INTERPERSOONLIJKE COMMUNICATIE
Inhoudsopgave
introductie.............................................................................................................................................................................. 3
prelude deel 1......................................................................................................................................................................... 4
prelude deel 2: your mind as a meaning making system........................................................................................................... 4
acting on information.......................................................................................................................................................................4
making sens out of the world...........................................................................................................................................................5
van non-verbaal tot verbale betekenisgeving..................................................................................................................................6
a semiotic note on this meaning making proces..............................................................................................................................7
from cue reading to signal creation..................................................................................................................................................7
transactions, mutual influence, relationship mangement,…............................................................................................................8
prelude deel 3......................................................................................................................................................................... 8
hoofdstuk 1: introductie in interpersoonlijke communicatie................................................................................................... 23
compare and contrast defenitions of communication, human communication, and interpersonal communication....................23
explain why it is useful to study interpersonal communication.....................................................................................................25
describe the communication process, including key components and models of communication as action, interaction, and
transaction......................................................................................................................................................................................25
discuss five principles of interpersonal communication................................................................................................................26
Discuss the role of electronically mediated communication in developing and maintaining interpersonal relationships...........27
identify strategies that can improve you communication competence........................................................................................30
Hoofdstuk 2: interpersonal communication and self............................................................................................................... 31
introductie.......................................................................................................................................................................................31
define self-concept and identify the factors that shape the development of your self-concept....................................................31
define self-esteem and compare and contrast self-esteem with self-concept...............................................................................36
identify and describe seven strategies for improving your self-concept........................................................................................37
identify the effects of your self-concept and self-esteem on your relationship with others..........................................................38
hoofdstuk 3: interpersoonlijke communicatie en perceptie.................................................................................................... 42
introductie.......................................................................................................................................................................................42
define perception, and explain the three stages of interpersonal perception................................................................................42
list and describe the strategies we use to form impressions of others...........................................................................................44
list and describe the strategies we use to interpret the behavior of others...................................................................................46
identify the six factors that distort the accuracy of interpersonal perception...............................................................................46
identify and apply five suggestions for improving interpersonal perception.................................................................................48
1
,chapter 4: interpersonal communication and diversity: adapting to others.............................................................................49
introdductie: leren over diversiteit is belangrijk.............................................................................................................................49
describe 5 human differences that influence communication........................................................................................................49
define culture and identity and describe the seven dimensions of culture.....................................................................................51
list and describe barriers that inhibit effective intercultural communication................................................................................51
identify and apply strategies for developing knowledge, motivation, and skills that can improve intercutural competence......52
chapter 5: listening and responding skills............................................................................................................................... 52
introductie.......................................................................................................................................................................................52
define listening, and describe five elements of the listening process.............................................................................................53
identify charecteristics of the four listening styles.........................................................................................................................53
list and describe barriers to effective listening...............................................................................................................................54
