................................................... 12
DE DOOD VAN JEZUS ........................................................................................................................ 16
GROEI VAN HET CHRISTENDOM....................................................................................................... 18
BYZANTIUM ........................................................................................................................................... 21
KEIZER JUSTINIANUS I ...................................................................................................................... 22
DE ISLAM .............................................................................................................................................. 24
OORSPRONG ISLAM ........................................................................................................................ 24
ISLAMITISCHE RIJK EN DE UMAYYADEN .........................................................................................25
DE LATE MIDDELEEUWEN ................................................................................................................... 26
HERVOMRINGEN .............................................................................................................................. 26
IDENTITEITSVORMING ......................................................................................................................27
GEBOUWEN .......................................................................................................................................... 28
BEELDVORMING.................................................................................................................................... 31
JODENDOM ....................................................................................................................................... 31
CHRISTENDOM ................................................................................................................................. 33
ISLAM ................................................................................................................................................ 39
DE LATE MIDDELEEUWEN ............................................................................................................... 40
1
,RELIGIE EN BEELDVORMING
Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in verschillende religies?
HET JODENDOM
Het jodendom is de oudste monotheïstische religie ter wereld. Dit komt Monotheïstisch
doordat ze maar in één God geloven. Het Jodendom bestaat uit drie
aartsvaders: Abraham, Isaak en Jakob. Ieder heeft zijn eigen verhaal die
van belangen zijn voor het Jodendom. Toch zou het kunnen zijn dat er
aan het begin meerdere goden waren, waardoor het niet altijd een
monotheïstische religie was. Dit komt naar voren in omschrijvingen van
onder andere Asjera, een Godin die aanbad werd door Kanaänen. In de Asjera
Hebreeuwse Bijbel komt Asjera niet direct als Godin naar voren, maar
als een paal van heiligdom.
Het heilige boek van het Jodendom is de Tenach. Deze is te verdelen in Tenach
drie categorieën:
• T = Thora wat staat voor de wet: Thora
De Thora is een rol van perkamenten waarop vijf boeken van
profeet Mozes zijn geschreven. Hierin staan de verhalen van het
Joodse volk en de leefregels zoals de 10 geboden.
• N = Neb’im wat staat voor de profeten: Neb’im
Dit boek volgt op de Thora en begint bij de nieuwe leider Jozua
die Mozes opvolgde. In dit deel staan de verhalen, de wijze
lessen en de dromen van de Joodse profeten.
• CH = Chetuvim wat staat voor de geschriften: Chetuvim
Hierin staan liederen, gedichten, spreuken en verhalen.
Joden spreken het woord ‘’God’’ niet uit als een teken van respect. In
de Tenach is de naam van God JHWH of JHVH. De echte naam van de JHWH of JHVH
god is Jahweh. Joden gebruiken een ander woord voor hun god, het Jahweh
woord Adonai als een term van respect en aanbidding voor god. Adonai
➔ Het geschrift voor JHWH
De Joden werden in het verleden nog niet Joods genoemd, maar
Israëlieten of Hebreeuwers. De informatie over de Israëlieten hebben
we tot ons kunnen krijgen doormiddel van de Bijbel. Dit is ook de enige
bron die er is. Er zijn nauwelijks archeologische bronnen.
AARTSVADERS EN DE OORSPRONG VAN HET JODENDOM
HET BEGIN MET ABRAHAM
Het Jodendom vind zijn oorsprong rond 1813 v.Chr. Dit vond volgens de 1813 v.Chr.
bijbel plaats in het plaatsje Ur (huidige Irak) waar Abraham leefde. God Abraham
riep Abraham op om zijn geboorteland te verlaten en te vertrekken naar Kanaän
2
, Kanaän (huidige Israël). Door deze gebeurtenis word Abraham
beschouwd als de eerste monotheïst, doordat hij in één god geloofde. Eerste Monotheïst
Dit was zeer bijzonder voor deze tijd. Toen Abraham de reis maakte met
zijn familie (vrouw Sarï, neef Lot en vader Tenach), stopte hij eerst in
Charan. Dit deed hij omdat zijn vader, Terach, zich daar besloot te Charan
vestigen. Charan was een welvarende handelsstad, waardoor het een
logische plek was te verblijven. Dit deden Abraham en zijn familie dan
ook, tot de dood van zijn vader. Toen kreeg Abraham opnieuw een Opnieuw een teken
teken van God dat hij moest vertrekken naar Kanaän. van God
Toen Abraham aankwam in Kanaän, sloot God een verbond met Verbond
Abraham. God beloofde Abraham dat dit land van hem en zijn
nakomelingen ging zijn en dat hij een voorvader zou worden van een
groots volk. Wel op de voorwaarde dat zij God trouw zouden blijven. Dit Trouw aan god
verbond vormt de basis van het Joodse geloof en wordt gezien als Basis Joodse geloof
begin van het Joodse volk.
DE BINDING VAN ISAAK
Abraham kreeg een zoon in Kanaän, Isaak. Het verhaal rondom Isaak Isaak
bestaat dat God Abraham testte door hem te vragen zijn enige zoon Test van God
Isaak te offeren op een berg in het land Moria (Oost-Jeruzalem). Deze Moria
berg staat ook wel bekend als de Tempelberg. Abraham gehoorzaamde
en nam Isaak mee naar de berg. Hij bouwde een altaar, bond Isaak vast
en was bereid hem te offeren. Op het laatste moment greep een engel Bereid tot offeren
van God in en stopte Abraham. In plaats daarvan wees de engel hem op Engel
een ram, die gevangen zat in een struik die Abraham mocht offeren in Ram
plaats van zijn zoon.
Dit verhaal laat zien dat Abraham gehoorzaam is aan God en zijn geloof
in Gods voorzienigheid. Ook wordt dit verhaal gezien door het
Jodendom als een ultiem voorbeeld van vertrouwen in God en de kracht
van het verbond tussen God en de aartsvaders. Het verhaal is ook een
belangrijk symbool voor tijdens Rosj Hasjana (het Joodse Nieuwjaar), Rosj Hasjana
waarbij er op de Sjofar (ramshoorn) wordt geblazen ter herinnering van Sjofar
deze gebeurtenis.
Isaak wordt in het Jodendom beschouwd als de verbinding tussen de
God en de Israëlieten. Hij symboliseert gehoorzaamheid aan God. Gehoorzaamheid
Omdat Isaak de schakel is tussen Abraham en Jakob, wordt hij als
belangrijk figuur gezien in het Jodendom.
HET VERHAAL VAN JAKOB
Jakob was de zoon van Isaak en een tweeling. Hij werd geboren na zijn Jakob
broer Ezau. Rebekka kreeg tijdens haar zwangerschap een goddelijke Ezau
boodschap dat de jongste de belangrijkste zou worden. Dit zou later Boodschap van God
leiden tot spanningen tussen de broers. Jakob verkreeg op een slimme,
3
