Samenvatting leerdoelen Het Nederlandse Strafrecht
Periode B
Keuzevak hoofdfase jaar 3
Monica Blom
Inhoudsopgave
Strafrecht week 1: Inleiding strafrecht en het rechterlijke beslissingsschema.......................................2
Strafrecht week 2: Materieel strafrecht en verwijtbaarheid..................................................................5
Strafrecht week 3: Poging / voorbereiding en deelneming..................................................................10
Strafrecht week 4: Strafuitsluitingsgronden.........................................................................................16
Strafrecht week 5: Voorbereidend onderzoek en vervolging...............................................................20
Strafrecht week 6: Onderzoek ter terechtzitting, bewijsrecht en sancties...........................................28
Strafrecht week 7: Rechtsmiddelen en mensenrechten.......................................................................35
Verplichte jurisprudentie......................................................................................................................39
Week 1: Inleiding strafrecht en het rechterlijke beslissingsschema.................................................39
Hoofdstuk 7: Inleiding strafprocesrecht...........................................................................................39
Hoofdstuk 11: Het rechterlijke beslissingsschema............................................................................39
Week 2: Materieel strafrecht en verwijtbaarheid............................................................................39
Hoofdstuk 2: Inleiding materieel strafrecht......................................................................................39
Hoofdstuk 3: Opzet en schuld...........................................................................................................42
Week 3: Poging, voorbereiding en deelneming................................................................................43
Hoofdstuk 5: Poging en voorbereiding.............................................................................................43
Hoofdstuk 6: Deelneming.................................................................................................................43
Week 4: Strafuitsluitingsgronden.....................................................................................................44
Hoofdstuk 4: Strafuitsluitingsgronden..............................................................................................44
Week 5: Voorbereidend onderzoek en vervolging...........................................................................44
Week 6: Onderzoek ter terechtzitting, bewijsrecht en sancties.......................................................45
Hoofdstuk 12: Bewijsrecht................................................................................................................45
Week 7: Rechtsmiddelen en mensenrechten...................................................................................45
1
,Strafrecht week 1: Inleiding strafrecht en het
rechterlijke beslissingsschema
Leerdoel 1: De student kan met behulp van de wet uitleggen of een delict valt onder een misdrijf of
overtreding en waarom dit onderscheid van belang is voor het strafrecht.
Het legaliteitsbeginsel:
De strafbaarstelling van een feit moet zijn opgenomen in een wettelijke regeling en dat het plegen
van het feit uitdrukkelijk met een strafsanctie moet zijn bedreigd.
Vier aspecten legaliteitsbeginsel:
1. Wettelijke basis voor strafbaarheid (lex scripta)
2. Geen vage of onduidelijke strafbepalingen (lex certa)
3. Geen analoge toepassing van strafbepalingen
4. Geen strafbepalingen met terugwerkende kracht
Verschil bestanddelen en elementen:
Elementen: ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen straffen. worden verondersteld
aanwezig te zijn wanneer de menselijke gedraging valt binnen een wettelijke delictsomschrijving
(wederrechtelijk en verwijtbaar). tegendeel bewijzen via schuld- of rechtvaardigingsgronden.
Bestanddelen: staan altijd in een tenlastelegging opgenomen en moeten door een rechter bewezen
worden verklaard.
Als de elementen opgenomen zijn als bestanddeel, dan dient het element dus WEL
bewezen te worden
o “hij die opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid berooft…”
Misdrijven:
- Zwaardere feiten
- (bijna) altijd een vorm van verwijtbaarheid
- Poging/voorbereiding wel strafbaar
- Medeplichtigheid is wel strafbaar
- Voorlopige hechtenis mogelijk
- Wel een gevangenisstraf
- Berechting door de rechtbank
Overtredingen:
- Lichte feiten
- (bijna) nooit een vorm van verwijtbaarheid
- Poging/voorbereiding is niet strafbaar
- Medeplichtigheid is niet strafbaar
- Geen voorlopige hechtenis
- Geen gevangenisstraf (wel hechtenis)
- Berechting door kantonrechter
2
,Hoe weet je dan of het een misdrijf of overtreding is?
