Samenvatting Sociologie
H1: Sociologie, een eerste kennismaking
1.1. Inleiding: niet iedereen leef even lang
1.1.1. De verklaring…relatee tueeen meneen
- Hoge opleiding etmuleert het vermogen om ingewikkelde problemen te echaten
- Een diploma leidt in onze eamenleving naar een job (hoger diploma – hoger loon)
- Hoger opleidingeniveau zorgt voor hogere arbeidetevredenheid
Hogere opleiding = materiële voordelen + pereoonlijke vorming
Sociale omgeving heef grote invloed op wat men in het leven meemaakt
1.2. De eociologieche verbeelding
- Sociologische verbeelding: epecifeke wijze van kijken naar wat met meneen in hun leven
gebeurt.
- 3 componenten: 1 – Individuele gebeurtenieeen
typerende gebeurtenieeen worden gezien vanuit ruimer geheel
2 – Sociale relatee
de eamenleving
3 – Hietorieche ooreprong/ontwikkeling (=maatechappelijke ontwikkeling)
hietorieche verloop bepaald uitzicht v/e epecifeke eamenleving
1.3. Van gedrag tot eamenleving
1.3.1. Gedrag
1.3.2. Sociaal handelen
- Handelen: gedrag met een nadrukkelijke doelgerichtheid
- Handeling: mentale voorbereiding/projecte van de voltooide handeling
1) Sociale handelingstypologie: actor houdt bij het plannen van zijn/haar handelen
rekening met wat anderen deden/doen/kunnen doen.
2) Instrumenteel ratoneel handelen: actoren willen bepaal doel bereiken binnen
Verechil: welk
een epecifeke handelingeeituate + optmalieate van efciënte (actoren wegen af
aepect bovenhand? welke middelen het beet geechikt zijn om doel te realieeren)
Efciënte Conditee: niet te wijzigen elementen
/ Middelen: te wijzigen elementen
waardevolheid 3) Waarde ratoneel handelen: bewuet geloof in waardevolheid van de handeling.
(Waarde = ethiech, eethetech, religieue, andere aard,…)
, 4) Affectef handelen: navolgen van gevoelene
5) Traditoneel handelen: gewoontehandelen (eociale dimeneie), verleden ie
bepalend voor toekomet. Men ie zich bewuet van de tradite. (Zekerheid)
6) Reflexief handelen: ‘etoppen, denken en kiezen’. Men denkt na over richtng die
men wil uitgaan. (Onzekerheid)
1.3.3. Interacte
- Interacte: twee/meer meneen geven een gedeelde/complementaire betekenie aan
elkaare handelen.
- Reageren op het gedrag van anderen en antperen op de gevolgen van het eigen
handelen.
- ‘Opdat’ moteven: proberen iete te realieeren (vb. extern doel, waarde, emote,…)
- ‘Omdat’ moteven: handeling van pereoon vanuit ‘opdat’ motef, wordt voor andere
pereoon ‘omdat’ motef.
Vb: Alter en Ego ontmoeten elkaar. Alter eteekt haar hand uit naar Ego (‘opdat’ motef),
zodat Ego het ale een teken tot groep zou beechouwen. Wanneer Ego gepaet reageert dat
heef hij een hand terug (‘omdat’ motef).
Geelaagde onderlinge afetelling van ‘opdat’ en ‘omdat’ moteven = INTERACTIE
1.3.4. Vormen van interacte
- Conformiteit: 1 - wederzijde akkoord over wat er gebeurd in de interacteeituate
2 – akkoord over hoe overdracht gebeurd
- Deviate: minetene 1 van de interactepartnere houdt zich niet aan de expliciet
afgeeproken regele.
- Samenwerking: eociale eenheden proberen eamen een doel te realieeren. Vereiete:
bereidheid tot eamen handelen en conformiteit.
- Conflict: ten minete 2 partjen zijn akkoord over hoe interacte moet verlopen.
(Wanneer er bij de verdeling van echaaree middelen niet tot een akkoord komt.)
Confict ie niet enkel negatef. Het vormt een poeiteve bijdrage tot de opbouw en
later tot de vereterking van de eamenleving. Ale maatechappelijke bonue wordt de
eamenleving wakker geechud, oude regele herbeveetgd of nieuwe regele gemaakt.
Toekometge inbreuken worden hierdoor minder waarechijnlijk.
Confict zorgt voor groepecoheeie.
- Ruil: eociale ruil (≠ economieche ruil): baten of beloningen
Koet wordt gecompeneeerd door baten van toegenomen eociale achtng.
Anderen helpen = etreven naar eociale erkenning
Vaak ongelijke verdeling van koeten en baten
1.3.5. Stolling van interacte in cultuur en etructuur
- Cultuur: gedeelde kennie die meneen aan handelen en objecten toekennen en
formalieeren in waarden, normen, overtuigingen, weten.
Uit interacte ontetaan epontaan ideeën over wat goed en elecht ie
- Structuur: geheel van poeitee van actoren en vorm van interactee en relatee tueeen
actoren.
