Voorwoord
Voor u ligt het portfolio VVZ. Dit portfolio is geschreven ter afronding van mijn VVZ-periode voor de
opleiding verpleegkunde aan Hogeschool Windesheim te Zwolle. In de periode september 2024 tot
januari 2025 heb ik gezamenlijk onderzoek gedaan binnen het lectoraat Goed leven met Dementie
aan Hogeschool Windesheim, over mensgericht taalgebruik in de zorg en ondersteuning voor
mensen met dementie.
Tijdens deze periode heb ik op professioneel vlak kunnen groeien in mijn onderzoekende houding,
maar ook op persoonlijk vlak heb ik mij kunnen ontwikkelen in mijn zelfverzekerdheid en bewust zijn
van mijn eigen handelen. Daarom heeft deze periode zowel op professioneel als persoonlijk vlak een
waardevolle bijdrage geleverd aan mijn ontwikkeling.
Ik wil mijn samenwerkingspartner, …. , bedanken voor de fijne samenwerking dit semester.
Daarnaast wil ik mijn werkbegeleider …. bedanken voor de fijne aansturing en begeleiding
gedurende het onderzoeksproces. Ik heb veel van haar mogen leren als onderzoeker. Ook wil ik mijn
stagedocent bedanken voor de fijne begeleiding op school en zijn betrokkenheid.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Lisanne Kipping
8 januari 2025
AI-verklaring:
Tijdens de voorbereiding van dit werk is er ChatGPT 4.0 gebruikt om mijn stukken tekst bondiger te
schrijven.
Na het gebruik van deze tool heb ik de uitkomsten ervan uitvoerig aangepast om ervoor te zorgen
dat mijn werk, mijn eigen competenties en leeruitkomsten reflecteert. Ik draag de volledige
verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit werk. Ik ben mij ervan bewust dat mijn handelen of
nalaten van handelen dat erop is gericht of tot gevolg heeft dat het vormen van een juist oordeel
omtrent onze kennis, inzicht en vaardigheden wordt belemmerd, kan worden beschouwd wordt als
fraude. We wijzen je erop dat het letterlijk overnemen van stukken tekst/code, etc van een AI een
juist oordeel over jouw kennis en vaardigheden in de weg staan en dus beschouwd wordt als fraude.
Pagina 1 van 77
, Inhoudsopgave
Voorwoord..................................................................................................................................1
1. Onderzoeks- en veranderopdracht...........................................................................................4
2. Gegevens Stagiaire..................................................................................................................6
2.1 Curriculum vitae................................................................................................................6
2.2 Aanvullende informatie stage............................................................................................6
2.3 Beoordelingen voorgaande semesters...............................................................................7
3. Leeractiviteiten per beroepstaak...........................................................................................13
3.1 Beroepstaak 1: De eigen professionele bijdrage aan praktijkgericht onderzoek.............13
3.2 Beroepstaak 2: Duurzaam verbeteren van de beroepspraktijk........................................14
3.3 Beroepstaak 3: Eigen professionele identiteit en profilering..........................................16
4. Bewijzen................................................................................................................................17
4.1 Bewijzen beroepstaak 1...................................................................................................17
Bewijs 1: Kennistoets VVZ...................................................................................................17
Bewijs 2: STARRT Onderzoekscyclus.................................................................................18
Bewijs 3: STARRT - Situatieomschrijving start onderzoeksproject.....................................23
Bewijs 4: Dataverzamelingsmethode: focusgroep................................................................25
Bewijs 5: Uitkomsten van het onderzoek delen op verschillende niveaus............................26
Bewijs 6: Samenwerkingsrelaties, reflectie en feedback opdrachtgever...............................28
4.2 Bewijzen beroepstaak 2...................................................................................................30
Bewijs 7: Visie op verpleegkundig leiderschap....................................................................30
Bewijs 8: Visie op kwaliteitszorg en bijdrage onderzoek aan kwaliteitszorg organisatie....31
Bewijs 9: Duurzame bijdrage van het onderzoek op verschillende niveaus en (financiële)
organisatiebelangen...............................................................................................................33
4.3 Bewijzen beroepstaak 3...................................................................................................35
Bewijs 10: Reflectie ontwikkeling kerncompetenties verpleegkundig leiderschap, feedback
medestudent en ontwikkelpunten..........................................................................................35
Bewijs 11: Feedback leiderschap werkbegeleider.................................................................37
Bewijs 12: Leiderschapsstijlentest en workshops.................................................................37
