Hoorcollege 1
Functies voedingsstoffen:
- Energie
- Bouwstoffen
- Stofwisseling
Groepen voedingsstoffen:
- Eiwitten
- Koolhydraten > energie
- Water > stofwisseling
- Vitamines > stofwisseling
- Vetten > opname vitamines
- Mineralen > stofwisseling
- Vezels (groep onverteerbare koolhydraten)
Eiwitten en koolhydraten leveren ongeveer gelijk aan energie, vetten leveren meer energie
op. Ook vezels levers energie op. Vezels worden door bacteriën in de darm omgezet en zoals
energie opgenomen.
De eerste schijf van 5 kwam uit Amerika, maar was snel toe aan vervanging. Deze schijf werd
een maaltijdschijf die bestond uit 4 vakken. Hierna kwam de voedingswijzer waarbij ze zich
ook al een beetje begonnen te richten op beweging. Hierna kwam de schijf van 5 met daarbij
een vocht vak. Momenteel bestaat de schijf van 5 uit deze vakken:
- Groente en fruit
- Smeer en bereidingsvetten (liefst niet van dierlijke oorsprong en onverzadigd)
- Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei (belangrijke bouwstof)
- Brood, graanproducten en aardappelen (vezels en koolhydraten)
- Dranken
Er zijn bepaalde afkapwaardes, wanneer er te veel suiker in een product zit hoort het niet in
de schijf van 5.
Er zijn 2 categorieën uitzonderingsproducten; per dag (iets kleins 3 tot 5 x per dag) en per
week (iets groots max 3 x per week).
VCP = wat eten we daadwerkelijk
De gezondheidsraad geeft adviezen aan het voedingscentrum, maar doet zelf geen
onderzoek. Ze gebruiken hierbij de richtlijnen van goede voeding. Hun grootste doel is om
ons gezond te houden. Het doel is om welvaartsziekten te voorkomen.
RIVM: Rijksinstituut voeding en milieu (doet zelf onderzoek voor de overheid).
Voedingscentrum krijgt raad van de gezondheidsraad. Geeft advies aan de consument.
EFSA gaat over voedselveiligheid en voedselkwaliteit. Hoe zorgen we ervoor dat wij niet ziek
worden van voedsel? Sommige hormonen zijn bijv. niet toegestaan.
,Gemiddelde behoefte = de hoeveelheid van een voedingsstof die voldoende is voor 50% van
de personen in de betreffende doelgroep nodig.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) = de hoeveelheid van een voedingsstof die
voldoende is voor de behoefte van vrijwel alle (=97,5%) personen in de betreffende
bevolkingsgroep.
De VCP doen onderzoek in wat wij eten aan de hand van een voedingsdagboek. Ze geven
inzicht in wat de consumptie is van voedingsmiddelen, dit kunnen wij vertalen naar
voedingsstoffen. We kunnen ook trends en ontwikkelingen meten met het VCP. We doen dit
om een vergelijking te maken tussen de norm en de werkelijke inname. Het VCP laten
mensen 2 x een dag mensen hun voedsel opschrijven (verschillende dagen, verschillende
seizoenen, verschillende leeftijden, ethische achtergrond). Hieruit blijkt dat we nog niet
helemaal goed eten en we daarom meer voorlichting nodig hebben over gezonde voeding.
De steekproef moet zo veel mogelijk representatief zijn.
Hoorcollege 2
Toename van het aantal levensmiddelen:
• Stijgende welvaart, je verdient meer
• Toenemende vraag naar exclusieve producten
• Vraag naar variatie
• Verbeterde transport- en koelsystemen voor producten uit het buitenland
• Vraag naar (extra) ‘gezonde’ producten
• Bezorgdheid over veiligheid van voedsel
• Minimale bewerking en toevoegingen
• Toenemende vraag naar milieu-, dier- en mensvriendelijke producten
Wat zie je als consument over het product?
• Etiket
Verschillend eten:
• Food: boter
• Functional food: een product waar toevoegingen aan zijn gedaan, die functioneel zijn
voor de biologie/voor de mens.
• Ultra-processed foods: sterk bewerkt voedsel (snoepjes, frisdrank)
• Processed foods
• Processed culinairy foods: plantaardige olien, suikers, siropen, zout
• Unprocessed or minimally processed foods
Etiket en oorsprong.
• Consument: niet alleen wat op het etiket staat telt, maar ook de herkomst en
oorsprong is belangrijk.
• Transperantie
• Trends ‘based on a true story’
, Voorbeelden van keurmerken:
• Fairtrade
• Beter Leven
• Biologische landbouw
• Demeter
• Halal
• Eco
• Milieukeur
Bereidingstechnieken:
• Verkleinen = snijden, malen of breken.
• Emulgeren = binden door emulgeren.
• Warmtebehandeling = koken, barbecueën, stomen, roerbakken.
Food-producten zijn er in verschillende soorten:
• Start up
• Klein bedrijf
• MKB
• ‘Multinational’
Waar komen de grondstoffen vandaan?
• Agrarische sector: land- en tuinbouw
• Agrarische sector: veeteelt
• Visserij
De grondstoffen worden niet meteen een eindproduct, er zijn eerst veel bewerkingen tot
halffabricaat.
Waar gebruik je een verpakking voor:
• Beschermen product
• Logistiek
• Marketing
• Informatiemedium
• Tracking en tracing (barcode)
Elke verpakking heeft specifieke eigenschappen. De keuze wordt gebaseerd op:
• Functionele eigenschappen (eigenschappen van het materiaal)
• Kostenaspecten
• Marketingaspecten
Trends:
• Minder plastic
• Duurzame verpakkingsmaterialen
• Verpakking en beleving
Het productaanbod, -samenstelling en -verbetering wordt ook beïnvloed door:
• De overheid
Functies voedingsstoffen:
- Energie
- Bouwstoffen
- Stofwisseling
Groepen voedingsstoffen:
- Eiwitten
- Koolhydraten > energie
- Water > stofwisseling
- Vitamines > stofwisseling
- Vetten > opname vitamines
- Mineralen > stofwisseling
- Vezels (groep onverteerbare koolhydraten)
Eiwitten en koolhydraten leveren ongeveer gelijk aan energie, vetten leveren meer energie
op. Ook vezels levers energie op. Vezels worden door bacteriën in de darm omgezet en zoals
energie opgenomen.
De eerste schijf van 5 kwam uit Amerika, maar was snel toe aan vervanging. Deze schijf werd
een maaltijdschijf die bestond uit 4 vakken. Hierna kwam de voedingswijzer waarbij ze zich
ook al een beetje begonnen te richten op beweging. Hierna kwam de schijf van 5 met daarbij
een vocht vak. Momenteel bestaat de schijf van 5 uit deze vakken:
- Groente en fruit
- Smeer en bereidingsvetten (liefst niet van dierlijke oorsprong en onverzadigd)
- Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei (belangrijke bouwstof)
- Brood, graanproducten en aardappelen (vezels en koolhydraten)
- Dranken
Er zijn bepaalde afkapwaardes, wanneer er te veel suiker in een product zit hoort het niet in
de schijf van 5.
Er zijn 2 categorieën uitzonderingsproducten; per dag (iets kleins 3 tot 5 x per dag) en per
week (iets groots max 3 x per week).
VCP = wat eten we daadwerkelijk
De gezondheidsraad geeft adviezen aan het voedingscentrum, maar doet zelf geen
onderzoek. Ze gebruiken hierbij de richtlijnen van goede voeding. Hun grootste doel is om
ons gezond te houden. Het doel is om welvaartsziekten te voorkomen.
RIVM: Rijksinstituut voeding en milieu (doet zelf onderzoek voor de overheid).
