Psychologie 2030
Les 2
Inhoud
• Psychologie is alles II
• Psychologie & klimaatwetenschap
• The dragons of inaction
• Hoe we de feiten martelen
• Impact van klimaatverandering op welzijn
• Tragedy of the commons
• Psychologie & recht
• De Puttense moordzaak
• Zedendelicten en hervonden herinneringen
• Straffen
• Cultuur in de rechtzaal
Psychologie en klimaatwetenschap
Om warm van te krijgen
Eerst de feiten
Eventjes de feiten – IPCC rapport 2021 – 2023
• Menselijke invloed op de opwarming van de aarde is ondubbelzinnig. -> effect is groot en veel
onderzocht
• Sterke samenhang met evolutie van menselijke CO 2-uitstoot
• We stevenen af op opwarming van 1,5°C (en sneller dan voorzien) -> heeft veel effect
• Eeuw geleden: hittegolven eens om de 50 jaar. Met 1,5 graad stijging is dat eens om
de 5 jaar.
• Stijging van de zeespiegel in België met 30cm. Dijken bouwen voor extreem hoge
waterstanden
• Op dit moment: 1,4 °C boven gemiddelde (1850 – 1900)
,De belangrijkste broeikasgassen in de aardatmosfeer zijn waterdamp, koolstofdioxide (CO2), methaan,
lachgas (distikstofmonoxide) en ozon.[1] Zonder broeikasgassen zou de gemiddelde temperatuur op
Aarde zo'n 33 graden lager zijn: −18 °C in plaats van de huidige +15 °C.[2] De mate waarin een
bepaalde hoeveelheid broeikasgas kan bijdragen aan het broeikaseffect wordt
het aardopwarmingsvermogen genoemd.
- Wetenschappelijk pennel van de verenigde naties die het klimaat v oorspellen en
verschillende senario’s uitdenkt
- De mogelijkse senario’s -> ze denken 2,5 graden
Gevolgen – IPCC impact rapport 2018
• Gevolgen
• Droogtes & hittegolven.
• Grootste stijging van aantal hittedagen in de Tropen.
• Maar ook: Noord Amerika, Europa, Noord Afrika, Zuid Afrika,…
- De droogte neemt toe ook bij ons bosbranden
• Impact op water- en voedselvoorziening
• Verlies van veehouderij tussen 7% en 10% (oa. Sub Sahara) -> heel veel
mensen zullen aan voedsel te kort worden blootgesteld
• Impact op gezondheid
• Verspreiding van vectorziektes (malaria, knokkelkoorts…) -> ziektes die een
vector nodig heeft -> bv malaria heeft een mug nodig (als het warmer wordt
komen die muggen meer naar hier)
• Impact op biodiversiteit & ecosystemen
• Afsterven koraalriffen, visbestand, verzuring van oceanen (meer CO2 in de
oceanen worden zuurder)
, Beperken stijging – IPCC impact rapport 2018
• Stijging beperken tot 1,5°:
• 420 miljoen minder mensen blootgesteld aan extreme hittegolven in vgl met 2°
• Aandeel van mensen met tekort aan water is 50% lager in vgl met 2°
• Beperken van het uitsterven van soorten -> dit is het senario:
• 2°: 18% insecten, 16% planten, 8% gewervelden
• 1,5°: 6% insecten, 8% planten, 4% gewervelden -> een pak minder
• Global Warming of 1.5 ºC — (ipcc.ch)
- We merken het aan ernstig weer, ernstige weersomstandigheden
Waarom handelen moeilijk is
- Bij covid handelen we meteen maar bij het klimaat doen we niets
- Klimaat we zijn aan zaken gewoon geraakt die zorgen voor de klimaat verandering -> een stuk
gewoonte
Omdat het een nieuw probleem is?
Humanity is conducting an unintended, uncontrolled, globally pervasive experiment whose ultimate
consequences could be second only to a global nuclear war.