5. Formatieve beoordelingen.....................................................................................................38
5.1 Formatieve beoordeling I: Start onderzoeks-en veranderopdracht en leeractiviteiten
competentieontwikkeling (hoofdstukken 1, 2 en 3)..............................................................38
5.2 Formatieve beoordeling II: Competentieontwikkeling...................................................40
5.3 Formatieve beoordeling III: Voortgang en eigen regie op weg naar het selfassessment 42
6. Selfassessment competentieontwikkeling en adviesbeoordeling..........................................44
Pagina 2 van 77
, 6.1 Verklaring student...........................................................................................................44
6.2 Beroepstaak 1..................................................................................................................45
6.3 Beroepstaak 2..................................................................................................................49
6.4 Beroepstaak 3 Eigen professionele identiteit en profilering............................................52
7. Literatuurlijst.........................................................................................................................55
8. Bijlages..................................................................................................................................59
Bijlage 1: Resultaat kennistoets VVZ...................................................................................59
Bijlage 2: Organisatiebelangen organisaties learning community Goed leven met Dementie
Zwolle....................................................................................................................................60
Bijlage 3: Feedback focusgroep deelnemers en werkbegeleider...........................................61
Bijlage 4: Flyer zorgprofessionals.........................................................................................62
Bijlage 5: Poster onderzoek...................................................................................................62
Bijlage 6: Pitch Teun Toebes en feedback............................................................................63
Bijlage 7: Uitslag Belbintest..................................................................................................64
Bijlage 8: Feedback werkbegeleider samenwerken..............................................................65
Bijlage 9: Feedback medestudent verpleegkundig leiderschap & samenwerking................66
Bijlage 10: Feedback werkbegeleider verpleegkundig leiderschap......................................68
Beoordelingsformulier Portfolio Module Verbeteren van Zorg............................................70
Pagina 3 van 77
, 1. Onderzoeks- en veranderopdracht
Verdiep je in de onderzoeks-en veranderopdracht, de context waarin het onderzoek gaat plaatsvinden (micro, meso en macroniveau) en
bereidt een gesprek voor met de opdrachtgever. Geef de onderzoeks- en veranderopdracht hier weer na het gesprek met de
opdrachtgever.
Het lectoraat ‘Goed leven met Dementie’ is verbonden aan Hogeschool Windesheim. Dit is de plek
waar het aankomende semester de VVZ-onderzoeksstage zal plaatsvinden. Het lectoraat bestaat uit
een lector, een associate lector en verschillende andere academisch geschoolde onderzoekers en
docenten, die samenwerken met studenten en externe experts. Het lectoraat Goed leven met
Dementie wil eraan bijdragen dat er op een andere manier naar mensen met dementie wordt
gekeken, waarbij niet alleen naar de uitdagingen wordt gekeken, maar ook naar wat er nog wél
mogelijk is. Hierbij heeft het lectoraat aandacht voor het behoud van autonomie, inclusie,
participatie, waardigheid, welbevinden en zingeving. Ook spelen aspecten van positieve gezondheid
een grote rol in het onderzoek: sociale contacten, genieten, zinvol leven en blijven leren. Het
lectoraat doet onderzoek naar goed leven met dementie op verschillende niveaus (de persoon met
dementie, de sociale omgeving, de leef- en zorgomgeving en de maatschappij). Op die manier wordt
gezocht naar aanknopingspunten om de kwaliteit van leven te verbeteren en factoren weg te nemen
die de kwaliteit van leven belemmeren (Windesheim, z.d.-a).
Het aantal mensen met dementie groeit snel, in Nederland zijn er momenteel meer dan 280.000
mensen met dementie en dit aantal is in het jaar 2040 waarschijnlijk verdubbeld (Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2020). Daarbij woont momenteel het merendeel van de mensen
met dementie in Nederland thuis (79%) (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2024).
Dementie wordt dus een nog groter onderdeel van het dagelijks leven, en er moet geleerd worden
ermee om te gaan, zowel op individueel als maatschappelijk vlak, in zorg en welzijn. De meeste
thuiswonende mensen met dementie ontvangen ook hulp van zorgverleners: de meerderheid (69%)
heeft een casemanager, bijna 40% ontvangt huishoudelijke hulp of hulp van een thuiszorgorganisatie,
37% van de thuiswonende mensen met dementie ontvangen hulp of steun van de huisarts of
praktijkondersteuner en bijna een derde doet activiteiten in een groep, bijvoorbeeld in een
dagbesteding (Bijnsdorp et al., 2022).
