DEEL I: HET CRIMINOLOGISCH DEBAT
HOOFDSTUK 1: DE STAD, STADSCRIMINALITEIT EN LOKAAL
VEILIGHEIDSBELEID
STAD
Wat is een stad? Een stad is waar veel mensen wonen die heterogeen zijn van elkaar
(verschillende achtergronden, gewoontes, manieren van leven …). Daarnaast heb je ook het
niveau van cultuur en normen (nl. verschillende instellingen, bedrijven, overheden…). Tot
slot kunnen we ook gaan kijken naar de infrastructuur in een stad zoals straten, gebouwen,
pleintjes.
Een stad kan volgens Wirth bekeken worden vanuit 3 niveaus die type stadscriminaliteit
kunnen beïnvloeden:
- Materiële structuur (bevolking, technologische installatie …)
- Systeem van sociale organisatie (sociale structuur, instituties …)
- Attitudes, ideeën en persoonlijkheden
STADSCRIMINALITEIT
Wat is stadscriminaliteit? Het wordt vaak ook gewone of straatscriminaliteit genoemd. Is dit
de reden waarom er weinig onderzoek werd gedaan naar stadscriminaliteit? In een stad zijn er
vaak gelegenheden om criminaliteit te gaan plegen. Uit politiegegevens zien we bijvoorbeeld
dat er twee keer zo vaak in steden criminaliteit voorkomt dan op het platteland. Er komen tal
van vormen van criminaliteit voor zoals eigendomscriminaliteit, mensenhandel, drugshandel,
prostitutie, terrorisme … MAAR toch wordt het concept stadscriminaliteit ENKEL gebruikt
voor eigendomscriminaliteit. WAT met alle andere vormen van criminaliteit die voortkomen?
De routine activiteiten theorie (Cohen & Felson) biedt een antwoord waarom er meer
gelegenheden zijn in de stad: Er zijn drie voorwaarden om een delict te plegen:
- Gemotiveerde dader
- Aantrekkelijk doelwit
- Weinig tot geen toezicht
De RAT kan dus een goede verklaring geven:
In steden zijn er meer gelegenheden om criminaliteit te plegen dan op het platteland
, o Aantrekkelijke doelwitten: meer doelwitten op eigendommen zoals villa’s,
dure auto’s … door grote economische verschillen
In steden is er ook minder informele sociale controle
o Mensen kennen elkaar minder goed
o Zwakkere familie-en gemeenschapsbanden dus minder collective efficacy
(minder collectieve redzaamheid)
Meer gemotiveerde daders?
o In steden wonen veel meer arme ontheemde jonge mannen die tegelijkertijd
geconfronteerd worden met relatieve deprivatie
In steden heersen er grote verschillen tussen arm en rijk. Vele mensen
voelen zich uitgesloten hierdoor.
Er leven dus een groot aantal mensen op elkaar, met een grote differentiatie tussen allemaal.
Dat zorgt voor segregatie (nl. afzondering van een bevolkingsgroep uit de maatschappij). Dit
zorgt voor een verzwakking van sociale banden en persoonlijke contacten, waardoor er een
toename is van de anonieme, oppervlakkige contacten tussen mensen. Dit zorgt voor een
verzwakking van de sociale persoonlijke contacten en leidt tot segmentatie, nl. het opdelen
van de markt in verschillende delen. Er heerst hierdoor dus meer nood aan formele sociale
controle EN specialisatie, nl. we hebben mensen nodig die wij niet kennen, om iets te kunnen
doen of verkrijgen. Doordat er weinig gevoel van gemeenschap is, wordt geld de belangrijkste
wissel-en verbindingsmiddel dat de organische solidariteit, nl. minder sterke
gemeenschapsgevoel, bevordert.
URBANISATIE
Rond de 20ste eeuw gingen veel mensen gaan verhuizen van het platteland naar de steden. Het
gaat hier om een proces van verstedelijking (urbanisatie). Vanaf 1950 gebruikt men de
architectuur om criminaliteit te kunnen bestrijden en controleren. Zoals Le Corbusier: er is
een verdeling nodig in:
- Buurt waar mensen slapen
- Buurt waar mensen werken
- Buurt waar mensen zich ontspannen
,Er wonen nu veel meer mensen in steden dan op het platteland. In 2050 zal dit 2/3 de van de
bevolking zijn (Urban Millenium). De stedelijke stijl zal worden uitgebreid naar de rurale
gebieden via groei door mobilisatie en contacten tussen steden. De grens tussen stad en
platteland zal vervagen. De steden en cultuur beïnvloeden dan ook in sterke mate het leven op
het platteland (diffuus urbanisme). Dit wordt vaak ook wel Zwischenstadt (tussenstad)
genoemd.
