HET BEHOUDEN HUIS WILLEM FREDERIK HERMANS
ORIËNTATIE
1. De titel het Behouden Huis doet denken aan een bekend begrip uit de
vaderlandse geschiedenis: ‘Het Behouden Huys’. Als je dat begrip niet kent,
zoek dan uit wat ‘Het Behouden Huys’ was. Geef in enkele zinnen een
beschrijving van de geschiedenis van ‘Het Behouden Huys.
Het Behouden Huys is een is een huis dat door Willem Barentsz is gebouwd op
Nova Zembla. Hij heeft het gebouwd van het wrakhout van zijn schip. Het
werd gebouwd omdat het schip strandde in het ijs en de bemanningsleden
moesten een plek moesten hebben om de winter te kunnen overleven. Het
huis is late onderzocht en de voorwerpen zijn geschonken en verkocht aan het
Rijksmuseum.
2. Welke relatie kan er zijn tussen de historische feiten van ‘Het Behouden Huys’
en deze novelle? Noem in je antwoord ook de verklaring voor de titel.
Een overeenkomst tussen Het Behouden Huis en Het Behouden Huys is dat in
beide gevallen een persoon het huis wil beschermen. Bij het Behouden Huis is
dat tegen de originele eigenaren van het huis en tegen de oorlog buiten het
huis, bij het Behouden Huys is dat tegen de koude winter en dieren. Het huis
waarin de persoon in het boek in gaat wonen gaat ten koste van andere
mensen, wat ook verwijst naar het Behouden Huys. Behouden betekent ook
“niet veranderen”, en dat is precies wat er gebeurt in het boek. In de oorlog
wordt alles vernietigd, verbrand en gaat alles kapot, maar het huis bleef
behouden. Het isoleert de soldaat dus en bevrijdt hem van de chaos.
3. Het behouden huis wordt een novelle genoemd. Zoek uit wat een novelle is en
ga na of de aanduiding novelle juist is voor dit verhaal.
Een novelle is kortverhaal van maximaal 100 pagina’s. Het is kortverhaal,
geschreven in alledaagse stijl. Dit heet de prozastijl. Het behouden huis is
duidelijk een novelle, omdat het een kortverhaal is en geschreven is in de
prozastijl.
OPBOUW
1. In wat voor onderdelen (hoofdstukken, paragrafen) is het verhaal ingedeeld?
Het boek is een geheel verhaal en is niet verdeeld in hoofdstukken of
paragrafen.
2. Wat voor effect heeft deze opbouw op jou als lezer?
Ik vind het fijn dat er geen periodes in tijd of dagen missen omdat het hele
verhaal doorloopt zonder onderbrekingen. Het feit dat er geen hoofdstukken zijn
vind ik wel vervelend, dan is er minder snel een goed moment om het boek
weer even weg te leggen.
3. In de oorspronkelijke uitgave staat er een dubbele witregel op de laatste pagina
na ‘Ook zijn gouden polshorloge nam ik hem af.’ Waarom staat er op die plek
een dubbele witregel?
Een polshorloge staat natuurlijk voor tijd. Als zijn polshorloge wordt afgenomen,
wordt dus ook de tijd van hem afgenomen. De dubbele witregel valt je
waarschijnlijk op waardoor je de laatste zin waarschijnlijk nog een keer leest en
er beter over na gaat denken. Ook geeft de witregel een verandering aan,
omdat het ik figuur hierna het huis voor het eerst verlaat.
PERSONAGES
1. Wie is de hoofdfiguur in Het Behouden Huis?
Het enige wat je over de ‘ik’ weet is dat hij een soldaat is. Zijn naam en leeftijd
worden niet genoemd. Nadat hij gevangen heeft gezeten is hij in dienst gegaan
in een Partizanenleger. Hij probeert de oorlog te ontkomen door in een huis te
, gaan wonen waar niemand meer woont, maar wat wel bewoond lijkt. Hij doet
zich dan ook voor als de bewoner. Hij staat ook woonruimte af aan het Duitse
leger. Wanneer de echte bewoner van het huis weer terugkomt naar het huis
met zijn vrouw, worden zij vermoord door de ik-figuur. Als de stad belegerd
wordt, trekt de ik figuur zijn uniform weer aan en sluit zich weer aan bij het
leger.
2. Wat kom je in het begin (de eerste vijf à zes bladzijden) over deze figuur te
weten?
Je komt in het begin over het figuur te weten dat hij een soldaat is en een paar
jaar gevangen heeft gezeten. Ook wordt verteld dat hij in dienst is bij een
Partizanenleger.