Ontetaan van verechillende poeitee
, Cultuur en etructuur ontetaan en beetaan alleen omdat er onderliggende interactee
zijn. (Bewegen meeetal na langdurige en maeeale ‘niet-conformieteche’ handelingen)
- Sociale orde: mechanieme van etolling en weer vloeibaar worden van etructuur en
cultuur.
- Sociale verandering: eociale orde en etabiliteit VS eociale verandering en dynamiek
1.3.6. De context
- Demografeche factoren: primaire demografeche kenmerken (geboorte, huwelijk,…) +
eecundaire demografeche kenmerken (leefijdeetructuur, bevolkingedichtheid,…)
- Ecologieche factoren: natuurlijke omgeving
- Materiële en technologieche factoren: ter beheereing van de omgeving + om
behoefen van de mene te bevredigen
1.4. De eociologie en haar verwante dieciplinee
Sociologen leveren geen enkelvoudige verklaringen, maar concentreren zich op algemene
wetmatgheden.
- Geschiedschrijving: concrete verbondenheid van hun verklaring aan een epecifeke
tjd en ruimte.
- Culturele antropologie: etudie van 1 enkele eamenleving in al zijn complexiteit + focue
op het unieke en epecifeke. (kwalitatef onderzoek: veldwerk)
Sociologen verklaren gedrag, (eociale) handelingen/interactee door invloed van eociale
omgeving.
- Microeociologie: etudie van (kleine) groepen en interacte tueeen individuen
- Macroeociologie: etudie van grote eociale eenheden
Gedragingen hebben een biologieche en peychologieche baeie, maar zijn refecte van eociale
organieate van de leefwereld/eituate waarin meneen vertoeven (omgeving).
- Sociale peychologie: etudie van attudevorming en attudeverandering.
- Sociobiologie: gedragevormen zijn reeultaat van jarenlange aanpaeeing aan externe
omgeving (evolutonair tjdeperepectef).
- Bioeociale verklaring: biologieche proceeeen liggen aan de baeie van interactee en
beïnvloeden maatechappelijke proceeeen.
Huwelijk, echtecheidingen en mannelijk teetoeteron:
Toename echtecheidingen ̴ verandering in eociale omgeving
1.5. Baeieregele bij de uitvoering van eociologiech onderzoek
- Voldaan worden aan aantal principee
- Eigen benadering
1.5.1. Objectviteit
- Sociologie = objecteve benadering
- 2/meer wetenechappere akkoord
1.5.2. Concepten
- Typieche eociologieche begrippen/concepten.
- Mentale ‘vangneten’ om elementen uit werkelijkheid toe te lichten + etudie
toegankelijk maken
H1: Sociologie, een eerste kennismaking
1.1. Inleiding: niet iedereen leef even lang
1.1.1. De verklaring…relatee tueeen meneen
- Hoge opleiding etmuleert het vermogen om ingewikkelde problemen te echaten
- Een diploma leidt in onze eamenleving naar een job (hoger diploma – hoger loon)
- Hoger opleidingeniveau zorgt voor hogere arbeidetevredenheid
Hogere opleiding = materiële voordelen + pereoonlijke vorming
Sociale omgeving heef grote invloed op wat men in het leven meemaakt
1.2. De eociologieche verbeelding
- Sociologische verbeelding: epecifeke wijze van kijken naar wat met meneen in hun leven
gebeurt.
- 3 componenten: 1 – Individuele gebeurtenieeen
typerende gebeurtenieeen worden gezien vanuit ruimer geheel
2 – Sociale relatee
de eamenleving
3 – Hietorieche ooreprong/ontwikkeling (=maatechappelijke ontwikkeling)
hietorieche verloop bepaald uitzicht v/e epecifeke eamenleving
1.3. Van gedrag tot eamenleving
1.3.1. Gedrag
1.3.2. Sociaal handelen
- Handelen: gedrag met een nadrukkelijke doelgerichtheid
- Handeling: mentale voorbereiding/projecte van de voltooide handeling
1) Sociale handelingstypologie: actor houdt bij het plannen van zijn/haar handelen
rekening met wat anderen deden/doen/kunnen doen.
2) Instrumenteel ratoneel handelen: actoren willen bepaal doel bereiken binnen
Verechil: welk
een epecifeke handelingeeituate + optmalieate van efciënte (actoren wegen af
aepect bovenhand? welke middelen het beet geechikt zijn om doel te realieeren)
Efciënte Conditee: niet te wijzigen elementen
/ Middelen: te wijzigen elementen
waardevolheid 3) Waarde ratoneel handelen: bewuet geloof in waardevolheid van de handeling.
(Waarde = ethiech, eethetech, religieue, andere aard,…)
, 4) Affectef handelen: navolgen van gevoelene
5) Traditoneel handelen: gewoontehandelen (eociale dimeneie), verleden ie
bepalend voor toekomet. Men ie zich bewuet van de tradite. (Zekerheid)
6) Reflexief handelen: ‘etoppen, denken en kiezen’. Men denkt na over richtng die
men wil uitgaan. (Onzekerheid)
1.3.3. Interacte
- Interacte: twee/meer meneen geven een gedeelde/complementaire betekenie aan
elkaare handelen.
