HOOFDSTUK 1 - INLEIDING
1.2 Het onderwerp
Wat is Business Continuity Management (BCM)? De term BCM bevat het woord bedrijf. Als
we praten over overleven van de organisatie, dan is het niet voldoende alleen te praten over
logistiek, het gebouw, ICT of financiën. Het gaat om het hele bedrijf.
Met business door kunnen gaan is belangrijker dan winst. Als er nu verlies wordt geleden,
kan dat gecompenseerd worden door de winst van morgen. De continuïteit zorgt ervoor dat
een verlies op termijn kan worden goedgemaakt.
In BCM zit ook het woord management. Dat betekent dat het meer is dan ‘eenmaal
uitvoeren’. Het is een doorlopend onderwerp.
Kortom: BCM is alles wat te maken heeft met voorzorgen, zodat er bij een crisis tijd overblijft
om de organisatie te behoeden voor de ondergang dan wel voor een onherstelbaar
maatschappelijk wantrouwen. Een reddingsboot op een cruiseschip is het perfecte
voorbeeld van BCM het gaat niet om het redden van de bibliotheek aan boord. Het gaat om
overleven en het enige dat daarbij helpt in het midden van een oceaan is een boot.
BCM en BHV: rampen kunnen zowel betrekking hebben op de mensen binnen de organisatie
als de business van de organisatie. Maar in reactie op calamiteiten is in eerste instantie altijd
de veiligheid van het personeel en de bezoekers gewaarborgd. Volgens de Arbowet is elke
organisatie verplicht op iedere locatie bedrijfshulpverlening (BHV) in te richten. BHV is de
wettelijk voorgeschreven activiteit die zich richt op het welzijn van de medewerkers. In het
kader van BHV is er een rampenplan ontwikkeld dat in eerste instantie het ontruimen van
het pand beschrijft. Het rampenplan beschrijft een crisisteam, compleet met crisismanager
om op te treden in geval van een ramp. Omdat dergelijke rampen (brand, wateroverlast en
dergelijke), die vaak gepaard gaan met ontruiming, ook effect hebben op de business van de
organisatie, zal het BHV-crisisteam samenwerken met het BCM-crisismanagement.
BCM en operationeel risicomanagement: BCM is uitsluitend gericht op het overleven van
een crisis. Het is geen vorm van operationeel risicomanagement, omdat bij BCM de aandacht
meer gericht is op doorgaan nadat het ongeluk gebeurd is. Operationeel risicomanagement
bevat altijd een afwegend onderdeel dat actief is voordat de dreiging of de oorzaak optreed.
Het is belangrijk het verschil hiertussen duidelijk te hebben.
BCM en informatiebeveiliging: in ISO 27002, de Code voor Informatiebeveiliging, wordt BCM
gezien als één van de elf belangrijke onderwerpen op het gebied van beveiliging van
informatie en informatieverwerking. Echter, er is geen reden om BCM te zien als onderdeel
van informatiebeveiliging. Het gaat, zoals al eerder gezegd, om de organisatie als geheel en
niet om slechts één aspect.
Samenvatting ‘Business Continuity Management’ Pagina | 1
, BCM en ICT: ICT is een faciliteit voor delen van de organisatie. Eerder is al gesteld dat BCM
de organisatie als geheel betreft. Het redden van ICT betekent niet automatisch dat de
cruciale processen, de processen waarvan de organisatie afhankelijk is, doorgaan.
1.3 Visie op BCM
In het boek wordt een visie voorgesteld op BCM. Die visie is als volgt:
BCM begint op businessniveau;
Er wordt niet meer BCM ingericht dan noodzakelijk is;
Omgaan met BCM is structureel en methodisch;
BCM betreft de hele organisatie;
BCM kan niet buiten vakkennis en expertise in de organisatie en
improvisatievermogen bij de medewerkers.
1.4 Belanghebbenden/stakeholders
Er zijn diverse belanghebbenden bij BCM. Deze belanghebbenden kunnen geschaard worden
onder verschillende invalshoeken: het overleven van de organisatie (o.a. aandeelhouders,
directie), het afhandelen van persoonlijke ongelukken (o.a. werknemers en hun familieleden,
omwonenden), het beperken van milieuschade (o.a. werknemers, omwonenden), het
voorkomen van bedrijfsschade (o.a. verzekeringsmaatschappij, brandweer) en het beperken
van imagoschade (o.a. algemene publiek, pers).
1.5 Waarom BCM?
Er zijn veel redenen om BCM serieus te nemen. Er zijn externe redenen, zoals dwingende
richtlijnen in diverse sectoren die daartoe verplichten. En er zijn redenen vanuit de
bedrijfsvoering, interne redenen.
1.6 BCM en het MKB
Voor kleinere bedrijven bestaat ook een noodzaak om BCM in te richten. Immers, het gevolg
van een crisis is in een kleine onderneming eerder levensbedreigend dan in een grote. Een
ook voor kleinere bedrijven geldt: als je crisis goed afhandelt, dan kom je er sterker uit.
1.7 De voorbeelden in dit boek
Om de details van BCM makkelijker te kunnen bespreken, worden in dit boek twee fictieve
voorbeelden gebruikt: De Brabantse Algemene Verzekeringsmaatschappij en de Groene
Drukkerij in Arnhem. Het eerste is een informatieverwerkend bedrijf, het andere een
productieomgeving.
1.8 Tot slot
In dit hoofdstuk is een overzicht gegeven van BCM. In het volgende hoofdstuk wordt
geschetst wat er gebeurd tijdens een crisis.