identify and use skills to enhance comprehension, empathy, and critical listening.......................................................................54
chapter 6: verbal communication skills.................................................................................................................................. 54
describe how words create meaning..............................................................................................................................................54
identify how words influence our perceptions, thoughts, actions, culture, and relationships.......................................................56
Chapter 7: nonverbal communication skills............................................................................................................................ 59
introductie: ons Primary modelling system is nonverbaal..............................................................................................................59
10 belangrijke eigenschappen wat nonverbale communicatie zo belangrijk maakt.....................................................................59
NVC is present in most interpersonal conversations..................................................................................................................59
NVC is “always there”.................................................................................................................................................................59
NVC is the primary means of expressing emotions and feelings................................................................................................60
NVC therefore also has a stronger relational function than VC.................................................................................................60
NVC has phylogenetic primacy over VC......................................................................................................................................60
NVC has ontogenetic primacy over VC.......................................................................................................................................60
NVC is multi-channeled, while VC is single-channeled...............................................................................................................60
NVC allows for fast and high-capacity information processing..................................................................................................60
NVC is perceived to be more genuine and is more likely to be believed than is VC..................................................................61
NVC has universal / cross-cultural stability.................................................................................................................................61
NVC cues serve several functions:...................................................................................................................................................61
NVC-signalen zijn belangrijk bij het vormen van (eerste) indrukken..........................................................................................61
Geweldloze communicatie is belangrijk bij het beheren van relaties........................................................................................61
Nonverbale cues helpen mensen met reageren en het aanpassen aan anderen......................................................................62
Geweldloze communicatie kan de emotionele betekenis van verbale boodschappen versterken...........................................62
Gesprekken beheren: NVC kan functioneren als metacommunicatie.......................................................................................62
Ten channels (or sign systems) of NVC...........................................................................................................................................63
Physical appearance: the body...................................................................................................................................................63
Physical appearance: the face.....................................................................................................................................................66
Ooggedrag...................................................................................................................................................................................70
Objectics: communicating with artifacts.....................................................................................................................................72
Kinesics........................................................................................................................................................................................72
Proxemics: space, distance and environment............................................................................................................................73
Haptics: aanraakgedrag...............................................................................................................................................................75
Olfactics: geur..............................................................................................................................................................................75
2
, Chronemics: time handling as a form of communication...........................................................................................................76
Vocalics: paralanguage: between NVC and VC...........................................................................................................................76
improving your skill in interpreting NVC cues.................................................................................................................................76
dominance cues- Argyle..................................................................................................................................................................76
nonverbal intelligence.....................................................................................................................................................................76
INTRODUCTIE
Massacommunicatie komt neer op interpersoonlijke communicatie (zowel bij fictie als non-fictie)
Massacommunicatie is vaak gebaseerd op interpersoonlijke communicatie
• Fictie: Friends cafetaria is gepositioneerd alsof je erin zit
• Non-fictie: nieuws nieuwsanker kijkt je “persoonlijk” aan
o Talk show: lijkt alsof je ook aan de tafel zit
Grenzen tussen massa- en interpersoonlijke communicatie vervagen
Mass-personal communication: tussen massacommunicatie en interpersoonlijke communicatie
Iedereen die wil kan naar een hele groep mensen communiceren
