Inleiding tot het
ondernemingsrecht
Insolventierecht = recht van de ondernemingen die hun schulden niet meer kunnen afbetalen
Praktische afspraken
Cursusmateriaal: Syllabus (Ufora), Slides (Ufora), Uitdiepend
‒ Dirix, Steennot en Vanhees, Ondernemingsrecht in hoofdlijnen, Intersentia, 2023.
‒ Codex economie 2023-2024, die Keure, 2023.
Examen: Te kennen (les + slides) of syllabus (voor wie het niet met lesnotities wil doen)
‒ Mondeling via Teams zonder schriftelijke voorbereiding
‒ Theorievraag + toepassingsvraag
‒ Algemeen opzet van het opleidingsonderdeel: concepten,
redeneringen en begrippen bijbrengen
Ieder begrip heeft een eigen afgelijnde betekenis (vb. wettelijke definitie van onderneming)
Situering van het ondernemingsrecht
RECHT
Wat is recht?
̶ Objectief recht (Je mag maar 120 rijden op de autostrade)
̶ Regels m.b.t. uiterlijke menselijke gedragingen (Je moet je factuur betalen)
̶ Link met maatschappelijke context
̶ Recht is niet los te zien van de context. Dit zijn geen absolute regels die
uit de hemel neergedaald. (120 km/h, homohuwelijk vroeger vs. nu)
̶ Opgelegd door bevoegd orgaan afdwingbaar
̶ Het parlement met het wetgevende orgaan maakt de regels
̶ Het is maar recht als het effectief afdwingbaar is
̶ Subjectief recht (aanspraak die een bepaald individu heeft)
̶ Als je het objectieve recht gaat bekijken vanuit het perspectief van een
persoon (= rechtssubject), spreek je over de subjectieve rechten van die
persoon (subjectief want verwijst naar rechts subject, naar persoon die
1
, titularis is van het objectief recht). (subjectief recht op loon als je gewerkt
hebt; objectief recht is iemand betalen volgens barema’s)
̶ ° Bronnen van het recht
BRONNEN VAN HET RECHT
Waar kan recht uit gaan voortvloeien?
Wet = hetgeen door het parlement wordt uitgevaardigd
- Belangrijkste rechtsbron
- Parlement is bikameraal: kamer van volksvertegenwoordigers en senaat
- Senaat is een reflectiekamer, zal waarschijnlijk worden afgeschaft
- Dan gaan we naar het monokameralisme
Decreet: niveau deelstaten (Vlaanderen en Wallonië)
- Extra info: Bevoegdheden naar de deelstaten: gemeenschaps- en gewesbevoegd-
heden. In VL zijn de gemeenschaps- en gewestbevoegdheden één geheel. In Wallonië
zijn ze afzonderlijk: je hebt het Waalse gewest en de Franstalige Gemeenschap met
elk hun eigen orgaan.
Ordonnantie: Brusselse niveau (enkel gewestbevoegdheden/grondgebonden bevoegdheden)
Juridisch gezien zijn wetten, ordonnanties en decreten evenveel waard!
De andere zijn geen wetten in de formele zin van het woord
Koninklijk besluit
- Uitvoeringshandeling met betrekking tot een wet (in een wet worden mogelijks niet
alle details geregeld. Details hoeven niet in het parlement geregeld te worden want
dit is te specifiek, dit kan dan in de vorm van een KB. Dit wordt afgesproken in de
ministerraad. Dit is de 2e macht: de uitvoerende macht)
- Koning moet dit tekenen
2
, Ministerieel besluit = individuele minister moet iets verder uitvoeren (criteria
bepaald door KB, bv. wet over verhuren woning, nog specifieker, bv. minister
beslist elk jaar over CO2-normen)
In handen van bevoegde minister
Wet kan uitgevoerd worden door een KB. KB kan uitgevoerd worden door een MB.
Op Vlaams niveau hebben we een decreet, kan verder uitgevoerd worden door een besluit
van de Vlaamse regerering (equivalent KB). Dit kan uitgevoerd worden door het besluit van
een individuele minister.
Rechtspraak is de 3e macht
- Rechterlijke macht
- Geschillen beslechten
- Het recht uitleggen. Soms is het onvoldoende om op zich te bestaan en moet hier info
bij (rechtspraak) (minstens 2 stopcontacten per kamer maar het ene is een gewoon
en het andere usb; op basis van je wettekst kan je dit niet weten!)
- De uitleg van de rechtbank is bron van recht
SCHEMA TE KENNEN!