Het wetboek van strafrecht bestaat uit 3 boeken:
Boek 1: algemene bepalingen (artt. 1-91 Sr)
Boek 2: misdrijven (artt. 92-421 Sr)
Boek 3: overtreding (artt. 424-479 Sr)
Bijzondere wetten:
WED, WWM, Opw, WvW etc
Algemene plaatselijke verordening
- APV’s: strafbare feiten van de gemeentes
- Vb: dronken op de openbare weg of wildplassen
Bijzondere wetten: WED,WWM, Opw, WvW etc
- Artt. 2 WED, 13 Opw, 56 WWM, 178 WvW
APV’S zijn altijd overtredingen!
Voorbeeld: Art. 3 sub c Opiumwet is een misdrijf. Zie art. 13 Opw jo art. 11 lid 2 OpW
- Eerst de vraag beantwoorden, is het opzettelijk of niet?
o Niet opzettelijk: art. 11 lid 1 jo 13 lid 1 OPW
o Opzettelijk: art. 11 lid 2 jo 13 lid 2 OPW
Is een poging tot art. 5 WvW 1994 strafbaar? nee, want het is een overtreding. En een poging tot
overtreding is niet strafbaar.
- Kijk eerst naar art. 178 WvW
o Art. 175 en 176 zijn misdrijven
o Art. 177 overtredingen
Leerdoel 2: De student kan met behulp van de wet de belangrijkste procesdeelnemers uit het
strafprocesrecht en diens rechten en plichten opnoemen.
I. Verdachte, art. 27 Sv
II. Opsporingsambtenaar, artt. 127 jo 141 Sv (=agent/politie)
III. (hulp)officier van justitie, artt. 146a jo 148 Sr
IV. Rechter-commissaris (=onderzoeksrechter)
V. Rechter
VI. Advocaat
VII. Getuigen
VIII. Deskundigen
IX. Slachtoffer
X. Openbaar ministerie
Drie fasen strafrecht:
- Opsporing ZOEK
- Vervolging ONDERZOEK
- Terechtzitting BEZOEK
3
, Leerdoel 3: De student kan in een gegeven casus aangeven of sprake is van een verdachte
krachtens artikel 27 Sv.
Stormsteegarrest = wel verdachte
Hollende kleurling = geen verdachte
Artikel 27 lid 1 Sv:
Rg: als verdachte aangemerkt (voordat de vervolging is aangevangen)
Rv1a: feiten
Rv1b: omstandigheden
Rv2: redelijk vermoeden van schuld
Rv3: een strafbaar feit
(Rv4: een persoon)
(Rv5: vervolging is nog niet aangevangen)
- Feiten en omstandigheden (art. 338 sv).
- Redelijk vermoeden van schuld: waarschijnlijkheidsvereiste (kans dat de verdachte de dader
is, is groter dan de kans dat hij het niet is) en objectiviteitsvereiste (voor een buitenstaander
is de beslissing niet onlogisch of absurd.
Leerdoel 4: De student kan de acht vragen van het rechterlijke beslissingsmodel van art. 348 en
350 Sv toepassen op een gegeven casus en de bijbehorende uitspraken van de rechter voorspellen.
Het rechterlijke beslissingsmodel
1. Het rechterlijke beslissingsmodel = het rijtje met 8 vragen in de artt. 348 en 350 Sv
2. De volgorde van de 8 vragen (voor- en hoofdvragen) staan vast!
3. Uitgangspunt voor alle partijen: OM, advocaat en rechter
4. Uitspraken staan in de artikelen 349 en 352 Sv
Voorvragen, art 348/349 Sv
1. Is de dagvaarding geldig?
a. Uitspraak rechter: nietigheid van de dagvaarding
2. Is de rechter bevoegd?
a. Uitspraak rechter: onbevoegdheid van de rechter
3. Is de OvJ ontvankelijk?
a. Uitspraak rechter: Niet-ontvankelijk ,van de OvJ
4. Is er reden tot schorsing der vervolging?
a. Uitspraak rechter: schorsing van de vervolging
Hoofdvragen, art. 350/352 Sv
5. Kan de tenlastelegging bewezen worden?
a. Nee vrijspraak
6. Levert het bewezen verklaarde een strafbaar feit op?
a. Nee OVAR (ontslag van alle rechtsvervolging) wegens niet strafbaarheid van het
