Samenvatting Financiële verslaglegging (IGOBIV)

College 1
2 sets Europese regelgeving omtrent financiële verslaglegging
1. Nationale wetgeving
- Voor niet-beursgenoteerde bedrijven
2. De International Financial Reporting Standards (IFRS)
- Verplicht voor de geconsolideerde jaarrekening van beursgenoteerde bedrijven
- Optioneel voor niet-beursgenoteerde bedrijven
o Wordt vaak niet gedaan vanwege de hoge kosten
- Doelstelling
o Wereldwijde harmonisatie van verslaggevingsgrondslagen

Nationaal kader (GAAP)
- Wetgeving
o Is mede gebaseerd op EG/EU richtlijnen
o Is raamwetgeving, sommige zaken zijn dwingend en voor andere zaken is er ruimte voor
maatschappelijke ruimte
- Regels voor jaarverslaggeving
o Raad voor de jaarverslaggeving (RJ)
- Wet vennootschapsbelasting (fiscale jaarrekening)
- Zelfregulering
o Vaak onder politieke druk

2 vertrekpunten qua verslaggeving
1. Op regels gebaseerde (rule-based) boekhoudnormen
- Standaarden met gedetailleerde regels
2. Op principes gebaseerd (principle-based)
- Algemene beginselen met vertrouwen op de professionele oordeelsvorming van auditors

Rule-based boekhoudnormen
- Een manier van verslaggeving die zich kenmerkt door gedetailleerde regels die zoveel mogelijk
situaties afdekken met een specifiek voorschrift
- Voordelen:
o Meer consistentie en vergelijkbaarheid tussen verslagen
o Meer zekerheid en bescherming voor de opstellers en gebruikers
- Nadelen:
o Meer complexiteit en kosten vanwege de vele regels
o Meer ruimte voor manipulatie en misleiding, omdat er gefocust kan worden op de vorm
in plaats van de inhoud
- Voorbeelden:
o US generally accepted accounting principles (US GAAP)
o International financial reporting standards (IFRS)
o Handboek marktwaardering corporaties
o Diverse RJ’s vanuit de richtlijnen voor de jaarverslaggeving

,Principle-based boekhoudnormen
- Een manier van verslaggeving die zich kenmerkt door het volgen van brede principes en
concepten in plaats van specifieke regels en voorschriften
- Voordelen:
o Flexibiliteit, door de focus op specifieke omstandigheden te leggen
o Relevante informatie, door de focus op nuttige informatie
o Toekomstbestendig, door flexibiliteit bij veranderingen in de bedrijfsomgeving
- Nadelen:
o Interpretatieverschillen, door verschillende opvattingen, tast ook de vergelijkbaarheid
aan
o Complexiteit bij het nemen van beslissingen over rapportage, door
interpretatieverschillen
o Onzekerheid, door gebrek aan gedetailleerde structurering
- Voorbeelden:
o Subtance over form
o True and fair value
 Het geven van een getrouw beeld van de financiële positie
o Materialiteit
 Informatie is materieel als het weglaten of onjuist weergeven ervan een oordeel
kan beïnvloeden

Substance over form
- Bij de verwerking van gebeurtenissen heeft de economische realiteit de voorkeur boven het
juridische karakter
- Transacties die in wezen identiek zijn, ongeacht het juridisch karakter, dienen hetzelfde
opgenomen te worden

Brievenbusfirma’s
- Een entiteit die in een land is gevestigd met als doel om fiscaal voordeel te behalen, maar die
nauwelijks of geen economische activiteiten in dat land uitvoert
- Bij brievenbusfirma’s worden de volgende factoren meegenomen om de werkelijke aard te
bepalen:
o Fysieke aanwezigheid:
 Worden er activiteiten uitgevoerd op het adres
o Besluitvorming en controle:
 Worden op de locatie belangrijke besluiten genomen
o Genereren van inkomsten:
 Vinden er economische activiteiten plaats op het adres
- Als de werkelijke substantie afwijkt van de formele structuur, kunnen autoriteiten substance over
form hanteren om beperkingen op te leggen

Belanghebbenden jaarrekening
- Banken
- De belastingdienst
- Analisten
- Actiegroepen
- Werknemers

Verplichte onderdelen rapportage beursgenoteerde ondernemingen
- Corporate governance
- Beheersing van risico’s
- Milieu
- Sociale aangelegenheden
- Personeelsaangelegenheden

, Pas toe of leg uit regel (corporate governance)
- De corporate governance code moet nageleefd worden
- Dit kan 1-op-1, of er moet toegelicht worden waarom dit niet wordt gedaan

Overige regels beursgenoteerde ondernemingen
- Global reporting initiative (GRI)
o Heeft algemene grondslagen voor maatschappelijke verslaggeving ontwikkeld
- International integrated reporting council (IIRC)
o Raamwerk voor een geïntegreerd verslag waarin waarde creatie centraal staat in
commerciële, sociale en ecologische context

Wettelijk kader Nederland voor de jaarrekening
- Boek 2 Burgerlijk Wetboek Titel 9
- Richtlijn voor de jaarverslaggeving (RJ)
- IFRS

Volgens artikel 361.1 bestaat een jaarrekening uit
- Enkelvoudige jaarrekening
o Balans
o W/V-rekening
o Toelichting
- Geconsolideerde jaarrekening

Belangrijkste elementen uit artikel 362
- Normen aanvaardbaar in het maatschappelijk verkeer zodanig dat een verantwoord oordeel
mogelijk is
- Balans
o getrouw, duidelijk, stelselmatig
- W/V-rekening
o Getrouw, duidelijk, stelselmatig

Raad voor de jaarverslaglegging
- Opstellen van richtlijnen voor bevordering uniforme en consistente jaarverslaglegging
- Bevorderen transparantie
- Reageren op veranderingen in nationale en internationale regelgeving
- Adviseren van regelgevers en andere instellingen over de interpretatie en toepassingen van de
richtlijnen

Status richtlijnen en raad
- Groot gezag
- Stellige uitspraken en aanbevelingen
- ‘well advised’ richtlijnen volgen

Kwalitatieve eisen jaarrekening
- Relevantie
- Getrouwe weergave
- Begrijpelijk
- Verifieerbaar
- Tijdig
- Vergelijkbaar

Toerekeningsbeginsel
- Uitgaven als lasten nemen in de periode waarin de baten worden verantwoord waartoe de
uitgaven hebben bijgedragen
- Transacties verwerken als ze zich voordoen (moment van levering), niet als er wordt betaald of
ontvangen