De Nederlandse Staat
06-09-2022
Leerdoelen (3):
Leerdoel 1: Kenmerken van de staat en de staatkundige verhoudingen
binnen het Koninkrijk der Nederlanden
Grondgebied (territoir)
Gemeenschap van mensen (bevolking)
Gezag
Soms wordt er nog één kenmerk genoemd: erkenning door andere staten
- Erkenning door andere landen is belangrijk voor: handelsbetrekkingen en diplomatieke
betrekking (bijvoorbeeld dat in Mallorca die jongens iemand hadden doodgeschopt en ze
toch aan NL werden uitgeleverd)
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden regelt de staatkundige relatie tussen Nederland,
Aruba, Curaçao en Sint Maarten. In het Statuut staat dat de landen zelfstandig hun eigen
aangelegenheden behartigen. Samen verzorgen ze de koninkrijk aangelegenheden. Daarnaast geeft
het Statuut regels voor onderlinge samenwerking, bijstand, overleg en staatsinrichting van de landen.
Het Statuut kwam in 1954 tot stand. Sindsdien hebben de landen van het Koninkrijk een
gelijkwaardige positie. De landen behartigen zelfstandig hun eigen aangelegenheden. Het is alleen
mogelijk het Statuut te wijzigen als alle landen van het Koninkrijk daarmee instemmen. De
Nederlandse Grondwet en de Staatsregelingen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn
ondergeschikt aan het Statuut.
Leerdoel 2: De bronnen van staatsrecht en wat de Grondwet is en wat er in geregeld wordt
Geschreven staatsrecht
- Verdragen (bijv. Handvest van de VN, EU-Verdrag; EVRM, etc.)
- Statuut (voor het Koninkrijk der Nederlanden)
- Grondwet (voor het Koninkrijk der Nederlanden) organieke wetten (als de grondwet
bepaalt dat iets nader geregeld moet worden in wet formele zin) en overige wetten in
formele zin
- AMvB’s (Algemene Maatregel van Bestuur), waaronder het Reglement van Orde voor de
Raad van Ministers
- Ministeriele regelingen vergaderreglementen van de Eerste en Tweede Kamer (Rvo-EK-
Rvo-TK)
Ongeschreven staatsrecht (staatsrechtelijk gewoonterecht)
Rechtspraak (jurisprudentie)
De Grondwet is het fundament van de Nederlandse rechtsstaat. De Grondwet regelt de inrichting en
het functioneren van de Nederlandse staat en de staatsorganen en de verdeling van de staatsmacht.
Leerdoel 3: De vier pijlers van de rechtstaat
Scheiding der machten
Legaliteitsbeginsel
Grondrechten
Onpartijdige en onafhankelijke rechters
,Scheiding der machten:
Naar een idee van Montesquieu.
Wetgeving
Staten-Generaal (Eerste en Tweede Kamer), maar maakt de wetten samen met de regering,
art. 81 Gw
Bestuur – Uitvoerende macht
Regering, maar ook politie, leger, brandweer enz.
Rechtspraak
Door de rechterlijke macht, maar ook door organen die niet tot de rechterlijke macht
behoren (bijv. sommige bestuursrechtspraak)
, Hoorcollege Staatsrecht week 2 & 3
Grondwet
14-09-2022