samenvatting voeding en dieetleer

Eiwitten Hoofdstuk 6

• de functies van eiwit te benoemen, alsook zijn eigenschappen in de keuken
– De eiwitten in onze voeding leveren essentiële aminozuren ( kan het lichaam
niet zelf maken ).
– Enige stikstof bron ( nodig om de lichaameiwitten op te bouwen )
– Eiwitten kunnen energie leveren dit kan ten koste gaan van de opbouw van de
lichaamseiwitten
–  Vlees en Vis: Belangrijke bronnen van complete eiwitten; bereiden via
bakken, braden, grillen.
–  Eieren: Veelzijdig in toepassingen zoals koken, bakken, en als emulgator.
–  Zuivel: Melk en kaas bevatten caseïne en wei-eiwitten die bijdragen aan
structuur en smaak.
–  Peulvruchten: Plantaardige eiwitten die vaak worden gekookt of verwerkt tot
producten zoals tofu en tempeh.

• De functie van eiwitten als lichaamseiwit op te sommen en uit te leggen,

 Structuur en Ondersteuning:

 Eiwitten vormen de structuur van cellen, weefsels en organen in het lichaam.
Collageen, bijvoorbeeld, is een eiwit dat de stevigheid en elasticiteit van de huid,
botten, kraakbeen en ligamenten ondersteunt.

 Spiercontractie en Beweging:

 Spieren bestaan voornamelijk uit eiwitten, zoals myosine en actine, die
verantwoordelijk zijn voor spiercontractie. Deze eiwitten werken samen om beweging
mogelijk te maken, zoals lopen, tillen en ademhalen.

 Transport en Opslag van Moleculen:

 Eiwitten fungeren als dragers en opslagmoleculen voor verschillende stoffen in het
lichaam. Hemoglobine, bijvoorbeeld, een eiwit in rode bloedcellen, transporteert
zuurstof van de longen naar de weefsels. Ook worden ijzer en andere mineralen
opgeslagen in eiwitstructuren zoals ferritine.

 Regulatie van Enzymatische Reacties:

 Eiwitten dienen als enzymen, die chemische reacties in het lichaam katalyseren en
reguleren. Enzymen helpen bij de spijsvertering, metabolisme, DNA-replicatie, en tal
van andere biochemische processen die essentieel zijn voor het behoud van het leven.

 Communicatie en Signaaloverdracht:

 Hormonen, die cruciale rollen spelen in de regulatie van lichaamsfuncties, zijn
eiwitten of zijn afgeleid van eiwitten. Hormonen zoals insuline, groeihormoon en
cortisol helpen bij het reguleren van metabolisme, groei, stressrespons en andere
processen.

, Immuunrespons:

 Antilichamen, ook wel immunoglobulinen genoemd, zijn eiwitten die worden
geproduceerd door het immuunsysteem om lichaamsvreemde stoffen te herkennen en
te neutraliseren, zoals bacteriën, virussen en andere pathogenen. Ze dragen bij aan de
verdediging van het lichaam tegen infecties en ziekten.



• weer te geven hoe de eiwitvertering gebeurt
• Als eiwitten worden afgebroken gebeurt dit door opneming van water
• « Hydrolyseren = opneming van water ontstaan oligopeptiden, tripeptiden,
dipeptiden en tot slot AZ
• Duizenden eiwitsoorten: ze verschillen door de soort, het aantal AZ en de
volgorde van de AZ
Dit proces van eiwitvertering is essentieel omdat het de complexe eiwitstructuren
afbreekt tot hun eenvoudigere bouwstenen, aminozuren, die vervolgens kunnen
worden gebruikt voor de opbouw en reparatie van weefsels, de synthese van
nieuwe eiwitten, en andere belangrijke lichaamsfuncties

• het verschil tussen dierlijk en plantaardig eiwit weer te geven
 Dierlijk eiwit: Afkomstig van dierlijke bronnen zoals vlees, vis, zuivelproducten,
eieren en gevogelte.
 Plantaardig eiwit: Afkomstig van plantaardige bronnen zoals bonen, linzen, tofu,
tempeh, quinoa, noten, zaden, en sommige granen zoals haver en boekweit.
• voorbeelden van voedingsmiddelen waarin elke vorm van eiwit of AZ
(aminozuren) voorkomt te geven

Dierlijk Eiwit:

– Rood vlees: rundvlees, lamsvlees, varkensvlees.
– Gevogelte: kip, kalkoen, eend.
– Vis: zalm, tonijn, makreel, forel.

Plantaardig Eiwit:

 Peulvruchten: linzen, bonen (zwarte bonen, kikkererwten, kidneybonen), erwten.
 Sojaproducten: tofu, tempeh, edamame.
 Quinoa

, • het verschil uit te leggen tussen een essentieel en niet essentieel AZ, tussen hoge
en lage biologische waarden,

• Door voedingsmiddelen met een hoge biologische waarde te combineren met
voedingsmiddelen met een lage biologische waarde, kunnen mensen een evenwichtige
inname van alle essentiële aminozuren bereiken en zo zorgen voor een optimale
voeding en gezondheid.
•
• Weten welke essentiële AZ nodig zijn voor prematuren en patiënten met
metabole stress.
Prematuren :
 Arginine: Belangrijk voor de groei en ontwikkeling van premature baby's, omdat het
betrokken is bij de synthese van stikstofmonoxide, wat de doorbloeding en zuurstoftoevoer
verbetert.
 Glutamine: Essentieel voor de ontwikkeling van het spijsverteringsstelsel en het
immuunsysteem van prematuren, en speelt een rol bij het herstel van beschadigde weefsels.
 Methionine: Nodig voor de synthese van eiwitten en DNA, en kan helpen bij de
ontwikkeling van het zenuwstelsel en de leverfunctie bij prematuren.
Patienten met metabole stress:
 Glutamine: Speelt een cruciale rol bij het handhaven van de darmintegriteit, het
immuunsysteem en het verminderen van oxidatieve stress tijdens perioden van metabole
stress zoals brandwonden, sepsis en ernstige ziekten.
 Arginine: Belangrijk voor de vasodilatatie en bloedtoevoer naar weefsels, wat essentieel is
voor het herstel en de genezing van beschadigd weefsel.
 Cysteïne: Kan helpen bij het verhogen van de antioxidantafweer en het verminderen van
oxidatieve stress die optreedt tijdens metabole stress.