1. De geologische tijd
1.1.Algemeen
catastrofisme (ganse schepping verschillende malen vernietigd door geweldige cataclysmen) < Cuvier & Brongniart
Walcott - sedimentatiesnelheid
ca. 35 à 80 Ma - totale dikte sedimentaire strata
Hutton ‘The present is the key to the past’
“principe van het uniformitarianisme” = “actualisme” = “actualiteitsprincipe”
1.2.Relatieve datering
1.2.1. Principe van de superpositie
elke laag is ouder dan deze die erop ligt en jonger dan deze waarop ze rust
1.2.2. Principe van de oorspronkelijke horizontaliteit
sedimentaire lagen worden in horizontale positie afgezet
1.2.3. Principe van de oorspronkelijke laterale continuïteit
een in water afgezette sedimentaire laag strekt zich, op het ogenblik van haar vorming,
lateraal in alle richtingen uit tot ze dunner wordt, uitwigt of totaal verdwijnt
wanneer ze de rand van het sedimentatiebekken nadert of raakt, of in een andere steensoort overgaat
1.2.4. Principe van de doorsnijdende relaties
wanneer een breuk sedimentaire lagen doorsnijdt of magma een steenmassa binnendringt en stolt is die breuk of
dat plutoon jonger dan de gesteenten die ze affecteert
1.2.5. Principe van de insluitsels
insluitsels of fragmenten van een bepaalde steensoort die in een laag van een andere steensoort zijn opgenomen
zijn ouder dan deze laag
1.2.6. Principe van de opeenvolging van fauna’s en flora’s
< William Smith
1) combinaties van fossiele dieren en planten komen in een welbepaalde en bepaalbare volgorden in de aarde voor
2) een bepaalde periode van de aardgeschiedenis kan m.b.v. haar specifieke fossielen worden geïdentificeerd
lichaamsfossielen en ichnofossielen/sporenfossielen
criteria gidsfossiel 1. onafhankelijk van het milieu/substraat
2. snelle evolutie
3. grote geografische verspreiding
4. veel voorkomend
5. goed bewaringspotentieel
6. probleemloos herkenbaar
, 1.2.7. Nonconformiteiten = grensvlakken die gesteenten uit verschillende tijdperken/perioden met mekaar in
contact brengen en ons op het spoor brengen van lacunes in de sedimentatie (= hiaten)
1. hoekdiscordantie - marien milieu: afzetting van sedimenten
- gebergtevorming (= orogenese) en opheffing (= ‘uplift’)
- erosie in niet-marien milieu
- dalende bodembeweging (= subsidentie) en opnieuw afzetting in marien milieu
- compactie van de lagen kanteling (= ‘tilting’)
2. nonconformiteit op kristallijn - intrusie van magma
- opwaartse tektonische beweging & erosie
- subsidentie & afzetting horizontale lagen
3. disconformiteit / parallelle nonconformiteit - afzetting horizontale lagen
- opheffing & erosie
- subsidentie en afzetting horizontale lagen
1.3.Absolute datering
1.3.1. Radiometrische methodes
T1/2 bereik toepassing
uranium- 207
Pb/206Pb magmatische steensoorten
lood
40 → 40
kalium- 19 K e −¿ ¿ 18 Ar 1 Ma – biotiet, muscoviet en K-veldspaat,
argon te jonge/oude meting bij afgifte/opname gas 4,6 Ga vulkanische gesteenten
rubidium- 87 → 87 20 Ma – biotiet, muscoviet, veldspaat, hoornblende,
37 Rb β 38 Sr
strontium 4,6 Ga vulkanische en metamorfe gesteenten
14 → 14
7 N ↓ p 6C O
12
koolstof- CO2 13CO2 14CO2
5730j hout, schelpen
14 14 → 14
6 C β 7N
14
C/12C
1.3.2. Niet-radiometrische absolute dateringsmethoden
bereik
fissiesporen
