Hoofdstuk 1: Introductie
Elke sector staat tegenwoordig voor
Digital Darwinism
= fenomeen waarbij technologie en gemeenschap sneller evolueren dan een organisatie zich kan
aanpassen
Digital transformation: de uitdaging om digitaal en innovatie, het liefst in één beweging te
omarmen om overeind te blijven in een snel veranderende informatiemaatschappij en digitale
economie.
Lang niet alle innovaties slagen bv. Google glasses
* Diffusion of Innovations-theorie leert ons dat innovatie inherent onzekerheid inhoud. Om die
onzekerheid te overwinnen is communicatie cruciaal.
Een technologie wordt pas een succesvolle innovatie als die …
- user-centric genoeg is
- op een duurzaam business model is gestoeld, dat society-proof is
- en als op elk van die niveaus de juiste communicatie en aftoetsing is gebeurd aan zowel gebruiker als
maatschappij.
4 types van communicatie;
beeld
spraak
geluid
tekst
De veranderende omgeving waarin we door die digitalisering en convergente terecht komen, heef een
grote impact op 3 grote stakeholders;
mens
markt
maatschappij
,Inleidende voorbeelden van in de les:
* OTT= over the top televison
Vandaag leven we in een internettijdperk, diensten bereiken ons via het internet
Netflix speelt ‘ haasje over’ bij Telenet. Je zegt misschien je abonnement af bij Telenet omdat Netflix
meer aanbod heeft. (cortcutting kabel doorknippen)
Impact?
* De mens; minder productief
* De markt; Netflix zou een monopolie kunnen hebben op de hele televisie,…Iedereen uit de markt
duwen. Eens ze dit bereikt hebben laten ze de prijzen stijgen.
Actua: concurrentie gekregen van Disney; Disney haalt hun films uit Netflix om eigen platform te maken.
Sinds 2016 bestaat de ‘Netflixtaks’. Alle grote media bedrijven (internationale diensten) maken onze
economie kapot dus belastingen heffen. Nu discussie: moet dit geld naar de staat of de rechtstreeks
betrokken bedrijven?
*5G:
Proximus is economisch gehandicapt, ze hebben een slechte kwaliteit (koper)kabelnetwerk. 5G is
goedkoper dan gans Vlaanderen openbreken om nieuwe kabels ( geen kopere meer) in de grond te
steken. Telenet heeft andere kabels en hebben een voorsprong
* Jongeren vandaag lezen meer artikelen online dan actief op zoek gaan naar een papieren krant
Gatekeeper is vandaag niet meer noodzakelijk degene die de content gemaakt heeft
De leescultuur verschuift; men weet genoeg door titel te lezen en foto’s te bekijken van het
artikel People don’t read behind the headline anymore
CONCLUSIE: kranten gaan mensen nooit meer terug achter hun paywall krijgen
Bedenkingen van nieuws lezen op het internet:
*FAKE NEWS
*Eenzijdig
* Filter bubble (soms zichtbaar door fake news)
Je zit met een groot publiek dat denkt dat hij genoeg geïnformeerd is. Wat dus niet zo is
,Tim B. ligt aan de basis voor het internet. Hij had toen al een opmerking Hij wou een Oh yeah ? button
Dit was voor de waarachtigheid van de bron.
Nu kunnen we zeggen dat we zo een knop nodig hebben voor nieuws.
Online reader zit in de bubbel zonder het door te hebben. Als we in een wereld zouden komen met enkel
die online wereld, dan zitten we in een wereld waar de waarheid makkelijk gekaapt kan worden.
Zoals Bv. in Amerika mensen werden gemanipuleerd bij verkiezingen
* Trend: sharing is caring
Foto koppel st niklaas oude mensen. Waren eigenlijk aan het vreemdgaan. Hadden een affaire.
Miss Belgie – plaatst foto van zwarte man racisme ?
Waar is de privacy? Mag Dit gepost worden?
De markt wordt hier beter van maar maatschappelijk stellen we dit in vraag..
*In China bestaat het al zoals in Black Mirror = het sociaal krediet systeem
Dit zal de prijs van je verzekering, waar je naar school gaat,.. bepalen
*Men doet mee aan klimaatmarsen maar de individuele vrijheid geven we niet zomaar op.
Bv. Mensen geven niet zomaar dieselwagen op
Opl: In anwterpen – vervuilende auto = boete
*2015: Zuckerberg; binnenkort kan je disliken op fb
Hij vond dat wij daar nood aan hadden.
Waarom? Om de integratie te bevorderen bouwt ons profiel op. Hier houdt hij van en van dit niet bv
Specifieker profiel; voor adverteerders business model wordt versterkt = marktlogica
*Network society essentials:
Halen het maximum uit technologie, maar we moeten dit niet zomaar zonder kritiek aanvaarden.
