SPO pre-master Orthopedagogiek – Neuropsychologie
Rijksuniversiteit Groningen
Ondersteuning aan personen met een verstandelijke beperking
Syndromen
Belangrijk dat je weet hoe het eruit ziet en gedragsfenotype altijd beïnvloedbaar en daar
zit onze taak!
Syndroom van Down
- Genetische oorzaak
Aangeboren, niet erfelijk
- Uiterlijke kenmerken
Lange tong (uitsteken), opwaartse schuine ogen, plat hoofd, extra huidplooi in
ooghoeken, korte ledematen, kleinere handen en voeten, korte nek, veel
ruimte tussen eerste en tweede teen, hele lange spierspanning (Bijv. tong
laten hangen/uitsteken)
- Gezondheidsproblemen
Hartproblemen, oogaandoeningen, problemen in groei, huidaandoeningen
(droge huid), gehoorverlies, tandproblemen, endocriene (hormonale)
afwijkingen, verhoogde kans obesitas, schildklier problemen, coelaikie =
glutenallergie
- Ontwikkeling
IQ rond 50 (matige VB), taalontwikkeling (snap meer dan ik kan zeggen), meer
gedragsproblemen in verhouding met normale mensen, minder
gedragsproblemen in verhouding met andere groepen, levensverwachting
rond de 60 jaar, alzheimer/dementie (op jonge leeftijd) je ziet vaak een
periode van hele erge gedragsproblematiek (gillen en schreeuwen)
- Opvallende gedragingen
LVB in combinatie met Down kan, maar er zijn ook mensen met Down
afgestudeerd aan een universiteit
Zie hierboven
1
, SPO pre-master Orthopedagogiek – Neuropsychologie
Rijksuniversiteit Groningen
Fragiele X-syndroom mannen
- Genetische oorzaak
Erfelijk
Verwijst naar kwetsbaar/fragiele plek op het X-chromosoom
1 op 4.000 mannen
- Uiterlijke kenmerken
Uiterlijke kenmerken vallen vaak niet op
Grote afstaande oren, ontbrekende plooi van ooglid, scheelzien, langgerekt
gezicht met brede kin en hoog/breed voorhoofd
- Gezondheidsproblemen
Verhoogde kans op scoliose, platvoeten, lage spierspanning, slechte/weinige
coördinatie
Zeer gezond, jonge kinderen vatbaarder voor infecties (Bijv. luchtwegen en
middenooronstekingen), bijziendheid/scheelzien, hyperlaxiteit = verhoogde
kans op ontwrichtingen en breuken, extra tanden en/of een dubbele rij
tanden, epilepsie (1 op de 5 kinderen) verdwijnt met het ouder worden,
slaapproblemen, soepel in gewrichten (benen/armen snel uit de kom)
- Ontwikkeling
Forse ontwikkelingsachterstand
Ontwikkelingsachterstand op cognitief en communicatief niveau,
matig/ernstige beperking (IQ 41 gemiddeld), stereotype probleemgedrag (60-
90% fladderen), hyperactief, weinig aandacht, agressie, angst
Taalontwikkeling laat op gang: praten rond hun 3e (eerste woordje). Soms pas
in puberteit, maar hebben grote woordenschat. Papegaaien spraak: lang niet
altijd duidelijk of ze snappen wat ze zeggen overschatting is groot. Praten
snel, hak op de tak en herhalen zonder begrip te hebben.
Sociale redzaamheid heel sterk. Persoonlijke verzorging en huishoudelijke
taken zijn hele sterke punten
Wel vaak wat moeite in sociale contacten. Verlegenheid.
- Opvallende gedragingen
Vaak oorzaak van VB
Overlap kenmerken autisme
Onrustig gedrag (motorisch), verlegen, teruggetrokken, contact mijden,
prikkelbaar, zelfverwondend gedrag, agressie, kenmerken van ASS na
puberteit vaak minder
2
Rijksuniversiteit Groningen
Ondersteuning aan personen met een verstandelijke beperking
Syndromen
Belangrijk dat je weet hoe het eruit ziet en gedragsfenotype altijd beïnvloedbaar en daar
zit onze taak!
Syndroom van Down
- Genetische oorzaak
Aangeboren, niet erfelijk
- Uiterlijke kenmerken
Lange tong (uitsteken), opwaartse schuine ogen, plat hoofd, extra huidplooi in
ooghoeken, korte ledematen, kleinere handen en voeten, korte nek, veel
ruimte tussen eerste en tweede teen, hele lange spierspanning (Bijv. tong
laten hangen/uitsteken)
- Gezondheidsproblemen
Hartproblemen, oogaandoeningen, problemen in groei, huidaandoeningen
(droge huid), gehoorverlies, tandproblemen, endocriene (hormonale)
afwijkingen, verhoogde kans obesitas, schildklier problemen, coelaikie =
glutenallergie
- Ontwikkeling
IQ rond 50 (matige VB), taalontwikkeling (snap meer dan ik kan zeggen), meer
gedragsproblemen in verhouding met normale mensen, minder
gedragsproblemen in verhouding met andere groepen, levensverwachting
rond de 60 jaar, alzheimer/dementie (op jonge leeftijd) je ziet vaak een
periode van hele erge gedragsproblematiek (gillen en schreeuwen)
- Opvallende gedragingen
LVB in combinatie met Down kan, maar er zijn ook mensen met Down
afgestudeerd aan een universiteit
Zie hierboven
1
, SPO pre-master Orthopedagogiek – Neuropsychologie
Rijksuniversiteit Groningen
Fragiele X-syndroom mannen
- Genetische oorzaak
Erfelijk
Verwijst naar kwetsbaar/fragiele plek op het X-chromosoom
1 op 4.000 mannen
- Uiterlijke kenmerken
Uiterlijke kenmerken vallen vaak niet op
Grote afstaande oren, ontbrekende plooi van ooglid, scheelzien, langgerekt
gezicht met brede kin en hoog/breed voorhoofd
- Gezondheidsproblemen
Verhoogde kans op scoliose, platvoeten, lage spierspanning, slechte/weinige
coördinatie
Zeer gezond, jonge kinderen vatbaarder voor infecties (Bijv. luchtwegen en
middenooronstekingen), bijziendheid/scheelzien, hyperlaxiteit = verhoogde
kans op ontwrichtingen en breuken, extra tanden en/of een dubbele rij
tanden, epilepsie (1 op de 5 kinderen) verdwijnt met het ouder worden,
slaapproblemen, soepel in gewrichten (benen/armen snel uit de kom)
- Ontwikkeling
Forse ontwikkelingsachterstand
Ontwikkelingsachterstand op cognitief en communicatief niveau,
matig/ernstige beperking (IQ 41 gemiddeld), stereotype probleemgedrag (60-
90% fladderen), hyperactief, weinig aandacht, agressie, angst
Taalontwikkeling laat op gang: praten rond hun 3e (eerste woordje). Soms pas
in puberteit, maar hebben grote woordenschat. Papegaaien spraak: lang niet
altijd duidelijk of ze snappen wat ze zeggen overschatting is groot. Praten
snel, hak op de tak en herhalen zonder begrip te hebben.
Sociale redzaamheid heel sterk. Persoonlijke verzorging en huishoudelijke
taken zijn hele sterke punten
Wel vaak wat moeite in sociale contacten. Verlegenheid.
- Opvallende gedragingen
Vaak oorzaak van VB
Overlap kenmerken autisme
Onrustig gedrag (motorisch), verlegen, teruggetrokken, contact mijden,
prikkelbaar, zelfverwondend gedrag, agressie, kenmerken van ASS na
puberteit vaak minder
2
