Samenvatting:
De Psycholoog In De Organisatie
Lotte Schuyts
AJ 2023-2024
, Lotte Schuyts
2023-2024
Inhoudsopgave
De psycholoog in de organisatie ...............................................................................................................3
Blok 1 – deel 1: de arbeidsmarkt ..........................................................................................................3
1. De arbeidsmarkt? ..........................................................................................................................3
2. Vraagzijde .....................................................................................................................................4
3. Aanbodzijde ..................................................................................................................................4
4. Stakeholders .................................................................................................................................5
DUS?..................................................................................................................................................6
Blok 1 – deel 2: de arbeidsmarkt ..........................................................................................................7
1. De vraagzijde .................................................................................................................................7
2. De aanbodzijde .............................................................................................................................9
3. De arbeidsmarkt..........................................................................................................................11
4. De stakeholders ..........................................................................................................................11
Dus? ................................................................................................................................................12
Blok 2 – deel 1a: Organisatie ..............................................................................................................13
1. De organisatie .............................................................................................................................13
2. Organisatiecultuur.......................................................................................................................13
3. Organisatiestructuur ...................................................................................................................15
4. Organisatieverandering ...............................................................................................................17
5. Leiderschap .................................................................................................................................17
DUS?................................................................................................................................................18
Blok 2 – deel 1b: Teams ......................................................................................................................19
1. Groep ..........................................................................................................................................19
2. (Groep versus) Team ...................................................................................................................20
3. Team System Thinking .................................................................................................................22
DUS? ...................................................................................................................................................25
Blok 2 – gastcollege: CLB .....................................................................................................................26
Opdracht van het CLB......................................................................................................................26
Portret CLB AMI 2 ...........................................................................................................................27
Aanleiding organisatieverandering .................................................................................................27
Nieuwe organisatiestructuur...........................................................................................................28
Leiderschap .....................................................................................................................................29
Zelforganiserende teams.................................................................................................................29
Blok 2 – gastcollege defensie ..............................................................................................................31
De militaire structuur ......................................................................................................................31
De perceptie van de cultuur............................................................................................................32
1
, Lotte Schuyts
2023-2024
Het werk van de psychologen in Defensie ......................................................................................33
Als psycholoog bij defensie .............................................................................................................34
Blok 3 - deel 1: de job.........................................................................................................................35
1. Werkkenmerken .........................................................................................................................35
2. Welzijn ........................................................................................................................................37
3. Uitkomsten .................................................................................................................................38
Dus? ................................................................................................................................................38
Blok 3 – deel 2: de job (van psychologen) ...........................................................................................39
1. Werkkenmerken .........................................................................................................................39
2. Welzijn ........................................................................................................................................42
3. Uitkomsten .................................................................................................................................44
DUS?................................................................................................................................................44
Blok 4 – deel 1: het individu................................................................................................................45
1. Loopbaan ....................................................................................................................................45
2. Loopbaankeuze ...........................................................................................................................47
DUS?................................................................................................................................................50
Blok 4 – deel 2: het individu................................................................................................................51
1. Waarom? ....................................................................................................................................51
2. Wat?............................................................................................................................................51
3. Hoe? ............................................................................................................................................54
4. Maar… .........................................................................................................................................55
DUS?................................................................................................................................................56
2
, Lotte Schuyts
2023-2024
De psycholoog in de organisatie
Blok 1 – deel 1: de arbeidsmarkt
1. De arbeidsmarkt?
De arbeidsMARKT
• Markt = vraag & aanbod
o Klant: wilt iets kopen
o Marktkramer: verkoopt iets
o Doel: prijs bepalen
• De arbeidsmarkt is dus een functie van vraag en
aanbod
o 2 partijen
▪ Vrager: prijs zo laag mogelijk
▪ Aanbod: prijs zo hoog mogelijk
o Moeten elkaar tegemoet komen =
prijssetting/prijsbepaling
• Verschuivingen
o Vraag/aanbod verandert
▪ Wordt hoger/lager
o Heeft invloed op prijsbepaling
De ARBEIDSmarkt
• = geheel van
o Vraag naar arbeid: werkgever / werkgelegenheid -> lonen lager houden
o Aanbod van arbeid: werkzoeker / beroepsbevolking -> lonen zo hoog mogelijk willen
• Spel om juiste prijs te krijgen, loon te betalen en te ontvangen (= compromis is uiteindelijke
loon dat uitbetaald wordt)
• Ruime <-> krappe arbeidsmarkt
o Ruime arbeidsmarkt: meer aanbod dan vraag
▪ Meer mensen zoeken een job dan dat er vacatures zijn
▪ Werkgever is machtigste partij
o Krappe arbeidsmarkt: meer vraag dan aanbod
▪ Veel vacatures, maar minder mensen die op zoek zijn naar werk
▪ Macht ligt bij de werknemer -> lonen stijgen
• Nu: krappe arbeidsmarkt (= the war for talent)
o Werkgevers concurreren met elkaar
o Redenen
▪ Vergrijzing
• Baby boomers bereiken pensioenleeftijd → hoge vervangingsgraad +
vraag naar meer zorgverleners
▪ Ontgroening
• Niet veel mensen beschikbaar om plekken van baby boomers te
vervangen
• Nieuwe generaties komen steeds later op de arbeidsmarkt terecht
(langer studeren)