Het is niet altijd maatschappelijk wensen. Heeft de gebruiker er nood aan ?
,1. A new Era
1.1 Informatiesamenleving
Synoniemen: Digitale economie, innovatie-economie, netwerksamenleving etc.
termen hebben elk hun eigen nuance, maar horen toch samen omdat ze allen een maatschappijvorm
proberen te dekken waar we sinds de digitalisering in terecht zijn gekomen.
Def.:
Een samenleving waarin we door technologie en digitalisering van technologie alsmaar meer toegang
zijn gaan krijgen tot informatie, waarin we alsmaar meer informatie zijn gaan uitwisselen en zelf ook zijn
gaan creëren.
1e golf = verandering naar een op-landbouw-gebaseerde maatschappij
2e golf = industriële revolutie
3e golf = informatierevolutie
o Leidt tot de postindustriële/informatiesamenleving
o Zorgt voor breuk tussen ‘pre-connected prehistorie’ en ‘everyone connected-tijdperk’
o Alvin Toffler noemde het ‘the third wave’
Techno-optimisten vs. techno- pessimisten:
(McLuhan,) Negroponte, Chris Anderson, Jeff Neil Postman, Nick Carr, Steve Talbott, John
Jarvis …. Freeman, …
,2 grote strijdpunten tussen de twee kampen:
De impact van technologie op leren, cultuur en de rol van experten vs amateurs in dat proces
De belofte, of gevaren, van personalisatie
De middenpositie is pragmatic optimism: we moeten de technologische veranderingen omarmen, maar
met een gezonde bescheidenheid en appreciatie voor de disruptieve impact en tempo van de
veranderingen.
5 perspectieven waaruit men de verandering naar het postindustriële tijdperk definieert
1. Technologische verandering:
Technologie als motor van verandering
Informatiesamenleving = maatschappij die door technologie gedreven/veranderd wordt. De snelheid &
veelheid van de ontwikkelingen is volgens dit perspectief de onderliggende tendens van een
veranderende samenleving.
3 grote golven van technologische revoluties volgens Toffler:
- Agrarische revolutie
- Industriële revolutie
- Informatierevolutie
De komst van micro-elektronica (computers worden steeds kleiner & sneller) stuurde die 3e
revolutie aan (Bv. mensen hun jobs gaan overgenomen worden door robots)
Kritiek:
Eenzijdige visie, het is te technologisch deterministisch.
2. Economische verandering:
Alsmaar meer sectoren hebben informatie en data centraal staan, en veelal o.b.v. hun bijdrage tot het
BNP, zien we een stijgend belang van deze sectoren. We spreken van een economie gedreven door
informatie.
Opdeling in (volgens Porat):
Primaire sector: sectoren waar de economische waarde van informatie duidelijk is, bv.
massamedia, reclame, educate
Secundaire sector: industrieën met belangrijke informationele activiteiten die geen rechtstreekse
impact op de economie hebben, bv. research en development
Niet-informationele sector: industrieën die op geen enkele manier informationele activiteiten
uitvoeren.
, Probleem met deze benadering, is de onzekerheid over de accuraatheid van de meting en het
gelijkstellen van uiteenlopende economische activiteiten.
3. Beroepsmatige verandering
Veranderingen op de arbeidsmarkt; het werk verandert door de informatie zelf, niet door de
technologie.
Volgens Bell evolueren we naar een postindustriële maatschappij waarbij jobs vooral betrekking hebben
tot kenniswerk. (blue collar; handarbeid white collar; denkarbeid)
4. Ruimtelijk
Klemtoon op de veranderingen op vlak van tijd & ruimte, en op de sociale interacties die daarbinnen
plaatsvinden informatienetwerken; alles is met elkaar verbonden, maken het mogelijk om overal ter
wereld, over tijd en ruimte heen, te communiceren. (netwerkmaatschappij)
information flows/space of flows.
Netwerksamenleving = parallel aan informatiesamenleving
bv. betalingen hoeven niet op een bepaalde plaats te gebeuren
5. Cultuur
Informatie wordt steeds belangrijker voor alledaagse activiteiten, en daardoor gaat ook onze identiteit
veranderen.
gaming, reputatie, beeldcultuur
Wat is de kracht van sillicon Valley? Waarom is het nergens anders gelukt?
* Men brengt een aantal elementen samen
Universiteiten
samenbrengen met 2 bedrijven.; integreren in het onderwijs
kapitaal ( venture kapitalist, business angels,..) = rijke mensen
Ondernemerschap
Die cultuur probeert men hier ook binnen te krijgen, elke stad probeert dit te bereiken.
1.2 Beleid
Information society = centraal in het beleidsdiscours. De overheid hoopt via innoverende bedrijven de
economie te kunnen aanzwengelen, en bedrijven hopen de concurrente te snel af te zijn met innovaties.
