Atypische ontwikkeling
Hoorcollege 1: visie op ergotherapie en ontwikkelingsproblemen
Lesdoelen:
Uitgangspunten van het werken als ergo kennen
Dimensies van het handelen en taken kennen
weten wie de cliënt is en handelingsvraagstukken herkennen
nationale en internationele referentiekaders gebruiken
aantal testen kennen
principes bottom up en top down kennen en toepassen
verschillende interventies kenne en beschrijven
Voor wie is atypische ergotherapie? Personen met een beperking
Wat is atypische ontwikkeling? Het onderhouden van de levensfuncties
Waar kan de ergo werken? In de context waar het mogelijk is
Hoe kan de ergo werken? Ondersteunen en begeleiden
Gemotiveerd, ondersteunend, begeleiding, cliënt gecentreerd, luisteren naar ce cliënt à
luisteren naar de wensen van de cliënt!
Handelen en handelingsgericht werken
Niveau van compexiteit Difinitie Voorbeeld
Handelen Een activiteit of verameling Naar de zee gaan
activiteiten die op een
bepaald moment, in een
baaplde rol, in bepaalde
context plaats vindt
Activiteit Verzameling van activiteiten Zandkasteel maken
Taak Verzameling van Zandvorm vullen
basisvaardigheden
Basisvaardigheid Verzameling van functies en Scheppen
mentale processen
Functies en mentale Een simpele of willekeurige Flexie- extensie in pols
processen spier- of mentale axie
in het professioneel redeneren van de ergotherpeut staan 4 aspecten centraal
1) Handelen is het doel en middel van de interventie
2) Cliënt gecentreerd werken
3) De handelingscontext staat op de voorgrond
4) Evidence based werken
1
,Methodisch handelen
Stap 1: egotherpeutische handelingsprofiel opstellen
Een beeld vormen van de handelingssmogelijkheden en beperkingen van de cliënt met
volgende vragen
• Wie is de cliënt (persoon, familie, verzorging,…)
• Waarom zoekt de cliënt hulp gerelateerd aan het handelen?
• Wat is het participatieprobleem?
• Welke problemen ervaart de cliënt?
o Wat ervaart de cliënt met betrekking tot zijn activiteitsbeperking?
o Waar ervaart de cliënt zijn activiteitsbeperking?
à assessments, bevragen en observeren!
Stap 2 een ergotherapeutische handelingsdiagnose formuleren
Welke noden aan ergotherapeutische interventies zijn er, met inbegrip van de prioriteiten
van de cliënt en het cliëntensysteem?
• Interpreteren van de gegevens
• Overleg met multidisciplinair team
• Hulpvraag en prioriteiten
Stap 3: ergotherpeutische interventies op lange en korte termijn
Tijdens deze fase ontwikkelt de ergo een plan waarin alle acties die samen met de cliënt
ondernomen worden beschreven staan via objectieve en meetbare doelen.
Er is een onderscheid tussen interventies op het niveau van de cliënt en op het niveau van
de cliëntomgeving.
Verder wordt uitgewerkt wie de intervenite doet, welke interventie en de duur er van.
• Outcome: te bepalen met het team
• Doelen op lange termijn
o Zelfredzaamheid
o Leren/productiviteit/werk
o Vrije tijd/ontspanning/spelen
o Zelfmanagement/ empowerment/ zelfbeeld
o Autonomie, ebtrokkenheid, competentie
• Doelen op korte termijn
o Onderwijs: trimester/semester
o CAR: jaarlijk
o VB: enkele maanden
• Geoperationaliseerde doelen
o In één sessie
Stap 4: de evaluatie
De ergo reflecteert voorturend op het handelen. Hij gaat na of de interventies voldoen aan
de verwachtingen, stelt zich de vraag of doelen worden bereikt en hoe de cliënt en het
cliëntensysteem zich voelen bij de gekozen behandelingsstrategie.
2
,Benaderingswijze
Bottum up
• Proces
• Vanuit problemen!
• Focus op de mogelijkheden en beperkingen in motorische, cognitieve of psychische
vaardigheden en functies
o Bv. stoornis in gewrichten, spiersterkte, tonus,…
Top down
• Taak
• Vanuit participatie
o Kijken naar mogelijkheiden en beperkingen op niveau van vaaridgheden en
functies
o Bv. problemen in autorijden, bakken,…
Environment first
• Werken vanuit omgeving, aanpassen, hulp van omgeving,..
Ergotherapeutische interventies/ benaderingswijze
1. Ontwikkelingsneurologische benaderingswijze
• Baseert zich op neurologische principes en de normale ontwikkeling van het kind
o Een goede wisselwerking tussen stabiliteit en mobiliteit, een goede
houdingstonus en -controle en een goede dissociatie van de beweging staan
centraal
2. Verwerven van vaardigheden
• Richt zich op het aanleren van deelvaardigheden voor het optimaal functioneren in de
omgeving
o Cognitieve, assosiatieve en autonome fase zijn hier belangrijk
3. Sensomotorisch
• Baseert zich op het geven van gecontroleerde sensorische input om de integratie op
subcorticaal niveau te vergroten.
o Door het kind sensorisch te prikkelen kan het de binnenkomende info beter
intergreren zodat de motorische output adequaat is
4. Biomechanisch
• Richt zich op de ergonomische factoren die een invloed hebben op de kwaliteit van
uitvoering bij de complexere fijn motorische zaken
o De zithouding vh kind aan tafel, aangepast meubilair en positie van papier zijn
zaken die effect hebben op bweeglijkheid vh kind
5. Psychosociaal
• Wordt gebruikt als het kind tijdens de therapie gestuurd moet worden op het vlak van
zelfbeheersing, gerichtheid, copingvaardigheden en sociaal gedrag
o Vertrekkend vanuit de familiegerichte benadering
3
, Hoorcollege 2: visie op ergotherapie en ontwikkelingsporoblemen
lesdoelen
Uitgangspunten van het werken als ergo kennen
Dimensies van het handelen en taken kennen
weten wie de cliënt is en handelingsvraagstukken herkennen
nationale en internationele referentiekaders gebruiken
aantal testen kennen
principes bottom up en top down kennen en toepassen
verschillende interventies kenne en beschrijven
Leren
M – decreet: de aanleiding
De m staat voor maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
• Salamanca verdrag
• Het vlaamse gelijke kansenbeleid
o 28 juni 2002 gelijke onderwijskansen
• Het VN-verdrag inzake rechten van personen met handicap
o 13 december 2006, rechten vd personen met handicap
• Belangengroepen
• ICF
M decreet: juridisch kader
12 maart 2014
• Vlaams decreet gelijke kansen en gelijke behandeling (2008)
o Gecoördineerd en samenhangend beleid om iedereen gelijke kansen te geven
ongeacht geslacht, seksuele geaardheid of handicap
§ Handicap = een langdurig participatieprobleem als gevolg van een samenspel
tsn functiestoornissen, beperkingen in het uitvoeren van activiteiten en
persoonlijke en externe factoren
• VN verdrag inzake rechten van personen met een handicap (2006-2009)
o Alle passende maatregelen worden genomen om discriminatie op grond van een
handicap door personen, organisaties of particuliere ondernemingen uit te bannen
(artikel 4).
o Personen met een handicap mogen niet op grond van hun handicap worden
uitgesloten van het algemene onderwijssysteem (artikel 24).
o Personen met een handicap hebben toegang tot inclusief, hoogwaardig en gratis
onderwijs op basis van gelijkheid met anderen in de gemeenschap waarin zij leven
(artikel 24).
o Personen met een handicap, binnen het algemene onderwijssysteem, ontvangen de
ondersteuning die zij nodig hebben om effectieve deelname aan het onderwijs te
vergemakkelijken (artikel 24).
o Er moeten redelijke aanpassingen worden voorzien naargelang de behoefte van de
persoon in kwestie (artikel 24).