feit
7. Is de dader strafbaar?
a. Nee OVAR wegens niet strafbaarheid van de dader
8. Welke straf of maatregel moet er worden opgelegd?
a. Veroordeling, art. 352 Sv
4
Periode B
Keuzevak hoofdfase jaar 3
Monica Blom
Inhoudsopgave
Strafrecht week 1: Inleiding strafrecht en het rechterlijke beslissingsschema.......................................2
Strafrecht week 2: Materieel strafrecht en verwijtbaarheid..................................................................5
Strafrecht week 3: Poging / voorbereiding en deelneming..................................................................10
Strafrecht week 4: Strafuitsluitingsgronden.........................................................................................16
Strafrecht week 5: Voorbereidend onderzoek en vervolging...............................................................20
Strafrecht week 6: Onderzoek ter terechtzitting, bewijsrecht en sancties...........................................28
Strafrecht week 7: Rechtsmiddelen en mensenrechten.......................................................................35
Verplichte jurisprudentie......................................................................................................................39
Week 1: Inleiding strafrecht en het rechterlijke beslissingsschema.................................................39
Hoofdstuk 7: Inleiding strafprocesrecht...........................................................................................39
Hoofdstuk 11: Het rechterlijke beslissingsschema............................................................................39
Week 2: Materieel strafrecht en verwijtbaarheid............................................................................39
Hoofdstuk 2: Inleiding materieel strafrecht......................................................................................39
Hoofdstuk 3: Opzet en schuld...........................................................................................................42
Week 3: Poging, voorbereiding en deelneming................................................................................43
Hoofdstuk 5: Poging en voorbereiding.............................................................................................43
Hoofdstuk 6: Deelneming.................................................................................................................43
Week 4: Strafuitsluitingsgronden.....................................................................................................44
Hoofdstuk 4: Strafuitsluitingsgronden..............................................................................................44
Week 5: Voorbereidend onderzoek en vervolging...........................................................................44
Week 6: Onderzoek ter terechtzitting, bewijsrecht en sancties.......................................................45
Hoofdstuk 12: Bewijsrecht................................................................................................................45
Week 7: Rechtsmiddelen en mensenrechten...................................................................................45
1
,Strafrecht week 1: Inleiding strafrecht en het
rechterlijke beslissingsschema
Leerdoel 1: De student kan met behulp van de wet uitleggen of een delict valt onder een misdrijf of
overtreding en waarom dit onderscheid van belang is voor het strafrecht.
Het legaliteitsbeginsel:
De strafbaarstelling van een feit moet zijn opgenomen in een wettelijke regeling en dat het plegen
van het feit uitdrukkelijk met een strafsanctie moet zijn bedreigd.
Vier aspecten legaliteitsbeginsel:
1. Wettelijke basis voor strafbaarheid (lex scripta)
2. Geen vage of onduidelijke strafbepalingen (lex certa)
3. Geen analoge toepassing van strafbepalingen
4. Geen strafbepalingen met terugwerkende kracht
Verschil bestanddelen en elementen:
Elementen: ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen straffen. worden verondersteld
aanwezig te zijn wanneer de menselijke gedraging valt binnen een wettelijke delictsomschrijving
(wederrechtelijk en verwijtbaar). tegendeel bewijzen via schuld- of rechtvaardigingsgronden.
Bestanddelen: staan altijd in een tenlastelegging opgenomen en moeten door een rechter bewezen
worden verklaard.
Als de elementen opgenomen zijn als bestanddeel, dan dient het element dus WEL
bewezen te worden
o “hij die opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid berooft…”
Misdrijven:
- Zwaardere feiten
- (bijna) altijd een vorm van verwijtbaarheid
- Poging/voorbereiding wel strafbaar
- Medeplichtigheid is wel strafbaar
- Voorlopige hechtenis mogelijk
- Wel een gevangenisstraf
- Berechting door de rechtbank
Overtredingen:
- Lichte feiten
- (bijna) nooit een vorm van verwijtbaarheid
- Poging/voorbereiding is niet strafbaar
- Medeplichtigheid is niet strafbaar
- Geen voorlopige hechtenis
- Geen gevangenisstraf (wel hechtenis)
- Berechting door kantonrechter
2
,Hoe weet je dan of het een misdrijf of overtreding is?