Elke sector staat tegenwoordig voor
Digital Darwinism
= fenomeen waarbij technologie en gemeenschap sneller evolueren dan een organisatie zich kan
aanpassen
Digital transformation: de uitdaging om digitaal en innovatie, het liefst in één beweging te
omarmen om overeind te blijven in een snel veranderende informatiemaatschappij en digitale
economie.
Lang niet alle innovaties slagen bv. Google glasses
* Diffusion of Innovations-theorie leert ons dat innovatie inherent onzekerheid inhoud. Om die
onzekerheid te overwinnen is communicatie cruciaal.
Een technologie wordt pas een succesvolle innovatie als die …
- user-centric genoeg is
- op een duurzaam business model is gestoeld, dat society-proof is
- en als op elk van die niveaus de juiste communicatie en aftoetsing is gebeurd aan zowel gebruiker als
maatschappij.
4 types van communicatie;
beeld
spraak
geluid
tekst
De veranderende omgeving waarin we door die digitalisering en convergente terecht komen, heef een
grote impact op 3 grote stakeholders;
mens
markt
maatschappij
,Inleidende voorbeelden van in de les:
* OTT= over the top televison
Vandaag leven we in een internettijdperk, diensten bereiken ons via het internet
Netflix speelt ‘ haasje over’ bij Telenet. Je zegt misschien je abonnement af bij Telenet omdat Netflix
meer aanbod heeft. (cortcutting kabel doorknippen)
Impact?
* De mens; minder productief
* De markt; Netflix zou een monopolie kunnen hebben op de hele televisie,…Iedereen uit de markt
duwen. Eens ze dit bereikt hebben laten ze de prijzen stijgen.
Actua: concurrentie gekregen van Disney; Disney haalt hun films uit Netflix om eigen platform te maken.
Sinds 2016 bestaat de ‘Netflixtaks’. Alle grote media bedrijven (internationale diensten) maken onze
economie kapot dus belastingen heffen. Nu discussie: moet dit geld naar de staat of de rechtstreeks
betrokken bedrijven?
*5G:
Proximus is economisch gehandicapt, ze hebben een slechte kwaliteit (koper)kabelnetwerk. 5G is
goedkoper dan gans Vlaanderen openbreken om nieuwe kabels ( geen kopere meer) in de grond te
steken. Telenet heeft andere kabels en hebben een voorsprong
* Jongeren vandaag lezen meer artikelen online dan actief op zoek gaan naar een papieren krant
Gatekeeper is vandaag niet meer noodzakelijk degene die de content gemaakt heeft
De leescultuur verschuift; men weet genoeg door titel te lezen en foto’s te bekijken van het
artikel People don’t read behind the headline anymore
CONCLUSIE: kranten gaan mensen nooit meer terug achter hun paywall krijgen
Bedenkingen van nieuws lezen op het internet:
*FAKE NEWS
*Eenzijdig
* Filter bubble (soms zichtbaar door fake news)
Je zit met een groot publiek dat denkt dat hij genoeg geïnformeerd is. Wat dus niet zo is
,Tim B. ligt aan de basis voor het internet. Hij had toen al een opmerking Hij wou een Oh yeah ? button
Dit was voor de waarachtigheid van de bron.
Nu kunnen we zeggen dat we zo een knop nodig hebben voor nieuws.
Online reader zit in de bubbel zonder het door te hebben. Als we in een wereld zouden komen met enkel
die online wereld, dan zitten we in een wereld waar de waarheid makkelijk gekaapt kan worden.
Zoals Bv. in Amerika mensen werden gemanipuleerd bij verkiezingen
* Trend: sharing is caring
Foto koppel st niklaas oude mensen. Waren eigenlijk aan het vreemdgaan. Hadden een affaire.
Miss Belgie – plaatst foto van zwarte man racisme ?
Waar is de privacy? Mag Dit gepost worden?
De markt wordt hier beter van maar maatschappelijk stellen we dit in vraag..
*In China bestaat het al zoals in Black Mirror = het sociaal krediet systeem
Dit zal de prijs van je verzekering, waar je naar school gaat,.. bepalen
*Men doet mee aan klimaatmarsen maar de individuele vrijheid geven we niet zomaar op.
Bv. Mensen geven niet zomaar dieselwagen op
Opl: In anwterpen – vervuilende auto = boete
*2015: Zuckerberg; binnenkort kan je disliken op fb
Hij vond dat wij daar nood aan hadden.
Waarom? Om de integratie te bevorderen bouwt ons profiel op. Hier houdt hij van en van dit niet bv
Specifieker profiel; voor adverteerders business model wordt versterkt = marktlogica
*Network society essentials:
Halen het maximum uit technologie, maar we moeten dit niet zomaar zonder kritiek aanvaarden.