Door de verwachte stijging van het aantal mensen met dementie in de toekomst, zullen ook steeds
meer zorg- en welzijnsmedewerkers met dit ziektebeeld te maken krijgen (Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2020). Zorg- en welzijnsprofessionals hebben een belangrijke rol
in de zorgverlening voor mensen met dementie, zowel in de thuissituatie als in de intramurale setting
(V&VN, 2020). Communicatie is een belangrijk onderdeel van zorgverlening, omdat je daarmee
iemand erkent als persoon volgens V&VN (2020). Ook de hernieuwde versie van de Zorgstandaard
Dementie (Dementiezorg voor elkaar, 2020) omschrijft het belang van communicatie tussen mensen
met dementie (en hun mantelzorgers) en zorg- en welzijnsprofessionals.
De praktijkkwestie die vanuit de learning community Goed leven met Dementie, waar het lectoraat
deel van uit maakt, naar voren is gekomen en waarnaar onderzoek wordt gedaan, is dat mensen met
dementie nog onvoldoende mensgericht worden benaderd door hun omgeving. Zij worden
bijvoorbeeld omschreven als ‘dementerenden’ of ‘dementerende ouderen’
(Samendementievriendelijk, 2022; Swaffer, 2014). Er is behoefte aan een mensgerichtere benadering
van mensen met dementie, zodat deze doelgroep waardigheid en welbevinden kan ervaren. De
learning community Goed leven met Dementie Zwolle onderzoeken tijdens het project welke
woorden door zorg- en welzijnsprofessionals worden gebruikt die door mensen met dementie (en
hun naasten) als kwetsend of beperkend worden ervaren. Dit gebeurt door verschillende cocreatie-
sessies te organiseren met deze professionals om met hen hierover in gesprek te gaan. Ook wordt
het gesprek met mensen met dementie en hun mantelzorgers aangegaan over dit onderwerp. Aan
Pagina 4 van 77
Voor u ligt het portfolio VVZ. Dit portfolio is geschreven ter afronding van mijn VVZ-periode voor de
opleiding verpleegkunde aan Hogeschool Windesheim te Zwolle. In de periode september 2024 tot
januari 2025 heb ik gezamenlijk onderzoek gedaan binnen het lectoraat Goed leven met Dementie
aan Hogeschool Windesheim, over mensgericht taalgebruik in de zorg en ondersteuning voor
mensen met dementie.
Tijdens deze periode heb ik op professioneel vlak kunnen groeien in mijn onderzoekende houding,
maar ook op persoonlijk vlak heb ik mij kunnen ontwikkelen in mijn zelfverzekerdheid en bewust zijn
van mijn eigen handelen. Daarom heeft deze periode zowel op professioneel als persoonlijk vlak een
waardevolle bijdrage geleverd aan mijn ontwikkeling.
Ik wil mijn samenwerkingspartner, …. , bedanken voor de fijne samenwerking dit semester.
Daarnaast wil ik mijn werkbegeleider …. bedanken voor de fijne aansturing en begeleiding
gedurende het onderzoeksproces. Ik heb veel van haar mogen leren als onderzoeker. Ook wil ik mijn
stagedocent bedanken voor de fijne begeleiding op school en zijn betrokkenheid.
Ik wens u veel leesplezier toe.
Lisanne Kipping
8 januari 2025
AI-verklaring:
Tijdens de voorbereiding van dit werk is er ChatGPT 4.0 gebruikt om mijn stukken tekst bondiger te
schrijven.
Na het gebruik van deze tool heb ik de uitkomsten ervan uitvoerig aangepast om ervoor te zorgen
dat mijn werk, mijn eigen competenties en leeruitkomsten reflecteert. Ik draag de volledige
verantwoordelijkheid voor de inhoud van dit werk. Ik ben mij ervan bewust dat mijn handelen of
nalaten van handelen dat erop is gericht of tot gevolg heeft dat het vormen van een juist oordeel
omtrent onze kennis, inzicht en vaardigheden wordt belemmerd, kan worden beschouwd wordt als
fraude. We wijzen je erop dat het letterlijk overnemen van stukken tekst/code, etc van een AI een
juist oordeel over jouw kennis en vaardigheden in de weg staan en dus beschouwd wordt als fraude.