warvenchronologi
e
1.1.Algemeen
catastrofisme (ganse schepping verschillende malen vernietigd door geweldige cataclysmen) < Cuvier & Brongniart
Walcott - sedimentatiesnelheid
ca. 35 à 80 Ma - totale dikte sedimentaire strata
Hutton ‘The present is the key to the past’
“principe van het uniformitarianisme” = “actualisme” = “actualiteitsprincipe”
1.2.Relatieve datering
1.2.1. Principe van de superpositie
elke laag is ouder dan deze die erop ligt en jonger dan deze waarop ze rust
1.2.2. Principe van de oorspronkelijke horizontaliteit
sedimentaire lagen worden in horizontale positie afgezet
1.2.3. Principe van de oorspronkelijke laterale continuïteit
een in water afgezette sedimentaire laag strekt zich, op het ogenblik van haar vorming,
lateraal in alle richtingen uit tot ze dunner wordt, uitwigt of totaal verdwijnt
wanneer ze de rand van het sedimentatiebekken nadert of raakt, of in een andere steensoort overgaat
1.2.4. Principe van de doorsnijdende relaties
wanneer een breuk sedimentaire lagen doorsnijdt of magma een steenmassa binnendringt en stolt is die breuk of
dat plutoon jonger dan de gesteenten die ze affecteert
1.2.5. Principe van de insluitsels
insluitsels of fragmenten van een bepaalde steensoort die in een laag van een andere steensoort zijn opgenomen
zijn ouder dan deze laag
1.2.6. Principe van de opeenvolging van fauna’s en flora’s
< William Smith
1) combinaties van fossiele dieren en planten komen in een welbepaalde en bepaalbare volgorden in de aarde voor
2) een bepaalde periode van de aardgeschiedenis kan m.b.v. haar specifieke fossielen worden geïdentificeerd
lichaamsfossielen en ichnofossielen/sporenfossielen
criteria gidsfossiel 1. onafhankelijk van het milieu/substraat
2. snelle evolutie
3. grote geografische verspreiding
4. veel voorkomend
5. goed bewaringspotentieel
6. probleemloos herkenbaar
, 1.2.7. Nonconformiteiten = grensvlakken die gesteenten uit verschillende tijdperken/perioden met mekaar in
contact brengen en ons op het spoor brengen van lacunes in de sedimentatie (= hiaten)
1. hoekdiscordantie - marien milieu: afzetting van sedimenten
- gebergtevorming (= orogenese) en opheffing (= ‘uplift’)
- erosie in niet-marien milieu
- dalende bodembeweging (= subsidentie) en opnieuw afzetting in marien milieu
- compactie van de lagen kanteling (= ‘tilting’)
2. nonconformiteit op kristallijn - intrusie van magma
- opwaartse tektonische beweging & erosie
- subsidentie & afzetting horizontale lagen
3. disconformiteit / parallelle nonconformiteit - afzetting horizontale lagen
- opheffing & erosie
- subsidentie en afzetting horizontale lagen
1.3.Absolute datering
1.3.1. Radiometrische methodes
T1/2 bereik toepassing
uranium- 207
Pb/206Pb magmatische steensoorten
lood
40 → 40
kalium- 19 K e −¿ ¿ 18 Ar 1 Ma – biotiet, muscoviet en K-veldspaat,
argon te jonge/oude meting bij afgifte/opname gas 4,6 Ga vulkanische gesteenten
rubidium- 87 → 87 20 Ma – biotiet, muscoviet, veldspaat, hoornblende,
37 Rb β 38 Sr
strontium 4,6 Ga vulkanische en metamorfe gesteenten
14 → 14
7 N ↓ p 6C O
12
koolstof- CO2 13CO2 14CO2
5730j hout, schelpen
14 14 → 14
6 C β 7N
14
C/12C
1.3.2. Niet-radiometrische absolute dateringsmethoden
bereik
fissiesporen
warvenchronologi
e
