Samenvatting Beroepsgerelateerde Wetgeving 2

Samenvatting Beroepsgerelateerde Wetgeving 2
Professionele indentiteitsontwikkeling 2
Vak Beroepsgerelateerde Wetgeving 2

2 SP

Bachelor in de verpleegkunde afstandsonderwijs


Bo Vereecke
Toledocursus

V5X756

,1. WILS- EN/OF HANDELINGSONBEKWAME
ZORGONTVANGERS
1.1 DE BEKWAAMHEID VAN DE PERSOON

1.1.1 FEITELIJKE BEKWAAMHEID (“KUNNEN”)
= Feitelijk in staat zijn, over de capaciteit beschikken, om iets te doen
bv. voertuig besturen, schrijven

Toerekeningsvatbaarheid = feitelijke bekwaamheid om schuld te hebben aan een bepaalde gedraging
Men is verstandig genoeg om de gevolgen van zijn daad in te zien en zijn wil genoeg onder
controle heeft

Wilsbekwaamheid = feitelijke bekwaamheid om vrij en weldoordacht zijn wil te vormen (beslissingen te kunnen
nemen) en die te uiten
 Informatie die relevant is voor de uiteindelijke beslissing begrijpen en toepassen
 Voor- en nadelen van verschillende keuzes kunnen afwegen
 Uiteindelijke keuze kunnen communiceren
 Wilsonbekwaamheid in concreto beoordeeld = beslissing per beslissing

1.1.2 RECHTSBEKWAAMHEID (“MOGEN”)
= Over de mogelijkheid beschikken om rechten en plichten te hebben
 Sommige mensen hebben niet alle rechten
bv. minderjarigen zijn niet rechtsbekwaam om te stemmen
 Rechtsonbekwaamheden voor iedereen in een bepaalde verhouding met iemand anders
bv. Onbekwaamheid om te huwen met naaste bloed- en aanverwanten
bv. Onbekwaamheid voor artsen om bv. bij testament te erven van een persoon die zij hebben bijgestaan bij laatste ziekte


1.1.3 HANDELINGSBEKWAAMHEID (“ZELF EN ZELFSTANDIG MOGEN”)
= Over de mogelijkheid beschikken om de rechten en plichten die men heeft, zelf en zelfstandig uit te oefenen
 In principe: iedere persoon handelingsbekwaam
 MAAR: wetgever kan uitzonderingen maken
bv. minderjarigen, onder privaatrechtelijk beschermingsstatuut plaatsen…

Volledige handelingsonbekwaamheid = Iemand die bepaalde rechten niet zelf mag uitoefenen
 Moet worden vertegenwoordigd

Beperkte handelingsonbekwaamheid = Iemand die bepaalde rechten wel zelf, maar niet zelfstandig mag uitoefenen
 Door bijstand
Bij het stellen van rechtshandelingen moet de handelingsonbekwame bijgestaan
worden door ander persoon die met hem handelt
 Door toestemming
Bij het stellen van rechtshandelingen moet de handelingsonbekwame vooraf
toestemming bekomen van andere persoon
bv. Minderjarige van ouders om te huwen
 Door verzet
Andere personen hebben de mogelijkheid om achteraf verzet aan te tekenen
tegen een door de betrokkenen gestelde rechtshandeling


Handelingsonbekwaamheid in abstracto beoordeeld = meteen voor alle rechtshandelingen of voor een grote groep
 Sommigen handelingsonbekwaam wat vermogen betreft
bv. kopen, verkopen, schenken, huren, testament opstellen…

, 1.2 ONBEKWAME MEERDERJARIGE ZORGONTVANGERS

1.2.1 HANDELINGSONBEKWAME MEERDERJARIGE ZORGONTVANGERS:
PRIVAATRECHTELIJKE BESCHERMINGSSTATUTEN

Meerderjarige personen  Handelingsbekwaam
 Mogen rechten zelf en zelfstandig uitoefenen, maar wat als ze dat niet kunnen?
 Handelingsbekwaamheid kan worden ingeperkt/opgeheven als iemand
naar rechter stap en verzoekt om betrokkene onder privaatrechtelijk
beschermingsstatuut te plaatsen
Vroegere situatie

Voorlopig bewind  Betrokkene niet in staat hun goederen te beheren wegens gezondheidstoestand
 Voorlopig bewindvoerder aanstellen die goederen beheert
 Dus volledig handelingsonbekwaam wat vermogen betreft
 +- 10.000 gevallen per jaar
Verlengde minderjarigheid  Betrokkene blijft onder ouderlijk gezag, ook na de leeftijd van 18 jaar
 Vertegenwoordigd door persoon die ouderlijk gezag over betrokkene heeft
 Dus rechtsonbekwaam om te huwen, volledig handelingsonbekwaam wat
vermogen als persoon betreft
 +- 500 gevallen per jaar
Gerechtelijke onbekwaamverklaring +- 6 gevallen per jaar
Tevoeging van gerechtelijke raadsman +- 3 gevallen per jaar

KRITIEK!  Te ingewikkeld en in ongebruik geraakt
 Bevoegdheidsversnippering (ene keer rechtbank van eerste aanleg, andere keer vrederechter)
 Verschillen in gevolgen van elk statuut

Nieuw globaal beschermingsstatuut voor meerderjarige personen
 Alleen vrederechter heeft bevoegdheid om te oordelen
 Geen versnippering meer van verschillende statuten  1 globaal statuut
 Statuut kan opgelegd worden aan personen die omwille van hun gezondheidstoestand niet in staat zijn hun belangen
zelf te beheren
bv. dementie, comateuze toestand
 Kan worden aangevraagd door persoon zelf, familie, andere belanghebbende (bv. buurman, verzorger, maatschappelijk
werker…) of procureur des Konings. Verzoek moet vergezeld zijn met geneeskundig verslag
 Nieuw statuut bouwt verder op vroeger statuut van voorlopig bewind
 Sommigen niet optreden als bewindvoerder bv. bestuurs- of personeelsleden van instelling waar betrokkene verblijft
Enkele verschilpunten met vroegere bewind
o Principe van subsidiariteit: Geen voldoende buitengerechtelijke bescherming
 bewindvoerder nodig
Wanneer er wel buitenrechtelijke bescherming is bv. wanneer betrokkene wanneer hij nog wilsbekwaam was,
een zorgvolmacht opgesteld heeft
 geen bewindvoerder nodig
 Meer autonomie voor betrokkene aangezien hij zelf zaken beslist heeft
o Principe van proportionaliteit: Beschermingsregel moet afgemeten worden aan beschermingsbehoefte (niet
zwart/wit zien)
o Mogelijk om bescherming te voorzien bij goederen betreffende de persoon maar ook bij handelingen die
persoon van betrokkene raken bv. uitoefenen van patiëntenrechten, uitoefening van recht op antwoord
o Rechter oordeelt per geval waar/wanneer bewindvoerder moet optreden als bijstandspersoon
o Uitdrukkelijke rechtshandelingen die NOOIT tot bevoegdheid van bewindvoerder behoren en NIET vatbaar zijn
voor bijstand/vertegenwoordiging bv. toestemming om te huwen, erkenning van kind, maken testament,
toestemming tot sterilisatie, verzoek tot euthanasie, zwangerschapsafbreking…
o Uitdrukkelijke rechtshandelingen die WEL tot bevoegdheid van bewindvoerder horen MAAR pas na
goedkeuring van vrederechter bv. wijziging van verblijfplaats, aangaan van leningen, aankopen van onroerend
goed…