3
De Psycholoog In De Organisatie
Lotte Schuyts
AJ 2023-2024
, Lotte Schuyts
2023-2024
Inhoudsopgave
De psycholoog in de organisatie ...............................................................................................................3
Blok 1 – deel 1: de arbeidsmarkt ..........................................................................................................3
1. De arbeidsmarkt? ..........................................................................................................................3
2. Vraagzijde .....................................................................................................................................4
3. Aanbodzijde ..................................................................................................................................4
4. Stakeholders .................................................................................................................................5
DUS?..................................................................................................................................................6
Blok 1 – deel 2: de arbeidsmarkt ..........................................................................................................7
1. De vraagzijde .................................................................................................................................7
2. De aanbodzijde .............................................................................................................................9
3. De arbeidsmarkt..........................................................................................................................11
4. De stakeholders ..........................................................................................................................11
Dus? ................................................................................................................................................12
Blok 2 – deel 1a: Organisatie ..............................................................................................................13
1. De organisatie .............................................................................................................................13
2. Organisatiecultuur.......................................................................................................................13
3. Organisatiestructuur ...................................................................................................................15
4. Organisatieverandering ...............................................................................................................17
5. Leiderschap .................................................................................................................................17
DUS?................................................................................................................................................18
Blok 2 – deel 1b: Teams ......................................................................................................................19
1. Groep ..........................................................................................................................................19
2. (Groep versus) Team ...................................................................................................................20
3. Team System Thinking .................................................................................................................22
DUS? ...................................................................................................................................................25
Blok 2 – gastcollege: CLB .....................................................................................................................26
Opdracht van het CLB......................................................................................................................26
Portret CLB AMI 2 ...........................................................................................................................27
Aanleiding organisatieverandering .................................................................................................27
Nieuwe organisatiestructuur...........................................................................................................28
Leiderschap .....................................................................................................................................29
Zelforganiserende teams.................................................................................................................29
Blok 2 – gastcollege defensie ..............................................................................................................31
De militaire structuur ......................................................................................................................31
De perceptie van de cultuur............................................................................................................32
1
, Lotte Schuyts
2023-2024
Het werk van de psychologen in Defensie ......................................................................................33
Als psycholoog bij defensie .............................................................................................................34
Blok 3 - deel 1: de job.........................................................................................................................35
1. Werkkenmerken .........................................................................................................................35
2. Welzijn ........................................................................................................................................37
3. Uitkomsten .................................................................................................................................38
Dus? ................................................................................................................................................38
Blok 3 – deel 2: de job (van psychologen) ...........................................................................................39
1. Werkkenmerken .........................................................................................................................39
2. Welzijn ........................................................................................................................................42
3. Uitkomsten .................................................................................................................................44
DUS?................................................................................................................................................44
Blok 4 – deel 1: het individu................................................................................................................45
1. Loopbaan ....................................................................................................................................45
2. Loopbaankeuze ...........................................................................................................................47
DUS?................................................................................................................................................50
Blok 4 – deel 2: het individu................................................................................................................51
1. Waarom? ....................................................................................................................................51
2. Wat?............................................................................................................................................51
3. Hoe? ............................................................................................................................................54
4. Maar… .........................................................................................................................................55
DUS?................................................................................................................................................56
2
, Lotte Schuyts
2023-2024
De psycholoog in de organisatie
Blok 1 – deel 1: de arbeidsmarkt
1. De arbeidsmarkt?
De arbeidsMARKT
• Markt = vraag & aanbod
o Klant: wilt iets kopen
o Marktkramer: verkoopt iets
o Doel: prijs bepalen
• De arbeidsmarkt is dus een functie van vraag en
aanbod
o 2 partijen
▪ Vrager: prijs zo laag mogelijk
▪ Aanbod: prijs zo hoog mogelijk
o Moeten elkaar tegemoet komen =
prijssetting/prijsbepaling
• Verschuivingen
o Vraag/aanbod verandert
▪ Wordt hoger/lager
o Heeft invloed op prijsbepaling
De ARBEIDSmarkt
• = geheel van
o Vraag naar arbeid: werkgever / werkgelegenheid -> lonen lager houden
o Aanbod van arbeid: werkzoeker / beroepsbevolking -> lonen zo hoog mogelijk willen
• Spel om juiste prijs te krijgen, loon te betalen en te ontvangen (= compromis is uiteindelijke
loon dat uitbetaald wordt)
• Ruime <-> krappe arbeidsmarkt
o Ruime arbeidsmarkt: meer aanbod dan vraag
▪ Meer mensen zoeken een job dan dat er vacatures zijn
▪ Werkgever is machtigste partij
o Krappe arbeidsmarkt: meer vraag dan aanbod
▪ Veel vacatures, maar minder mensen die op zoek zijn naar werk
▪ Macht ligt bij de werknemer -> lonen stijgen
• Nu: krappe arbeidsmarkt (= the war for talent)
o Werkgevers concurreren met elkaar
o Redenen
▪ Vergrijzing
• Baby boomers bereiken pensioenleeftijd → hoge vervangingsgraad +
vraag naar meer zorgverleners
▪ Ontgroening
• Niet veel mensen beschikbaar om plekken van baby boomers te
vervangen
• Nieuwe generaties komen steeds later op de arbeidsmarkt terecht
(langer studeren)
3
