Nederlands
1. PROGRAMMALIJN ‘BEGELEIDEN VAN KINDEREN’:
HET VERBINDENDE PEDAGOGISCH DIDACTISCHE
KADER
2. TAAL LEREN: EEN SOCIAAL GEDREVEN PROCES
Hoe leren we kinderen taal?
- sociaal gedreven proces
- verloopt automatische
Hoe houden we als kleuterleidster rekening in onze aanpak met dat impliciete
taalleerproces dat vanuit een ‘aangeboren gerichtheid op anderen om ons heen’
gedreven word?
- Interactie neemt cruciale plaats in.
- 5 motoren die het taal verwerkingsproces stuwen.
1. Doelgroepgericht taakgericht taalaanbod
2. Doelgroepgerichte visuele ondersteuning
3. Productieve interactie gericht op participatie
4. Open houding tegenover thuistaal
5. Goed zichtbare vertelhoek en flexibel hoekenwerk
,Nederlands
3. GOEDE GESPREKKEN IN EEN KRACHTIGE
LEEROMGEVING
3.1 INTERACTIES DOEN ERTOE
Welke interacties zijn kwaliteitsvol?
4 hefbomen:
1. Relatiebevorderende interactie
2. Taalbevorderende interactie (taalontwikkelende of taalstimulerende interactie)
3. Denkbevorderende interactie
4. Muzische interactie
Echte en open gesprekken = belangrijke factor in het taalleerproces (H2)
- Wat zijn goede gesprekken?
- Wat is de rol van de leerkracht in dergelijke gesprekken? Kijkwijzer;
- Wat is het belang van de context waarin deze gesprekken plaatsvinden?
Echte en open gesprekken kunnen alleen maar een motor zijn voor het taalleerproces van
kinderen als ze plaats vinden in een krachtige leeromgeving.
- Wat zijn de componenten van een krachtige leeromgeving op klasniveau?
3.2 EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING VOOR TAAL LEREN IN DE
KLEUTERKLAS
Foto P14
3.3 EEN GOED GESPREK!?
Goede gesprekken = uitdagende gesprekken, rijke gesprekken met kinderen.
-> Derde motor: productieve interactie gericht op meer particpatie, verwijst naar het
belang van rijke, uitdagende gesprekken in de kleuterklas.
3.4 DE ROL VAN DE LEERKRACHT
Vanuit taalontwikkelingsperspectief -> 3 aandachtsgebieden:
1. Taalruimte
2. Een rijk en boeiend taalaanbod
3. Taalfeedback
3.5 KIJKWIJZER TAALONTWIKKELENDE INTERACTIE
3.5.1 INLEIDING
- Betrokken deelname aan productieve gesprekken word geaccosieerd met een grote
taalvaardigheidontwikkeling.
- Ondersteund woordenschatsontwikkeling + sociale en cognitieve vaardigheden.
- Interactie stimuleert de kinderen om nieuwe woorden af te leiden uit de context.
- Meerwaarde voor kinderen waarvan nederlands niet de moedertaal is + stille of
laagtaalvaardige kleuters.
, Nederlands
Hoe stimuleer je productieve gesprekken?
1. Zelf verbinding maken met kinderen.
2. Verbinding tussen kinderen stimuleren zodat onderlinge interactties kan ontstaan.
3. Kinderen uitdagen om actief mee na te denken en mee te praten.
Leerkrachten hebben nood aan voldoende tools waarmee ze het communicatieproces
kunnen onderteunen.
3.5.2 TA ALRUIMTE
4 duidelijke en haalbare technieken die helpen om kinderen bij gesprekken te betrekken.
-> eerste vier elementen van onze kijkwijzer ‘taalontwikkelende interactie’.
1. Ik kijk kinderen verwachtingsvol aan en neem een warme en ontvankelijke
houding aan.
2. Ik voer gesprekken aan een laag tempo zodat kinderen de kans krijgen om deel te
nemen.
3. Ik stel open vragen om de communicatie te stimuleren.
4. Ik ondersteun het gesprek tussen de kleuters onderling.
Model2talk-interventie: 10 verschillende gesprekstechnieken.
-> gesprekstempo laag i.f.v spreektijd + nadenktijd.
Het gesprek tussen kinderen ondersteunen: kinderen aanmoedigen om te
vertellen of ze het wel of niet eens zijn, kinderen aanmodigen om te reageren op
inbreng van de ander.
Open vragen waarmee je het kind uitdaagt te gaan verklaren, aanmoedigen om na
te denken en hun gedachten te verwoorden.
- Op welk cognitief niveau stel je als leerkracht een vraag (zone van naaste
ontwikkeling)?
Verschillende soorten vragen lokken verschillende soorten denkprocessen uit.
Vette tekst P18
3.5.3 TA ALA ANBOD
- Modelfunctie: rijk, duidelijk en correct taalaanbod voorzien.
- Betrokkenheid: motiverende opdrachten en taken voorzien waarbij het
oplossingsproces taal en interactie uitlokt bij kinderen.
- Begrijpelijkheid: link nieuwe woorden aan concepten die de kleuters al kennen.
Visualisering met concrete materialen ondersteunt woordbegrip, helpt beter
onthouden en bied kansen voor betekenisuitwisseling.
- Betekenisonderhandeling: samen nadenken over wat het woord zou kunnen
betekenen.