• VN verdrag rechten van het kind
4
Hoorcollege 1: visie op ergotherapie en ontwikkelingsproblemen
Lesdoelen:
Uitgangspunten van het werken als ergo kennen
Dimensies van het handelen en taken kennen
weten wie de cliënt is en handelingsvraagstukken herkennen
nationale en internationele referentiekaders gebruiken
aantal testen kennen
principes bottom up en top down kennen en toepassen
verschillende interventies kenne en beschrijven
Voor wie is atypische ergotherapie? Personen met een beperking
Wat is atypische ontwikkeling? Het onderhouden van de levensfuncties
Waar kan de ergo werken? In de context waar het mogelijk is
Hoe kan de ergo werken? Ondersteunen en begeleiden
Gemotiveerd, ondersteunend, begeleiding, cliënt gecentreerd, luisteren naar ce cliënt à
luisteren naar de wensen van de cliënt!
Handelen en handelingsgericht werken
Niveau van compexiteit Difinitie Voorbeeld
Handelen Een activiteit of verameling Naar de zee gaan
activiteiten die op een
bepaald moment, in een
baaplde rol, in bepaalde
context plaats vindt
Activiteit Verzameling van activiteiten Zandkasteel maken
Taak Verzameling van Zandvorm vullen
basisvaardigheden
Basisvaardigheid Verzameling van functies en Scheppen
mentale processen
Functies en mentale Een simpele of willekeurige Flexie- extensie in pols
processen spier- of mentale axie
in het professioneel redeneren van de ergotherpeut staan 4 aspecten centraal
1) Handelen is het doel en middel van de interventie
2) Cliënt gecentreerd werken
3) De handelingscontext staat op de voorgrond
4) Evidence based werken
1
,Methodisch handelen
Stap 1: egotherpeutische handelingsprofiel opstellen
Een beeld vormen van de handelingssmogelijkheden en beperkingen van de cliënt met
volgende vragen
• Wie is de cliënt (persoon, familie, verzorging,…)
• Waarom zoekt de cliënt hulp gerelateerd aan het handelen?
• Wat is het participatieprobleem?
• Welke problemen ervaart de cliënt?
o Wat ervaart de cliënt met betrekking tot zijn activiteitsbeperking?
o Waar ervaart de cliënt zijn activiteitsbeperking?
à assessments, bevragen en observeren!
Stap 2 een ergotherapeutische handelingsdiagnose formuleren
Welke noden aan ergotherapeutische interventies zijn er, met inbegrip van de prioriteiten
van de cliënt en het cliëntensysteem?
• Interpreteren van de gegevens
• Overleg met multidisciplinair team
• Hulpvraag en prioriteiten
Stap 3: ergotherpeutische interventies op lange en korte termijn
Tijdens deze fase ontwikkelt de ergo een plan waarin alle acties die samen met de cliënt
ondernomen worden beschreven staan via objectieve en meetbare doelen.
Er is een onderscheid tussen interventies op het niveau van de cliënt en op het niveau van
de cliëntomgeving.
Verder wordt uitgewerkt wie de intervenite doet, welke interventie en de duur er van.
• Outcome: te bepalen met het team
• Doelen op lange termijn
o Zelfredzaamheid
o Leren/productiviteit/werk
o Vrije tijd/ontspanning/spelen
o Zelfmanagement/ empowerment/ zelfbeeld
o Autonomie, ebtrokkenheid, competentie
• Doelen op korte termijn
o Onderwijs: trimester/semester
o CAR: jaarlijk
o VB: enkele maanden
• Geoperationaliseerde doelen
o In één sessie
Stap 4: de evaluatie
De ergo reflecteert voorturend op het handelen. Hij gaat na of de interventies voldoen aan
de verwachtingen, stelt zich de vraag of doelen worden bereikt en hoe de cliënt en het
cliëntensysteem zich voelen bij de gekozen behandelingsstrategie.
2
,Benaderingswijze
Bottum up
• Proces
• Vanuit problemen!
