Hoofdstuk 1: Wat is het morele perspectief?
Moraal heeft betrekking op opvattingen, oordelen en beslissingen van waaruit wij handelen en
uitdrukken wat wij goed vinden
1.1 Drie perspectieven: morele, feitelijke en subjectieve aspecten in het werk
Driewereldenmodel =
In gesprekken over situaties waarin mensen centraal staan zijn er altijd drie aspecten/drie soorten
vragen:
Perspectief Onderwerp Soort bewering Geldigheidsclaim
1. Cognitief Feiten Feitelijke bewering Wat is waar?
2. Normatief Normen en waarden Normatieve bewering Wat is goed?
(sociaal)
3. Subjectief Gevoelens Expressieve bewering Wat is waarachtig?
De drie perspectieven zijn te onderscheiden maar hebben ook samenhang en wel op de volgende
vlakken:
- Het normatief perspectief veronderstelt het cognitieve perspectief (Morele oordelen zijn altijd
oordelen over de werkelijkheid.) (De strafrechter komt pas met een oordeel als het misdrijf helemaal
in kaart is gebracht)
- Het subjectieve perspectief veronderstelt het cognitieve en normatieve perspectief. (Het
gevoelsleven veronderstelt zowel een blik op de werkelijkheid als een moreel oordeel hierover.)
Waarden = collectieve voorstellingen omtrent het goede leven en de goede maatschappij
- zijn een ideaal wat iemand graag wil nastreven.
- (Morele) waarden hangen samen met de levensvisie
- bepaalt door opvoeding, media, onderwijs en cultuur
Morele waarden = culturele waarden
Normen = handelingsvoorschriften over wat wij in een bepaalde situatie behoren te doen of na te
laten
-van waarden afgeleid
- de wegwijzer om het doel van de waarden te behalen
Bijvoorbeeld:
Waarden: Gelijkwaardigheid
Norm: Niet discrimineren op huidskleur of sekte.
Moraal = het geheel van opvattingen, beslissingen en handelingen waarmee mensen uitdrukken wat
zij goed vinden
- is altijd verbonden met de praktijk
- Bijvoorbeeld de morele waarden als vrijheid die worden gerealiseerd in hulpverlening, opvoeding,