Motorisch leren en ontwikkeling
Motorische ontwikkeling H6: Kadering beoordeling en evaluatie
Inleiding
Bij een kind met een potentiële of manifeste ontwikkelingsstoornis vinden er vele veranderingen plaats, die
aan dezelfde wetmatigheden gehoorzamen als die van een normaal ontwikkelend kind.
Er kunnen verschillende soorten ontwikkelingen onderscheiden worden op basis van de ontwikkelingscurve
die ze volgen doorheen de tijd.
De normale ontwikkeling wordt gekenmerkt door een variatie, deze wordt aangegeven door een range.
● Trage maar stabiele ontwikkeling = typische ontwikkeling maar trager (= rode curve)
● Plateau = slechts ontwikkeling tot op een bepaald niveau en vervolgens blijft het kind op dit niveau
vastzitten (= groene curve)
● Regressie of regressieve ontwikkelingsvorm = de ontwikkeling gaat op een gegeven moment of na
een plateaufase achteruit en het kind verliest dus vaardigheden (= paarse curve)
→ Rode groene en paarse curve zijn atypisch of pathologische ontwikkelingscurves (de afstand met de norm
of de gele zone zal naarmate de leeftijd toeneemt steeds groter worden)
Behandeldoelen:
● Rode curve: ontwikkeling stimuleren zodat de kinderen blijven bijbenen met de ondergrens van de
normale ontwikkeling
● Groene en paarse curve: zelfredzaamheid stimuleren zodat het kind zo zelfstandig mogelijk kan
functioneren
, 2 grote groepen van pathologische situaties: ontwikkelingsstoornissen en neuromotorische stoornissen
● Ontwikkelingsstoornissen: vaker mildere motorische beelden en komen meestal tot uiting tijdens of
na de kleuterperiode (Autisme Spectrum Stoornis ASS, Coördinatie-ontwikkelingsstoornis, …) → deze
kinderen volgen een trage maar stabiele ontwikkeling
● Neuromotorische stoornissen: spierziekten behoren ook tot deze groep. Er ontstaat een dergelijke
stoornis onder invloed van malformaties in de embryonale fase, hersenletsel tijdens zwangerschap of
kort na de geboorte of als resultaat van een genetische aandoening met bijvoorbeeld progressieve
spierzwakte tot gevolg.
○ Plateau: klinisch beeld blijft stabiel (bijvoorbeeld bij cerebrale parese of cerebral palsy)
○ Regressie: motorisch beeld verslechtert progressief (spierzwakte bij de ziekte van Duchenne)
Waarom vroegtijdig testen?
Hierdoor is het mogelijk om het disfunctioneren te beperken.
Positieve gevolgen:
● Interventie en verbetering van bedreigde functies waardoor pathologische patronen bij kinderen
voorkomen of beperkt kunnen worden
● Acceptatie van de ontwikkelingsbeperkingen van het kind, waardoor onnodige teleurstelling en
verdriet bij ouders voorkomen worden of zich tot een minimum beperken
● Adequate begeleiding
● Van groot belang voor ouders die nog een kinderwens hebben
Negatieve gevolgen:
● Overwaardering van vermoedelijke signalen
● Vroegtijdige ontkenning van signalen, geen open blik meer voor andere signalen
● Overbegeleiding en overbehandeling van vermoedelijk bedreigde kinderen door hulpverleners
● Onnodige onrust of overbezorgdheid bij ouders en verzorgers op basis van mogelijk onjuist
geïnterpreteerde signalen
Motorische ontwikkeling H6: Kadering beoordeling en evaluatie
Inleiding
Bij een kind met een potentiële of manifeste ontwikkelingsstoornis vinden er vele veranderingen plaats, die
aan dezelfde wetmatigheden gehoorzamen als die van een normaal ontwikkelend kind.
Er kunnen verschillende soorten ontwikkelingen onderscheiden worden op basis van de ontwikkelingscurve
die ze volgen doorheen de tijd.
De normale ontwikkeling wordt gekenmerkt door een variatie, deze wordt aangegeven door een range.
● Trage maar stabiele ontwikkeling = typische ontwikkeling maar trager (= rode curve)
● Plateau = slechts ontwikkeling tot op een bepaald niveau en vervolgens blijft het kind op dit niveau
vastzitten (= groene curve)
● Regressie of regressieve ontwikkelingsvorm = de ontwikkeling gaat op een gegeven moment of na
een plateaufase achteruit en het kind verliest dus vaardigheden (= paarse curve)
→ Rode groene en paarse curve zijn atypisch of pathologische ontwikkelingscurves (de afstand met de norm
of de gele zone zal naarmate de leeftijd toeneemt steeds groter worden)
Behandeldoelen:
● Rode curve: ontwikkeling stimuleren zodat de kinderen blijven bijbenen met de ondergrens van de
normale ontwikkeling
● Groene en paarse curve: zelfredzaamheid stimuleren zodat het kind zo zelfstandig mogelijk kan
functioneren
, 2 grote groepen van pathologische situaties: ontwikkelingsstoornissen en neuromotorische stoornissen
● Ontwikkelingsstoornissen: vaker mildere motorische beelden en komen meestal tot uiting tijdens of
na de kleuterperiode (Autisme Spectrum Stoornis ASS, Coördinatie-ontwikkelingsstoornis, …) → deze
kinderen volgen een trage maar stabiele ontwikkeling
● Neuromotorische stoornissen: spierziekten behoren ook tot deze groep. Er ontstaat een dergelijke
stoornis onder invloed van malformaties in de embryonale fase, hersenletsel tijdens zwangerschap of
kort na de geboorte of als resultaat van een genetische aandoening met bijvoorbeeld progressieve
spierzwakte tot gevolg.
○ Plateau: klinisch beeld blijft stabiel (bijvoorbeeld bij cerebrale parese of cerebral palsy)
○ Regressie: motorisch beeld verslechtert progressief (spierzwakte bij de ziekte van Duchenne)
Waarom vroegtijdig testen?
Hierdoor is het mogelijk om het disfunctioneren te beperken.
Positieve gevolgen:
● Interventie en verbetering van bedreigde functies waardoor pathologische patronen bij kinderen
voorkomen of beperkt kunnen worden
● Acceptatie van de ontwikkelingsbeperkingen van het kind, waardoor onnodige teleurstelling en
verdriet bij ouders voorkomen worden of zich tot een minimum beperken
● Adequate begeleiding
● Van groot belang voor ouders die nog een kinderwens hebben
Negatieve gevolgen:
● Overwaardering van vermoedelijke signalen
● Vroegtijdige ontkenning van signalen, geen open blik meer voor andere signalen
● Overbegeleiding en overbehandeling van vermoedelijk bedreigde kinderen door hulpverleners
● Onnodige onrust of overbezorgdheid bij ouders en verzorgers op basis van mogelijk onjuist
geïnterpreteerde signalen