Pagina 1 van 77
, Inhoudsopgave
Voorwoord..................................................................................................................................1
1. Onderzoeks- en veranderopdracht...........................................................................................4
2. Gegevens Stagiaire..................................................................................................................6
2.1 Curriculum vitae................................................................................................................6
2.2 Aanvullende informatie stage............................................................................................6
2.3 Beoordelingen voorgaande semesters...............................................................................7
3. Leeractiviteiten per beroepstaak...........................................................................................13
3.1 Beroepstaak 1: De eigen professionele bijdrage aan praktijkgericht onderzoek.............13
3.2 Beroepstaak 2: Duurzaam verbeteren van de beroepspraktijk........................................14
3.3 Beroepstaak 3: Eigen professionele identiteit en profilering..........................................16
4. Bewijzen................................................................................................................................17
4.1 Bewijzen beroepstaak 1...................................................................................................17
Bewijs 1: Kennistoets VVZ...................................................................................................17
Bewijs 2: STARRT Onderzoekscyclus.................................................................................18
Bewijs 3: STARRT - Situatieomschrijving start onderzoeksproject.....................................23
Bewijs 4: Dataverzamelingsmethode: focusgroep................................................................25
Bewijs 5: Uitkomsten van het onderzoek delen op verschillende niveaus............................26
Bewijs 6: Samenwerkingsrelaties, reflectie en feedback opdrachtgever...............................28
4.2 Bewijzen beroepstaak 2...................................................................................................30
Bewijs 7: Visie op verpleegkundig leiderschap....................................................................30
Bewijs 8: Visie op kwaliteitszorg en bijdrage onderzoek aan kwaliteitszorg organisatie....31
Bewijs 9: Duurzame bijdrage van het onderzoek op verschillende niveaus en (financiële)
organisatiebelangen...............................................................................................................33
4.3 Bewijzen beroepstaak 3...................................................................................................35
Bewijs 10: Reflectie ontwikkeling kerncompetenties verpleegkundig leiderschap, feedback
medestudent en ontwikkelpunten..........................................................................................35
Bewijs 11: Feedback leiderschap werkbegeleider.................................................................37
Bewijs 12: Leiderschapsstijlentest en workshops.................................................................37
5. Formatieve beoordelingen.....................................................................................................38
5.1 Formatieve beoordeling I: Start onderzoeks-en veranderopdracht en leeractiviteiten
competentieontwikkeling (hoofdstukken 1, 2 en 3)..............................................................38
5.2 Formatieve beoordeling II: Competentieontwikkeling...................................................40
5.3 Formatieve beoordeling III: Voortgang en eigen regie op weg naar het selfassessment 42
6. Selfassessment competentieontwikkeling en adviesbeoordeling..........................................44
Pagina 2 van 77
, 6.1 Verklaring student...........................................................................................................44
6.2 Beroepstaak 1..................................................................................................................45
6.3 Beroepstaak 2..................................................................................................................49
6.4 Beroepstaak 3 Eigen professionele identiteit en profilering............................................52
7. Literatuurlijst.........................................................................................................................55
8. Bijlages..................................................................................................................................59
Bijlage 1: Resultaat kennistoets VVZ...................................................................................59
Bijlage 2: Organisatiebelangen organisaties learning community Goed leven met Dementie
Zwolle....................................................................................................................................60
Bijlage 3: Feedback focusgroep deelnemers en werkbegeleider...........................................61
Bijlage 4: Flyer zorgprofessionals.........................................................................................62
Bijlage 5: Poster onderzoek...................................................................................................62
Bijlage 6: Pitch Teun Toebes en feedback............................................................................63
Bijlage 7: Uitslag Belbintest..................................................................................................64
Bijlage 8: Feedback werkbegeleider samenwerken..............................................................65
Bijlage 9: Feedback medestudent verpleegkundig leiderschap & samenwerking................66
Bijlage 10: Feedback werkbegeleider verpleegkundig leiderschap......................................68
Beoordelingsformulier Portfolio Module Verbeteren van Zorg............................................70
Pagina 3 van 77
, 1. Onderzoeks- en veranderopdracht
Verdiep je in de onderzoeks-en veranderopdracht, de context waarin het onderzoek gaat plaatsvinden (micro, meso en macroniveau) en
bereidt een gesprek voor met de opdrachtgever. Geef de onderzoeks- en veranderopdracht hier weer na het gesprek met de
opdrachtgever.
