Julie Verbaeten Lesnotities Bestuursrecht 2023 - 2024
Lesnotities bestuursrecht
Inleiding en praktische afspraken
Eindcompetenties / leerdoelen
• Op het einde van het opleidingsonderdeel is de student in staat om op nauwkeurige wijze
de juridische basisbegrippen van het bestuursrecht te recapituleren en te illustreren
(inzicht).
• Op het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om verbanden te leggen
tussen de diverse delen van de cursus en met andere rechtsdomeinen (inzicht).
Eerste vraag op examen peilt naar het vermogen om dit te doen
• Op het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om de toepasselijke
rechtsbronnen zelfstandig te vinden en toe te passen op eenvoudige praktijkgevallen
(toepassing).
Tweede vraag van het examen is een casus
• Op het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om basisrechtspraak van
diverse rechtscolleges inzake het bestuursrecht te analyseren (toepassing).
Rechtspraak van een bestuursrechter (bv hvC) dan moeten we dit kunnen begrijpen
Studiemateriaal
OPDEBEEK en S. DE SOMER, Algemeen bestuursrecht – Grondslagen en beginselen, Antwerpen,
Intersentia, 2019, 782 p.
Slides (!). Studenten die het vak vorig jaar al volgden: let op voor recente wijzigingen.
Notities (!).
Goede notities samen met de slides kan volstaan om te slagen voor het examen
In het boek staan een aantal voorbeelden, die kunnen helpen om de leerstof beter te
begrijpen
Oefeningen op Blackboard.
BAMA-Codex Publiekrecht.
Geen extra afgedrukte wetgeving meenemen naar het examen
Lijst met kernbegrippen in Frans en Engels (toetsing van passieve kennis via
examenvragen!).
In een Nederlandse zin (vraag op het examen) wordt dan een woord verandert in
frans of engels dus je moet de begrippen wel kennen
Examen
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding.
Gesloten boek (wel BAMA-codex).
2 hoofdvragen (voor te bereiden) - vergeet niet relevante rechtsgrond
,Julie Verbaeten Lesnotities Bestuursrecht 2023 - 2024
Rechtsgrond heel belangrijk!!! Antwoord is dan pas volledig
Geen exacte data geven van rechtspraak maar wel dat het rechtspraak is van RvS of
rechtspraak van HvC
Diverse bijvragen mogelijk.
Kennis, inzicht en toepassing worden getoetst.
Oefenexamen tijdens de laatste sessie.
Beide hoofdvragen staan in beginsel op evenveel punten (score kan beïnvloed worden door
bijvragen). MAAR: globaal beeld van de student is doorslaggevend. D.w.z. dat voor zware
fouten extra punten kunnen worden afgetrokken.
Bv examenvraag: invloed van de staatshervorming op het bestuursrecht
Manifeste flaters kunnen ervoor zorgen dat je in het geheel niet kan slagen op het
examen (bv een KB aanvechten bij het GwH is zo’n manifeste flater)
Hoofdvragen:
1) een theorievraag die peilt naar de kennis, het overzicht en het inzicht van de student in
de hele cursus en waarbij vaak onderlinge verbanden moeten worden gelegd tussen de
verschillende delen van de cursus. Belangrijk is dat de student aldus komt tot een
persoonlijke verwerking en duidelijke structurering van de leerstof.
2) een casus waarbij wordt getoetst of de student eenvoudige praktijkgevallen kan
oplossen aan de hand van het wetboek en/of algemene leerstukken en beginselen. De
casus kan bestaan uit meerdere deelvragen.
45 min de tijd om de examenvragen te maken en dan komt ze de 1se student halen
Niet te bedoeling om enorm uitgebreid te antwoorden, zij leest het blad niet, het is om ons
antwoord aan haar over te brengen enkel wat je zegt telt
Let op met vragen die circuleren op het internet.
Mijn zesde zintuig.
Collectieve feedbacksessie na het examen + mogelijkheid tot individueel ‘inzage’.
Niet geslaagd? Volledig nieuw examen in tweede zit.
