1. De student legt de anatomie en fysiologie uit van het zenuwstelsel en
verklaart problemen vanuit de biologische benadering (MB).
Membraanpotentiaal:
- Heel klein lading verschil tussen binnen en buitekant van
de cel
- Rustpotentiaal is -70mB (millivolt) → natriumpomp zorgt
ervoor dat dit in rust blijft
- Buiten relatief veel NA+ en Cl-
- Binnen relatief veel K+ en negatief geladen eiwitten
Actiepotentiaal:
Bij prikkeling:
- Celmembraan doorlaatbaar voor Na+-ionen
- Na+ influx
- Binnenkant cel positief
- Depolarisatie
- 50mV = drempelwaarde → dekpolarisatie niet te stoppen, tot max 30 mV
- Verschil -70 en 30= 100 mV= actiepotentiaal
Repolarisatie:
- Celmembraan ook doorlaatbaar voor K+
- K+ efflux
Hyperpolarisatie:
- Niet alle kaliumkanalen sluiten zich tegelijkertijd, hij schiet dan even door
Na/K pomp:
- Verhouding ionen weer in evenwicht → -70 mV
Algemene structuur van een neuron:
- Impuls loopt van dendriet naar axon-uiteinde
- Signalen worden vanuit onze ledematen naar de ledematen vervoert
- Signaal komt aan via een dendriet, en gaat dan altijd in dezelfde richting via het
axon naar het axon-uiteinde
Om het axon heen zit myeline, dit werkt isolerend. Is vetachtig en bestaat uit een cel,
daardoor kan een signaal overspringen. Daardoor kan een signaal een stuk sneller
vervoerd worden.
,Knoop van Ranvier → het stukje dat steeds tussen de cellen van Schwan inzit.
De dendrieten van de volgende cel sluiten aan op de axon-uiteinde van de vorige cel. Ze
zijn verbonden door synapsen. In een synaps word dus het signaaltje overgegeven van
de ene neuron naar het andere neuron.
Synaps
Wat gebeurt er;
- Een signaal (een actiepotentiaal) over de axon heen komt
- Bij het uitende terecht komt waar de synaps zit
- Doordat het membraan verandert wordt het doorlaatbaar voor calcium
- Calcium zorgt ervoor dat de neurotransmitters in de blaasjes worden vrijgemaakt
- Dat gebeurt door exosytose, blaasjes versmelten dan met het membraan
- Waardoor neurotransmitter vrij kan komen
- Die bindt vervolgens aan een receptor aan de overkant
- Doordat die hieraan bindt gaan de natrium kanalen openstaan en kan natrium dat
in de synapsspleet bevindt de cel in stromen
- Dat zorgt ervoor dat het membraan positief wordt geladen en het signaal
doorgeven wordt.
Stimulerende en remmende neurotransmitters:
- Stimulerend: acetylcholine, norepinefrine (noradrenaline)
- Remmend: dopamine, GABA, serotonine
Typen neuronen:
- Sensibele (sensorische) neuronen → informatie verzamelen en naar je hersenen
of ruggenmerg brengen, voelen
- Motorische neuronen → signaal vanuit hersenen of ruggenemerg naar effectoren
zoals spieren en klieren, handelingen, spieren aansturen
- Interneuronen (schakelcellen)
Het hersenvlies bestaat uit twee lagen:
, - Buitenste laag met botweefsel vergroeid, hersenen zijn opgehangen aan de
schedel
- Tussen de vliezen weefselvloeistof en bloedvaten
Durale plooien → het binnenste vlies loopt diep door in het hersenweefsel, zorgen
ervoor dat het hersenweefsel op hun plaats blijft.
Durale sinussen → liggen tussen twee lagen van een duale plooi
Epidurale ruimte → tussen de schedel en de dura mater, loopt door tot in het
ruggenmerg, op deze plek kan verdoving gegeven worden
Hersenvliezen: arachnoidea:
Subdurale ruimte (sub = onder)
Arachnoidea = spinnenwebvlies
Bestaat uit een laag plaveiselepitheel
Bevat een kleine hoeveelheid lymfevocht, waardoor de wrijving van de tegen elkaar
liggende vliezen word verminderd.
Subarachnoidale ruimte:
- Collagene en elastische vezels
- Cerebrospinale vloeistof (liquor) → schokbreker voor het hersenweefsel
Cerebrospinale vloeistof:
- Opgeloste gassen
- Voedingsstoffen
- Chemische signaalstoffen
- Afvalstoffen
De ruimte waar hersenvocht inzit loopt door tot het ruggenmerg.
Hersenvliezen: pia mater
- Verbinding met hersenweefsel
- Bloedvoorziening hersenschors
Epidurale bloeding:
- Bloeding tussen dura mater en schedel
→ Kan het zachte hersenweefsel verdrukken, met bewustzijnsverlies tot gevolg
Subdurale bloeding:
- Bloeding tussen arachnoidea en dura mater
→ Kan het zachte hersenweefsel verdrukken, met bewustzijnsverlies als gevolg
Subarachnoidale bloeding:
- Bloeding tussen de pia mater en arachnoidea
→ Zwakke plek in de wand van een slagader aan de basis van de hersenen, deze barst
dan.