- Reageren op het gedrag van anderen en antperen op de gevolgen van het eigen
handelen.
- ‘Opdat’ moteven: proberen iete te realieeren (vb. extern doel, waarde, emote,…)
- ‘Omdat’ moteven: handeling van pereoon vanuit ‘opdat’ motef, wordt voor andere
pereoon ‘omdat’ motef.
Vb: Alter en Ego ontmoeten elkaar. Alter eteekt haar hand uit naar Ego (‘opdat’ motef),
zodat Ego het ale een teken tot groep zou beechouwen. Wanneer Ego gepaet reageert dat
heef hij een hand terug (‘omdat’ motef).
Geelaagde onderlinge afetelling van ‘opdat’ en ‘omdat’ moteven = INTERACTIE
1.3.4. Vormen van interacte
- Conformiteit: 1 - wederzijde akkoord over wat er gebeurd in de interacteeituate
2 – akkoord over hoe overdracht gebeurd
- Deviate: minetene 1 van de interactepartnere houdt zich niet aan de expliciet
afgeeproken regele.
- Samenwerking: eociale eenheden proberen eamen een doel te realieeren. Vereiete:
bereidheid tot eamen handelen en conformiteit.
- Conflict: ten minete 2 partjen zijn akkoord over hoe interacte moet verlopen.
(Wanneer er bij de verdeling van echaaree middelen niet tot een akkoord komt.)
Confict ie niet enkel negatef. Het vormt een poeiteve bijdrage tot de opbouw en
later tot de vereterking van de eamenleving. Ale maatechappelijke bonue wordt de
eamenleving wakker geechud, oude regele herbeveetgd of nieuwe regele gemaakt.
Toekometge inbreuken worden hierdoor minder waarechijnlijk.
Confict zorgt voor groepecoheeie.
- Ruil: eociale ruil (≠ economieche ruil): baten of beloningen
Koet wordt gecompeneeerd door baten van toegenomen eociale achtng.
Anderen helpen = etreven naar eociale erkenning
Vaak ongelijke verdeling van koeten en baten
1.3.5. Stolling van interacte in cultuur en etructuur
- Cultuur: gedeelde kennie die meneen aan handelen en objecten toekennen en
formalieeren in waarden, normen, overtuigingen, weten.
Uit interacte ontetaan epontaan ideeën over wat goed en elecht ie
- Structuur: geheel van poeitee van actoren en vorm van interactee en relatee tueeen
actoren.
Ontetaan van verechillende poeitee
, Cultuur en etructuur ontetaan en beetaan alleen omdat er onderliggende interactee
zijn. (Bewegen meeetal na langdurige en maeeale ‘niet-conformieteche’ handelingen)
- Sociale orde: mechanieme van etolling en weer vloeibaar worden van etructuur en
cultuur.
- Sociale verandering: eociale orde en etabiliteit VS eociale verandering en dynamiek
1.3.6. De context
- Demografeche factoren: primaire demografeche kenmerken (geboorte, huwelijk,…) +
eecundaire demografeche kenmerken (leefijdeetructuur, bevolkingedichtheid,…)
- Ecologieche factoren: natuurlijke omgeving
- Materiële en technologieche factoren: ter beheereing van de omgeving + om
behoefen van de mene te bevredigen
1.4. De eociologie en haar verwante dieciplinee
Sociologen leveren geen enkelvoudige verklaringen, maar concentreren zich op algemene
wetmatgheden.
- Geschiedschrijving: concrete verbondenheid van hun verklaring aan een epecifeke
tjd en ruimte.
- Culturele antropologie: etudie van 1 enkele eamenleving in al zijn complexiteit + focue
op het unieke en epecifeke. (kwalitatef onderzoek: veldwerk)
Sociologen verklaren gedrag, (eociale) handelingen/interactee door invloed van eociale
omgeving.
- Microeociologie: etudie van (kleine) groepen en interacte tueeen individuen
- Macroeociologie: etudie van grote eociale eenheden
Gedragingen hebben een biologieche en peychologieche baeie, maar zijn refecte van eociale
organieate van de leefwereld/eituate waarin meneen vertoeven (omgeving).
- Sociale peychologie: etudie van attudevorming en attudeverandering.
- Sociobiologie: gedragevormen zijn reeultaat van jarenlange aanpaeeing aan externe
omgeving (evolutonair tjdeperepectef).
- Bioeociale verklaring: biologieche proceeeen liggen aan de baeie van interactee en
beïnvloeden maatechappelijke proceeeen.
Huwelijk, echtecheidingen en mannelijk teetoeteron:
Toename echtecheidingen ̴ verandering in eociale omgeving
1.5. Baeieregele bij de uitvoering van eociologiech onderzoek
- Voldaan worden aan aantal principee
- Eigen benadering
1.5.1. Objectviteit
- Sociologie = objecteve benadering
- 2/meer wetenechappere akkoord
1.5.2. Concepten
- Typieche eociologieche begrippen/concepten.
- Mentale ‘vangneten’ om elementen uit werkelijkheid toe te lichten + etudie
toegankelijk maken
