Actuele methodieken:
cliëntperspectief
1.Begrippenkader
Methode / Methodieken:
- Abstract
- Kan je niet zomaar in je handen vastnemen
- Vanuit cliëntperspectief; kijken naar de betekenis, wat houdt dit in voor de client?
- Achterhoofd maatschappelijke vraagstukken
o Verslaving middelen gebruik? Van waar komt dat?
Maria kamphuis: pionier maatschappelijk werk
methode en methodieken nooit als techniek alleen gebruiken want dan ontmenst je de mensen
1.1. Historisch besef van waar we komen
Begin: Middeleeuwse Caritas
Iets goed doen voor de mensen? Iets goed doen voor God
Goede en slechte Armen
- Slecht: degene die in opstand kwamen.
Wordt nog steeds zo poliserend gekeken.
Ontstaan van sociaal werk: eind 19de eeuw, begin 20e eeuw start industrialisering
- Gevolgen
o Overbevolking steden
o Slechte arbeidsomstandigheden
o Slechte huisvesting
o Grote kindersterfte
o Burgerij: mensen van de hogere klasse keken naar lagere klasse alsof ze heropgevoed
moesten worden. Armen gevaarlijke klasse
Filantropie: welzijn/ leefomstandigheden van de ander verhogen
Redenen waarom er interventies gebeuren:
- Uit angst, angstig dat ze in opstand zouden komen waardoor men aan soepuitdeling deden.
- Angst voor de ziektes die rond hingen
- De burgerij vrouwen waren thuis en hadden tijd. Ze wouden zich bemoeien met de lagere
klassen.
1
,probleem: sociale omstandigheden worden ervan geknipt.
Ontstaan van de eerste kinderopvang: noodzakelijk kwaad slechte ouders die hun kinderen daar
brachten. Sociale context werd niet bekeken. Waarom konden deze ouders niet thuis blijven om voor
hun kinderen te zorgen?
Aantal hefbomen om preventief op te treden:
- Opvoeding
- Onderwijs
o leerplicht
- tewerkstelling
o geen kinderarbeid meer
1912 wet op kinderbescherming ontstaan sociaal werk
Keek niet enkel naar het individu maar we keken ruimer, verantwoordelijkheid ligt bij ouders TENZIJ.
Tijdig ingrijpen als de veiligheid van kinderen in gedrang zou komen. preventieve gedachte
1.2. het verleden werkt door
- spanningsveld disciplinering- emancipering
o helpen of omvormen?
Hoe kijken we naar druggebruikers?
Disciplinering: wordt niet verkocht, mag niet, illegaal
Emanicpering: gebruikersruimtes die je creëert om ze op een veilige
manier te gebruiken.
- Spanningsveld individu- structuur
o Wanneer werkt sociaal werk?
Als het individu geholpen is?
Als structuur zo goed is dat de hulpvragen niet meer komen?
Dia 7:
Ze keek naar de oorzaken van armoede
Oog voor de cliënt en probeert deze actief te betrekken
Grondlegger van het stappenplan.
1. onderzoek
2. Diagnose
3. Handelingsplan
4. Evalueren
Professionalisering nodig, nood aan kennis
1920 Zorgt voor de eerste sociale scholen om het stappenplan aan te leren erkend door
Ministerie van Justitie Emiel van de velde. School in Antwerpen en Brussel
Antwerpen: focus op individuele hulpverlening
Brussel: focus op de sociale actie op de structuur
2
, 1.3. Internationale definitie sociaal werk
Sociaal werk is een breed veld van activiteiten.
Er is altijd een En-EN verhaal
individu en maatschappelijke verandering
Definitie stelt enkele perspectieven in vraag
- Systeemperspectief en actorperspectief
o Welke rol moet het welzijnswerk opnemen?
o Wat is goed handelen?
o Opvattingen over democratie?
o Vraag en aanbod?
OCMW vraagt om 5u opstaan en te gaan controleren of die niet aan fraude doet. Doet alsof dat die
alleenstaand is maar woont samen. Vraag is dat de taak van sociaal werkster?
1.5. Werkprincipes
7 werkprincipes
1. Recht op privacy en vertrouwelijkheid
o Correct omgaan met het verhaal/ info van de cliënt
o Bij de start: uitleggen wat je gaat doen met hun info
o Beroepsgeheim/ discretieplicht
2. Mensen hebben recht op een kwaliteitsvolle en transparante dienst ‐ en hulpverlening
o Krachten van de cliënt gebruiken om hen zo goed mogelijk te helpen
o Samen met de cliënt alle stappen bepalen communiceer alles duidelijk.
o Transparante houding
3. Maximale participatie van cliënten en de systemen waartoe ze behoren, rekening houdend
met de mogelijkheden
o Cliënten en hun netwerk zo actief mogelijk betrekken in het proces dat we doen.
o Nivea principe Niet invullen voor een ander
o Wel de vraag stellen wat betekend dit dan voor u?
o Afstemmen op hun capaciteiten en mogelijkheden
4. Subsidiariteitsprincipe en maatzorg
o Je kiest altijd voor de minst ingrijpende vorm van hulpverlening
o Alle hulpverlening die je aanbiedt sluit zoveel mogelijk aan wat de cliënt nodig heeft.
