Structuur & functie van het ademhalingssysteem......................................................................................3
Ademhalingssysteem................................................................................................................................. 3
Veelgebruikte afkortingen.....................................................................................................................3
Normale (ideale) long........................................................................................................................... 3
Partiële druk................................................................................................................................... 4
De samenstelling van “lucht” (zeeniveau)...................................................................................... 4
Ademhalingsproces....................................................................................................................................4
Anatomie.................................................................................................................................................... 5
Anatomie volgens Weibel..................................................................................................................... 6
Doorgankelijkheid per luchtweggeneratie.......................................................................................7
Doorsnede door een long.....................................................................................................................7
Verdedigingsmechanismen.................................................................................................................. 8
Ventilatie......................................................................................................................................................... 9
De ideale long............................................................................................................................................ 9
Ventilatie...............................................................................................................................................9
Totale ventilatie (VE’) vs. alveolaire ventilatie (VA’)........................................................................ 9
Relatie tussen ventilatie en PCO2................................................................................................10
Ventilatie/perfusie ratio ...................................................................................................................... 10
Longvolumes............................................................................................................................................ 11
Meting van longvolumes..................................................................................................................... 11
Elastische eigenschappen van long & borstkas................................................................................. 12
Ademhalingsspieren.................................................................................................................................13
Statische longvolumes bepalen............................................................................................................... 13
Helium-verdunning............................................................................................................................. 13
ATP - BTPS condities................................................................................................................... 14
Bodyplethysmograaf...........................................................................................................................14
He-verdunning vs. bodyplethysmograaf.............................................................................................16
Spirometrie................................................................................................................................................... 17
Longfunctietesten..................................................................................................................................... 17
Spirometrie............................................................................................................................................... 17
Kerngetallen (3)..................................................................................................................................17
Volume/tijd curve (spirogram).............................................................................................................18
Flow/volume curve............................................................................................................................. 18
Gestoorde longfunctie........................................................................................................................ 20
Uitvoering spirometrie.............................................................................................................................. 21
Standaardisatie.................................................................................................................................. 21
Goede FVC-test................................................................................................................................. 21
Kenmerken “goede” spirometrie.........................................................................................................21
FVC-manoeuvre................................................................................................................................. 21
Interpretatie........................................................................................................................................ 23
Global Long Function Initiative (GLI) referentiewaarden....................................................................24
Overzicht goede spirometrie.............................................................................................................. 27
Diffusie.......................................................................................................................................................... 28
, Wet van Fick.............................................................................................................................................28
Pathologie.......................................................................................................................................... 28
Gaswisseling door middel van diffusie............................................................................................... 28
Diffusiemeting...........................................................................................................................................29
Single breath diffusie-meting (DL,CO-SB)......................................................................................... 29
Gastransport.................................................................................................................................................34
Overzicht.................................................................................................................................................. 34
O2-transport............................................................................................................................................. 34
Bloedgassen (O2).............................................................................................................................. 34
Hypoxie.............................................................................................................................................. 35
CO2-transport...........................................................................................................................................36
CO2 uitwisseling naar het bloed.........................................................................................................36
Zuurgraad...........................................................................................................................................37
Longcirculatie...............................................................................................................................................39
Anatomie.................................................................................................................................................. 39
Drukken in kleine en grote circulatie.................................................................................................. 39
Systemische vs. pulmonale circulatie.......................................................................................................40
Systeemcirculatie............................................................................................................................... 40
Pulmonale circulatie........................................................................................................................... 40
Pulmonale vaatweerstand........................................................................................................................ 40
Invloed van arteriële en veneuze bloeddruk op de pulmonale vaatweerstand...................................41
Invloed van longvolume op pulmonale vaatweerstand.......................................................................41
Vaatvernauwende en vaatverwijdende stoffen................................................................................... 41
