Deel 4: gerechtelijk recht
Hoofdstuk 1: algemene beginselen
1. Bevoegdheid
= de rechtsmacht die aan een bepaalde rechter wordt toegekend
Problematek an de be oegdheid geschil met andere persoon : welke rechtbank?
2 be oegdheden:
1. Materiele bevoegdheid
= Bepaald naar het onderwerp, de waarde en het spoedeisend karakter an de ordering of
de partijen.
= Openbare orde (ije kan er niet an afwiijken)
Het Gerechteliijk Wetboek bepaald welke rechter be oegd is oor welke problemateken
B . Rechtbank an Koophandel, Politerechter, …
2. Territoriale bevoegdheid
= Rechtsmacht die aan een rechter toebehoort in een rechtsgebied
Het Gerechteliijk Wetboek bepaald welke rechter be oegd is in welk rechtsgebied
≠ Openbare orde
Normaal gezien: plaats waar gedag aarde woont
MAAR = subijectef recht partijen kunnen er an afwiijken (b . door contractuele
o ereenkomst)
2. Recht op Hoger Beroep
= Een tweede olledige behandeling an een geschil door een andere rechter
Kwaliteit .d. rechtspraak wordt be orderd + ergissingen kunnen worden rechtgezet
Maar procedures duren lang
3 uitzonderingen op de regel:
1. Geschillen van kleine waarde (wanneer er meer kosten ziijn dan waar het o er gaat)
Geschillen an kleine bedragen biij de Vrederechter en Rechtbank an Eerste Aanleg kunnen
niet meer aange ochten worden (cassateberoep is wel mogeliijk)
2. Geschillen bij het Hof van Assisen
Omdat de procedure zeer omslachtg is
(kiezen an 12 ijuryleden + 12 er angers, mondelinge onder ragingen)
! Her orming: merendeel an moordzaken komt oor Correctonele Rechtbank
3. Situaties die voor de 1e keer voor de rechtbank komen
Gaan in beroep biij Cassate
Eerste keer = Hof an Eerste Aanleg
Opmerking! : rechters die oordelen o er het beroep ziijn niet gebonden door de beslissing an
oorgaande rechter
,3. Beroeps-en lekenrechters
Rechtscolleges be aten:
- Beroepsrechters
= Rechters die oor het le en benoemd ziijn (tot magistraat)
De meeste ziijn oor het le en benoemd om de onafankeliijkheid an de rechterliijke macht
te garanderen
(ziij kunnen enkel afgezet worden door de rechterliijke macht zelf = tuchtsancte)
- Lekenrechters
= Rechters die niet beroepshal e zetelen (moeten zelfs geen ijuristen ziijn)
Ziijn in de rechtbank geplaatst oor hun kennis:
1. Rechtbank an Koophandel
1 beroepsmagistraat, 2 lekenrechters (economische kennis, bedriijfsachtergrond, …)
2. Arbeidsrechtbank -en Ho en
Lekenrechters = akbond (er aren op werk loer)
3. Hof an Assisen
Jury = 12 lekenrechters
Voorgezeten door 3 beroepsmagistraten
4. Eenheid van rechtspraak
Problematek : rechters ziijn niet gebonden door elkaars rechtspraak chaos
Oplossing : eenheid an rechtspraak organiseren
3 ni eaus:
1. Hof van Cassatie
1 Hof an Cassate oor heel België
Ziet er op toe dat de ho en an de rechtbanken de wet respecteren
- Geen tweede beroep en geen uitspraken o er feiten, oordeelt enkel o er de kwaliteit an
de rechterliijke uitspraken
Indien een arrest (hogere rechtscolleges) of een onnis (lagere rechtscolleges) niet
degeliijk is wordt het gecasseerd
Oud systeem:
Zaak wordt teruggestuurd naar een ander Hof an hetzelfde ni eau dat opnieuw uitspraak
zal moeten doen
Nieuw systeem ( erschillende mogeliijkheden):
1. Verwiijst zaak door
Rechter is gebonden door de uitspraak an het H C
2. Cassate doet zelf een uitspraak
Is niet langer erplicht om zaken door te erwiijzen wanneer ze geen uitspraak meer
moet doen o er de feiten
3. Terugsturen naar dezelfde rechtbank
Op oorwaarde dat de samenstelling anders is (andere magistraten)
Ge olg: oude systeem kan nog toegepast worden laar er ziijn ook andere
mogeliijkheden : een oudiger
- Men oordeelt geen derde keer o er een zaak maar erbreekt e entueel uitspraken
, 2. Andere Hoven
Hof an Justte + Benelux-gerechtshof: opgericht om eenheid te erzekeren op Europees lak
Doen uitspraak o er preijudiciële ragen (gesteld door natonale rechtscolleges)
Hun antwoord is bindend!