Effecten van massacommunicatie zijn beïnvloed door de aspecten van interpersoonlijke communicatie
3
, Ad-likeability: mate waarin je een advertentie leuk vindt, blijkt de belangrijkste voorspeller van een groter of kleiner effect van je
advertentie
- Gezichten trekken de aandacht: het instrument van uitstek bij interpersoonlijke communicatie
o Bij bijna 2/3 advertenties worden er gezichten gebruikt, voor 90% van de producten is het onlogisch dat je een
gezicht gebruikt gezichten trekken de aandacht van je brein
o Hoe meer aandacht je aan iets besteed, hoe groter de kans dat je iets gaat herinneren
o Eye-tracker: ziet naar wat je kijkt op het scherm
Heatmaps: hoe roder, hoe vaker ernaar gekeken werd
Resultaat: er wordt veel meer gekeken naar het gezich dan naar een gebouw
o Area Of Interest: berekenen hoeveel procent van het oppervlak iets in beslag neemt en hoeveel procent van
de tijd ernaar gekeken is, je verwacht hoe groter het oppervlak hoe meer tijd je ernaar kijkt (klopt niet gezicht
wordt meer bekeken)
o Je kan veel kenmerken aflezen via het gezicht zoals leeftijd, gender, emoties, identiteit, verwandschap,
gezondheid,… we hebben breinen die afgestemd zijn aan gezichten
Sommige signalen zijn intentioneel (kleurlenzen), maar veel zijn ook niet intentioneel (moedervlekken)
Communicatie is vaak onbewust
Communicatie kan eerlijk, informatief zijn maar kan ook manipulatief zijn (make-up om je gezicht effener te maken, pushup bh)
Om te snappen waarom sommige cues wel/niet werken gaan we evolutionaire psychologie toepassen (bij 90% van de gevallen
kunnen we voorspellen naar welke advertentie de voorkeur zal uitgaan)
PRELUDE DEEL 1
Klassiek perspectief van communicatie: als lineair proces, van zender die informatie overlevert naar ontvanger
Modern perspectief: communicatie is interactioneel/transactioneel, betekenis uitwisselen tussen communicators
Lasswell over communicatie
Who says what channel to who with what effect
Problemen bij Lasswell
• Heel unidirectioneel van zender naar ontvanger
• Concepten ‘kanaal’ en ‘medium’ zijn heel vaag
• Effect is meer dan alleen feedback
• Geen aandacht voor de context
• Geen aandacht naar hoe en waarom we communiceren
• De ‘mind’ is geen informatieprocessor, maar een betekenisgevingsapparaat
Cues: kleine stukjes informatie om uit te maken wie/wat je te zien krijgt
• Verschil in gezichtbeharing doet er niet toe
• Kapsel/ kledij doet er ook niet toe
in je hoofd wordt telkens dezelfde betekenis geactiveerd ookal is de informatie die je krijgt anders
fMRI je brein verwerkt meer betekenissen dan de complete informatie
je mind is een betekenisgevingsmachine, meer dan een informatieprocessor
PRELUDE DEEL 2: YOUR MIND AS A MEANING MAKING SYSTEM
ACTING ON INFORMATION
De betekenisleer van Uexkül
• Organismes leven niet in een (betekenloze) biosfeer met eindeloze informatie. Ze leven in een (betekenisvolle)
Umwelt/semiosfeer (= je leefwereld, wereld van betekenissen) waar alleen sommige cues (= klein stukje informatie) die
ertoe doen
• Cues: origineel betekent het een ding dat gezegd of gedaan wordt door een regisseur dat zorgt dat de acteur zijn actie
begint/eindigt
• Cues (biologisch gezien): kleine stukjes informatie dat gebruikt worden door cue-lezers (of ontvangers), leidt hen in
hun actie omdat ze de weg duiden naar affordances
De ecologische psychologie – Gibson
= psychologie van de leefwereld, hoe interageren met de leefwereld
• Centraal concept= affordances (=iets mogelijk maken, aanbieden)
o Groenten, fruit,… afford eten
4
Inhoudsopgave
introductie.............................................................................................................................................................................. 3
prelude deel 1......................................................................................................................................................................... 4
prelude deel 2: your mind as a meaning making system........................................................................................................... 4
acting on information.......................................................................................................................................................................4
making sens out of the world...........................................................................................................................................................5
van non-verbaal tot verbale betekenisgeving..................................................................................................................................6
a semiotic note on this meaning making proces..............................................................................................................................7
from cue reading to signal creation..................................................................................................................................................7
transactions, mutual influence, relationship mangement,…............................................................................................................8
prelude deel 3......................................................................................................................................................................... 8
hoofdstuk 1: introductie in interpersoonlijke communicatie................................................................................................... 23
compare and contrast defenitions of communication, human communication, and interpersonal communication....................23
explain why it is useful to study interpersonal communication.....................................................................................................25
describe the communication process, including key components and models of communication as action, interaction, and
transaction......................................................................................................................................................................................25
discuss five principles of interpersonal communication................................................................................................................26
Discuss the role of electronically mediated communication in developing and maintaining interpersonal relationships...........27
identify strategies that can improve you communication competence........................................................................................30
Hoofdstuk 2: interpersonal communication and self............................................................................................................... 31
introductie.......................................................................................................................................................................................31
