1
1. Indeling van de gezondheidszorg
De gezondheidszorg is als medische discipline een toegepaste wetenschap die zich met de
gezondheid van mensen bezighoudt. Onder de gezondheidszorg wordt niet alleen het onderzoek, de
studie en de kennis van gezondheid verstaan, maar ook de toepassing van deze kennis om de
gezondheid van mensen te verbeteren.
De structuur en opbouw van de Nederlandse gezondheidszorg
- Algemene gezondheidszorg legt zich toe op voorkomen, opsporen en genezen van ziekte van
lichamelijke (somatische) aard
- Geestelijke gezondheidszorg legt zich toe op het bevorderen, instandhouden en herstellen
van de geestelijke gezondheidstoestand.
De structuur van de zorgsector
- Intramuraal; zieken- of verpleeghuis
- Extramuraal; thuiszorg en RIAGG, buiten de muren van een instelling
- Semimuraal; dagopvang; binnen en buiten de muren; na behandeling naar huis
- Transmuraal; intramurale zorg wordt extramuraal geleverd
Basisgezondheidszorg / nuldelijns / nulde echelon
- Deze is voor iedereen toegankelijk en legt zich met name toe op preventieve maatregelen.
- GGD, consultatiebureau
- Bestrijding van infectieziekten, het organiseren van bevolkingsonderzoeken en het geven van
advies aan overheidsinstanties
- Periodiek onderzoek van schoolartsen en het geven van advies aan leerkrachten en ouders
- Bedrijfsgezondheidszorg in de vorm van keuringen, begeleiding van werknemers die
langdurig ziek zijn en bij bedrijfsgeneeskundig onderzoek
Eerstelijnszorg / eerste echelon
- Staat zeer dicht bij de mensen zelf; het is rechtstreekse toegankelijke hulp.
- Elke zorgzoekende kan zonder beperking beroep doen op een hulpverlener.
- De huisarts vormt de spil om wie alles draait.
- Er zijn vier kerndisciplines plus wat je er nog meer vindt;
o Huisarts
o Kruiswerk & thuiszorg
o Gezinszorg
o Algemeen maatschappelijk werk
Verloskundigen
Apothekers
Tandartsen
Diëtisten
Fysiotherapeuten
RIAGG
Tweedelijnszorg / tweede echelon
- Betreft gespecialiseerde zorg.
- Altijd een verwijskaart van de huisarts nodig
- Behandeling door medisch specialisten
- Opname in een ziekenhuis, verpleeghuis of instelling
- Crisisopvang voor mensen in geestelijke nood
- Het onder begeleiding wonen in een beschermende woonvorm
Werken in een praktijk of instelling
Samenvatting gemaakt door Imke Renkens
Januari 2019
, 2
Derdelijnszorg / derde echelon
- Dienstverlening waarop professionele hulpverleners een beroep kunnen doen voor hun
zorgverstrekking
- Laboratoria, expertisecentra
1.1 Algemene gezondheidsvoorzieningen
Algemene intramurale gezondheidszorg
Hieronder valt alle zorg die een cliënt binnen de muren van een instelling ontvangt. Zij bieden de
mogelijkheid om 24 uur per dag opgenomen te worden voor beperkte of onbeperkte tijd.
- Ziekenhuizen
o Algemene ziekenhuizen (met meerdere specialismen)
o Academische ziekenhuizen (gekoppeld aan een universiteit)
o Categoriale ziekenhuizen (zoals reuma of kinderen)
o Psychiatrische ziekenhuizen
- Verpleeghuizen
o Somatische (lichamelijke)
o Psychische stoornissen
o Combinatie van beide
- Revalidatiecentra;
Deze zijn bedoeld om de patiënt zo zelfstandig mogelijk te maken en te helpen met de
sociale aanpassing, zowel ten aanzien van het arbeids- als het leefmilieu. Patiënten die hier
verblijven hebben een lichamelijke stoornis ten gevolge van een ongeval.
- Voorzieningen voor gehandicapten
- Gezinsvervangende tehuizen;
Voor licht verstandelijk gehandicapten die onder begeleiding wonen en functioneren op een
gezinsstructuur.
Algemene extramurale gezondheidszorg
Legt zich toe op het voorkomen, opsporen en genezen van ziekten. Deze zorg vindt buiten een
instelling plaats.
- De Basisgezondheidsdienst (BaGD)
Per regio ingesteld en richt zich met name op gezonde mensen;
o Verzorgen van inentingsprogramma’s
o Schoolartsendiensten
o Gezondheidsvoorlichting en opvoeding (GVO)
o Bestrijding van SOA’s
- De Gemeentelijke Geneeskundige Dienst (GGD)
Voor gemeenten met meer dan 50.000 inwoners
o Verzorgen van inentingen
o Regelen van zieken en ongevallenvervoer
o Bestrijden van besmettelijke ziekten
o Lijkschouwing bij een niet-natuurlijke dood
o Zitting hebben in regionale revalidatie-adviesteams
o Advisering van gemeentebestuur; bv. Tav evacuatie / rampenplan
- De Districts Gezondheids Dienst (DGD)
Voor kleinere gemeenten, behartigd de belangen met nagenoeg het zelfde pakket als de GGD
- Gezondheidscentra
Centrum waar meerdere disciplines samenwerken. Belangrijkste doelstelling is het aan
kunnen bieden van een zo breed mogelijk pakket van zorg in een optimale afstemming
binnen het eerste echelon. Bv. Huisarts, wijkverpleging, maatschappelijk werk)
Werken in een praktijk of instelling
Samenvatting gemaakt door Imke Renkens
Januari 2019
1. Indeling van de gezondheidszorg
De gezondheidszorg is als medische discipline een toegepaste wetenschap die zich met de
gezondheid van mensen bezighoudt. Onder de gezondheidszorg wordt niet alleen het onderzoek, de
studie en de kennis van gezondheid verstaan, maar ook de toepassing van deze kennis om de
gezondheid van mensen te verbeteren.
De structuur en opbouw van de Nederlandse gezondheidszorg
- Algemene gezondheidszorg legt zich toe op voorkomen, opsporen en genezen van ziekte van
lichamelijke (somatische) aard
- Geestelijke gezondheidszorg legt zich toe op het bevorderen, instandhouden en herstellen
van de geestelijke gezondheidstoestand.
De structuur van de zorgsector
- Intramuraal; zieken- of verpleeghuis
- Extramuraal; thuiszorg en RIAGG, buiten de muren van een instelling
- Semimuraal; dagopvang; binnen en buiten de muren; na behandeling naar huis
- Transmuraal; intramurale zorg wordt extramuraal geleverd
Basisgezondheidszorg / nuldelijns / nulde echelon
- Deze is voor iedereen toegankelijk en legt zich met name toe op preventieve maatregelen.
- GGD, consultatiebureau
- Bestrijding van infectieziekten, het organiseren van bevolkingsonderzoeken en het geven van
advies aan overheidsinstanties
- Periodiek onderzoek van schoolartsen en het geven van advies aan leerkrachten en ouders
- Bedrijfsgezondheidszorg in de vorm van keuringen, begeleiding van werknemers die
langdurig ziek zijn en bij bedrijfsgeneeskundig onderzoek
Eerstelijnszorg / eerste echelon
- Staat zeer dicht bij de mensen zelf; het is rechtstreekse toegankelijke hulp.
- Elke zorgzoekende kan zonder beperking beroep doen op een hulpverlener.
- De huisarts vormt de spil om wie alles draait.
- Er zijn vier kerndisciplines plus wat je er nog meer vindt;
o Huisarts
o Kruiswerk & thuiszorg
o Gezinszorg
o Algemeen maatschappelijk werk
Verloskundigen
Apothekers
Tandartsen
Diëtisten
Fysiotherapeuten
RIAGG
Tweedelijnszorg / tweede echelon
- Betreft gespecialiseerde zorg.
- Altijd een verwijskaart van de huisarts nodig
- Behandeling door medisch specialisten
- Opname in een ziekenhuis, verpleeghuis of instelling
- Crisisopvang voor mensen in geestelijke nood
- Het onder begeleiding wonen in een beschermende woonvorm
Werken in een praktijk of instelling
Samenvatting gemaakt door Imke Renkens
Januari 2019
, 2
Derdelijnszorg / derde echelon
- Dienstverlening waarop professionele hulpverleners een beroep kunnen doen voor hun
zorgverstrekking
- Laboratoria, expertisecentra
1.1 Algemene gezondheidsvoorzieningen
Algemene intramurale gezondheidszorg
Hieronder valt alle zorg die een cliënt binnen de muren van een instelling ontvangt. Zij bieden de
mogelijkheid om 24 uur per dag opgenomen te worden voor beperkte of onbeperkte tijd.
- Ziekenhuizen
o Algemene ziekenhuizen (met meerdere specialismen)
o Academische ziekenhuizen (gekoppeld aan een universiteit)
o Categoriale ziekenhuizen (zoals reuma of kinderen)
o Psychiatrische ziekenhuizen
- Verpleeghuizen
o Somatische (lichamelijke)
o Psychische stoornissen
o Combinatie van beide
- Revalidatiecentra;
Deze zijn bedoeld om de patiënt zo zelfstandig mogelijk te maken en te helpen met de
sociale aanpassing, zowel ten aanzien van het arbeids- als het leefmilieu. Patiënten die hier
verblijven hebben een lichamelijke stoornis ten gevolge van een ongeval.
- Voorzieningen voor gehandicapten
- Gezinsvervangende tehuizen;
Voor licht verstandelijk gehandicapten die onder begeleiding wonen en functioneren op een
gezinsstructuur.
Algemene extramurale gezondheidszorg
Legt zich toe op het voorkomen, opsporen en genezen van ziekten. Deze zorg vindt buiten een
instelling plaats.
- De Basisgezondheidsdienst (BaGD)
Per regio ingesteld en richt zich met name op gezonde mensen;
o Verzorgen van inentingsprogramma’s
o Schoolartsendiensten
o Gezondheidsvoorlichting en opvoeding (GVO)
o Bestrijding van SOA’s
- De Gemeentelijke Geneeskundige Dienst (GGD)
Voor gemeenten met meer dan 50.000 inwoners
o Verzorgen van inentingen
o Regelen van zieken en ongevallenvervoer
o Bestrijden van besmettelijke ziekten
o Lijkschouwing bij een niet-natuurlijke dood
o Zitting hebben in regionale revalidatie-adviesteams
o Advisering van gemeentebestuur; bv. Tav evacuatie / rampenplan
- De Districts Gezondheids Dienst (DGD)
Voor kleinere gemeenten, behartigd de belangen met nagenoeg het zelfde pakket als de GGD
- Gezondheidscentra
Centrum waar meerdere disciplines samenwerken. Belangrijkste doelstelling is het aan
kunnen bieden van een zo breed mogelijk pakket van zorg in een optimale afstemming
binnen het eerste echelon. Bv. Huisarts, wijkverpleging, maatschappelijk werk)
Werken in een praktijk of instelling
Samenvatting gemaakt door Imke Renkens
Januari 2019