Het is niet altijd maatschappelijk wensen. Heeft de gebruiker er nood aan ?
,1. A new Era
1.1 Informatiesamenleving
Synoniemen: Digitale economie, innovatie-economie, netwerksamenleving etc.
termen hebben elk hun eigen nuance, maar horen toch samen omdat ze allen een maatschappijvorm
proberen te dekken waar we sinds de digitalisering in terecht zijn gekomen.
Def.:
Een samenleving waarin we door technologie en digitalisering van technologie alsmaar meer toegang
zijn gaan krijgen tot informatie, waarin we alsmaar meer informatie zijn gaan uitwisselen en zelf ook zijn
gaan creëren.
1e golf = verandering naar een op-landbouw-gebaseerde maatschappij
2e golf = industriële revolutie
3e golf = informatierevolutie
o Leidt tot de postindustriële/informatiesamenleving
o Zorgt voor breuk tussen ‘pre-connected prehistorie’ en ‘everyone connected-tijdperk’
o Alvin Toffler noemde het ‘the third wave’
Techno-optimisten vs. techno- pessimisten:
(McLuhan,) Negroponte, Chris Anderson, Jeff Neil Postman, Nick Carr, Steve Talbott, John
Jarvis …. Freeman, …
,2 grote strijdpunten tussen de twee kampen:
De impact van technologie op leren, cultuur en de rol van experten vs amateurs in dat proces
De belofte, of gevaren, van personalisatie
De middenpositie is pragmatic optimism: we moeten de technologische veranderingen omarmen, maar
met een gezonde bescheidenheid en appreciatie voor de disruptieve impact en tempo van de
veranderingen.
5 perspectieven waaruit men de verandering naar het postindustriële tijdperk definieert
1. Technologische verandering:
Technologie als motor van verandering
Informatiesamenleving = maatschappij die door technologie gedreven/veranderd wordt. De snelheid &
veelheid van de ontwikkelingen is volgens dit perspectief de onderliggende tendens van een
veranderende samenleving.
3 grote golven van technologische revoluties volgens Toffler:
- Agrarische revolutie
- Industriële revolutie
- Informatierevolutie
De komst van micro-elektronica (computers worden steeds kleiner & sneller) stuurde die 3e
revolutie aan (Bv. mensen hun jobs gaan overgenomen worden door robots)
Kritiek:
Eenzijdige visie, het is te technologisch deterministisch.
2. Economische verandering:
Alsmaar meer sectoren hebben informatie en data centraal staan, en veelal o.b.v. hun bijdrage tot het
BNP, zien we een stijgend belang van deze sectoren. We spreken van een economie gedreven door
informatie.
Opdeling in (volgens Porat):
Primaire sector: sectoren waar de economische waarde van informatie duidelijk is, bv.
massamedia, reclame, educate
Secundaire sector: industrieën met belangrijke informationele activiteiten die geen rechtstreekse
impact op de economie hebben, bv. research en development
Niet-informationele sector: industrieën die op geen enkele manier informationele activiteiten
uitvoeren.
, Probleem met deze benadering, is de onzekerheid over de accuraatheid van de meting en het
gelijkstellen van uiteenlopende economische activiteiten.
3. Beroepsmatige verandering
Veranderingen op de arbeidsmarkt; het werk verandert door de informatie zelf, niet door de
technologie.
Volgens Bell evolueren we naar een postindustriële maatschappij waarbij jobs vooral betrekking hebben
tot kenniswerk. (blue collar; handarbeid white collar; denkarbeid)
4. Ruimtelijk
Klemtoon op de veranderingen op vlak van tijd & ruimte, en op de sociale interacties die daarbinnen
plaatsvinden informatienetwerken; alles is met elkaar verbonden, maken het mogelijk om overal ter
wereld, over tijd en ruimte heen, te communiceren. (netwerkmaatschappij)
information flows/space of flows.
Netwerksamenleving = parallel aan informatiesamenleving
bv. betalingen hoeven niet op een bepaalde plaats te gebeuren
5. Cultuur
Informatie wordt steeds belangrijker voor alledaagse activiteiten, en daardoor gaat ook onze identiteit
veranderen.
gaming, reputatie, beeldcultuur
Wat is de kracht van sillicon Valley? Waarom is het nergens anders gelukt?
* Men brengt een aantal elementen samen
Universiteiten
samenbrengen met 2 bedrijven.; integreren in het onderwijs
kapitaal ( venture kapitalist, business angels,..) = rijke mensen
Ondernemerschap
Die cultuur probeert men hier ook binnen te krijgen, elke stad probeert dit te bereiken.
1.2 Beleid
Information society = centraal in het beleidsdiscours. De overheid hoopt via innoverende bedrijven de
economie te kunnen aanzwengelen, en bedrijven hopen de concurrente te snel af te zijn met innovaties.
