Medisch technische handelingen H2, H6, H7, H10, H16, H17, H18 en H19
H2: WGBO en het geven van patiëntenvoorlichting
Doel van de WGBO: het verduidelijken en versterken van de rechtspositie van de patiënt. De wet regelt de rechten van de patiënt binnen
een behandelingsovereenkomst, voorbeeld:
1. Recht op privacy
2. Recht op geheimhouding
3. Recht op inzage
4. Recht op informatie
5. Recht op een second opinion
6. Recht op vrije keuze van een hulpverlener
7. Recht op klachtenbehandeling
8. Bewaartermijn van een medisch dossier
9. De arts/hulpverlener heeft de plicht het medisch dossier bij te houden
10. Het toestemmingsvereiste
2.1 Recht op privacy
Informatie aan partner, familie en vrienden mag alleen met toestemming van de patiënt. Medische handelingen moeten uitgevoerd
worden zonder dat een ander het kan zien en horen. De behandelkamer moet dus voorzien zijn van een gordijn of afscherming en deze dan
ook sluit, als u bezig bent. De spreekuur- en behandelruimte moeten ook (geluid)dicht zijn. Zonder toestemming mogen anderen niet bij
het onderzoek aanwezig zijn.
2.2 Recht op geheimhouding
Geheimhouding, ook wel zwijgplicht, blijft ook gelden in uw privéleven thuis. De doktersassistente moet al wat haar is toevertrouwd of
vertrouwelijke zaken van de patiënt geheimhouden.
2.3 Recht op toestemming geven voor een behandeling
Voor elk onderzoek en handeling dien je toestemming te vragen aan de patiënt. Dit is niet in alle gevallen mogelijk en soms wordt daarom
toestemming verondersteld (bijv. een dementerende patiënt). Behandeling kan niet worden gestart als patiënt geen toestemming geeft.
Ingrijpende situaties: hier moet de patiënt eerst toestemming voor geven, er kunnen namelijk risico's aan verbonden zijn of er kunnen
complicaties optreden.
Niet-ingrijpende situaties: handelingen op het gebied van observatie; ademhaling en hartslag. Deze zijn niet ingrijpend en hiervoor hoeft
geen toestemming te worden verondersteld.
Acute situaties: hulpverlener mag handelen zonder vooraf overleg. Als patiënt geen toestemming kan geven, maar een wilsverklaring heeft
waarin duidelijk staat wat hij wel of niet wil, dan moet de hulpverlener hiernaar handelen.
2.4 Recht op informatie
Informatie die de zorgverlener aan de patiënt geeft moet gericht zijn op:
1. De reden, het verloop en het doel van de handeling.
2. De pijnlijke gewaarwording en eventuele verschijnselen c.q. complicaties.
Hulpverlener is verplicht na te gaan of de belangrijkste informatie bij patiënt is overgekomen. Als er sprake is van een ernstig nadeel voor
de patiënt kan de arts besluiten geen informatie te geven. Wel moet hij dan een collega raadplegen en is hij verplicht een ander (bijv. naast
familielid), wel te informeren. De patiënt behoudt ook het recht om niet geïnformeerd te willen worden.
2.5 Het geven van patiëntenvoorlichting
Goede omgangsvormen zijn gedragingen die algemeen als beleefd worden gezien. Het zijn richtlijnen over hoe u beleefd met mensen
omgaat en hoe u zich behoort te gedragen. Belangrijke voorwaarde voor het omgaan met patiënten: Respect tonen voor hun waarde n en
normen.
Bij het uitvoeren van een medisch-technische handeling dien je altijd rekening te houden met de gevoelens van de patiënt. Belangrijk bij
het informeren van een patiënt:
• Stel de patiënt gerust
• Gebruik zo min mogelijk medische termen
• Zorg voor een rustige omgeving met voldoende privacy
• Probeer je te verplaatsen in de patiënt
• Kijk de patiënt aan
• Praat rustig
• Let op de non-verbale signalen van de patiënt
• Geef korte samenvattingen
H2: WGBO en het geven van patiëntenvoorlichting
Doel van de WGBO: het verduidelijken en versterken van de rechtspositie van de patiënt. De wet regelt de rechten van de patiënt binnen
een behandelingsovereenkomst, voorbeeld:
1. Recht op privacy
2. Recht op geheimhouding
3. Recht op inzage
4. Recht op informatie
5. Recht op een second opinion
6. Recht op vrije keuze van een hulpverlener
7. Recht op klachtenbehandeling
8. Bewaartermijn van een medisch dossier
9. De arts/hulpverlener heeft de plicht het medisch dossier bij te houden
10. Het toestemmingsvereiste
2.1 Recht op privacy
Informatie aan partner, familie en vrienden mag alleen met toestemming van de patiënt. Medische handelingen moeten uitgevoerd
worden zonder dat een ander het kan zien en horen. De behandelkamer moet dus voorzien zijn van een gordijn of afscherming en deze dan
ook sluit, als u bezig bent. De spreekuur- en behandelruimte moeten ook (geluid)dicht zijn. Zonder toestemming mogen anderen niet bij
het onderzoek aanwezig zijn.
2.2 Recht op geheimhouding
Geheimhouding, ook wel zwijgplicht, blijft ook gelden in uw privéleven thuis. De doktersassistente moet al wat haar is toevertrouwd of
vertrouwelijke zaken van de patiënt geheimhouden.
2.3 Recht op toestemming geven voor een behandeling
Voor elk onderzoek en handeling dien je toestemming te vragen aan de patiënt. Dit is niet in alle gevallen mogelijk en soms wordt daarom
toestemming verondersteld (bijv. een dementerende patiënt). Behandeling kan niet worden gestart als patiënt geen toestemming geeft.
Ingrijpende situaties: hier moet de patiënt eerst toestemming voor geven, er kunnen namelijk risico's aan verbonden zijn of er kunnen
complicaties optreden.
Niet-ingrijpende situaties: handelingen op het gebied van observatie; ademhaling en hartslag. Deze zijn niet ingrijpend en hiervoor hoeft
geen toestemming te worden verondersteld.
Acute situaties: hulpverlener mag handelen zonder vooraf overleg. Als patiënt geen toestemming kan geven, maar een wilsverklaring heeft
waarin duidelijk staat wat hij wel of niet wil, dan moet de hulpverlener hiernaar handelen.
2.4 Recht op informatie
Informatie die de zorgverlener aan de patiënt geeft moet gericht zijn op:
1. De reden, het verloop en het doel van de handeling.
2. De pijnlijke gewaarwording en eventuele verschijnselen c.q. complicaties.
Hulpverlener is verplicht na te gaan of de belangrijkste informatie bij patiënt is overgekomen. Als er sprake is van een ernstig nadeel voor
de patiënt kan de arts besluiten geen informatie te geven. Wel moet hij dan een collega raadplegen en is hij verplicht een ander (bijv. naast
familielid), wel te informeren. De patiënt behoudt ook het recht om niet geïnformeerd te willen worden.
2.5 Het geven van patiëntenvoorlichting
Goede omgangsvormen zijn gedragingen die algemeen als beleefd worden gezien. Het zijn richtlijnen over hoe u beleefd met mensen
omgaat en hoe u zich behoort te gedragen. Belangrijke voorwaarde voor het omgaan met patiënten: Respect tonen voor hun waarde n en
normen.
Bij het uitvoeren van een medisch-technische handeling dien je altijd rekening te houden met de gevoelens van de patiënt. Belangrijk bij
het informeren van een patiënt:
• Stel de patiënt gerust
• Gebruik zo min mogelijk medische termen
• Zorg voor een rustige omgeving met voldoende privacy
• Probeer je te verplaatsen in de patiënt
• Kijk de patiënt aan
• Praat rustig
• Let op de non-verbale signalen van de patiënt
• Geef korte samenvattingen