World Conference on Climate Change – Toronto 1988
- Nu zijn we vlotjes 36 jaar verder -> wat is er nu concreet gebeurt om die stijging tegen te
gaan van die green house gases -> niet zo veel -> het is niet zo’n nieuw probleem
- Hoe komt het nu dat we niet zo veel er aan doen -> we weten het is een groot probeleem er
komt wat op ons af
Les 2
Inhoud
• Psychologie is alles II
• Psychologie & klimaatwetenschap
• The dragons of inaction
• Hoe we de feiten martelen
• Impact van klimaatverandering op welzijn
• Tragedy of the commons
• Psychologie & recht
• De Puttense moordzaak
• Zedendelicten en hervonden herinneringen
• Straffen
• Cultuur in de rechtzaal
Psychologie en klimaatwetenschap
Om warm van te krijgen
Eerst de feiten
Eventjes de feiten – IPCC rapport 2021 – 2023
• Menselijke invloed op de opwarming van de aarde is ondubbelzinnig. -> effect is groot en veel
onderzocht
• Sterke samenhang met evolutie van menselijke CO 2-uitstoot
• We stevenen af op opwarming van 1,5°C (en sneller dan voorzien) -> heeft veel effect
• Eeuw geleden: hittegolven eens om de 50 jaar. Met 1,5 graad stijging is dat eens om
de 5 jaar.
• Stijging van de zeespiegel in België met 30cm. Dijken bouwen voor extreem hoge
waterstanden
• Op dit moment: 1,4 °C boven gemiddelde (1850 – 1900)
,De belangrijkste broeikasgassen in de aardatmosfeer zijn waterdamp, koolstofdioxide (CO2), methaan,
lachgas (distikstofmonoxide) en ozon.[1] Zonder broeikasgassen zou de gemiddelde temperatuur op
Aarde zo'n 33 graden lager zijn: −18 °C in plaats van de huidige +15 °C.[2] De mate waarin een
bepaalde hoeveelheid broeikasgas kan bijdragen aan het broeikaseffect wordt
het aardopwarmingsvermogen genoemd.
- Wetenschappelijk pennel van de verenigde naties die het klimaat v oorspellen en
verschillende senario’s uitdenkt
- De mogelijkse senario’s -> ze denken 2,5 graden
Gevolgen – IPCC impact rapport 2018
• Gevolgen
• Droogtes & hittegolven.
• Grootste stijging van aantal hittedagen in de Tropen.
• Maar ook: Noord Amerika, Europa, Noord Afrika, Zuid Afrika,…
- De droogte neemt toe ook bij ons bosbranden
• Impact op water- en voedselvoorziening
• Verlies van veehouderij tussen 7% en 10% (oa. Sub Sahara) -> heel veel
mensen zullen aan voedsel te kort worden blootgesteld
• Impact op gezondheid
• Verspreiding van vectorziektes (malaria, knokkelkoorts…) -> ziektes die een
vector nodig heeft -> bv malaria heeft een mug nodig (als het warmer wordt
komen die muggen meer naar hier)
• Impact op biodiversiteit & ecosystemen
• Afsterven koraalriffen, visbestand, verzuring van oceanen (meer CO2 in de
oceanen worden zuurder)
, Beperken stijging – IPCC impact rapport 2018
• Stijging beperken tot 1,5°:
• 420 miljoen minder mensen blootgesteld aan extreme hittegolven in vgl met 2°
• Aandeel van mensen met tekort aan water is 50% lager in vgl met 2°
• Beperken van het uitsterven van soorten -> dit is het senario:
• 2°: 18% insecten, 16% planten, 8% gewervelden
• 1,5°: 6% insecten, 8% planten, 4% gewervelden -> een pak minder
• Global Warming of 1.5 ºC — (ipcc.ch)
- We merken het aan ernstig weer, ernstige weersomstandigheden
Waarom handelen moeilijk is
- Bij covid handelen we meteen maar bij het klimaat doen we niets
- Klimaat we zijn aan zaken gewoon geraakt die zorgen voor de klimaat verandering -> een stuk
gewoonte
Omdat het een nieuw probleem is?
Humanity is conducting an unintended, uncontrolled, globally pervasive experiment whose ultimate
consequences could be second only to a global nuclear war.
World Conference on Climate Change – Toronto 1988
- Nu zijn we vlotjes 36 jaar verder -> wat is er nu concreet gebeurt om die stijging tegen te
gaan van die green house gases -> niet zo veel -> het is niet zo’n nieuw probleem
- Hoe komt het nu dat we niet zo veel er aan doen -> we weten het is een groot probeleem er
komt wat op ons af
