Week 1:
Basisinformatie regionale crisisbeheersing boek.
Hoofdstuk 1:
Achtergrond:
We wet veiligheidsregio’s (WVR) vormt de basis voor de wijze waarop de regionale crisisbeheersing is
georganiseerd. Is bedacht is 2010. Het beheer van de brandweerkorpsen werd ondergebracht bij de
25 veiligheidsregio’s.
Wetshistorie:
- 1975: nota Hulpverlening bij ongevallen
- 1981: invoering van de wet rampenplannen. Het zwaartepunt van de rampenbestrijding ligt nu bij
de gemeenten.
- 1985: invoering van brandweerwet en wet rampen en zware ongevallen.
- 1991: invoering wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen
- 2010: invoering wet veiligheidsregio’s verplicht de gemeenten om in regionaal verband een
veiligheidsregio te vormen. Het bestuur van de veiligheidsregio heeft op grond van de WVR een
coördinerende rol bij de rampenbestrijding en crisisbeheersing.
Ook is de betrokkenheid van de rijksoverheid bij de rampenbestrijding en crisisbeheersing
toegenomen.
Wettelijke definities:
- Bij een ramp is er sprake van een bedreiging van de fysieke veiligheid: in het geval van een crisis kan
daar sprake van zijn. Het is een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis, waarbij het leven en de
gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiele belangen in ernstige mate zijn geschaad
of worden bedreigd. (bijvoorbeeld: Bijlmer ramp, vuurwerkramp, nieuwjaarsbrand)
- Bij een crisis kunnen meerdere factoren in het spel zijn en is er veelal geen sprake van een
plotselinge, duidelijk gemarkeerde overgang van een normale naar buitengewone situatie. Bij een
crisis gaat het meestal niet over één gebeurtenis: de oorsprong van een crisis is vaak diffuser dan een
ramp.
Verschillende domeinen van rampen/crisis:
- Transnationaal: een orkaan, pandemie of uitbraak van dierziekten waarbij meerdere landen te
maken hebben -> vulkaan uitbarsting waardoor het vliegverkeer in Europa stil ligt.
- Nationaal: gebeurtenissen op lokaal (landelijk) niveau die een grote impact hebben -> moord op
Pim Fortuyn, watersnoodramp.
- Trans- of bovenregionaal: regio-overschrijdende gevolgen.
- Regionaal: op regionaal niveau.
- Lokaal: incidenten waarvan de gevolgen normaal gesproken beperkt blijven tot het lokale niveau ->
verkeersongevallen, geweldsincidenten.
De aard van rampen en crisis:
Sudden impact: wanneer een ramp of crisis plotseling gebeurt.
Slow onset: langzaam ontwikkelde rampen/crisis.
, Crisistypen:
1. Natuurlijke omgeving: 2. Gebouwde omgeving:
- overstromingen - branden in kwetsbare objecten
- natuurbranden - instortingen grote gebouwen en kunstwerken
- extreme weersomstandigheden
- aardbevingen 3. Technologische omgeving:
- plagen - incidenten met brandbare stoffen in de lucht
- dierziekten - incidenten met giftige stoffen in de lucht
4. Kernincidenten vitale infrastructuur: 5. Verkeer en vervoer:
- verstoring energievoorziening - luchtvaartincidenten
- verstoring drinkwatervoorziening - incidenten op of onder water
- verstoring rioolwaterafvoer en afvalwaterzuivering - verkeersincidenten op land
- verstoring telecommunicatie en ICT - incidenten in tunnels
- verstoring afvalverwerking
- verstoring voedselvoorziening
6. Gezondheid: 7. Sociaal maatschappelijke omgeving:
- bedreiging volksgezondheid - paniek in de menigte
- ziektegolf - verstoring openbare orde
Uitgangspunten voor crisisbeheersing:
1. Crisismanagement is niet gelijk aan crisisplanning: tijdens een daadwerkelijke crisis is de
werkelijkheid anders dan dat men voorzien heeft. Crisisplanning garandeert dus niet dat het
crisismanagement goed verloopt.
2. Stem hulpverlening af op (zelf)redzaamheid van burgers: zelfredzaamheid zegt iets over hoe
burgers zichzelf en andere in veiligheid kunnen brengen.
3. Wat je zelden doet, doe je zelden goed: mensen kunnen pas iets goed wanneer ze het vaker doen.
4. Schoenmaker blijf bij je leest: iedereen moet zich richten op zijn eigen kernactiviteiten.
5. Het opperbevel kent zijn grenzen: de burgemeester (opperbevelhebber) heeft alleen betrekking op
de gecoördineerde inzet van hulpdiensten.
6. Crisismanagement is goed netwerkmanagement: kennen en gekend worden en goed kunnen
samenwerken.
7. Crisisbeheersing is voor een belangrijk deel crisiscommunicatie: tijdens crises heeft de
informatievoorziening aan burgemeester een drietal functies. Dat zijn informeren van de (in)direct
betrokkenen, betekenis afgeven aan de gebeurtenis en handelingen richten.