define self-concept and identify the factors that shape the development of your self-concept....................................................31
define self-esteem and compare and contrast self-esteem with self-concept...............................................................................36
identify and describe seven strategies for improving your self-concept........................................................................................37
identify the effects of your self-concept and self-esteem on your relationship with others..........................................................38
hoofdstuk 3: interpersoonlijke communicatie en perceptie.................................................................................................... 42
introductie.......................................................................................................................................................................................42
define perception, and explain the three stages of interpersonal perception................................................................................42
list and describe the strategies we use to form impressions of others...........................................................................................44
list and describe the strategies we use to interpret the behavior of others...................................................................................46
identify the six factors that distort the accuracy of interpersonal perception...............................................................................46
identify and apply five suggestions for improving interpersonal perception.................................................................................48
1
,chapter 4: interpersonal communication and diversity: adapting to others.............................................................................49
introdductie: leren over diversiteit is belangrijk.............................................................................................................................49
describe 5 human differences that influence communication........................................................................................................49
define culture and identity and describe the seven dimensions of culture.....................................................................................51
list and describe barriers that inhibit effective intercultural communication................................................................................51
identify and apply strategies for developing knowledge, motivation, and skills that can improve intercutural competence......52
chapter 5: listening and responding skills............................................................................................................................... 52
introductie.......................................................................................................................................................................................52
define listening, and describe five elements of the listening process.............................................................................................53
identify charecteristics of the four listening styles.........................................................................................................................53
list and describe barriers to effective listening...............................................................................................................................54
identify and use skills to enhance comprehension, empathy, and critical listening.......................................................................54
chapter 6: verbal communication skills.................................................................................................................................. 54
describe how words create meaning..............................................................................................................................................54
identify how words influence our perceptions, thoughts, actions, culture, and relationships.......................................................56
Chapter 7: nonverbal communication skills............................................................................................................................ 59
introductie: ons Primary modelling system is nonverbaal..............................................................................................................59
10 belangrijke eigenschappen wat nonverbale communicatie zo belangrijk maakt.....................................................................59
NVC is present in most interpersonal conversations..................................................................................................................59
NVC is “always there”.................................................................................................................................................................59
NVC is the primary means of expressing emotions and feelings................................................................................................60
NVC therefore also has a stronger relational function than VC.................................................................................................60
NVC has phylogenetic primacy over VC......................................................................................................................................60
NVC has ontogenetic primacy over VC.......................................................................................................................................60
NVC is multi-channeled, while VC is single-channeled...............................................................................................................60
NVC allows for fast and high-capacity information processing..................................................................................................60
NVC is perceived to be more genuine and is more likely to be believed than is VC..................................................................61
NVC has universal / cross-cultural stability.................................................................................................................................61
NVC cues serve several functions:...................................................................................................................................................61
NVC-signalen zijn belangrijk bij het vormen van (eerste) indrukken..........................................................................................61
Geweldloze communicatie is belangrijk bij het beheren van relaties........................................................................................61
Nonverbale cues helpen mensen met reageren en het aanpassen aan anderen......................................................................62
