Duurzame Rechtvaardigheid 2024
TOEGEPAST WELZIJNSRECHT
LES 1: SITUERING
Iedereen hee) te maken met rechten op welzijn
Wie…
- Hee) iemand in zijn of haar omgeving met een fysieke of verstandelijke beperking?
- Hee) een (groot)ouder in het woonzorgcentrum?
- Hee) kinderen en ontvangt kinderbijslag/groeipakket?
- Kent iemand die beroep doet op een leefloon of andere uitkering?
- …
Wat is welzijnsrecht?
Welzijnsrecht is een tak van het recht die zich bezighoudt met de rechten en plichten van individuen en
de overheid met betrekking tot het welzijn en de sociale voorzieningen van burgers. Het richt zich op het
waarborgen van het welzijn en de kwaliteit van leven van individuen, met speciale aandacht voor
kwetsbare groepen in de samenleving. (chatGPT)
SZ = solidariteit (Sociale Zekerheid)
- Werkenden en werklozen;
- Jongeren en ouderen; (pensioen wordt betaald door werkenden)
- Gezonden en zieken; (ziekte-uitkeringen worden betaald door gezonde werkenden)
- Mensen met een inkomen en mensen zonder;
- Gezinnen zonder kinderen en gezinnen met kinderen;
- …
(De 13,07% die van ons loon wordt gehouden)
Verzekering
- Verzekeringsprincipe
- Solidariteitsprincipe
- Horizontaal (bedrag niet risico gerelateerd, bv zelfde % aTouding loon)
- VerUkaal (bv verschil in ziekte-uitkering)
- Federaal (wat de overheid nog bij legt)
- Universalisme: iedereen gelijke toegang tot recht
- SelecUvisme: recht voor een bepaalde doelgroep
Verzekeringsprincipe:
Betalen van sociale bijdragen op loon of bedrijfsinkomen + voldoende gewerkt à recht op sociale
uitkering
Uitzonderingen mogelijk: bv wach[jden schoolverlaters (Ujdelijk)
Wordt gecorrigeerd door solidariteitsprincipe ten voordele van minder begoeden
Solidariteitsprincipe: interpersoonlijke solidariteit
- Horizontaal: zelfde bijdragepercentage betalen ongeacht kans dat risico zich voordoet (staat
tegenover gewone commerciële verzekeringen: hoger risico, hogere premie)
- VerUkaal (= inkomenssolidariteit): uitkeringen worden gekoppeld aan het vroegere loon of
bedrijfsinkomen (hogere premie betaald dus recht op hogere tegenprestaUe)
1
,Duurzame Rechtvaardigheid 2024
MAAR:
- Sommige uitkeringen zijn forfaitair bv. gezinsbijslagen, terugbetaling gezondheidszorg, …
- Maximum- en minimumuitkeringen, berekend op een maximum- en
minimumloon/bedrijfsinkomen. Sociale bijdragen op onbegrensd loon berekend
- Sommige uitkeringen gekoppeld aan financiële draagkracht gezin en gezinslasten
Dit wil zeggen verzekerden met hoog arbeidsinkomen betalen in absolute termen meer, maar
hebben geen hogere uitkeringen
- Federaal: toelagen door overheid uit belasUngontvangsten om uitgaven te kunnen dekken
3 funcUes
1. Bij verlies aan het arbeidsinkomen (werkloosheid, pensionering, arbeidsongeschiktheid) ontvangt u een
vervangingsinkomen
2. Bij bepaalde ‘sociale lasten’ (bijkomende kosten, zoals het opvoeden van kinderen of ziektekosten) ontvangt
u een aanvulling op het inkomen
3. Als u onvrijwillig niet over een beroepsinkomen beschikt, dan ontvangt u bijstandsuitkeringen
1. Vervanging arbeidsinkomen
1. Arbeidsongeschiktheidsuitkering
2. Werkloosheidsuitkering
3. Rustpensioen
4. Enkel vakanUegeld
2. Aanvulling op het inkomen
1. Gezinsbijslag
2. Tussenkomst gezondheidszorgen
3. Dubbel vakanUegeld
4. IntegraUetegemoetkoming aan personen met een handicap (aanvullende vergoedinge)