Het lectoraat ‘Goed leven met Dementie’ is verbonden aan Hogeschool Windesheim. Dit is de plek
waar het aankomende semester de VVZ-onderzoeksstage zal plaatsvinden. Het lectoraat bestaat uit
een lector, een associate lector en verschillende andere academisch geschoolde onderzoekers en
docenten, die samenwerken met studenten en externe experts. Het lectoraat Goed leven met
Dementie wil eraan bijdragen dat er op een andere manier naar mensen met dementie wordt
gekeken, waarbij niet alleen naar de uitdagingen wordt gekeken, maar ook naar wat er nog wél
mogelijk is. Hierbij heeft het lectoraat aandacht voor het behoud van autonomie, inclusie,
participatie, waardigheid, welbevinden en zingeving. Ook spelen aspecten van positieve gezondheid
een grote rol in het onderzoek: sociale contacten, genieten, zinvol leven en blijven leren. Het
lectoraat doet onderzoek naar goed leven met dementie op verschillende niveaus (de persoon met
dementie, de sociale omgeving, de leef- en zorgomgeving en de maatschappij). Op die manier wordt
gezocht naar aanknopingspunten om de kwaliteit van leven te verbeteren en factoren weg te nemen
die de kwaliteit van leven belemmeren (Windesheim, z.d.-a).
Het aantal mensen met dementie groeit snel, in Nederland zijn er momenteel meer dan 280.000
mensen met dementie en dit aantal is in het jaar 2040 waarschijnlijk verdubbeld (Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2020). Daarbij woont momenteel het merendeel van de mensen
met dementie in Nederland thuis (79%) (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2024).
Dementie wordt dus een nog groter onderdeel van het dagelijks leven, en er moet geleerd worden
ermee om te gaan, zowel op individueel als maatschappelijk vlak, in zorg en welzijn. De meeste
thuiswonende mensen met dementie ontvangen ook hulp van zorgverleners: de meerderheid (69%)
heeft een casemanager, bijna 40% ontvangt huishoudelijke hulp of hulp van een thuiszorgorganisatie,
37% van de thuiswonende mensen met dementie ontvangen hulp of steun van de huisarts of
praktijkondersteuner en bijna een derde doet activiteiten in een groep, bijvoorbeeld in een
dagbesteding (Bijnsdorp et al., 2022).
Door de verwachte stijging van het aantal mensen met dementie in de toekomst, zullen ook steeds
meer zorg- en welzijnsmedewerkers met dit ziektebeeld te maken krijgen (Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2020). Zorg- en welzijnsprofessionals hebben een belangrijke rol
in de zorgverlening voor mensen met dementie, zowel in de thuissituatie als in de intramurale setting
(V&VN, 2020). Communicatie is een belangrijk onderdeel van zorgverlening, omdat je daarmee
iemand erkent als persoon volgens V&VN (2020). Ook de hernieuwde versie van de Zorgstandaard
Dementie (Dementiezorg voor elkaar, 2020) omschrijft het belang van communicatie tussen mensen
met dementie (en hun mantelzorgers) en zorg- en welzijnsprofessionals.
De praktijkkwestie die vanuit de learning community Goed leven met Dementie, waar het lectoraat
deel van uit maakt, naar voren is gekomen en waarnaar onderzoek wordt gedaan, is dat mensen met
dementie nog onvoldoende mensgericht worden benaderd door hun omgeving. Zij worden
bijvoorbeeld omschreven als ‘dementerenden’ of ‘dementerende ouderen’
(Samendementievriendelijk, 2022; Swaffer, 2014). Er is behoefte aan een mensgerichtere benadering
van mensen met dementie, zodat deze doelgroep waardigheid en welbevinden kan ervaren. De
learning community Goed leven met Dementie Zwolle onderzoeken tijdens het project welke
woorden door zorg- en welzijnsprofessionals worden gebruikt die door mensen met dementie (en
hun naasten) als kwetsend of beperkend worden ervaren. Dit gebeurt door verschillende cocreatie-
sessies te organiseren met deze professionals om met hen hierover in gesprek te gaan. Ook wordt
het gesprek met mensen met dementie en hun mantelzorgers aangegaan over dit onderwerp. Aan
Pagina 4 van 77