Slaagpercentage is 58% in eerste zittijd
Bestuursrecht – DEEL I
Structuur boek
Deel I. Bestuursrecht: Definitie, Indeling, Functies, Kenmerken en Bronnen
Deel II. Besluitvormingsinstrumentarium
Instrumenten die het bestuur gebruikt om aan besluitvorming te doen
1. Eenzijdige bestuurlijke rechtshandelingen
,Julie Verbaeten Lesnotities Bestuursrecht 2023 - 2024
2. Contracten die OH kan afsluiten
3. pseudowetgeving
Deel III. Mensen en middelen
Mensen: overheidspersoneel
Middelen: die eigendom zijn van het bestuur
o Ook naar de machten dat de OH heeft tav onze goederen
Deel IV. Bestuursorganisatie en begrip bestuur
Via zelfstudie
Hoe wordt het bestuur vorm gegeven en wat zijn de gevolgen van die vormgeving
(juridische gevolgen)
Begrip bestuur
o Begrip administratieve overheid
Zeer bepalend in het bestuursrecht omdat de toepasselijkheid van het
bestuursrecht daarmee staat of valt
Deel V. Preventieve rechtsbescherming tegen het bestuur
Welke waarborgen hebben wij als burgers gekregen om ons te wapenen tegen de
machten van het bestuur
Deel VI. Curatieve rechtsbescherming tegen het bestuur
Als het bestuur onze rechte schendt, waar kunnen we dan verhaal gaan halen
Deel VII. Bestuurlijke handhaving
Trend gekomen waarbij een inbreuk op regels worden weggehaald uit het strafrecht
en dat er de mogelijkheid wordt gegeven aan besturen om zelf te gaan handhaven
Bestuursrecht = administratief recht
Frans: droit administratif
Nederland: bestuursrecht
o Wij ondergaan invloeden van het Nederlands recht, moderner dan het Franse
recht
Bestuur = overheid
Overheid in ruimere zin definiëren: ook wetgeving, rechterlijke macht,…
Als het gaat over de overheid in deze lessen dan gaat het over het bestuur
Inhoud DEEL I
I. Begrip ‘bestuursrecht’
Onderscheid publiek- en privaatrecht, maar onderscheid vervaagt.
Het bestuursrecht is onderdeel van het publiekrecht
Publiekrecht: organisatie en werking van de staat en al zijn instellingen en de relatie
tussen die staat en de burgers en rechtsonderhorigen
Privaatrecht: relatie tussen particulieren en ondernemingen onderling
, Julie Verbaeten Lesnotities Bestuursrecht 2023 - 2024
In deze colleges: de toenemende vervaging van het onderscheid tussen publiek en
privaatrecht
o Bestuursrecht blijft wel traditioneel onderdeel van het publiekrecht
Binnen publiekrecht: onderscheid grondwettelijk recht – bestuursrecht.
Fiscaal recht is een soort bijzonder bestuursrecht
o Wegens de specificiteit van het fiscaal recht, de procedures en
rechtsbescherming wordt het als een afzonderlijk opleidingsonderdeel
onderwezen
Strafrecht is ook onderdeel ban het publiekrecht: hoe de OH misdrijven kan doen
bestraffen
Grondwettelijk recht: staatsrecht
o Zit op een ander niveau: manier hoe de staat in zijn algemeenheid is
georganiseerd, verdeling van de staatsmacht over de verschillende instellingen
en de grondrechten die wij genieten constitutioneel recht
3 mogelijke wijzen van omschrijving:
1. Formeel-juridische definitie
Vind je het vaaks terug in handboeken
Je vertrekt vanuit de driemachtenleer; het bestuursrecht regelt de uitvoerende macht
o Besturen: tenuitvoerleggen van beleid en daarvoor hebben wij de uitvoerende
macht
Vertrekt vanuit een organieke benadering: focus op de organen of instellingen die worden
gereguleerd uitvoerende macht (idee: besturen = tenuitvoerlegging van beleid en
wetgeving).
Leidt tot definitie vanuit driemachtenleer:
“Het bestuursrecht omvat het geheel aan rechtsregels m.b.t. de organisatie, de
bevoegdheden en de werking van de organen die met uitvoerende macht zijn bekleed.”
Goed uitgangspunt, maar vraagt aanvulling en nuancering, want…
- Veronderstelt dat we scherp kunnen omschrijven wie ‘organen van de UM’ zijn.
Niet zo eenvoudig
o Als we naar onze GW kijken wat er staat over de UM dan is dat de Koning (die
altijd gedekt moet zijn door min 1 minister)
Alleen hebben over de Koning en ministers is te beperkt, er is veel
meer
Door de staatshervorming: Koning staat aan het hoofd van de
federale UM maar er zijn ook gemeenschappen en gewesten
met deelregeringen en ministers
Ook provincies en gemeenten die we tot het bestuur rekenen,
hun bestaan is verankerd in de GW (bestaan en autonomie zijn
grondwettelijk gewaarborgd) maar die staan in onze GW niet
onder de titel UM, maar het zijn wel besturen
Aantal besturen waarover de GW niets zegt
o Bv federaal agentschap voor nucleaire controle (FANC)
Lesnotities bestuursrecht
Inleiding en praktische afspraken
Eindcompetenties / leerdoelen
• Op het einde van het opleidingsonderdeel is de student in staat om op nauwkeurige wijze
de juridische basisbegrippen van het bestuursrecht te recapituleren en te illustreren
(inzicht).
