CATILINARISCHE REDEVOERINGEN
icero heeft als consul de senaat samengeroepen in de tempel vanJuppiter Statorop8 november.
C
Er was namelijk een moordpoging bij Cicero thuis gepland tijdens de salutatio matutina.
DEEL 1:
Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra?
hoelang misbruiken
EXORDIUM EX ABRUPTO:hij praat met veel pathos omzijn publiek te movere ⇒ dringendheid
geen klassieke captatio benevolentiae
- butere: gesyncopeerde vorm (= abuteris): D ind. fut sim. 2E met abl.
a
- patientia nostra: voorwerpsablatief
Quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet?
razernij misleiden
- furor iste tuus: nominatief - ond
Quemad finem seseeffrenataiactabitaudacia?
teugelloos op hol slaan overmoed
- uem ad (= ad quem): vrag vnw - hoelang?
q
- effrenata audacia: nom -HYPERBATON
- iactabit: fut sim
- t-klanken ⇒ scherpe klanken ⇒ de nijd van cicero
- Quo - Quam - Quem:TRIKOLON & VARIATIO
parallelle opbouw & climax ⇒ beeldspraak: paard dat op hol is geslagen
Nihilne te nocturnum praesidium Palati,nihilurbisvigiliae,
bewaking Palatijn nachtwaken
- ihil:ANAFOOR
n
- Palatijn: sterk bewaakte & zeer strategische plaats
- gaat over de stad
nihiltumor populi,nihilconcursus bonorum omnium,
- onorum (= ‘goeden’) = optimates
b
- gaat over de angst bij het volk
nihilhic munitissimus habendi senatuslocus,
versterkt
- unitissimus: superlatief
m
- habendi: verbaalsubstantief
- hic locus = tempel van Juppiter Stator
- locus:nadruk- er is iets fouts aan de hand omdatze op die plaats moeten samen komen
nihilhorum ora voltusque moverunt?
mond
- overunt: A ind perf 3M van movere
m
- monden en gelaten = gelaatsuitdrukkingen
- r8-9: gaat over de plaats en hoe de senatoren zich voelen
- CLIMAX: met behulp van nihil + gen.
9
, Pateretua consilianon sentis,
duidelijk zijn
- A+I zin: pater tua consilia
constrictam iam horum omnium scientia tenericoniurationemtuamnon vides?
aan banden leggen samenzwering
- c onstrictam: accusatief
- scientia: abl - bwb reden
- A+I zin
- tua consilia X coniurationem tuam:CHIASME
Quidproxima <nocteegeris>,quidsuperiore nocteegeris,
vorige
- geris: conj. perf
e
- proxima nocte: nacht van 7 op 8 november / superiore nocte: nacht van 6 op 7
ubifueris,quosconvocaveris,
quidconsiliiceperis, quem nostrum ignorarearbitraris?
niet weten menen
- rbritraris: D ind praes (hoofdww) metindirecte vragen
a
- consilii: gen.
- PARALLELLE OPBOUW & VARIATIO
- HOMOIOTELEUTON(...ris)
oelang nog Catilina, zal jij dan toch misbruik maken van ons geduld? Hoelang nog zal die waanzin van jou ons
H
misleiden? Tot welke grens zal je teugelloze overmoed op hol slaan? Heeft het jou dan helemaal niet beroerd:
de nachtelijke bewaking vd Palatijn, de nachtwaken vd stad, de vrees vh volk, de toeloop van alle goedgezinden
die zeer versterkte plaats voor het houden v/e senaatsvergadering, de gelaatsuitdrukking van hen?
Voel je niet dat jouw plannen bekend zijn, zie je niet dat jouw samenzwering al aan banden gelegd wordt door
de kennis van hen allen? Wie van ons weet niet, denk je, wat je de vorige nacht, de nacht daarvoor hebt
gedaan, waar je bent geweest, wie je hebt samengeroepen, welk plan je hebt beraamd?
DEEL 2:
O tempora, o mores! 1- Senatus haec intellegit. 2- Consul videt; 3-hic tamenvivit.
zede, gewoonte
het gevaar Catilina
=
- TRIKOLON & CLIMAX (ethos)
Vivit? 1 -Immo vero etiam in senatum venit,2- fitpublici consilii particeps,
meer nog deelnemend aan
- EMINATIO(herhaling)
G
- CORRECTIO: ‘het is nog veel erger dan ik denk’, methumor aandacht trekken naar absurditeit dat hij
naar senaat komt, hoe erg het is
3 -notatetdesignatoculis ad caedemunumquemquenostrum.
aanduiden aanduiden dood ieder
- TRIKOLON & CLIMAX
- TAUTOLOGIE
- unumquemque nostrum: we gaan er allemaal aan (nadruk)
⇒ niemand van ons is hier veilig (pathos), hij werkt op angst = angstinductie
10
icero heeft als consul de senaat samengeroepen in de tempel vanJuppiter Statorop8 november.
