1. De student benoemt de anatomie en kinematica van de meniscus.
De meniscus medialis en de meniscus lateralis bevinden zich tussen de femorale en
tibiale gewrichtsvlakken en zowel in sagittale als in frontale doorsnede driehoekig. In
het transversale vlak zijn de menisci hoefijzervormig. Ze zijn fibrocartilagineus en
bestaan voor 75% uit collageen, 8 tot 13% uit niet- collagene proteïnen en voor 1% uit
hexosamine. Het collageen bestaat voor 90% uit collageen type I. Alleen aan het
oppervlak ter hoogte van de centrale rand vindt men kraakbeencellen.
De menisci zijn samengesteld uit een voor-, midden- en achterhoorn. De voorhoorns
zijn beweeglijker dan de achterhoorns en worden tijdens de slotrotatie en extensie bij
het bereiken van optimale vormsluiting vooral blootgesteld aan trekbelastingen. De
voor- en achterhoornuiteinden zijn bevestigd aan de area en eminentia
intercondylaris. De voor- en achterhoorn van de mediale meniscus zijn iets verder van
elkaar verwijderd dan de hoorns van de laterale meniscus, waardoor de mediale
meniscus meer de vorm heeft van een halve maan, terwijl de laterale meniscus bijna
cirkelvormig is.
De hoge buitenzijde van de menisci heeft vooral bij de mediale meniscus een nauwe
verbinding met het kapsel. Daardoor en door de meniscotibiale en meniscofemorale
ligamenten zijn de menisci zowel met de tibia als met het femur verankerd. Door deze
constructie blijft het gewrichtskapsel aan de periferie van het gewricht en wordt
inklemming van het kapsel voorkomen. De menisci worden alleen in de buitenste
dikkere delen doorbloed. De vaten in de mediale meniscus liggen dieper dan de vaten
in de laterale meniscus. De vaten zijn afkomstig uit de aa. Genus medialis en lateralis.
Menisci zijn mechanisch en sensorisch betrokken bij de gewrichtssturing. De
aanwezigheid van gekapselde sensoren type I en type II als van vrije zenuweinden is
aangetoond in de meniscus. Dus de meniscus hebben zowel een proprioceptieve als
een letselsignalerende rol binnen het kniegewricht.
De mediale meniscus is hechter met het kapsel verbonden dan de laterale meniscus.
Hierdoor is de mediale meniscus kwetsbaarder bij extreme gewrichtsbewegingen.
Vooral in het midden is er een sterke verbinding met een verdikking van het mediale
kapsel lig. collaterale mediale profundum. De laterale meniscus heeft meer
bewegingsvrijheid dan de mediale meniscus. De voorhoorn van de mediale meniscus
heeft zijn aanhechting op het tibiaplateau, meestal op het platte voorste
, intercondylaire gebied. De achterhoorn van de mediale meniscus is direct bevestigd
aan de achterste kruisband en aan de achterzijde van de eminentia intercondylaris.
Unhappy triad = laesie van laterale meniscus, voorste kruisband en lig. collaterale
laterale
Het mediale compartiment
Dragende en stabiliserende structuren van het mediale compartiment zijn te verdelen
in een ventraal deel, een intermediair deel ene en dorsaal deel. In alle drie de delen
zijn de capsulaire ligamenten verbonden met de meniscus.
Passieve componenten van de dorsomediale hoek = Het dorsale kniekapsel dat is
verweven met het lig. posterior obliquum dat wordt bedekt door het lig. popiteum
obliquum. Samen met de achterhoorn van de mediale meniscus.
Ventrale deel van de mediale compartiment wort dynamisch gestabiliseerd via het
retinaculum extensorum en de m. Vastus medialis. Het dorsale deel wordt dynamisch
gestabiliseerd door de mediale kop van de m. Gastrocnemius, de m. Popliteus, de m.
Semitendinosus, de m. Semimembranosus en hun aponeurosen (het platte, witte
vlies dat om een pees zit).
Het laterale compartinent
De dragende en stabiliserende structuren van het laterale compartiment kunnen in
een ventraal deel, een intermediair deel en een dorsaal deel worden verdeeld. In alle
drie de delen is er een capsulaire verbinding met de meniscus, overeenkomend aan
het mediale compartiment.
Het laterale en mediale component vormen samen met hun dorsale delen het dorsale
kapsel-bandapparaat.
Kinematica van de menisci
- Tijdens flexie en extensie volgen de menisci de tibia (ten opzichte van het femur)
- Tijdens exo- en endorotatie volgen de menisci de femurcondyli (ten opzichte van
het tibiaplateau)
Flexie en extensie
Tijdens bewegingen in het sagittale vlak volgen de menisci de bewegingen van de
tibia. De bewegingsuitslagen van de menisci vinden dan vooral plaats tussen het
femur en de menisci. Tijdens flexie komen de menisci meer dorsaal in het gewricht te
liggen. Bij maximale flexie comprimeren (samendrukken) de femurcondyli de
achterhoorns van de menisci zelfs over de rand van het dorsale tibiaplateau. Bij
extensie glijden de menisci naar ventraal. De beide voorhoorns worden eindstandig
zowel gerekt als gecomprimeerd met optimale vormsluiting. Door de minder strakke
fixatie van de laterale meniscus aan het perifere kapsel en het tibiaplateau zijn de
bewegingen hier groter.