Natonale rechtscolleges moeten rekening houden met de interpretate an het Europees Hof
Grondweteliijk Hof: be oegd om weten en decreten te toetsen aan de Grondwet
Doet uitspraak o er nietgheids ordering na een preijudiciële raag
Europees Hof oor Rechten an de Mens: staat bo en het Belgische rechtsstelsel
Vooraleer men zich tot dit Hof kan wenden moet men alle interne rechtsmiddelen uitgeput hebben
Raad an State: be oegd inzake administrate e geschillen
5. Taak van de rechter
- Passie e rol
Lost geschillen op wanneer het biij hem aanhangig gemaakt wordt = accusatoir systeem
- Onpartijdige behandeling
Zaak wordt aanhangig gemaakt biij Openbaar Ministerie. Rechter doet pas uitspraak na alle
partijen gehoord te hebben
- Maakt geen wet
Past enkel de wet toe, olgt deskundigenprocedure op en treedt op inzake de aststelling an
de data oor de conclusies en pleitzitngen
Onderscheid:
1. Burgerliijke zaken
Tussen 2 burgers : 1 .d. burgers stapt naar de rechtbank
2. Strafzaken
Strafrechteliijk gesanctoneerd
Ingesteld door Openbaar Ministerie. Parket beslist of ze al dan niet er olgen
Hoofdstuk 1: algemene beginselen
1. Bevoegdheid
= de rechtsmacht die aan een bepaalde rechter wordt toegekend
Problematek an de be oegdheid geschil met andere persoon : welke rechtbank?
2 be oegdheden:
1. Materiele bevoegdheid
= Bepaald naar het onderwerp, de waarde en het spoedeisend karakter an de ordering of
de partijen.
= Openbare orde (ije kan er niet an afwiijken)
Het Gerechteliijk Wetboek bepaald welke rechter be oegd is oor welke problemateken
B . Rechtbank an Koophandel, Politerechter, …
2. Territoriale bevoegdheid
= Rechtsmacht die aan een rechter toebehoort in een rechtsgebied
Het Gerechteliijk Wetboek bepaald welke rechter be oegd is in welk rechtsgebied
≠ Openbare orde
Normaal gezien: plaats waar gedag aarde woont
MAAR = subijectef recht partijen kunnen er an afwiijken (b . door contractuele
o ereenkomst)
2. Recht op Hoger Beroep
= Een tweede olledige behandeling an een geschil door een andere rechter
Kwaliteit .d. rechtspraak wordt be orderd + ergissingen kunnen worden rechtgezet
Maar procedures duren lang
3 uitzonderingen op de regel:
1. Geschillen van kleine waarde (wanneer er meer kosten ziijn dan waar het o er gaat)
Geschillen an kleine bedragen biij de Vrederechter en Rechtbank an Eerste Aanleg kunnen
niet meer aange ochten worden (cassateberoep is wel mogeliijk)
2. Geschillen bij het Hof van Assisen
Omdat de procedure zeer omslachtg is
(kiezen an 12 ijuryleden + 12 er angers, mondelinge onder ragingen)
! Her orming: merendeel an moordzaken komt oor Correctonele Rechtbank
3. Situaties die voor de 1e keer voor de rechtbank komen
Gaan in beroep biij Cassate
Eerste keer = Hof an Eerste Aanleg
Opmerking! : rechters die oordelen o er het beroep ziijn niet gebonden door de beslissing an
oorgaande rechter
,3. Beroeps-en lekenrechters
Rechtscolleges be aten:
- Beroepsrechters
= Rechters die oor het le en benoemd ziijn (tot magistraat)
De meeste ziijn oor het le en benoemd om de onafankeliijkheid an de rechterliijke macht