Liquor:
= hersenvocht
- Zit in de 4 hersenventrikels
, - Loopt door in het ruggenmerg
Functies:
- Bescherming van hersenen en ruggenmerg tegen fysieke trauma’s
- Ondersteuning van de hersenen
- Ondersteuning van de circulatie → liquor moet blijven stromen
→ Voedingsstoffen
→ Hormonen
→ Afvalstoffen
Productieplaats: plexus choroideurs:
- Permeabele haarvaten
- Ependymcellen
- 500 ml per dag, 150 ml continu circulerend
Hydrocephalus = waterhoofd
Lumbaalpunctie = een ruggenprik
- Dunne holle naald wordt tussen twee wervels in de onderrug ingebracht
- Patiënt moet hiervoor met twee opgetrokken knieën liggen op de zij liggen of op
de rand van het bed zodat de wervels verder uit elkaar zijn
- Redenen kunnen bijv. zijn; kijken naar aanwezigheid van kankercellen
De bloedvoorziening in de hersenen gaat via 2 halsslagaders : a. carotis externa en a.
carotis interna, en 2 wervelslagaders: a. basilaris.
Bloed-hersenbarriere:
- Bescherming van de hersenen
- Poortwachter: door selectief stoffen door te laten vanuit het bloed, waardoor het
als bescherming dient.
- Bevind zich om alle haarvaten van het centrale zenuwstelsel, omringd door
neuroglya cellen die ervoor zorgen dat alles wat in het bloed zit niet zomaar naar
buiten kan diffunderen.
- Haarvaten hebben een extra dikke basaalmembraan genaamd ‘tight junctions’,
deze zorgen ervoor dat er extra stevigheid is en ze hebben een klein gaatje
waardoor bepaalde wel kunnen diffunderen.
Wat word er doorgelaten:
- Kleine, in vet oplosbare moleculen; zoals water,koolzuur, hormonen
- Stoffen via transportmechanismen; bijv. glucose
Nadeel van bloedhersenbarriere:
- Bepaalde medicatie kan de hersenen niet bereiken, dit kan het behandelen van
hersenaandoeningen moeilijker maken, zoals bijv. de ziekte van parkinson
Hersenzenuwen:
verklaart problemen vanuit de biologische benadering (MB).
Membraanpotentiaal:
- Heel klein lading verschil tussen binnen en buitekant van
de cel
- Rustpotentiaal is -70mB (millivolt) → natriumpomp zorgt
ervoor dat dit in rust blijft
- Buiten relatief veel NA+ en Cl-
- Binnen relatief veel K+ en negatief geladen eiwitten
Actiepotentiaal:
Bij prikkeling:
- Celmembraan doorlaatbaar voor Na+-ionen
- Na+ influx
- Binnenkant cel positief
- Depolarisatie
- 50mV = drempelwaarde → dekpolarisatie niet te stoppen, tot max 30 mV
- Verschil -70 en 30= 100 mV= actiepotentiaal
Repolarisatie:
- Celmembraan ook doorlaatbaar voor K+
- K+ efflux
Hyperpolarisatie:
- Niet alle kaliumkanalen sluiten zich tegelijkertijd, hij schiet dan even door
Na/K pomp:
- Verhouding ionen weer in evenwicht → -70 mV
Algemene structuur van een neuron:
- Impuls loopt van dendriet naar axon-uiteinde
- Signalen worden vanuit onze ledematen naar de ledematen vervoert
- Signaal komt aan via een dendriet, en gaat dan altijd in dezelfde richting via het
axon naar het axon-uiteinde
Om het axon heen zit myeline, dit werkt isolerend. Is vetachtig en bestaat uit een cel,
daardoor kan een signaal overspringen. Daardoor kan een signaal een stuk sneller
vervoerd worden.
,Knoop van Ranvier → het stukje dat steeds tussen de cellen van Schwan inzit.
De dendrieten van de volgende cel sluiten aan op de axon-uiteinde van de vorige cel. Ze
zijn verbonden door synapsen. In een synaps word dus het signaaltje overgegeven van
de ene neuron naar het andere neuron.
Synaps
Wat gebeurt er;
- Een signaal (een actiepotentiaal) over de axon heen komt
- Bij het uitende terecht komt waar de synaps zit
- Doordat het membraan verandert wordt het doorlaatbaar voor calcium
- Calcium zorgt ervoor dat de neurotransmitters in de blaasjes worden vrijgemaakt
- Dat gebeurt door exosytose, blaasjes versmelten dan met het membraan
- Waardoor neurotransmitter vrij kan komen
- Die bindt vervolgens aan een receptor aan de overkant
- Doordat die hieraan bindt gaan de natrium kanalen openstaan en kan natrium dat
in de synapsspleet bevindt de cel in stromen
- Dat zorgt ervoor dat het membraan positief wordt geladen en het signaal
doorgeven wordt.