Samenvatting ‘Business Continuity Management’ Pagina | 2
1.2 Het onderwerp
Wat is Business Continuity Management (BCM)? De term BCM bevat het woord bedrijf. Als
we praten over overleven van de organisatie, dan is het niet voldoende alleen te praten over
logistiek, het gebouw, ICT of financiën. Het gaat om het hele bedrijf.
Met business door kunnen gaan is belangrijker dan winst. Als er nu verlies wordt geleden,
kan dat gecompenseerd worden door de winst van morgen. De continuïteit zorgt ervoor dat
een verlies op termijn kan worden goedgemaakt.
In BCM zit ook het woord management. Dat betekent dat het meer is dan ‘eenmaal
uitvoeren’. Het is een doorlopend onderwerp.
Kortom: BCM is alles wat te maken heeft met voorzorgen, zodat er bij een crisis tijd overblijft
om de organisatie te behoeden voor de ondergang dan wel voor een onherstelbaar
maatschappelijk wantrouwen. Een reddingsboot op een cruiseschip is het perfecte
voorbeeld van BCM het gaat niet om het redden van de bibliotheek aan boord. Het gaat om
overleven en het enige dat daarbij helpt in het midden van een oceaan is een boot.
BCM en BHV: rampen kunnen zowel betrekking hebben op de mensen binnen de organisatie
als de business van de organisatie. Maar in reactie op calamiteiten is in eerste instantie altijd
de veiligheid van het personeel en de bezoekers gewaarborgd. Volgens de Arbowet is elke
organisatie verplicht op iedere locatie bedrijfshulpverlening (BHV) in te richten. BHV is de
wettelijk voorgeschreven activiteit die zich richt op het welzijn van de medewerkers. In het
kader van BHV is er een rampenplan ontwikkeld dat in eerste instantie het ontruimen van
het pand beschrijft. Het rampenplan beschrijft een crisisteam, compleet met crisismanager
om op te treden in geval van een ramp. Omdat dergelijke rampen (brand, wateroverlast en
dergelijke), die vaak gepaard gaan met ontruiming, ook effect hebben op de business van de
organisatie, zal het BHV-crisisteam samenwerken met het BCM-crisismanagement.
BCM en operationeel risicomanagement: BCM is uitsluitend gericht op het overleven van
een crisis. Het is geen vorm van operationeel risicomanagement, omdat bij BCM de aandacht
meer gericht is op doorgaan nadat het ongeluk gebeurd is. Operationeel risicomanagement
bevat altijd een afwegend onderdeel dat actief is voordat de dreiging of de oorzaak optreed.
Het is belangrijk het verschil hiertussen duidelijk te hebben.
BCM en informatiebeveiliging: in ISO 27002, de Code voor Informatiebeveiliging, wordt BCM
gezien als één van de elf belangrijke onderwerpen op het gebied van beveiliging van
informatie en informatieverwerking. Echter, er is geen reden om BCM te zien als onderdeel
van informatiebeveiliging. Het gaat, zoals al eerder gezegd, om de organisatie als geheel en
niet om slechts één aspect.
Samenvatting ‘Business Continuity Management’ Pagina | 1
, BCM en ICT: ICT is een faciliteit voor delen van de organisatie. Eerder is al gesteld dat BCM
de organisatie als geheel betreft. Het redden van ICT betekent niet automatisch dat de
cruciale processen, de processen waarvan de organisatie afhankelijk is, doorgaan.
1.3 Visie op BCM
In het boek wordt een visie voorgesteld op BCM. Die visie is als volgt:
BCM begint op businessniveau;
Er wordt niet meer BCM ingericht dan noodzakelijk is;
Omgaan met BCM is structureel en methodisch;
BCM betreft de hele organisatie;
BCM kan niet buiten vakkennis en expertise in de organisatie en
improvisatievermogen bij de medewerkers.
1.4 Belanghebbenden/stakeholders
Er zijn diverse belanghebbenden bij BCM. Deze belanghebbenden kunnen geschaard worden
onder verschillende invalshoeken: het overleven van de organisatie (o.a. aandeelhouders,
directie), het afhandelen van persoonlijke ongelukken (o.a. werknemers en hun familieleden,
omwonenden), het beperken van milieuschade (o.a. werknemers, omwonenden), het
voorkomen van bedrijfsschade (o.a. verzekeringsmaatschappij, brandweer) en het beperken
van imagoschade (o.a. algemene publiek, pers).
1.5 Waarom BCM?
Er zijn veel redenen om BCM serieus te nemen. Er zijn externe redenen, zoals dwingende
richtlijnen in diverse sectoren die daartoe verplichten. En er zijn redenen vanuit de
bedrijfsvoering, interne redenen.
1.6 BCM en het MKB
Voor kleinere bedrijven bestaat ook een noodzaak om BCM in te richten. Immers, het gevolg
van een crisis is in een kleine onderneming eerder levensbedreigend dan in een grote. Een
ook voor kleinere bedrijven geldt: als je crisis goed afhandelt, dan kom je er sterker uit.
1.7 De voorbeelden in dit boek
Om de details van BCM makkelijker te kunnen bespreken, worden in dit boek twee fictieve
voorbeelden gebruikt: De Brabantse Algemene Verzekeringsmaatschappij en de Groene
Drukkerij in Arnhem. Het eerste is een informatieverwerkend bedrijf, het andere een
productieomgeving.
1.8 Tot slot
In dit hoofdstuk is een overzicht gegeven van BCM. In het volgende hoofdstuk wordt
geschetst wat er gebeurd tijdens een crisis.
Samenvatting ‘Business Continuity Management’ Pagina | 2