C
Er was namelijk een moordpoging bij Cicero thuis gepland tijdens de salutatio matutina.
DEEL 1:
Quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra?
hoelang misbruiken
EXORDIUM EX ABRUPTO:hij praat met veel pathos omzijn publiek te movere ⇒ dringendheid
geen klassieke captatio benevolentiae
- butere: gesyncopeerde vorm (= abuteris): D ind. fut sim. 2E met abl.
a
- patientia nostra: voorwerpsablatief
Quamdiu etiam furor iste tuus nos eludet?
razernij misleiden
- furor iste tuus: nominatief - ond
Quemad finem seseeffrenataiactabitaudacia?
teugelloos op hol slaan overmoed
- uem ad (= ad quem): vrag vnw - hoelang?
q
- effrenata audacia: nom -HYPERBATON
- iactabit: fut sim
- t-klanken ⇒ scherpe klanken ⇒ de nijd van cicero
- Quo - Quam - Quem:TRIKOLON & VARIATIO
parallelle opbouw & climax ⇒ beeldspraak: paard dat op hol is geslagen
Nihilne te nocturnum praesidium Palati,nihilurbisvigiliae,
bewaking Palatijn nachtwaken
- ihil:ANAFOOR
n
- Palatijn: sterk bewaakte & zeer strategische plaats
- gaat over de stad
nihiltumor populi,nihilconcursus bonorum omnium,
- onorum (= ‘goeden’) = optimates
b
- gaat over de angst bij het volk
nihilhic munitissimus habendi senatuslocus,
versterkt
- unitissimus: superlatief
m
- habendi: verbaalsubstantief
- hic locus = tempel van Juppiter Stator
- locus:nadruk- er is iets fouts aan de hand omdatze op die plaats moeten samen komen
nihilhorum ora voltusque moverunt?
mond
- overunt: A ind perf 3M van movere
m
- monden en gelaten = gelaatsuitdrukkingen
- r8-9: gaat over de plaats en hoe de senatoren zich voelen
- CLIMAX: met behulp van nihil + gen.
9
, Pateretua consilianon sentis,
duidelijk zijn
- A+I zin: pater tua consilia
constrictam iam horum omnium scientia tenericoniurationemtuamnon vides?
aan banden leggen samenzwering
- c onstrictam: accusatief
- scientia: abl - bwb reden
- A+I zin
- tua consilia X coniurationem tuam:CHIASME
Quidproxima <nocteegeris>,quidsuperiore nocteegeris,
vorige
- geris: conj. perf
e
- proxima nocte: nacht van 7 op 8 november / superiore nocte: nacht van 6 op 7
ubifueris,quosconvocaveris,
quidconsiliiceperis, quem nostrum ignorarearbitraris?
niet weten menen
- rbritraris: D ind praes (hoofdww) metindirecte vragen
a
- consilii: gen.
- PARALLELLE OPBOUW & VARIATIO
- HOMOIOTELEUTON(...ris)
oelang nog Catilina, zal jij dan toch misbruik maken van ons geduld? Hoelang nog zal die waanzin van jou ons
H
misleiden? Tot welke grens zal je teugelloze overmoed op hol slaan? Heeft het jou dan helemaal niet beroerd:
de nachtelijke bewaking vd Palatijn, de nachtwaken vd stad, de vrees vh volk, de toeloop van alle goedgezinden
die zeer versterkte plaats voor het houden v/e senaatsvergadering, de gelaatsuitdrukking van hen?
Voel je niet dat jouw plannen bekend zijn, zie je niet dat jouw samenzwering al aan banden gelegd wordt door
de kennis van hen allen? Wie van ons weet niet, denk je, wat je de vorige nacht, de nacht daarvoor hebt
gedaan, waar je bent geweest, wie je hebt samengeroepen, welk plan je hebt beraamd?
DEEL 2:
O tempora, o mores! 1- Senatus haec intellegit. 2- Consul videt; 3-hic tamenvivit.
zede, gewoonte
het gevaar Catilina
=
- TRIKOLON & CLIMAX (ethos)
Vivit? 1 -Immo vero etiam in senatum venit,2- fitpublici consilii particeps,
meer nog deelnemend aan
- EMINATIO(herhaling)
G
- CORRECTIO: ‘het is nog veel erger dan ik denk’, methumor aandacht trekken naar absurditeit dat hij
naar senaat komt, hoe erg het is
3 -notatetdesignatoculis ad caedemunumquemquenostrum.
aanduiden aanduiden dood ieder
- TRIKOLON & CLIMAX
- TAUTOLOGIE
- unumquemque nostrum: we gaan er allemaal aan (nadruk)
⇒ niemand van ons is hier veilig (pathos), hij werkt op angst = angstinductie
10