Stimulerende en remmende neurotransmitters:
- Stimulerend: acetylcholine, norepinefrine (noradrenaline)
- Remmend: dopamine, GABA, serotonine
Typen neuronen:
- Sensibele (sensorische) neuronen → informatie verzamelen en naar je hersenen
of ruggenmerg brengen, voelen
- Motorische neuronen → signaal vanuit hersenen of ruggenemerg naar effectoren
zoals spieren en klieren, handelingen, spieren aansturen
- Interneuronen (schakelcellen)
Het hersenvlies bestaat uit twee lagen:
, - Buitenste laag met botweefsel vergroeid, hersenen zijn opgehangen aan de
schedel
- Tussen de vliezen weefselvloeistof en bloedvaten
Durale plooien → het binnenste vlies loopt diep door in het hersenweefsel, zorgen
ervoor dat het hersenweefsel op hun plaats blijft.
Durale sinussen → liggen tussen twee lagen van een duale plooi
Epidurale ruimte → tussen de schedel en de dura mater, loopt door tot in het
ruggenmerg, op deze plek kan verdoving gegeven worden
Hersenvliezen: arachnoidea:
Subdurale ruimte (sub = onder)
Arachnoidea = spinnenwebvlies
Bestaat uit een laag plaveiselepitheel
Bevat een kleine hoeveelheid lymfevocht, waardoor de wrijving van de tegen elkaar
liggende vliezen word verminderd.
Subarachnoidale ruimte:
- Collagene en elastische vezels
- Cerebrospinale vloeistof (liquor) → schokbreker voor het hersenweefsel
Cerebrospinale vloeistof:
- Opgeloste gassen
- Voedingsstoffen
- Chemische signaalstoffen
- Afvalstoffen
De ruimte waar hersenvocht inzit loopt door tot het ruggenmerg.
Hersenvliezen: pia mater
- Verbinding met hersenweefsel
- Bloedvoorziening hersenschors
Epidurale bloeding:
- Bloeding tussen dura mater en schedel
→ Kan het zachte hersenweefsel verdrukken, met bewustzijnsverlies tot gevolg
Subdurale bloeding:
- Bloeding tussen arachnoidea en dura mater
→ Kan het zachte hersenweefsel verdrukken, met bewustzijnsverlies als gevolg
Subarachnoidale bloeding:
- Bloeding tussen de pia mater en arachnoidea
→ Zwakke plek in de wand van een slagader aan de basis van de hersenen, deze barst
dan.
Liquor:
= hersenvocht
- Zit in de 4 hersenventrikels
, - Loopt door in het ruggenmerg
Functies:
- Bescherming van hersenen en ruggenmerg tegen fysieke trauma’s
- Ondersteuning van de hersenen
- Ondersteuning van de circulatie → liquor moet blijven stromen
→ Voedingsstoffen
→ Hormonen
→ Afvalstoffen
Productieplaats: plexus choroideurs:
- Permeabele haarvaten
- Ependymcellen
- 500 ml per dag, 150 ml continu circulerend
Hydrocephalus = waterhoofd
Lumbaalpunctie = een ruggenprik
- Dunne holle naald wordt tussen twee wervels in de onderrug ingebracht
- Patiënt moet hiervoor met twee opgetrokken knieën liggen op de zij liggen of op
de rand van het bed zodat de wervels verder uit elkaar zijn
- Redenen kunnen bijv. zijn; kijken naar aanwezigheid van kankercellen
De bloedvoorziening in de hersenen gaat via 2 halsslagaders : a. carotis externa en a.
carotis interna, en 2 wervelslagaders: a. basilaris.
Bloed-hersenbarriere:
- Bescherming van de hersenen
- Poortwachter: door selectief stoffen door te laten vanuit het bloed, waardoor het
als bescherming dient.
- Bevind zich om alle haarvaten van het centrale zenuwstelsel, omringd door
neuroglya cellen die ervoor zorgen dat alles wat in het bloed zit niet zomaar naar
buiten kan diffunderen.
- Haarvaten hebben een extra dikke basaalmembraan genaamd ‘tight junctions’,
deze zorgen ervoor dat er extra stevigheid is en ze hebben een klein gaatje
waardoor bepaalde wel kunnen diffunderen.
Wat word er doorgelaten:
- Kleine, in vet oplosbare moleculen; zoals water,koolzuur, hormonen
- Stoffen via transportmechanismen; bijv. glucose
Nadeel van bloedhersenbarriere:
- Bepaalde medicatie kan de hersenen niet bereiken, dit kan het behandelen van
hersenaandoeningen moeilijker maken, zoals bijv. de ziekte van parkinson
Hersenzenuwen:
