Sociale psychologie - hoofdstuk 7: attitudes en attitudeverandering
7.1 De aard en oorsprong van attitudes
Attitude: een evaluatie van een attitudeobject zoals mensen, voorwerpen of ideeën. Zo’n
evaluatie bestaat uit drie componenten, die samen onze attitude vormen.
Deze drie componenten noemen we het tripartitemodel van attitudes. De verhouding
tussen de componenten is bij elke attitude anders.
1. Een affectief component: de gevoelsmatige reactie op het attitudeobject.
2. Een cognitief component: de gedachten en opvattingen over het attitudeobject.
3. Een gedragsmatig component: onze neiging tot handelen ten opzichte van het
attitudeobject.
Hoe ontstaan attitudes?
Attitudes zijn deels te herleiden tot onze genen, maar genen bepalen onze attitudes niet. Ze
zijn een indirecte functie van onze genetische opmaak. Attitudes zijn verbonden met zaken
als temperament en persoonlijkheid, die wel rechtstreeks met onze genen verbonden zijn.
Sociale ervaringen spelen een belangrijke rol in het ontstaan van attitudes.
Op cognitie gebaseerde attitudes
Als een evaluatie voornamelijk gebaseerd is op iemands opvattingen over de eigenschappen
van een attitudeobject, noem je dat een op cognitie gebaseerde attitude. Het doel van dit
soort attitudes is de plus- en minpunten van een object zo te classificeren dat je snel kan
bepalen of je er iets mee te maken wil hebben of niet. Attitudes gebaseerd op logica.
Op affect gebaseerde attitudes
Een attitude die meer op emoties en waarden berust, wordt een op affect gebaseerde
attitude genoemd. Deze attitude is meer gericht op iemands gevoelens en waarden ten
opzichte van het attitudeobject dan op zijn opvattingen over de eigenschappen.
Op affect gebaseerde attitudes kunnen uit de volgende bronnen ontstaan:
Ze kunnen geworteld zijn in de waarden die mensen hebben. De functie van op affect
gebaseerde attitudes is niet zozeer het geven van een accuraat beeld van de wereld,
maar het tot uitdrukking brengen en bekrachtigen van ons eigen fundamentele
waardesysteem.
Ze kunnen een gevolg zijn van een conditionering. Er worden twee soorten
conditionering onderscheiden: klassieke conditionering en operante conditionering.
- Klassieke conditionering: een stimulus die een emotionele respons oproept
wordt herhaaldelijk tegelijk aangeboden met een neutrale stimulus, waardoor
uiteindelijk de neutrale stimulus de emotieoproepende eigenschappen van de
eerste stimulus heeft overgenomen.
- Operante conditionering: gedrag dat mensen uit zichzelf vertonen neemt toe
of af, afhankelijk van de vraag of het gedrag wordt gevolgd door positieve
bekrachtiging of door straf.
Het kan ook een gevolg zijn van priming. Priming van een bepaald concept kan de
toegankelijkheid van een attitude versterken, wat vervolgens de manier beïnvloedt
waarop we relevante attitudeobjecten evalueren.
Op gedrag gebaseerde attitudes
1
7.1 De aard en oorsprong van attitudes
Attitude: een evaluatie van een attitudeobject zoals mensen, voorwerpen of ideeën. Zo’n
evaluatie bestaat uit drie componenten, die samen onze attitude vormen.
Deze drie componenten noemen we het tripartitemodel van attitudes. De verhouding
tussen de componenten is bij elke attitude anders.
1. Een affectief component: de gevoelsmatige reactie op het attitudeobject.
2. Een cognitief component: de gedachten en opvattingen over het attitudeobject.
3. Een gedragsmatig component: onze neiging tot handelen ten opzichte van het
attitudeobject.
Hoe ontstaan attitudes?
Attitudes zijn deels te herleiden tot onze genen, maar genen bepalen onze attitudes niet. Ze
zijn een indirecte functie van onze genetische opmaak. Attitudes zijn verbonden met zaken
als temperament en persoonlijkheid, die wel rechtstreeks met onze genen verbonden zijn.
Sociale ervaringen spelen een belangrijke rol in het ontstaan van attitudes.
Op cognitie gebaseerde attitudes
Als een evaluatie voornamelijk gebaseerd is op iemands opvattingen over de eigenschappen
van een attitudeobject, noem je dat een op cognitie gebaseerde attitude. Het doel van dit
soort attitudes is de plus- en minpunten van een object zo te classificeren dat je snel kan
bepalen of je er iets mee te maken wil hebben of niet. Attitudes gebaseerd op logica.
Op affect gebaseerde attitudes
Een attitude die meer op emoties en waarden berust, wordt een op affect gebaseerde
attitude genoemd. Deze attitude is meer gericht op iemands gevoelens en waarden ten
opzichte van het attitudeobject dan op zijn opvattingen over de eigenschappen.
Op affect gebaseerde attitudes kunnen uit de volgende bronnen ontstaan:
Ze kunnen geworteld zijn in de waarden die mensen hebben. De functie van op affect
gebaseerde attitudes is niet zozeer het geven van een accuraat beeld van de wereld,
maar het tot uitdrukking brengen en bekrachtigen van ons eigen fundamentele
waardesysteem.
Ze kunnen een gevolg zijn van een conditionering. Er worden twee soorten
conditionering onderscheiden: klassieke conditionering en operante conditionering.
- Klassieke conditionering: een stimulus die een emotionele respons oproept
wordt herhaaldelijk tegelijk aangeboden met een neutrale stimulus, waardoor
uiteindelijk de neutrale stimulus de emotieoproepende eigenschappen van de
eerste stimulus heeft overgenomen.
- Operante conditionering: gedrag dat mensen uit zichzelf vertonen neemt toe
of af, afhankelijk van de vraag of het gedrag wordt gevolgd door positieve
bekrachtiging of door straf.
Het kan ook een gevolg zijn van priming. Priming van een bepaald concept kan de
toegankelijkheid van een attitude versterken, wat vervolgens de manier beïnvloedt
waarop we relevante attitudeobjecten evalueren.
Op gedrag gebaseerde attitudes
1