Verdeling van ventilatie en perfusie over de long...............................................................................42
Pulmonale hypertensie.......................................................................................................................42
Vochtbalans in de long............................................................................................................................. 43
Andere functies van longcirculatie........................................................................................................... 44
Ventilatie-perfusie verhouding....................................................................................................................45
Gaswisselingsorgaan............................................................................................................................... 45
Hypoxemie............................................................................................................................................... 45
Hypoventilatie.....................................................................................................................................45
Diffusiestoornis................................................................................................................................... 46
(R-L) Shunt.........................................................................................................................................47
V’/Q’ mismatch......................................................................................................................................... 48
Ongelijkmatige V’/Q’ verhouding........................................................................................................ 48
V’/Q’ verhouding in de normale (rechtopstaande) long...................................................................... 50
V’/Q’ verhouding meten......................................................................................................................50
Alveolaire arteriële zuurstofgradiënt (AaDO2)......................................................................................... 50
RER....................................................................................................................................................51
Arteriële bloedgassen (ABG)...................................................................................................................... 52
Bloedgassen.............................................................................................................................................52
OHDC: O2-transport en het effect van Hb......................................................................................... 52
Hypoxemie......................................................................................................................................... 52
Gastransport.......................................................................................................................................53
1
, Interpretatie bloedgassen.........................................................................................................................54
Ademmechanica...........................................................................................................................................55
Ademmechanica.......................................................................................................................................55
Drukontwikkeling tijdens de ademhaling............................................................................................ 55
Luchtwegweerstand................................................................................................................................. 55
Stromingsprofielen............................................................................................................................. 56
Weerstandsverdeling over de luchtwegen......................................................................................... 56
Pathologisch verhoogde luchtwegweerstand..................................................................................... 56
Luchtwegweerstand meten................................................................................................................ 56
Druk/flow-relatie................................................................................................................................. 57
Invloed van het longvolume op Raw.................................................................................................. 57
Interrupter weerstand......................................................................................................................... 58
Elasticiteit & compliantie...........................................................................................................................58
Oppervlaktespanning......................................................................................................................... 58
Elasticiteit van het ademhalingssysteem............................................................................................59
Hysteresis: P/V-curve......................................................................................................................... 59
Ademarbeid.................................................................................................................................. 60
Adempatronen.............................................................................................................................. 60
Statische & dynamische hyperinflatie...........................................................................................61
Ergometrie.................................................................................................................................................... 63
Longfunctietesten..................................................................................................................................... 63
Ergometrie................................................................................................................................................63
Keuze van de inspanningstest........................................................................................................... 63
Organisatie inspanningstest............................................................................................................... 64
Incremental inspanningstest.................................................................................................................... 65
Metingen.............................................................................................................................................65
Inspanningsrespons bij gezonden......................................................................................................66
Normaalwaarden.......................................................................................................................... 67
Ventilatoire respons bij COPD............................................................................................................68
Casussen (zie ppt 15.17)......................................................................................................................... 69
Longfunctietesten........................................................................................................................................ 70
Luchtwegcompressie tijdens de geforceerde expiratie............................................................................ 70
Longfunctiekenmerken............................................................................................................................. 71
Diagnose astma....................................................................................................................................... 71
Bronchiale hyperreactiviteitstest.........................................................................................................71
Inspanningsastma.............................................................................................................................. 71
2
, Structuur & functie van het ademhalingssysteem
Ademhalingssysteem
functie: in stand houden van adequate gaswisseling (producten van metabolisme: O2 en CO2)
● niveau van de ademhaling wordt gereguleerd door CO2
structuur van de long
● ademhalingspomp met statistische volumes & ademminuutvolume (AMV)
○ AMV = VE’ = af · Vt = ademfrequentie · teugvolume = 12-15/min · 0.5 liter = +/- 7.5 liter/min
● gaswisselingsorgaan: > 500 miljoen longblaasjes
○ groot oppervlak: 75 m²
○ dunne alveolo-capillaire wand: 0.5 µm
○ diffusie = passief transport via de partiële drukgradiënt
⇒ diffusiesnelheid is afhankelijk van de oppervlakte en afstand (dikte)
Veelgebruikte afkortingen
● A = alveolair (longblaasje)
● B = barometer
● a = arterieel (slagaderlijk)
● c = capillair
● 𝑣 = gemengd veneus
● I (i) = inspiratoir (inademing)
● E (e) = expiratoir (uitademing)
● P = pressure = druk (Pascal, mmHg) = partieeldruk wanneer het een specifiek gas betreft
○ PB = barometerdruk (op zeeniveau) = 1 bar = 1013 hPa = 101.3 kPa = 760 mmHg
● V = volume (liter)
● V’ = flow (l/sec) of ventilatie (l/min) = volume per tijdseenheid
Normale (ideale) long ❗💥❗
pulmonale arterie
● bevat gemengd veneus bloed (𝑣) uit de rechter harthelft: mengsel van het bloed uit alle organen
● lagere PO2 dan de alveoli om zuurstof op te nemen
● hogere PCO2 dan de alveoli om koolstofdioxide af te geven
3