3. Welke andere personages kun je als belangrijk beschouwen?
a. De eigenaar en de eigenaresse van het huis. Als zij terugkeren naar hun
huis, ziet de ik-figuur ze als indringers en vermoordt hij ze daarom.
b. De oude man die in een afgesloten kamer in het huis zit. Hij heeft ook
geen naam. Hij is al heel oud, 96 jaar, en hij verzamelt vissen.
c. De Spaanse Partizaan. Door de hoofdpersoon wordt hij “Yesero” genoemd,
maar er wordt verder niet zo veel over hem verteld.
d. De laatste belangrijke personage is de Duitse kolonel. Hij is waarschijnlijk
al een oude man, omdat er wordt gezegd dat hij al veertig jaar in het
leger zit. Hij staat voor orde, cultuur en regelmaat. Dit uit hij in het feit dat
hij zich elke dag om dezelfde tijd gaat scheren.
4. Welke omschrijving past bij welke figuur?
a. Wereldvreemde man die volstrekt buiten de werkelijkheid staat
Dit is de ik-figuur omdat hij zijn eigen werkelijkheid maakt. Hij ziet zichzelf
als de eigenaar van het Behouden Huis terwijl hij dit helemaal niet is.
b. Soort lotgenoot van de Nederlandse soldaat
De oude man in de afgesloten kamer omdat hij, net als de Nederlandse
soldaat, eenzaam is.
c. Militair die zelfs onder absurde omstandigheden punctueel blijft
De omstandigheden rondom het huis zijn heel absurd maar de Duitse
kolonel blijft wel punctueel.
d. Personage dat door wurging en geweld door de ik-figuur vermoord wordt
De originele eigenaars van het Behouden Huis, die wanneer ze terugkeren
naar huis door de ik-figuur worden vermoord.
e. Degene die de Nederlandse soldaat de opdracht geeft het verlaten stadje
in te gaan
Deze omschrijving past bij de sergeant die de ik-figuur niet in een café
wilt binnenlaten.
TIJD EN RUIMTE
1. Het verhaal speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog. In welke periode van de
oorlog? En hoe weet je dat?
Aangezien de oorlog aan het einde van het boek is afgelopen speelt het verhaal
zich af aan het einde van de oorlog. Je weet dit omdat aan het einde van het
verhaal een datum wordt vermeld, 1952.
2. Hoeveel tijd verloopt er tussen begin en eind van het verhaal?
Het verhaal begint in november 1940. De Nederlandse soldaat vertelt dan dat
hij al 4 jaar van huis is. Er wordt aan het einde van het boek verteld over die
maanden, het was toen waarschijnlijk winter aangezien er wordt verteld over
kou. Het boek eindigt in 1952, dus de totale vertelde tijd is ongeveer 4 jaar.
3. Hoe is de relatie tussen verteltijd en vertelde tijd?
ORIËNTATIE
1. De titel het Behouden Huis doet denken aan een bekend begrip uit de
vaderlandse geschiedenis: ‘Het Behouden Huys’. Als je dat begrip niet kent,
zoek dan uit wat ‘Het Behouden Huys’ was. Geef in enkele zinnen een
beschrijving van de geschiedenis van ‘Het Behouden Huys.
Het Behouden Huys is een is een huis dat door Willem Barentsz is gebouwd op
Nova Zembla. Hij heeft het gebouwd van het wrakhout van zijn schip. Het
werd gebouwd omdat het schip strandde in het ijs en de bemanningsleden
moesten een plek moesten hebben om de winter te kunnen overleven. Het
huis is late onderzocht en de voorwerpen zijn geschonken en verkocht aan het
Rijksmuseum.
2. Welke relatie kan er zijn tussen de historische feiten van ‘Het Behouden Huys’
en deze novelle? Noem in je antwoord ook de verklaring voor de titel.
Een overeenkomst tussen Het Behouden Huis en Het Behouden Huys is dat in
beide gevallen een persoon het huis wil beschermen. Bij het Behouden Huis is
dat tegen de originele eigenaren van het huis en tegen de oorlog buiten het
huis, bij het Behouden Huys is dat tegen de koude winter en dieren. Het huis
waarin de persoon in het boek in gaat wonen gaat ten koste van andere
mensen, wat ook verwijst naar het Behouden Huys. Behouden betekent ook
“niet veranderen”, en dat is precies wat er gebeurt in het boek. In de oorlog
wordt alles vernietigd, verbrand en gaat alles kapot, maar het huis bleef
behouden. Het isoleert de soldaat dus en bevrijdt hem van de chaos.
3. Het behouden huis wordt een novelle genoemd. Zoek uit wat een novelle is en
ga na of de aanduiding novelle juist is voor dit verhaal.
Een novelle is kortverhaal van maximaal 100 pagina’s. Het is kortverhaal,
geschreven in alledaagse stijl. Dit heet de prozastijl. Het behouden huis is
duidelijk een novelle, omdat het een kortverhaal is en geschreven is in de
prozastijl.
OPBOUW
1. In wat voor onderdelen (hoofdstukken, paragrafen) is het verhaal ingedeeld?
Het boek is een geheel verhaal en is niet verdeeld in hoofdstukken of
paragrafen.