We zien dat vanaf de 21ste eeuw dat urbanisering en industrialisering ONTkoppeld zijn. Veel
boeren gingen in de 19de eeuw naar de stad om te gaan werken in fabrieken. Zij verhuisden
toen naar sloppenwijken, die de ideale bodem zijn voor deviantie en criminaliteit. We zien
hier nu nog nauwelijks een link. Enkel in China zien we nog dat mensen verhuizen naar
steden om te gaan werken in fabrieken. Vandaag de dag liggen sloppenwijken en rijke wijken
dicht bij elkaar. Dit bevordert sterk het gevoel van relatieve deprivatie en anomie. Welke
middelen hebben mensen? Welke middelen hebben ze nodig om iets te bereiken?
MODERNITEIT EN STEDELIJKHEID
Moderniteit en stedelijkheid zijn dus onlosmakelijk verbonden: de steden groeien in de 19de
eeuw door industrialisatie. In de loop van de 19 de eeuw was het leven in de stad iets nieuws
voor mensen vanuit het platteland. Vroeger als je geboren was in een dorp, bleef je daar voor
de rest van je leven. Dit is vandaag de dag nog moeilijk voor te stellen. Vanaf 1900 werd
stedelijkheid de ‘dominante levenswijze’ (Wirth) in het Westen.
Vanaf 1850 werd stadscriminaliteit een aandachtspunt, waardoor er empirische studies hierop
werden gedaan. Sinds 1900 probeerde men met modernistische architectuur de stad te
hervormen om zo criminaliteit te bestrijden. Zo was de eerste studie rond stadscriminaliteit
uitgevoerd door Mayhew & Booth: een studie in London waar men zag dat criminaliteit in de
stad een probleem werd. Dit was ook zo in Parijs zoals veel kleine straatjes, kleine
gebouwen… De armere mensen woonden in de stad met slechte condities zonder hygiëne.
Hier deed men niet veel aan. Men verwijderde de sloppenwijken waardoor de armen maar
moesten gaan verhuizen naar andere delen van de stad. In London deed men meer aan
progressievere plannen: men bouwde rijtjeshuizen voor armere mensen om hun een betere
levenskwaliteit te bieden.
, CONCLUSIE
Alle soorten
criminaliteit
gebeuren vooral in
steden
Begrip
stadscriminaliteit is
meestal
gelijkgesteld aan
straatcriminaliteit
o Maar
groeiend
bewustzijn
dat ook
georganisee
rde
misdaad
zich vooral
in steden
afspeelt
Routine
Activiteiten
Theorie is een
goede (initiële)
verklaring voor het
verband stad-
criminaliteit
Steden zijn
“relatief grote,
opeengepakte
(‘dense’) en
permanente
nederzettingen van
heterogene
HOOFDSTUK 1: DE STAD, STADSCRIMINALITEIT EN LOKAAL
VEILIGHEIDSBELEID
STAD
Wat is een stad? Een stad is waar veel mensen wonen die heterogeen zijn van elkaar
(verschillende achtergronden, gewoontes, manieren van leven …). Daarnaast heb je ook het
niveau van cultuur en normen (nl. verschillende instellingen, bedrijven, overheden…). Tot
slot kunnen we ook gaan kijken naar de infrastructuur in een stad zoals straten, gebouwen,
pleintjes.
Een stad kan volgens Wirth bekeken worden vanuit 3 niveaus die type stadscriminaliteit
kunnen beïnvloeden:
- Materiële structuur (bevolking, technologische installatie …)
- Systeem van sociale organisatie (sociale structuur, instituties …)
- Attitudes, ideeën en persoonlijkheden
STADSCRIMINALITEIT
Wat is stadscriminaliteit? Het wordt vaak ook gewone of straatscriminaliteit genoemd. Is dit
de reden waarom er weinig onderzoek werd gedaan naar stadscriminaliteit? In een stad zijn er
vaak gelegenheden om criminaliteit te gaan plegen. Uit politiegegevens zien we bijvoorbeeld
dat er twee keer zo vaak in steden criminaliteit voorkomt dan op het platteland. Er komen tal
van vormen van criminaliteit voor zoals eigendomscriminaliteit, mensenhandel, drugshandel,
prostitutie, terrorisme … MAAR toch wordt het concept stadscriminaliteit ENKEL gebruikt
voor eigendomscriminaliteit. WAT met alle andere vormen van criminaliteit die voortkomen?
De routine activiteiten theorie (Cohen & Felson) biedt een antwoord waarom er meer
gelegenheden zijn in de stad: Er zijn drie voorwaarden om een delict te plegen:
- Gemotiveerde dader
- Aantrekkelijk doelwit
- Weinig tot geen toezicht
De RAT kan dus een goede verklaring geven:
In steden zijn er meer gelegenheden om criminaliteit te plegen dan op het platteland
, o Aantrekkelijke doelwitten: meer doelwitten op eigendommen zoals villa’s,
dure auto’s … door grote economische verschillen
In steden is er ook minder informele sociale controle
o Mensen kennen elkaar minder goed
o Zwakkere familie-en gemeenschapsbanden dus minder collective efficacy
(minder collectieve redzaamheid)
Meer gemotiveerde daders?
o In steden wonen veel meer arme ontheemde jonge mannen die tegelijkertijd
geconfronteerd worden met relatieve deprivatie
In steden heersen er grote verschillen tussen arm en rijk. Vele mensen
voelen zich uitgesloten hierdoor.