5. Zorgbudget voor ouderen met zorgnood
6. Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden
3. Bijstandsuitkering
1. InkomensgaranUe voor ouderen (IGO)
2. Inkomens vervangende tegemoetkoming aan personen met een handicap (IVK)
3. Leefloon
Welzijnsrecht is ook…
- Maatschappelijk integraUe – OCMW-wetgeving
- Schuldhulpverlening
- Sociale voordelen
- Fiscale voordelen
- Financiële voordelen
- Hulpmiddelen om te parUciperen aan onze maatschappij
2
,Duurzame Rechtvaardigheid 2024
Andere spelers in de sociale bescherming
- Extralegale aanvulling sociale verzekering: collecUef georganiseerd, vb. bedrijfs- en
sectorpensioenen, hospitalisaUeverzekering
- Individuele verzekering: burger voor zichzelf afsluiten vb. pensioensparen, aanvullende
ziektekostenverzekering, levensverzekering
Anakening
Enkel stelsel van werknemers wordt besproken, niet zelfstandigen en ambtenaren;
Overheidsbevoegdheid
- Federale overheid
- Vlaamse overheid
- Provinciale overheid
- Lokale (gemeentelijke) overheid
Oefening
Pensioenwetgeving?
Werkloosheidswetgeving?
Uitbetaling leefloon?
Terugbetaling consultaUe huisarts?
Gezinsbijslag?
Welzijnsbeleid op verschillende bestuursniveaus
Zoek eens op …
Je Bomma is wat oudere aan het worden… en heeJ een klein hulpmiddel nodig. Bijvoorbeeld een handgreep in het toilet of
in de douche. De bomma woont in Antwerpen en vraagt aan jou om eens te zien of de stad niet deze handgreep voor haar
niet kan betalen?
3
, Duurzame Rechtvaardigheid 2024
Wie is wie?
Waarin zit verschil?
Frank Vandenbroucke: gezondheid – sociale: federale bevoegdheid
Hilde Crevits: volksgezondheid – welzijn: Vlaamse bevoegdheid
De RSZ: Rijkdienst voor Sociale Zekerheid
RSZ: geld, gegevens, sociale zekerheid
RSZ zich op financiële aspecten en het innen van bijdragen om het socialezekerheidssysteem te
financieren
De KSZ: Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid
De KSZ zich richt op gegevensbeheer en -coördinaUe om de toegang tot
sociale zekerheidsvoorzieningen te vergemakkelijken
eID-kaart
Vermeldingen op de eIDkaart
- Zichtbaar
- Onzichtbaar
: nummer ziekenfonds, inschrijvingsnummer ziekenfonds, begin- en einddatum recht
gezondheidszorg, al dan niet recht hebben op sociale franchise en derdebetalersregeling
Uitgereikt gemeentelijke overheid, aanpasbaar door mutualiteit of Hulpkas voor Ziekte- en
invaliditeitsverzekering. Voor pasgeborenen: via gemeente info doorgeven aan verzekeringsinstelling
Voor elke natuurlijke persoon die onder toepassing van de sociale zekerheid valt
Doel van de eID-kaart
- Vergemakkelijking van idenUficaUe
- Bredere toegang tot persoonsgegevens inzake sociale zekerheid
- AdministraUeve vereenvoudiging
Sociale landkaart
Intranet/ Op de Campus Zuid / Bib / Databanken A-Z / Alfabe:sch / druk op le>er S / Sociale landkaart /Aanmelden met
KdG (persoonlijk account werkt niet tenzij je ervoor wil betalen)
Inloggen met KdG wachtwoord
Via onderstaande link, rechtstreeks naar de databanken
Databanken (sharepoint.com)
Tip voeg toe aan je favorieten!
Sociale landkaart thuis raadplegen?
Dit kan maar zorg dat Citrix is geïnstalleerd
Citrix voor studenten (sharepoint.com)
Zoek eens op: sociale landkaart
Een CLB moet mulVdisciplinair werken. Hoeveel maatschappelijk werkers moeten er minimum werken?
Wat is het adres van de Alzheimerliga in Vlaanderen?