• Op het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om verbanden te leggen
tussen de diverse delen van de cursus en met andere rechtsdomeinen (inzicht).
Eerste vraag op examen peilt naar het vermogen om dit te doen
• Op het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om de toepasselijke
rechtsbronnen zelfstandig te vinden en toe te passen op eenvoudige praktijkgevallen
(toepassing).
Tweede vraag van het examen is een casus
• Op het einde van dit opleidingsonderdeel is de student in staat om basisrechtspraak van
diverse rechtscolleges inzake het bestuursrecht te analyseren (toepassing).
Rechtspraak van een bestuursrechter (bv hvC) dan moeten we dit kunnen begrijpen
Studiemateriaal
OPDEBEEK en S. DE SOMER, Algemeen bestuursrecht – Grondslagen en beginselen, Antwerpen,
Intersentia, 2019, 782 p.
Slides (!). Studenten die het vak vorig jaar al volgden: let op voor recente wijzigingen.
Notities (!).
Goede notities samen met de slides kan volstaan om te slagen voor het examen
In het boek staan een aantal voorbeelden, die kunnen helpen om de leerstof beter te
begrijpen
Oefeningen op Blackboard.
BAMA-Codex Publiekrecht.
Geen extra afgedrukte wetgeving meenemen naar het examen
Lijst met kernbegrippen in Frans en Engels (toetsing van passieve kennis via
examenvragen!).
In een Nederlandse zin (vraag op het examen) wordt dan een woord verandert in
frans of engels dus je moet de begrippen wel kennen
Examen
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding.
Gesloten boek (wel BAMA-codex).
2 hoofdvragen (voor te bereiden) - vergeet niet relevante rechtsgrond
,Julie Verbaeten Lesnotities Bestuursrecht 2023 - 2024
Rechtsgrond heel belangrijk!!! Antwoord is dan pas volledig
Geen exacte data geven van rechtspraak maar wel dat het rechtspraak is van RvS of
rechtspraak van HvC
Diverse bijvragen mogelijk.
Kennis, inzicht en toepassing worden getoetst.
Oefenexamen tijdens de laatste sessie.
Beide hoofdvragen staan in beginsel op evenveel punten (score kan beïnvloed worden door
bijvragen). MAAR: globaal beeld van de student is doorslaggevend. D.w.z. dat voor zware
fouten extra punten kunnen worden afgetrokken.
Bv examenvraag: invloed van de staatshervorming op het bestuursrecht
Manifeste flaters kunnen ervoor zorgen dat je in het geheel niet kan slagen op het
examen (bv een KB aanvechten bij het GwH is zo’n manifeste flater)
Hoofdvragen:
1) een theorievraag die peilt naar de kennis, het overzicht en het inzicht van de student in
de hele cursus en waarbij vaak onderlinge verbanden moeten worden gelegd tussen de
verschillende delen van de cursus. Belangrijk is dat de student aldus komt tot een
persoonlijke verwerking en duidelijke structurering van de leerstof.
2) een casus waarbij wordt getoetst of de student eenvoudige praktijkgevallen kan
oplossen aan de hand van het wetboek en/of algemene leerstukken en beginselen. De
casus kan bestaan uit meerdere deelvragen.
45 min de tijd om de examenvragen te maken en dan komt ze de 1se student halen
Niet te bedoeling om enorm uitgebreid te antwoorden, zij leest het blad niet, het is om ons
antwoord aan haar over te brengen enkel wat je zegt telt
Let op met vragen die circuleren op het internet.
Mijn zesde zintuig.
Collectieve feedbacksessie na het examen + mogelijkheid tot individueel ‘inzage’.
Niet geslaagd? Volledig nieuw examen in tweede zit.