Het wetboek van strafrecht bestaat uit 3 boeken:
Boek 1: algemene bepalingen (artt. 1-91 Sr)
Boek 2: misdrijven (artt. 92-421 Sr)
Boek 3: overtreding (artt. 424-479 Sr)
Bijzondere wetten:
WED, WWM, Opw, WvW etc
Algemene plaatselijke verordening
- APV’s: strafbare feiten van de gemeentes
- Vb: dronken op de openbare weg of wildplassen
Bijzondere wetten: WED,WWM, Opw, WvW etc
- Artt. 2 WED, 13 Opw, 56 WWM, 178 WvW
APV’S zijn altijd overtredingen!
Voorbeeld: Art. 3 sub c Opiumwet is een misdrijf. Zie art. 13 Opw jo art. 11 lid 2 OpW
- Eerst de vraag beantwoorden, is het opzettelijk of niet?
o Niet opzettelijk: art. 11 lid 1 jo 13 lid 1 OPW
o Opzettelijk: art. 11 lid 2 jo 13 lid 2 OPW
Is een poging tot art. 5 WvW 1994 strafbaar? nee, want het is een overtreding. En een poging tot
overtreding is niet strafbaar.
- Kijk eerst naar art. 178 WvW
o Art. 175 en 176 zijn misdrijven
o Art. 177 overtredingen
Leerdoel 2: De student kan met behulp van de wet de belangrijkste procesdeelnemers uit het
strafprocesrecht en diens rechten en plichten opnoemen.
I. Verdachte, art. 27 Sv
II. Opsporingsambtenaar, artt. 127 jo 141 Sv (=agent/politie)
III. (hulp)officier van justitie, artt. 146a jo 148 Sr
IV. Rechter-commissaris (=onderzoeksrechter)
V. Rechter
VI. Advocaat
VII. Getuigen
VIII. Deskundigen
IX. Slachtoffer
X. Openbaar ministerie
Drie fasen strafrecht:
- Opsporing ZOEK
- Vervolging ONDERZOEK
- Terechtzitting BEZOEK
3
, Leerdoel 3: De student kan in een gegeven casus aangeven of sprake is van een verdachte
krachtens artikel 27 Sv.
Stormsteegarrest = wel verdachte
Hollende kleurling = geen verdachte
Artikel 27 lid 1 Sv:
Rg: als verdachte aangemerkt (voordat de vervolging is aangevangen)
Rv1a: feiten
Rv1b: omstandigheden
Rv2: redelijk vermoeden van schuld
Rv3: een strafbaar feit
(Rv4: een persoon)
(Rv5: vervolging is nog niet aangevangen)
- Feiten en omstandigheden (art. 338 sv).
- Redelijk vermoeden van schuld: waarschijnlijkheidsvereiste (kans dat de verdachte de dader
is, is groter dan de kans dat hij het niet is) en objectiviteitsvereiste (voor een buitenstaander
is de beslissing niet onlogisch of absurd.
Leerdoel 4: De student kan de acht vragen van het rechterlijke beslissingsmodel van art. 348 en
350 Sv toepassen op een gegeven casus en de bijbehorende uitspraken van de rechter voorspellen.
Het rechterlijke beslissingsmodel
1. Het rechterlijke beslissingsmodel = het rijtje met 8 vragen in de artt. 348 en 350 Sv
2. De volgorde van de 8 vragen (voor- en hoofdvragen) staan vast!
3. Uitgangspunt voor alle partijen: OM, advocaat en rechter
4. Uitspraken staan in de artikelen 349 en 352 Sv
Voorvragen, art 348/349 Sv
1. Is de dagvaarding geldig?
a. Uitspraak rechter: nietigheid van de dagvaarding
2. Is de rechter bevoegd?
a. Uitspraak rechter: onbevoegdheid van de rechter
3. Is de OvJ ontvankelijk?
a. Uitspraak rechter: Niet-ontvankelijk ,van de OvJ
4. Is er reden tot schorsing der vervolging?
a. Uitspraak rechter: schorsing van de vervolging
Hoofdvragen, art. 350/352 Sv
5. Kan de tenlastelegging bewezen worden?
a. Nee vrijspraak
6. Levert het bewezen verklaarde een strafbaar feit op?
a. Nee OVAR (ontslag van alle rechtsvervolging) wegens niet strafbaarheid van het
feit
7. Is de dader strafbaar?
a. Nee OVAR wegens niet strafbaarheid van de dader
8. Welke straf of maatregel moet er worden opgelegd?
a. Veroordeling, art. 352 Sv
4