Basisinformatie regionale crisisbeheersing boek.
Hoofdstuk 1:
Achtergrond:
We wet veiligheidsregio’s (WVR) vormt de basis voor de wijze waarop de regionale crisisbeheersing is
georganiseerd. Is bedacht is 2010. Het beheer van de brandweerkorpsen werd ondergebracht bij de
25 veiligheidsregio’s.
Wetshistorie:
- 1975: nota Hulpverlening bij ongevallen
- 1981: invoering van de wet rampenplannen. Het zwaartepunt van de rampenbestrijding ligt nu bij
de gemeenten.
- 1985: invoering van brandweerwet en wet rampen en zware ongevallen.
- 1991: invoering wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen
- 2010: invoering wet veiligheidsregio’s verplicht de gemeenten om in regionaal verband een
veiligheidsregio te vormen. Het bestuur van de veiligheidsregio heeft op grond van de WVR een
coördinerende rol bij de rampenbestrijding en crisisbeheersing.
Ook is de betrokkenheid van de rijksoverheid bij de rampenbestrijding en crisisbeheersing
toegenomen.
Wettelijke definities:
- Bij een ramp is er sprake van een bedreiging van de fysieke veiligheid: in het geval van een crisis kan
daar sprake van zijn. Het is een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis, waarbij het leven en de
gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiele belangen in ernstige mate zijn geschaad
of worden bedreigd. (bijvoorbeeld: Bijlmer ramp, vuurwerkramp, nieuwjaarsbrand)
- Bij een crisis kunnen meerdere factoren in het spel zijn en is er veelal geen sprake van een
plotselinge, duidelijk gemarkeerde overgang van een normale naar buitengewone situatie. Bij een
crisis gaat het meestal niet over één gebeurtenis: de oorsprong van een crisis is vaak diffuser dan een
ramp.
Verschillende domeinen van rampen/crisis:
- Transnationaal: een orkaan, pandemie of uitbraak van dierziekten waarbij meerdere landen te
maken hebben -> vulkaan uitbarsting waardoor het vliegverkeer in Europa stil ligt.
- Nationaal: gebeurtenissen op lokaal (landelijk) niveau die een grote impact hebben -> moord op
Pim Fortuyn, watersnoodramp.
- Trans- of bovenregionaal: regio-overschrijdende gevolgen.
- Regionaal: op regionaal niveau.
- Lokaal: incidenten waarvan de gevolgen normaal gesproken beperkt blijven tot het lokale niveau ->
verkeersongevallen, geweldsincidenten.
De aard van rampen en crisis:
Sudden impact: wanneer een ramp of crisis plotseling gebeurt.
Slow onset: langzaam ontwikkelde rampen/crisis.
, Crisistypen:
1. Natuurlijke omgeving: 2. Gebouwde omgeving:
- overstromingen - branden in kwetsbare objecten
- natuurbranden - instortingen grote gebouwen en kunstwerken
- extreme weersomstandigheden
- aardbevingen 3. Technologische omgeving:
- plagen - incidenten met brandbare stoffen in de lucht
- dierziekten - incidenten met giftige stoffen in de lucht
4. Kernincidenten vitale infrastructuur: 5. Verkeer en vervoer:
- verstoring energievoorziening - luchtvaartincidenten
- verstoring drinkwatervoorziening - incidenten op of onder water
- verstoring rioolwaterafvoer en afvalwaterzuivering - verkeersincidenten op land
- verstoring telecommunicatie en ICT - incidenten in tunnels
- verstoring afvalverwerking
- verstoring voedselvoorziening
6. Gezondheid: 7. Sociaal maatschappelijke omgeving:
- bedreiging volksgezondheid - paniek in de menigte
- ziektegolf - verstoring openbare orde
Uitgangspunten voor crisisbeheersing:
1. Crisismanagement is niet gelijk aan crisisplanning: tijdens een daadwerkelijke crisis is de
werkelijkheid anders dan dat men voorzien heeft. Crisisplanning garandeert dus niet dat het
crisismanagement goed verloopt.
2. Stem hulpverlening af op (zelf)redzaamheid van burgers: zelfredzaamheid zegt iets over hoe
burgers zichzelf en andere in veiligheid kunnen brengen.
3. Wat je zelden doet, doe je zelden goed: mensen kunnen pas iets goed wanneer ze het vaker doen.
4. Schoenmaker blijf bij je leest: iedereen moet zich richten op zijn eigen kernactiviteiten.
5. Het opperbevel kent zijn grenzen: de burgemeester (opperbevelhebber) heeft alleen betrekking op
de gecoördineerde inzet van hulpdiensten.
6. Crisismanagement is goed netwerkmanagement: kennen en gekend worden en goed kunnen
samenwerken.
7. Crisisbeheersing is voor een belangrijk deel crisiscommunicatie: tijdens crises heeft de
informatievoorziening aan burgemeester een drietal functies. Dat zijn informeren van de (in)direct
betrokkenen, betekenis afgeven aan de gebeurtenis en handelingen richten.