2. Wat voor effect heeft deze opbouw op jou als lezer?
Ik vind het fijn dat er geen periodes in tijd of dagen missen omdat het hele
verhaal doorloopt zonder onderbrekingen. Het feit dat er geen hoofdstukken zijn
vind ik wel vervelend, dan is er minder snel een goed moment om het boek
weer even weg te leggen.
3. In de oorspronkelijke uitgave staat er een dubbele witregel op de laatste pagina
na ‘Ook zijn gouden polshorloge nam ik hem af.’ Waarom staat er op die plek
een dubbele witregel?
Een polshorloge staat natuurlijk voor tijd. Als zijn polshorloge wordt afgenomen,
wordt dus ook de tijd van hem afgenomen. De dubbele witregel valt je
waarschijnlijk op waardoor je de laatste zin waarschijnlijk nog een keer leest en
er beter over na gaat denken. Ook geeft de witregel een verandering aan,
omdat het ik figuur hierna het huis voor het eerst verlaat.
PERSONAGES
1. Wie is de hoofdfiguur in Het Behouden Huis?
Het enige wat je over de ‘ik’ weet is dat hij een soldaat is. Zijn naam en leeftijd
worden niet genoemd. Nadat hij gevangen heeft gezeten is hij in dienst gegaan
in een Partizanenleger. Hij probeert de oorlog te ontkomen door in een huis te
, gaan wonen waar niemand meer woont, maar wat wel bewoond lijkt. Hij doet
zich dan ook voor als de bewoner. Hij staat ook woonruimte af aan het Duitse
leger. Wanneer de echte bewoner van het huis weer terugkomt naar het huis
met zijn vrouw, worden zij vermoord door de ik-figuur. Als de stad belegerd
wordt, trekt de ik figuur zijn uniform weer aan en sluit zich weer aan bij het
leger.
2. Wat kom je in het begin (de eerste vijf à zes bladzijden) over deze figuur te
weten?
Je komt in het begin over het figuur te weten dat hij een soldaat is en een paar
jaar gevangen heeft gezeten. Ook wordt verteld dat hij in dienst is bij een
Partizanenleger.
3. Welke andere personages kun je als belangrijk beschouwen?
a. De eigenaar en de eigenaresse van het huis. Als zij terugkeren naar hun
huis, ziet de ik-figuur ze als indringers en vermoordt hij ze daarom.
b. De oude man die in een afgesloten kamer in het huis zit. Hij heeft ook
geen naam. Hij is al heel oud, 96 jaar, en hij verzamelt vissen.
c. De Spaanse Partizaan. Door de hoofdpersoon wordt hij “Yesero” genoemd,
maar er wordt verder niet zo veel over hem verteld.
d. De laatste belangrijke personage is de Duitse kolonel. Hij is waarschijnlijk
al een oude man, omdat er wordt gezegd dat hij al veertig jaar in het
leger zit. Hij staat voor orde, cultuur en regelmaat. Dit uit hij in het feit dat
hij zich elke dag om dezelfde tijd gaat scheren.
4. Welke omschrijving past bij welke figuur?
a. Wereldvreemde man die volstrekt buiten de werkelijkheid staat
Dit is de ik-figuur omdat hij zijn eigen werkelijkheid maakt. Hij ziet zichzelf
als de eigenaar van het Behouden Huis terwijl hij dit helemaal niet is.
b. Soort lotgenoot van de Nederlandse soldaat
De oude man in de afgesloten kamer omdat hij, net als de Nederlandse
soldaat, eenzaam is.
c. Militair die zelfs onder absurde omstandigheden punctueel blijft
De omstandigheden rondom het huis zijn heel absurd maar de Duitse
kolonel blijft wel punctueel.
d. Personage dat door wurging en geweld door de ik-figuur vermoord wordt
De originele eigenaars van het Behouden Huis, die wanneer ze terugkeren
naar huis door de ik-figuur worden vermoord.
e. Degene die de Nederlandse soldaat de opdracht geeft het verlaten stadje
in te gaan
Deze omschrijving past bij de sergeant die de ik-figuur niet in een café
wilt binnenlaten.
TIJD EN RUIMTE
1. Het verhaal speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog. In welke periode van de
oorlog? En hoe weet je dat?
Aangezien de oorlog aan het einde van het boek is afgelopen speelt het verhaal
zich af aan het einde van de oorlog. Je weet dit omdat aan het einde van het
verhaal een datum wordt vermeld, 1952.
2. Hoeveel tijd verloopt er tussen begin en eind van het verhaal?
Het verhaal begint in november 1940. De Nederlandse soldaat vertelt dan dat
hij al 4 jaar van huis is. Er wordt aan het einde van het boek verteld over die
maanden, het was toen waarschijnlijk winter aangezien er wordt verteld over
kou. Het boek eindigt in 1952, dus de totale vertelde tijd is ongeveer 4 jaar.
3. Hoe is de relatie tussen verteltijd en vertelde tijd?