Er leven dus een groot aantal mensen op elkaar, met een grote differentiatie tussen allemaal.
Dat zorgt voor segregatie (nl. afzondering van een bevolkingsgroep uit de maatschappij). Dit
zorgt voor een verzwakking van sociale banden en persoonlijke contacten, waardoor er een
toename is van de anonieme, oppervlakkige contacten tussen mensen. Dit zorgt voor een
verzwakking van de sociale persoonlijke contacten en leidt tot segmentatie, nl. het opdelen
van de markt in verschillende delen. Er heerst hierdoor dus meer nood aan formele sociale
controle EN specialisatie, nl. we hebben mensen nodig die wij niet kennen, om iets te kunnen
doen of verkrijgen. Doordat er weinig gevoel van gemeenschap is, wordt geld de belangrijkste
wissel-en verbindingsmiddel dat de organische solidariteit, nl. minder sterke
gemeenschapsgevoel, bevordert.
URBANISATIE
Rond de 20ste eeuw gingen veel mensen gaan verhuizen van het platteland naar de steden. Het
gaat hier om een proces van verstedelijking (urbanisatie). Vanaf 1950 gebruikt men de
architectuur om criminaliteit te kunnen bestrijden en controleren. Zoals Le Corbusier: er is
een verdeling nodig in:
- Buurt waar mensen slapen
- Buurt waar mensen werken
- Buurt waar mensen zich ontspannen
,Er wonen nu veel meer mensen in steden dan op het platteland. In 2050 zal dit 2/3 de van de
bevolking zijn (Urban Millenium). De stedelijke stijl zal worden uitgebreid naar de rurale
gebieden via groei door mobilisatie en contacten tussen steden. De grens tussen stad en
platteland zal vervagen. De steden en cultuur beïnvloeden dan ook in sterke mate het leven op
het platteland (diffuus urbanisme). Dit wordt vaak ook wel Zwischenstadt (tussenstad)
genoemd.
We zien dat vanaf de 21ste eeuw dat urbanisering en industrialisering ONTkoppeld zijn. Veel
boeren gingen in de 19de eeuw naar de stad om te gaan werken in fabrieken. Zij verhuisden
toen naar sloppenwijken, die de ideale bodem zijn voor deviantie en criminaliteit. We zien
hier nu nog nauwelijks een link. Enkel in China zien we nog dat mensen verhuizen naar
steden om te gaan werken in fabrieken. Vandaag de dag liggen sloppenwijken en rijke wijken
dicht bij elkaar. Dit bevordert sterk het gevoel van relatieve deprivatie en anomie. Welke
middelen hebben mensen? Welke middelen hebben ze nodig om iets te bereiken?
MODERNITEIT EN STEDELIJKHEID
Moderniteit en stedelijkheid zijn dus onlosmakelijk verbonden: de steden groeien in de 19de
eeuw door industrialisatie. In de loop van de 19 de eeuw was het leven in de stad iets nieuws
voor mensen vanuit het platteland. Vroeger als je geboren was in een dorp, bleef je daar voor
de rest van je leven. Dit is vandaag de dag nog moeilijk voor te stellen. Vanaf 1900 werd
stedelijkheid de ‘dominante levenswijze’ (Wirth) in het Westen.
Vanaf 1850 werd stadscriminaliteit een aandachtspunt, waardoor er empirische studies hierop
werden gedaan. Sinds 1900 probeerde men met modernistische architectuur de stad te
hervormen om zo criminaliteit te bestrijden. Zo was de eerste studie rond stadscriminaliteit
uitgevoerd door Mayhew & Booth: een studie in London waar men zag dat criminaliteit in de
stad een probleem werd. Dit was ook zo in Parijs zoals veel kleine straatjes, kleine
gebouwen… De armere mensen woonden in de stad met slechte condities zonder hygiëne.
Hier deed men niet veel aan. Men verwijderde de sloppenwijken waardoor de armen maar
moesten gaan verhuizen naar andere delen van de stad. In London deed men meer aan
progressievere plannen: men bouwde rijtjeshuizen voor armere mensen om hun een betere
levenskwaliteit te bieden.
, CONCLUSIE
Alle soorten
criminaliteit
gebeuren vooral in
steden
Begrip
stadscriminaliteit is
meestal
gelijkgesteld aan
straatcriminaliteit
o Maar
groeiend
bewustzijn
dat ook
georganisee
rde
misdaad
zich vooral
in steden
afspeelt
Routine
Activiteiten
Theorie is een
goede (initiële)
verklaring voor het
verband stad-
criminaliteit
Steden zijn
“relatief grote,
opeengepakte
(‘dense’) en
permanente
nederzettingen van
heterogene
