Samenvatting Opvoeding en Maatschappij: Solomon vragen + aantekeningen

Solomon – leesvragen hoofdstuk 1: Zoon

1. Solomon bespreekt in dit hoofdstuk twee belangrijke begrippen: verticale identiteit en
horizontale identiteit. Leg uit wat hieronder wordt verstaan en illustreer je antwoord met
een voorbeeld.

- Verticale identiteit: de eigenschappen van kinderen die overeenkomen met die van de
ouders, via het DNA en cultuur.
- Horizontale identiteit: het kind heeft een intrinsieke of verworven eigenschap die de ouders
niet hebben (goed in sport, terwijl de ouders dit niet zijn geweest). Dit kan het gevolg zijn van
recessieve genen, mutaties, prenatale invloeden of waarden en voorkeuren die een kind niet
deelt met zijn ouders.


2. ‘Wij gebruiken vaak ziekte als we een bepaalde gesteldheid in een negatief daglicht willen
stellen en identiteit als we die postitief willen bevestigen. Dat is een vals onderscheid.’
(p.15). Wat bedoelt Solomon hiermee en welke visie kun je hieruit afleiden?
- Als er iets negatief is, dan ligt het niet aan jou maar aan de situatie (jouw ziekte). Als iets
positiefs is, dan komt dat door jou (door jouw identiteit). De visie die je hier uit kunt
afleiden is de identiteitsvisie (ziekte wordt verworpen).


3. Francis Fukyama (sociale theoreticus, p.33), spreekt van een ‘postmenselijke toekomst’
waarin we de variëteit van de mensheid elimineren. Welke trends dragen hieraan bij?
- Abortus plegen, je kind afstaan, embryoanalyse voor implantatie en prenatale testen.


4. Ouders van kinderen met een ‘beperking/afwijking’ kunnen hun opvoedingstaak
verschillend beleven. Solomon illustreert dit aan de hand van een aantal studies. Kun je
enkele resultaten hiervan kort toelichten?
- Aaron Antonovsky: een sense of coherence, een besef van samenhang. Ouders die hun
verwachtingen niet vervuld zien worden door een kind met een horizontale identiteit,
hebben veerkracht nodig om zonder bitterheid hun toekomst nieuwe inhoud te geven.
Ook heeft het kind veerkracht nodig en idealiter bevorderen de ouders dat. Hierin
beleven de ouders dus hun opvoedingstaak als belastend; zij moeten een nieuwe
toekomst inhoud geven. In eerste instantie maakt de horizontale identiteit van hun kind
hun toekomst inhoudloos.
- Ann S. Masten: veerkacht is in iedereen aanwezig, het cultiveren ervan is voor ieders
ontwikkeling essentieel. Hierin kan de opvoedingstaak van de ouders als positief worden
gezien: zij hebben er de veerkracht voor, deze moeten zij alleen even vinden.

, - Als je zorg draagt voor een gehandicapt kind neemt je biologische leeftijd sneller toe dan
je chronologische leeftijd; je verouderd eerder. Dit is negatief voor de opvoedingstaak;
deze wordt als vermoeiender gezien. Echter zegt 94% van de ouders van een
gehandicapt kind, dat zij het evengoed redden als ouders van een niet gehandicapt kind.
Dit betekent dat de opvoedingstaak positief wordt ervaren; de ouders kunnen hetzelfde
als ouders van een niet gehandicapt kind. Ook zorgde een gehandicapt kind voor
hechtere familiebanden, leren wat belangrijk is in het leven, het vertonen van meer
empathie, persoonlijke groei: allemaal positieve punten.
- Frans en Amerikaans onderzoek: in lagere inkomens wordt een kind met een handicap
eerder aanvaard dan in hogere inkomens. Dit betekent dat de opvoedingstaak bij lagere
inkomens als positiever wordt ervaart dan bij hogere inkomens.


5. Het boek ‘ Ver van de boom’ is tot stand gekomen na uitvoering onderzoek door Solomon
zelf. Hoe is zijn studie te typeren en welke kritiek kun je hier als wetenschapper op
hebben?
- Solomon heeft meer dan 300 gezinnen geïnterviewd, dit maakt zijn onderzoek een
kwalitatief onderzoek. Kritiek erop is dat hij verschillende interviews niet heeft
meegenomen in het boek. Dit kan een ander perspectief geven over opvoeden met een
‘ander’ kind.


6. Wat wordt er bedoeld met ‘het sociale model van handicap’
- Sociale modellen maken een onderscheid tussen functiebeperking en handicap. Iemand
kan een beperking hebben van één of andere lichamelijke of geestelijke functie. Een
handicap wordt dit pas wanneer de samenleving drempels opwerpt, ontoegankelijk is,
geen gelijke kansen biedt.
- Sociale modellen stellen een inclusieve samenleving voorop. Dit is een samenleving die
zich aanpast aan personen met een handicap. Mits de nodige aanpassingen kunnen ze
zich overal vrij bewegen en kunnen ze terecht in het gewoon onderwijs, de reguliere
arbeidsmarkt enz.
- Hoe de normale mens kijkt tegen een bepaalde handicap.



7. Hoe verhouden de begrippen ‘herstel/reparatie van het lichaam en ‘het wegnemen van
sociale vooroordelen’ zich tot elkaar?
- Ouders geloven dat als zij hun kind herstellen/repareren dat de vooroordelen dan zullen
verdwijnen. Echter blijf je altijd het kind met de herstelde handicap: je bent nu een lange