3 belangrijke ingrediënten van productieve interactie:
1. Ruimte oor betekenisonderhandeling
1. PROGRAMMALIJN ‘BEGELEIDEN VAN KINDEREN’:
HET VERBINDENDE PEDAGOGISCH DIDACTISCHE
KADER
2. TAAL LEREN: EEN SOCIAAL GEDREVEN PROCES
Hoe leren we kinderen taal?
- sociaal gedreven proces
- verloopt automatische
Hoe houden we als kleuterleidster rekening in onze aanpak met dat impliciete
taalleerproces dat vanuit een ‘aangeboren gerichtheid op anderen om ons heen’
gedreven word?
- Interactie neemt cruciale plaats in.
- 5 motoren die het taal verwerkingsproces stuwen.
1. Doelgroepgericht taakgericht taalaanbod
2. Doelgroepgerichte visuele ondersteuning
3. Productieve interactie gericht op participatie
4. Open houding tegenover thuistaal
5. Goed zichtbare vertelhoek en flexibel hoekenwerk
,Nederlands
3. GOEDE GESPREKKEN IN EEN KRACHTIGE
LEEROMGEVING
3.1 INTERACTIES DOEN ERTOE
Welke interacties zijn kwaliteitsvol?
4 hefbomen:
1. Relatiebevorderende interactie
2. Taalbevorderende interactie (taalontwikkelende of taalstimulerende interactie)
3. Denkbevorderende interactie
4. Muzische interactie
Echte en open gesprekken = belangrijke factor in het taalleerproces (H2)
- Wat zijn goede gesprekken?
- Wat is de rol van de leerkracht in dergelijke gesprekken? Kijkwijzer;
- Wat is het belang van de context waarin deze gesprekken plaatsvinden?
Echte en open gesprekken kunnen alleen maar een motor zijn voor het taalleerproces van
kinderen als ze plaats vinden in een krachtige leeromgeving.
- Wat zijn de componenten van een krachtige leeromgeving op klasniveau?
3.2 EEN KRACHTIGE LEEROMGEVING VOOR TAAL LEREN IN DE
KLEUTERKLAS
Foto P14
3.3 EEN GOED GESPREK!?
Goede gesprekken = uitdagende gesprekken, rijke gesprekken met kinderen.
-> Derde motor: productieve interactie gericht op meer particpatie, verwijst naar het
belang van rijke, uitdagende gesprekken in de kleuterklas.
3.4 DE ROL VAN DE LEERKRACHT
Vanuit taalontwikkelingsperspectief -> 3 aandachtsgebieden:
1. Taalruimte
2. Een rijk en boeiend taalaanbod
3. Taalfeedback
3.5 KIJKWIJZER TAALONTWIKKELENDE INTERACTIE
3.5.1 INLEIDING
- Betrokken deelname aan productieve gesprekken word geaccosieerd met een grote
taalvaardigheidontwikkeling.
- Ondersteund woordenschatsontwikkeling + sociale en cognitieve vaardigheden.
- Interactie stimuleert de kinderen om nieuwe woorden af te leiden uit de context.
- Meerwaarde voor kinderen waarvan nederlands niet de moedertaal is + stille of
laagtaalvaardige kleuters.
, Nederlands
Hoe stimuleer je productieve gesprekken?
1. Zelf verbinding maken met kinderen.
2. Verbinding tussen kinderen stimuleren zodat onderlinge interactties kan ontstaan.
3. Kinderen uitdagen om actief mee na te denken en mee te praten.
Leerkrachten hebben nood aan voldoende tools waarmee ze het communicatieproces
kunnen onderteunen.
3.5.2 TA ALRUIMTE
4 duidelijke en haalbare technieken die helpen om kinderen bij gesprekken te betrekken.
-> eerste vier elementen van onze kijkwijzer ‘taalontwikkelende interactie’.
1. Ik kijk kinderen verwachtingsvol aan en neem een warme en ontvankelijke
houding aan.
2. Ik voer gesprekken aan een laag tempo zodat kinderen de kans krijgen om deel te
nemen.
3. Ik stel open vragen om de communicatie te stimuleren.
4. Ik ondersteun het gesprek tussen de kleuters onderling.
Model2talk-interventie: 10 verschillende gesprekstechnieken.
-> gesprekstempo laag i.f.v spreektijd + nadenktijd.
Het gesprek tussen kinderen ondersteunen: kinderen aanmoedigen om te
vertellen of ze het wel of niet eens zijn, kinderen aanmodigen om te reageren op
inbreng van de ander.
Open vragen waarmee je het kind uitdaagt te gaan verklaren, aanmoedigen om na
te denken en hun gedachten te verwoorden.
- Op welk cognitief niveau stel je als leerkracht een vraag (zone van naaste
ontwikkeling)?
Verschillende soorten vragen lokken verschillende soorten denkprocessen uit.
Vette tekst P18
3.5.3 TA ALA ANBOD
- Modelfunctie: rijk, duidelijk en correct taalaanbod voorzien.
- Betrokkenheid: motiverende opdrachten en taken voorzien waarbij het
oplossingsproces taal en interactie uitlokt bij kinderen.
- Begrijpelijkheid: link nieuwe woorden aan concepten die de kleuters al kennen.
Visualisering met concrete materialen ondersteunt woordbegrip, helpt beter
onthouden en bied kansen voor betekenisuitwisseling.
- Betekenisonderhandeling: samen nadenken over wat het woord zou kunnen
betekenen.
3 belangrijke ingrediënten van productieve interactie:
1. Ruimte oor betekenisonderhandeling