Geweldloze communicatie kan de emotionele betekenis van verbale boodschappen versterken...........................................62
Gesprekken beheren: NVC kan functioneren als metacommunicatie.......................................................................................62
Ten channels (or sign systems) of NVC...........................................................................................................................................63
Physical appearance: the body...................................................................................................................................................63
Physical appearance: the face.....................................................................................................................................................66
Ooggedrag...................................................................................................................................................................................70
Objectics: communicating with artifacts.....................................................................................................................................72
Kinesics........................................................................................................................................................................................72
Proxemics: space, distance and environment............................................................................................................................73
Haptics: aanraakgedrag...............................................................................................................................................................75
Olfactics: geur..............................................................................................................................................................................75
2
, Chronemics: time handling as a form of communication...........................................................................................................76
Vocalics: paralanguage: between NVC and VC...........................................................................................................................76
improving your skill in interpreting NVC cues.................................................................................................................................76
dominance cues- Argyle..................................................................................................................................................................76
nonverbal intelligence.....................................................................................................................................................................76
INTRODUCTIE
Massacommunicatie komt neer op interpersoonlijke communicatie (zowel bij fictie als non-fictie)
Massacommunicatie is vaak gebaseerd op interpersoonlijke communicatie
• Fictie: Friends cafetaria is gepositioneerd alsof je erin zit
• Non-fictie: nieuws nieuwsanker kijkt je “persoonlijk” aan
o Talk show: lijkt alsof je ook aan de tafel zit
Grenzen tussen massa- en interpersoonlijke communicatie vervagen
Mass-personal communication: tussen massacommunicatie en interpersoonlijke communicatie
Iedereen die wil kan naar een hele groep mensen communiceren
Effecten van massacommunicatie zijn beïnvloed door de aspecten van interpersoonlijke communicatie
3
, Ad-likeability: mate waarin je een advertentie leuk vindt, blijkt de belangrijkste voorspeller van een groter of kleiner effect van je
advertentie
- Gezichten trekken de aandacht: het instrument van uitstek bij interpersoonlijke communicatie
o Bij bijna 2/3 advertenties worden er gezichten gebruikt, voor 90% van de producten is het onlogisch dat je een
gezicht gebruikt gezichten trekken de aandacht van je brein
o Hoe meer aandacht je aan iets besteed, hoe groter de kans dat je iets gaat herinneren
o Eye-tracker: ziet naar wat je kijkt op het scherm
Heatmaps: hoe roder, hoe vaker ernaar gekeken werd
Resultaat: er wordt veel meer gekeken naar het gezich dan naar een gebouw
o Area Of Interest: berekenen hoeveel procent van het oppervlak iets in beslag neemt en hoeveel procent van
de tijd ernaar gekeken is, je verwacht hoe groter het oppervlak hoe meer tijd je ernaar kijkt (klopt niet gezicht
wordt meer bekeken)
o Je kan veel kenmerken aflezen via het gezicht zoals leeftijd, gender, emoties, identiteit, verwandschap,
gezondheid,… we hebben breinen die afgestemd zijn aan gezichten
Sommige signalen zijn intentioneel (kleurlenzen), maar veel zijn ook niet intentioneel (moedervlekken)
Communicatie is vaak onbewust
Communicatie kan eerlijk, informatief zijn maar kan ook manipulatief zijn (make-up om je gezicht effener te maken, pushup bh)
Om te snappen waarom sommige cues wel/niet werken gaan we evolutionaire psychologie toepassen (bij 90% van de gevallen
kunnen we voorspellen naar welke advertentie de voorkeur zal uitgaan)
PRELUDE DEEL 1
Klassiek perspectief van communicatie: als lineair proces, van zender die informatie overlevert naar ontvanger
Modern perspectief: communicatie is interactioneel/transactioneel, betekenis uitwisselen tussen communicators
Lasswell over communicatie
Who says what channel to who with what effect
Problemen bij Lasswell
• Heel unidirectioneel van zender naar ontvanger
• Concepten ‘kanaal’ en ‘medium’ zijn heel vaag
• Effect is meer dan alleen feedback
• Geen aandacht voor de context
• Geen aandacht naar hoe en waarom we communiceren
• De ‘mind’ is geen informatieprocessor, maar een betekenisgevingsapparaat
Cues: kleine stukjes informatie om uit te maken wie/wat je te zien krijgt
• Verschil in gezichtbeharing doet er niet toe
• Kapsel/ kledij doet er ook niet toe
in je hoofd wordt telkens dezelfde betekenis geactiveerd ookal is de informatie die je krijgt anders
fMRI je brein verwerkt meer betekenissen dan de complete informatie
je mind is een betekenisgevingsmachine, meer dan een informatieprocessor
PRELUDE DEEL 2: YOUR MIND AS A MEANING MAKING SYSTEM
ACTING ON INFORMATION
De betekenisleer van Uexkül
• Organismes leven niet in een (betekenloze) biosfeer met eindeloze informatie. Ze leven in een (betekenisvolle)
Umwelt/semiosfeer (= je leefwereld, wereld van betekenissen) waar alleen sommige cues (= klein stukje informatie) die
ertoe doen
• Cues: origineel betekent het een ding dat gezegd of gedaan wordt door een regisseur dat zorgt dat de acteur zijn actie
begint/eindigt
• Cues (biologisch gezien): kleine stukjes informatie dat gebruikt worden door cue-lezers (of ontvangers), leidt hen in
hun actie omdat ze de weg duiden naar affordances
De ecologische psychologie – Gibson
= psychologie van de leefwereld, hoe interageren met de leefwereld
• Centraal concept= affordances (=iets mogelijk maken, aanbieden)
o Groenten, fruit,… afford eten
4