te garanderen
(ziij kunnen enkel afgezet worden door de rechterliijke macht zelf = tuchtsancte)
- Lekenrechters
= Rechters die niet beroepshal e zetelen (moeten zelfs geen ijuristen ziijn)
Ziijn in de rechtbank geplaatst oor hun kennis:
1. Rechtbank an Koophandel
1 beroepsmagistraat, 2 lekenrechters (economische kennis, bedriijfsachtergrond, …)
2. Arbeidsrechtbank -en Ho en
Lekenrechters = akbond (er aren op werk loer)
3. Hof an Assisen
Jury = 12 lekenrechters
Voorgezeten door 3 beroepsmagistraten
4. Eenheid van rechtspraak
Problematek : rechters ziijn niet gebonden door elkaars rechtspraak chaos
Oplossing : eenheid an rechtspraak organiseren
3 ni eaus:
1. Hof van Cassatie
1 Hof an Cassate oor heel België
Ziet er op toe dat de ho en an de rechtbanken de wet respecteren
- Geen tweede beroep en geen uitspraken o er feiten, oordeelt enkel o er de kwaliteit an
de rechterliijke uitspraken
Indien een arrest (hogere rechtscolleges) of een onnis (lagere rechtscolleges) niet
degeliijk is wordt het gecasseerd
Oud systeem:
Zaak wordt teruggestuurd naar een ander Hof an hetzelfde ni eau dat opnieuw uitspraak
zal moeten doen
Nieuw systeem ( erschillende mogeliijkheden):
1. Verwiijst zaak door
Rechter is gebonden door de uitspraak an het H C
2. Cassate doet zelf een uitspraak
Is niet langer erplicht om zaken door te erwiijzen wanneer ze geen uitspraak meer
moet doen o er de feiten
3. Terugsturen naar dezelfde rechtbank
Op oorwaarde dat de samenstelling anders is (andere magistraten)
Ge olg: oude systeem kan nog toegepast worden laar er ziijn ook andere
mogeliijkheden : een oudiger
- Men oordeelt geen derde keer o er een zaak maar erbreekt e entueel uitspraken
, 2. Andere Hoven
Hof an Justte + Benelux-gerechtshof: opgericht om eenheid te erzekeren op Europees lak
Doen uitspraak o er preijudiciële ragen (gesteld door natonale rechtscolleges)
Hun antwoord is bindend!
Natonale rechtscolleges moeten rekening houden met de interpretate an het Europees Hof
Grondweteliijk Hof: be oegd om weten en decreten te toetsen aan de Grondwet
Doet uitspraak o er nietgheids ordering na een preijudiciële raag
Europees Hof oor Rechten an de Mens: staat bo en het Belgische rechtsstelsel
Vooraleer men zich tot dit Hof kan wenden moet men alle interne rechtsmiddelen uitgeput hebben
Raad an State: be oegd inzake administrate e geschillen
5. Taak van de rechter
- Passie e rol
Lost geschillen op wanneer het biij hem aanhangig gemaakt wordt = accusatoir systeem
- Onpartijdige behandeling
Zaak wordt aanhangig gemaakt biij Openbaar Ministerie. Rechter doet pas uitspraak na alle
partijen gehoord te hebben
- Maakt geen wet
Past enkel de wet toe, olgt deskundigenprocedure op en treedt op inzake de aststelling an
de data oor de conclusies en pleitzitngen
Onderscheid:
1. Burgerliijke zaken
Tussen 2 burgers : 1 .d. burgers stapt naar de rechtbank
2. Strafzaken
Strafrechteliijk gesanctoneerd
Ingesteld door Openbaar Ministerie. Parket beslist of ze al dan niet er olgen