Voedingscentrum krijgt raad van de gezondheidsraad. Geeft advies aan de consument.
EFSA gaat over voedselveiligheid en voedselkwaliteit. Hoe zorgen we ervoor dat wij niet ziek
worden van voedsel? Sommige hormonen zijn bijv. niet toegestaan.
,Gemiddelde behoefte = de hoeveelheid van een voedingsstof die voldoende is voor 50% van
de personen in de betreffende doelgroep nodig.
De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) = de hoeveelheid van een voedingsstof die
voldoende is voor de behoefte van vrijwel alle (=97,5%) personen in de betreffende
bevolkingsgroep.
De VCP doen onderzoek in wat wij eten aan de hand van een voedingsdagboek. Ze geven
inzicht in wat de consumptie is van voedingsmiddelen, dit kunnen wij vertalen naar
voedingsstoffen. We kunnen ook trends en ontwikkelingen meten met het VCP. We doen dit
om een vergelijking te maken tussen de norm en de werkelijke inname. Het VCP laten
mensen 2 x een dag mensen hun voedsel opschrijven (verschillende dagen, verschillende
seizoenen, verschillende leeftijden, ethische achtergrond). Hieruit blijkt dat we nog niet
helemaal goed eten en we daarom meer voorlichting nodig hebben over gezonde voeding.
De steekproef moet zo veel mogelijk representatief zijn.
Hoorcollege 2
Toename van het aantal levensmiddelen:
• Stijgende welvaart, je verdient meer
• Toenemende vraag naar exclusieve producten
• Vraag naar variatie
• Verbeterde transport- en koelsystemen voor producten uit het buitenland
• Vraag naar (extra) ‘gezonde’ producten
• Bezorgdheid over veiligheid van voedsel
• Minimale bewerking en toevoegingen
• Toenemende vraag naar milieu-, dier- en mensvriendelijke producten
Wat zie je als consument over het product?
• Etiket
Verschillend eten:
• Food: boter
• Functional food: een product waar toevoegingen aan zijn gedaan, die functioneel zijn
voor de biologie/voor de mens.
• Ultra-processed foods: sterk bewerkt voedsel (snoepjes, frisdrank)
• Processed foods
• Processed culinairy foods: plantaardige olien, suikers, siropen, zout
• Unprocessed or minimally processed foods
Etiket en oorsprong.
• Consument: niet alleen wat op het etiket staat telt, maar ook de herkomst en
oorsprong is belangrijk.
• Transperantie
• Trends ‘based on a true story’
, Voorbeelden van keurmerken:
• Fairtrade
• Beter Leven
• Biologische landbouw
• Demeter
• Halal
• Eco
• Milieukeur
Bereidingstechnieken:
• Verkleinen = snijden, malen of breken.
• Emulgeren = binden door emulgeren.
• Warmtebehandeling = koken, barbecueën, stomen, roerbakken.
Food-producten zijn er in verschillende soorten:
• Start up
• Klein bedrijf
• MKB
• ‘Multinational’
Waar komen de grondstoffen vandaan?
• Agrarische sector: land- en tuinbouw
• Agrarische sector: veeteelt
• Visserij
De grondstoffen worden niet meteen een eindproduct, er zijn eerst veel bewerkingen tot
halffabricaat.
Waar gebruik je een verpakking voor:
• Beschermen product
• Logistiek
• Marketing
• Informatiemedium
• Tracking en tracing (barcode)
Elke verpakking heeft specifieke eigenschappen. De keuze wordt gebaseerd op:
• Functionele eigenschappen (eigenschappen van het materiaal)
• Kostenaspecten
• Marketingaspecten
Trends:
• Minder plastic
• Duurzame verpakkingsmaterialen
• Verpakking en beleving
Het productaanbod, -samenstelling en -verbetering wordt ook beïnvloed door:
• De overheid
