Organisatieverandering en -
ontwikkeling
7.1 Leiderschap en ethiek
Opdrachtnummer Studietaak 7: Leiderschap en ethiek
Datum inzending
Voor- en achternaam
Studentnummer
Telefoon privé
E-mailadres
Tutor/begeleider
, Opdracht A
Bestudeer het artikel van Burnes en Todnem (2012).
Opdracht B
Leg op basis van het artikel van Burnes en Todnem (2012) uit waarom de ethische basis voor
leiderschap en verandering vervaagt met het verschuiven van de kijk op leiderschap en
veranderaanpakken (Max. 1 blz.).
Als er een verschuiving is geweest van geplande verandering naar emergente ontwikkeling, zoals
beschreven door Burnes en Todnem (2012), kan dit implicaties hebben voor de ethische basis
van leiderschap en verandering. Zo zegt Burnes & Todnem (2012) dat ‘Planned Change’
expliciet gebaseerd is op een set van ethische principes die passen bij de ethische uitkomsten, in
tegenstelling tot ‘Emergent Change’. Hierbij wordt er gebruik (of misbruik) gemaakt van macht
en manipulatie om doelen of uitkomsten te bereiken. Hieronder staan enkele mogelijke redenen
waarom de ethische basis kan vervagen met de verschuivende kijk op leiderschap en de
veranderaanpakken:
1. Minder controle over verandering: Bij emergente ontwikkeling is er minder controle
over het veranderingsproces, omdat we hierbij spreken van een spontane verandering in
plaats van dit strikt te plannen, wat het voorspelbaar maakt (Planned Change). Dit gebrek
aan controle kan leiders blootstellen aan morele dilemma's, omdat ze mogelijk moeten
omgaan met onverwachte situaties die ethische overwegingen vereisen.
2. Onzekerheid: Emergente verandering kan gepaard gaan met onzekerheid en ambiguïteit,
wat het moeilijk kan maken voor leiders om ethisch verantwoorde beslissingen te nemen.
In een geplande aanpak kan er meer structuur (bijv. een stappenplan) zijn, waardoor
leiders beter in staat zijn om ethische overwegingen in hun besluitvormingsproces op te
nemen.
3. Belangenconflicten: Met een verschuiving naar emergente ontwikkeling kunnen
belangenconflicten tussen verschillende belanghebbenden toenemen. Het identificeren en
aanpakken van ethische kwesties kan complexer worden wanneer de verandering
spontaan optreedt en verschillende partijen uiteenlopende belangen hebben. Met
verschillende partijen worden dan leiders versus stakeholders bedoeld. Wat belangrijk is
voor de organisatie (en dus stakeholders) hoeft niet het belang van de leider te zijn, en dit
zal botsen met de belangen van stakeholders waardoor mogelijk een conflict ontstaat.
4. Veranderende verantwoordelijkheden van leiders: In een context van emergente
ontwikkeling kunnen de traditionele verantwoordelijkheden van leiders veranderen. Ze
moeten snel en flexibel reageren op veranderingen, wat ethische uitdagingen met zich
mee kan brengen, met name als het gaat om het waarborgen van rechtvaardigheid,
gelijkheid en transparantie. Daarnaast veranderen niet alleen verantwoordelijkheden voor
leiders, maar ook voor de ontwerpers van de verandering, zoals Burnes & Todnem (2012)
toelicht. Zij stellen dat degene die de verandering ontwikkelt, duidelijke grenzen moet
stellen om stakeholders in te kunnen laten zien wat ethisch en wat onethisch gedrag is.
2
ontwikkeling
7.1 Leiderschap en ethiek
Opdrachtnummer Studietaak 7: Leiderschap en ethiek
Datum inzending
Voor- en achternaam
Studentnummer
Telefoon privé
E-mailadres
Tutor/begeleider
, Opdracht A
Bestudeer het artikel van Burnes en Todnem (2012).
Opdracht B
Leg op basis van het artikel van Burnes en Todnem (2012) uit waarom de ethische basis voor
leiderschap en verandering vervaagt met het verschuiven van de kijk op leiderschap en
veranderaanpakken (Max. 1 blz.).
Als er een verschuiving is geweest van geplande verandering naar emergente ontwikkeling, zoals
beschreven door Burnes en Todnem (2012), kan dit implicaties hebben voor de ethische basis
van leiderschap en verandering. Zo zegt Burnes & Todnem (2012) dat ‘Planned Change’
expliciet gebaseerd is op een set van ethische principes die passen bij de ethische uitkomsten, in
tegenstelling tot ‘Emergent Change’. Hierbij wordt er gebruik (of misbruik) gemaakt van macht
en manipulatie om doelen of uitkomsten te bereiken. Hieronder staan enkele mogelijke redenen
waarom de ethische basis kan vervagen met de verschuivende kijk op leiderschap en de
veranderaanpakken:
1. Minder controle over verandering: Bij emergente ontwikkeling is er minder controle
over het veranderingsproces, omdat we hierbij spreken van een spontane verandering in
plaats van dit strikt te plannen, wat het voorspelbaar maakt (Planned Change). Dit gebrek
aan controle kan leiders blootstellen aan morele dilemma's, omdat ze mogelijk moeten
omgaan met onverwachte situaties die ethische overwegingen vereisen.
2. Onzekerheid: Emergente verandering kan gepaard gaan met onzekerheid en ambiguïteit,
wat het moeilijk kan maken voor leiders om ethisch verantwoorde beslissingen te nemen.
In een geplande aanpak kan er meer structuur (bijv. een stappenplan) zijn, waardoor
leiders beter in staat zijn om ethische overwegingen in hun besluitvormingsproces op te
nemen.
3. Belangenconflicten: Met een verschuiving naar emergente ontwikkeling kunnen
belangenconflicten tussen verschillende belanghebbenden toenemen. Het identificeren en
aanpakken van ethische kwesties kan complexer worden wanneer de verandering
spontaan optreedt en verschillende partijen uiteenlopende belangen hebben. Met
verschillende partijen worden dan leiders versus stakeholders bedoeld. Wat belangrijk is
voor de organisatie (en dus stakeholders) hoeft niet het belang van de leider te zijn, en dit
zal botsen met de belangen van stakeholders waardoor mogelijk een conflict ontstaat.
4. Veranderende verantwoordelijkheden van leiders: In een context van emergente
ontwikkeling kunnen de traditionele verantwoordelijkheden van leiders veranderen. Ze
moeten snel en flexibel reageren op veranderingen, wat ethische uitdagingen met zich
mee kan brengen, met name als het gaat om het waarborgen van rechtvaardigheid,
gelijkheid en transparantie. Daarnaast veranderen niet alleen verantwoordelijkheden voor
leiders, maar ook voor de ontwerpers van de verandering, zoals Burnes & Todnem (2012)
toelicht. Zij stellen dat degene die de verandering ontwikkelt, duidelijke grenzen moet
stellen om stakeholders in te kunnen laten zien wat ethisch en wat onethisch gedrag is.
2