4
TOEGEPAST WELZIJNSRECHT
LES 1: SITUERING
Iedereen hee) te maken met rechten op welzijn
Wie…
- Hee) iemand in zijn of haar omgeving met een fysieke of verstandelijke beperking?
- Hee) een (groot)ouder in het woonzorgcentrum?
- Hee) kinderen en ontvangt kinderbijslag/groeipakket?
- Kent iemand die beroep doet op een leefloon of andere uitkering?
- …
Wat is welzijnsrecht?
Welzijnsrecht is een tak van het recht die zich bezighoudt met de rechten en plichten van individuen en
de overheid met betrekking tot het welzijn en de sociale voorzieningen van burgers. Het richt zich op het
waarborgen van het welzijn en de kwaliteit van leven van individuen, met speciale aandacht voor
kwetsbare groepen in de samenleving. (chatGPT)
SZ = solidariteit (Sociale Zekerheid)
- Werkenden en werklozen;
- Jongeren en ouderen; (pensioen wordt betaald door werkenden)
- Gezonden en zieken; (ziekte-uitkeringen worden betaald door gezonde werkenden)
- Mensen met een inkomen en mensen zonder;
- Gezinnen zonder kinderen en gezinnen met kinderen;
- …
(De 13,07% die van ons loon wordt gehouden)
Verzekering
- Verzekeringsprincipe
- Solidariteitsprincipe
- Horizontaal (bedrag niet risico gerelateerd, bv zelfde % aTouding loon)
- VerUkaal (bv verschil in ziekte-uitkering)
- Federaal (wat de overheid nog bij legt)
- Universalisme: iedereen gelijke toegang tot recht
- SelecUvisme: recht voor een bepaalde doelgroep
Verzekeringsprincipe:
Betalen van sociale bijdragen op loon of bedrijfsinkomen + voldoende gewerkt à recht op sociale
uitkering
Uitzonderingen mogelijk: bv wach[jden schoolverlaters (Ujdelijk)
Wordt gecorrigeerd door solidariteitsprincipe ten voordele van minder begoeden
Solidariteitsprincipe: interpersoonlijke solidariteit
- Horizontaal: zelfde bijdragepercentage betalen ongeacht kans dat risico zich voordoet (staat
tegenover gewone commerciële verzekeringen: hoger risico, hogere premie)
- VerUkaal (= inkomenssolidariteit): uitkeringen worden gekoppeld aan het vroegere loon of
bedrijfsinkomen (hogere premie betaald dus recht op hogere tegenprestaUe)
1
,Duurzame Rechtvaardigheid 2024
MAAR:
- Sommige uitkeringen zijn forfaitair bv. gezinsbijslagen, terugbetaling gezondheidszorg, …
- Maximum- en minimumuitkeringen, berekend op een maximum- en
minimumloon/bedrijfsinkomen. Sociale bijdragen op onbegrensd loon berekend
- Sommige uitkeringen gekoppeld aan financiële draagkracht gezin en gezinslasten
Dit wil zeggen verzekerden met hoog arbeidsinkomen betalen in absolute termen meer, maar
hebben geen hogere uitkeringen
- Federaal: toelagen door overheid uit belasUngontvangsten om uitgaven te kunnen dekken
3 funcUes
1. Bij verlies aan het arbeidsinkomen (werkloosheid, pensionering, arbeidsongeschiktheid) ontvangt u een
vervangingsinkomen
2. Bij bepaalde ‘sociale lasten’ (bijkomende kosten, zoals het opvoeden van kinderen of ziektekosten) ontvangt
u een aanvulling op het inkomen
3. Als u onvrijwillig niet over een beroepsinkomen beschikt, dan ontvangt u bijstandsuitkeringen
1. Vervanging arbeidsinkomen
1. Arbeidsongeschiktheidsuitkering
2. Werkloosheidsuitkering
3. Rustpensioen
4. Enkel vakanUegeld
2. Aanvulling op het inkomen
1. Gezinsbijslag
2. Tussenkomst gezondheidszorgen
3. Dubbel vakanUegeld
4. IntegraUetegemoetkoming aan personen met een handicap (aanvullende vergoedinge)