Slaagpercentage is 58% in eerste zittijd
Bestuursrecht – DEEL I
Structuur boek
Deel I. Bestuursrecht: Definitie, Indeling, Functies, Kenmerken en Bronnen
Deel II. Besluitvormingsinstrumentarium
Instrumenten die het bestuur gebruikt om aan besluitvorming te doen
1. Eenzijdige bestuurlijke rechtshandelingen
,Julie Verbaeten Lesnotities Bestuursrecht 2023 - 2024
2. Contracten die OH kan afsluiten
3. pseudowetgeving
Deel III. Mensen en middelen
Mensen: overheidspersoneel
Middelen: die eigendom zijn van het bestuur
o Ook naar de machten dat de OH heeft tav onze goederen
Deel IV. Bestuursorganisatie en begrip bestuur
Via zelfstudie
Hoe wordt het bestuur vorm gegeven en wat zijn de gevolgen van die vormgeving
(juridische gevolgen)
Begrip bestuur
o Begrip administratieve overheid
Zeer bepalend in het bestuursrecht omdat de toepasselijkheid van het
bestuursrecht daarmee staat of valt
Deel V. Preventieve rechtsbescherming tegen het bestuur
Welke waarborgen hebben wij als burgers gekregen om ons te wapenen tegen de
machten van het bestuur
Deel VI. Curatieve rechtsbescherming tegen het bestuur
Als het bestuur onze rechte schendt, waar kunnen we dan verhaal gaan halen
Deel VII. Bestuurlijke handhaving
Trend gekomen waarbij een inbreuk op regels worden weggehaald uit het strafrecht
en dat er de mogelijkheid wordt gegeven aan besturen om zelf te gaan handhaven
Bestuursrecht = administratief recht
Frans: droit administratif
Nederland: bestuursrecht
o Wij ondergaan invloeden van het Nederlands recht, moderner dan het Franse
recht
Bestuur = overheid
Overheid in ruimere zin definiëren: ook wetgeving, rechterlijke macht,…
Als het gaat over de overheid in deze lessen dan gaat het over het bestuur
Inhoud DEEL I
I. Begrip ‘bestuursrecht’
Onderscheid publiek- en privaatrecht, maar onderscheid vervaagt.
Het bestuursrecht is onderdeel van het publiekrecht
Publiekrecht: organisatie en werking van de staat en al zijn instellingen en de relatie
tussen die staat en de burgers en rechtsonderhorigen
Privaatrecht: relatie tussen particulieren en ondernemingen onderling
, Julie Verbaeten Lesnotities Bestuursrecht 2023 - 2024
In deze colleges: de toenemende vervaging van het onderscheid tussen publiek en
privaatrecht
o Bestuursrecht blijft wel traditioneel onderdeel van het publiekrecht
Binnen publiekrecht: onderscheid grondwettelijk recht – bestuursrecht.
Fiscaal recht is een soort bijzonder bestuursrecht
o Wegens de specificiteit van het fiscaal recht, de procedures en
rechtsbescherming wordt het als een afzonderlijk opleidingsonderdeel
onderwezen
Strafrecht is ook onderdeel ban het publiekrecht: hoe de OH misdrijven kan doen
bestraffen
Grondwettelijk recht: staatsrecht
o Zit op een ander niveau: manier hoe de staat in zijn algemeenheid is
georganiseerd, verdeling van de staatsmacht over de verschillende instellingen
en de grondrechten die wij genieten constitutioneel recht
3 mogelijke wijzen van omschrijving:
1. Formeel-juridische definitie
Vind je het vaaks terug in handboeken
Je vertrekt vanuit de driemachtenleer; het bestuursrecht regelt de uitvoerende macht
o Besturen: tenuitvoerleggen van beleid en daarvoor hebben wij de uitvoerende
macht
Vertrekt vanuit een organieke benadering: focus op de organen of instellingen die worden
gereguleerd uitvoerende macht (idee: besturen = tenuitvoerlegging van beleid en
wetgeving).
Leidt tot definitie vanuit driemachtenleer:
“Het bestuursrecht omvat het geheel aan rechtsregels m.b.t. de organisatie, de
bevoegdheden en de werking van de organen die met uitvoerende macht zijn bekleed.”
Goed uitgangspunt, maar vraagt aanvulling en nuancering, want…
- Veronderstelt dat we scherp kunnen omschrijven wie ‘organen van de UM’ zijn.
Niet zo eenvoudig
o Als we naar onze GW kijken wat er staat over de UM dan is dat de Koning (die
altijd gedekt moet zijn door min 1 minister)
Alleen hebben over de Koning en ministers is te beperkt, er is veel
meer
Door de staatshervorming: Koning staat aan het hoofd van de
federale UM maar er zijn ook gemeenschappen en gewesten
met deelregeringen en ministers
Ook provincies en gemeenten die we tot het bestuur rekenen,
hun bestaan is verankerd in de GW (bestaan en autonomie zijn
grondwettelijk gewaarborgd) maar die staan in onze GW niet
onder de titel UM, maar het zijn wel besturen
Aantal besturen waarover de GW niets zegt
o Bv federaal agentschap voor nucleaire controle (FANC)