• Focus op de mogelijkheden en beperkingen in motorische, cognitieve of psychische
vaardigheden en functies
o Bv. stoornis in gewrichten, spiersterkte, tonus,…
Top down
• Taak
• Vanuit participatie
o Kijken naar mogelijkheiden en beperkingen op niveau van vaaridgheden en
functies
o Bv. problemen in autorijden, bakken,…
Environment first
• Werken vanuit omgeving, aanpassen, hulp van omgeving,..
Ergotherapeutische interventies/ benaderingswijze
1. Ontwikkelingsneurologische benaderingswijze
• Baseert zich op neurologische principes en de normale ontwikkeling van het kind
o Een goede wisselwerking tussen stabiliteit en mobiliteit, een goede
houdingstonus en -controle en een goede dissociatie van de beweging staan
centraal
2. Verwerven van vaardigheden
• Richt zich op het aanleren van deelvaardigheden voor het optimaal functioneren in de
omgeving
o Cognitieve, assosiatieve en autonome fase zijn hier belangrijk
3. Sensomotorisch
• Baseert zich op het geven van gecontroleerde sensorische input om de integratie op
subcorticaal niveau te vergroten.
o Door het kind sensorisch te prikkelen kan het de binnenkomende info beter
intergreren zodat de motorische output adequaat is
4. Biomechanisch
• Richt zich op de ergonomische factoren die een invloed hebben op de kwaliteit van
uitvoering bij de complexere fijn motorische zaken
o De zithouding vh kind aan tafel, aangepast meubilair en positie van papier zijn
zaken die effect hebben op bweeglijkheid vh kind
5. Psychosociaal
• Wordt gebruikt als het kind tijdens de therapie gestuurd moet worden op het vlak van
zelfbeheersing, gerichtheid, copingvaardigheden en sociaal gedrag
o Vertrekkend vanuit de familiegerichte benadering
3
, Hoorcollege 2: visie op ergotherapie en ontwikkelingsporoblemen
lesdoelen
Uitgangspunten van het werken als ergo kennen
Dimensies van het handelen en taken kennen
weten wie de cliënt is en handelingsvraagstukken herkennen
nationale en internationele referentiekaders gebruiken
aantal testen kennen
principes bottom up en top down kennen en toepassen
verschillende interventies kenne en beschrijven
Leren
M – decreet: de aanleiding
De m staat voor maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
• Salamanca verdrag
• Het vlaamse gelijke kansenbeleid
o 28 juni 2002 gelijke onderwijskansen
• Het VN-verdrag inzake rechten van personen met handicap
o 13 december 2006, rechten vd personen met handicap
• Belangengroepen
• ICF
M decreet: juridisch kader
12 maart 2014
• Vlaams decreet gelijke kansen en gelijke behandeling (2008)
o Gecoördineerd en samenhangend beleid om iedereen gelijke kansen te geven
ongeacht geslacht, seksuele geaardheid of handicap
§ Handicap = een langdurig participatieprobleem als gevolg van een samenspel
tsn functiestoornissen, beperkingen in het uitvoeren van activiteiten en
persoonlijke en externe factoren
• VN verdrag inzake rechten van personen met een handicap (2006-2009)
o Alle passende maatregelen worden genomen om discriminatie op grond van een
handicap door personen, organisaties of particuliere ondernemingen uit te bannen
(artikel 4).
o Personen met een handicap mogen niet op grond van hun handicap worden
uitgesloten van het algemene onderwijssysteem (artikel 24).
o Personen met een handicap hebben toegang tot inclusief, hoogwaardig en gratis
onderwijs op basis van gelijkheid met anderen in de gemeenschap waarin zij leven
(artikel 24).
o Personen met een handicap, binnen het algemene onderwijssysteem, ontvangen de
ondersteuning die zij nodig hebben om effectieve deelname aan het onderwijs te
vergemakkelijken (artikel 24).
o Er moeten redelijke aanpassingen worden voorzien naargelang de behoefte van de
persoon in kwestie (artikel 24).
• VN verdrag rechten van het kind
4