5. Zorgbudget voor ouderen met zorgnood
6. Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden
3. Bijstandsuitkering
1. InkomensgaranUe voor ouderen (IGO)
2. Inkomens vervangende tegemoetkoming aan personen met een handicap (IVK)
3. Leefloon
Welzijnsrecht is ook…
- Maatschappelijk integraUe – OCMW-wetgeving
- Schuldhulpverlening
- Sociale voordelen
- Fiscale voordelen
- Financiële voordelen
- Hulpmiddelen om te parUciperen aan onze maatschappij
2
,Duurzame Rechtvaardigheid 2024
Andere spelers in de sociale bescherming
- Extralegale aanvulling sociale verzekering: collecUef georganiseerd, vb. bedrijfs- en
sectorpensioenen, hospitalisaUeverzekering
- Individuele verzekering: burger voor zichzelf afsluiten vb. pensioensparen, aanvullende
ziektekostenverzekering, levensverzekering
Anakening
Enkel stelsel van werknemers wordt besproken, niet zelfstandigen en ambtenaren;
Overheidsbevoegdheid
- Federale overheid
- Vlaamse overheid
- Provinciale overheid
- Lokale (gemeentelijke) overheid
Oefening
Pensioenwetgeving?
Werkloosheidswetgeving?
Uitbetaling leefloon?
Terugbetaling consultaUe huisarts?
Gezinsbijslag?
Welzijnsbeleid op verschillende bestuursniveaus
Zoek eens op …
Je Bomma is wat oudere aan het worden… en heeJ een klein hulpmiddel nodig. Bijvoorbeeld een handgreep in het toilet of
in de douche. De bomma woont in Antwerpen en vraagt aan jou om eens te zien of de stad niet deze handgreep voor haar
niet kan betalen?
3
, Duurzame Rechtvaardigheid 2024
Wie is wie?
Waarin zit verschil?
Frank Vandenbroucke: gezondheid – sociale: federale bevoegdheid
Hilde Crevits: volksgezondheid – welzijn: Vlaamse bevoegdheid
De RSZ: Rijkdienst voor Sociale Zekerheid
RSZ: geld, gegevens, sociale zekerheid
RSZ zich op financiële aspecten en het innen van bijdragen om het socialezekerheidssysteem te
financieren
De KSZ: Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid
De KSZ zich richt op gegevensbeheer en -coördinaUe om de toegang tot
sociale zekerheidsvoorzieningen te vergemakkelijken
eID-kaart
Vermeldingen op de eIDkaart
- Zichtbaar
- Onzichtbaar
: nummer ziekenfonds, inschrijvingsnummer ziekenfonds, begin- en einddatum recht
gezondheidszorg, al dan niet recht hebben op sociale franchise en derdebetalersregeling
Uitgereikt gemeentelijke overheid, aanpasbaar door mutualiteit of Hulpkas voor Ziekte- en
invaliditeitsverzekering. Voor pasgeborenen: via gemeente info doorgeven aan verzekeringsinstelling
Voor elke natuurlijke persoon die onder toepassing van de sociale zekerheid valt
Doel van de eID-kaart
- Vergemakkelijking van idenUficaUe
- Bredere toegang tot persoonsgegevens inzake sociale zekerheid
- AdministraUeve vereenvoudiging
Sociale landkaart
Intranet/ Op de Campus Zuid / Bib / Databanken A-Z / Alfabe:sch / druk op le>er S / Sociale landkaart /Aanmelden met
KdG (persoonlijk account werkt niet tenzij je ervoor wil betalen)
Inloggen met KdG wachtwoord
Via onderstaande link, rechtstreeks naar de databanken
Databanken (sharepoint.com)
Tip voeg toe aan je favorieten!
Sociale landkaart thuis raadplegen?
Dit kan maar zorg dat Citrix is geïnstalleerd
Citrix voor studenten (sharepoint.com)
Zoek eens op: sociale landkaart
Een CLB moet mulVdisciplinair werken. Hoeveel maatschappelijk werkers moeten er minimum werken?
Wat is het adres van de Alzheimerliga in Vlaanderen?
4