3
, Cijfer tussen haakjes: hoeveel er bestaan (bv. in Gent heb je meerdere vredegerechten)
2 rechtbanken die het dichtst bij ons staan: het vredegerecht en de politierechtbank
Vredegerecht
- Meest territoriaal verspreide rechtbank
- Aanwezig in elk kanton
- Alle mogelijke geschillen tot een bedrag van 5000 euro
o Meer dan 5000 euro => rechtbank 1e aanleg
- Indien niet exclusief voorbehouden voor een andere rechtbank
- Vrij pragmatisch naar een oplossing zoeken, niet recht in zijn meest theoretische zin
- Voor huurgeschillen sowieso, zelfs > 5000 euro
- Afvallende dakpannen, versperde uitwegen
Politierechtbank
- Verkeersinbreuken, ook de allerlichtste misdrijven
- Zwaarder misdrijf: rechtbank van eerste aanleg (>5000 euro) (iets met drugs)
- Minnelijke schikking niet op tijd betalen, verkeersongeval met meerdere doden
Rechtbank van eerste aanleg
- Correctionele rechtbank
o Inbreuk gepleegd op de strafwet (misdrijven)
o Komt het meest in het nieuws
- Burgerlijke rechtbank
o Tussen burgers
- Familie- en jeugdrechtbank
o Onderhoudsbijdragen, echtscheidingen
Principe van de dubbele aanleg: ook een magistraat kan fouten maken. Wanneer je in 1 e
aanleg een beslissing hebt bekomen, moet je daar beroep tegen kunnen aantekenen. Dit doe
je niet altijd voor het hof van beroep, maar bij de rechtbank die hiërarchisch 1 niveau hoger
ligt.
- Politierechtbank => correctionele rechtbank
- Vredegerecht => burgerlijke rechtbank of familierechtbank
- De volledige zaak wordt overgedaan op het niveau van het beroep
We hanteren het niveau van de 2 aanleggen, maar voor geschillen van te weinig waarde (<
2500 euro) kan je geen beroep aanvragen dit is de aanleggrens. Wat je wel nog altijd kan
doen is gaan naar het Hof van Cassatie (1 van de 3 hoogste hoven; hoogste hof voor
burgerlijke rechtspraak). Hier kun je een cassatievoorziening aantekenen tegen een in laatste
aanleg gewezen beslissing (in principe van hof van beroep of eerste aanleg).
4
ondernemingsrecht
Insolventierecht = recht van de ondernemingen die hun schulden niet meer kunnen afbetalen
Praktische afspraken
Cursusmateriaal: Syllabus (Ufora), Slides (Ufora), Uitdiepend
‒ Dirix, Steennot en Vanhees, Ondernemingsrecht in hoofdlijnen, Intersentia, 2023.
‒ Codex economie 2023-2024, die Keure, 2023.
Examen: Te kennen (les + slides) of syllabus (voor wie het niet met lesnotities wil doen)
‒ Mondeling via Teams zonder schriftelijke voorbereiding
‒ Theorievraag + toepassingsvraag
‒ Algemeen opzet van het opleidingsonderdeel: concepten,
redeneringen en begrippen bijbrengen
Ieder begrip heeft een eigen afgelijnde betekenis (vb. wettelijke definitie van onderneming)
Situering van het ondernemingsrecht
RECHT
Wat is recht?
̶ Objectief recht (Je mag maar 120 rijden op de autostrade)
̶ Regels m.b.t. uiterlijke menselijke gedragingen (Je moet je factuur betalen)
̶ Link met maatschappelijke context
̶ Recht is niet los te zien van de context. Dit zijn geen absolute regels die
uit de hemel neergedaald. (120 km/h, homohuwelijk vroeger vs. nu)
̶ Opgelegd door bevoegd orgaan afdwingbaar
̶ Het parlement met het wetgevende orgaan maakt de regels
̶ Het is maar recht als het effectief afdwingbaar is
̶ Subjectief recht (aanspraak die een bepaald individu heeft)
̶ Als je het objectieve recht gaat bekijken vanuit het perspectief van een
persoon (= rechtssubject), spreek je over de subjectieve rechten van die
persoon (subjectief want verwijst naar rechts subject, naar persoon die
1
, titularis is van het objectief recht). (subjectief recht op loon als je gewerkt
hebt; objectief recht is iemand betalen volgens barema’s)
̶ ° Bronnen van het recht
BRONNEN VAN HET RECHT
Waar kan recht uit gaan voortvloeien?
Wet = hetgeen door het parlement wordt uitgevaardigd
- Belangrijkste rechtsbron
- Parlement is bikameraal: kamer van volksvertegenwoordigers en senaat
- Senaat is een reflectiekamer, zal waarschijnlijk worden afgeschaft
- Dan gaan we naar het monokameralisme
Decreet: niveau deelstaten (Vlaanderen en Wallonië)
- Extra info: Bevoegdheden naar de deelstaten: gemeenschaps- en gewesbevoegd-
heden. In VL zijn de gemeenschaps- en gewestbevoegdheden één geheel. In Wallonië
zijn ze afzonderlijk: je hebt het Waalse gewest en de Franstalige Gemeenschap met
elk hun eigen orgaan.
Ordonnantie: Brusselse niveau (enkel gewestbevoegdheden/grondgebonden bevoegdheden)
Juridisch gezien zijn wetten, ordonnanties en decreten evenveel waard!
De andere zijn geen wetten in de formele zin van het woord
Koninklijk besluit
- Uitvoeringshandeling met betrekking tot een wet (in een wet worden mogelijks niet
alle details geregeld. Details hoeven niet in het parlement geregeld te worden want
dit is te specifiek, dit kan dan in de vorm van een KB. Dit wordt afgesproken in de
ministerraad. Dit is de 2e macht: de uitvoerende macht)
- Koning moet dit tekenen
2
, Ministerieel besluit = individuele minister moet iets verder uitvoeren (criteria
bepaald door KB, bv. wet over verhuren woning, nog specifieker, bv. minister
beslist elk jaar over CO2-normen)
In handen van bevoegde minister
Wet kan uitgevoerd worden door een KB. KB kan uitgevoerd worden door een MB.
Op Vlaams niveau hebben we een decreet, kan verder uitgevoerd worden door een besluit
van de Vlaamse regerering (equivalent KB). Dit kan uitgevoerd worden door het besluit van
een individuele minister.
Rechtspraak is de 3e macht
- Rechterlijke macht
- Geschillen beslechten
- Het recht uitleggen. Soms is het onvoldoende om op zich te bestaan en moet hier info
bij (rechtspraak) (minstens 2 stopcontacten per kamer maar het ene is een gewoon
en het andere usb; op basis van je wettekst kan je dit niet weten!)
- De uitleg van de rechtbank is bron van recht
SCHEMA TE KENNEN!
3
, Cijfer tussen haakjes: hoeveel er bestaan (bv. in Gent heb je meerdere vredegerechten)
2 rechtbanken die het dichtst bij ons staan: het vredegerecht en de politierechtbank
Vredegerecht
- Meest territoriaal verspreide rechtbank
- Aanwezig in elk kanton
- Alle mogelijke geschillen tot een bedrag van 5000 euro
o Meer dan 5000 euro => rechtbank 1e aanleg
- Indien niet exclusief voorbehouden voor een andere rechtbank
- Vrij pragmatisch naar een oplossing zoeken, niet recht in zijn meest theoretische zin
- Voor huurgeschillen sowieso, zelfs > 5000 euro
- Afvallende dakpannen, versperde uitwegen
Politierechtbank
- Verkeersinbreuken, ook de allerlichtste misdrijven
- Zwaarder misdrijf: rechtbank van eerste aanleg (>5000 euro) (iets met drugs)
- Minnelijke schikking niet op tijd betalen, verkeersongeval met meerdere doden
Rechtbank van eerste aanleg
- Correctionele rechtbank
o Inbreuk gepleegd op de strafwet (misdrijven)
o Komt het meest in het nieuws
- Burgerlijke rechtbank
o Tussen burgers
- Familie- en jeugdrechtbank
o Onderhoudsbijdragen, echtscheidingen
Principe van de dubbele aanleg: ook een magistraat kan fouten maken. Wanneer je in 1 e
aanleg een beslissing hebt bekomen, moet je daar beroep tegen kunnen aantekenen. Dit doe
je niet altijd voor het hof van beroep, maar bij de rechtbank die hiërarchisch 1 niveau hoger
ligt.
- Politierechtbank => correctionele rechtbank
- Vredegerecht => burgerlijke rechtbank of familierechtbank
- De volledige zaak wordt overgedaan op het niveau van het beroep
We hanteren het niveau van de 2 aanleggen, maar voor geschillen van te weinig waarde (<
2500 euro) kan je geen beroep aanvragen dit is de aanleggrens. Wat je wel nog altijd kan
doen is gaan naar het Hof van Cassatie (1 van de 3 hoogste hoven; hoogste hof voor
burgerlijke rechtspraak). Hier kun je een cassatievoorziening aantekenen tegen een in laatste
aanleg gewezen beslissing (in principe van hof van beroep of eerste aanleg).
4