5. Emancipatorische hulpverlening
o Bevorderen van de autonomie en zelfredzaamheid van de cliënt
o Vaardigheden van de cliënt zoveel mogelijk naar buiten laten komen. op termijn
heeft die jou als hulpverlener niet meer nodig.
3
, 6. Hulpverlening is een ethisch gevoelige materie waarbij het deontologisch kader continu
bewaakt moet worden.
o Niet waarden vrij eigen referentiekader mag niet het kompas zijn voor de
hulpverlening die je doet. Wel het beroepsprofiel
o Houding van respect voor de keuzes die de mensen maken ook al komt dit niet
overeen met jouw waarden.
7. Signaalfunctie binnen welzijnswerk
o Oog voor zaken die het individuele verhaal overstijgen
o Systematisch opsporen
Te korten in de samenleving/ structuur/ Wetgeving
Overal toepasbaar, bij de ene beter dan bij de andere
1.6. Interventies
Verbinding door de vraag:
- Op welke gronden
- Door wie
- Tav wie
- Met welke effecten
sociale werkpraktijken of interventies ingezet worden
welk effect heeft de tussenkomst?
Interventies zijn niet neutraal
Kadert binnen een bepaalde opvatting over de relatie tussen individu en samenleving.
Handelen en maatschappelijke discussies
verantwoordingsopdracht, onze keuzes kunnen verantwoorden
Sociaal werkers staan onderdruk ten aanzien van de cliënt en organisatie waarin we werken
nemen verschillende posities in, naar cliënt/ organisatie/ samenleving
Spanningsvelden als inherent aan het sociaal werk vb. aanklampend werken, is vrijwillige
hulpverlening wel zo vrijwillig? zorg en activering? …
DIA 19
Wie je kiest dat verantwoordelijk is bepaalt je aanpak
- Eenzelfde situatie als aanleiding tot verscheidene probleemdefiniëringen.
- leidt tot verscheidene tussenkomsten en andere methoden.
Hoe je over iets denkt bepaalt je aanpak.
Hoe je iets aanpakt zegt ook iets over hoe je denkt.
4
cliëntperspectief
1.Begrippenkader
Methode / Methodieken:
- Abstract
- Kan je niet zomaar in je handen vastnemen
- Vanuit cliëntperspectief; kijken naar de betekenis, wat houdt dit in voor de client?
- Achterhoofd maatschappelijke vraagstukken
o Verslaving middelen gebruik? Van waar komt dat?
Maria kamphuis: pionier maatschappelijk werk
methode en methodieken nooit als techniek alleen gebruiken want dan ontmenst je de mensen
1.1. Historisch besef van waar we komen
Begin: Middeleeuwse Caritas
Iets goed doen voor de mensen? Iets goed doen voor God
Goede en slechte Armen
- Slecht: degene die in opstand kwamen.
Wordt nog steeds zo poliserend gekeken.
Ontstaan van sociaal werk: eind 19de eeuw, begin 20e eeuw start industrialisering
- Gevolgen
o Overbevolking steden
o Slechte arbeidsomstandigheden
o Slechte huisvesting
o Grote kindersterfte
o Burgerij: mensen van de hogere klasse keken naar lagere klasse alsof ze heropgevoed
moesten worden. Armen gevaarlijke klasse
Filantropie: welzijn/ leefomstandigheden van de ander verhogen
Redenen waarom er interventies gebeuren:
- Uit angst, angstig dat ze in opstand zouden komen waardoor men aan soepuitdeling deden.
- Angst voor de ziektes die rond hingen
- De burgerij vrouwen waren thuis en hadden tijd. Ze wouden zich bemoeien met de lagere
klassen.
1
,probleem: sociale omstandigheden worden ervan geknipt.
Ontstaan van de eerste kinderopvang: noodzakelijk kwaad slechte ouders die hun kinderen daar
brachten. Sociale context werd niet bekeken. Waarom konden deze ouders niet thuis blijven om voor
hun kinderen te zorgen?
Aantal hefbomen om preventief op te treden:
- Opvoeding
- Onderwijs
o leerplicht
- tewerkstelling
o geen kinderarbeid meer
1912 wet op kinderbescherming ontstaan sociaal werk
Keek niet enkel naar het individu maar we keken ruimer, verantwoordelijkheid ligt bij ouders TENZIJ.
Tijdig ingrijpen als de veiligheid van kinderen in gedrang zou komen. preventieve gedachte
1.2. het verleden werkt door
- spanningsveld disciplinering- emancipering
o helpen of omvormen?
Hoe kijken we naar druggebruikers?
Disciplinering: wordt niet verkocht, mag niet, illegaal
Emanicpering: gebruikersruimtes die je creëert om ze op een veilige
manier te gebruiken.
- Spanningsveld individu- structuur
o Wanneer werkt sociaal werk?
Als het individu geholpen is?
Als structuur zo goed is dat de hulpvragen niet meer komen?
Dia 7:
Ze keek naar de oorzaken van armoede
Oog voor de cliënt en probeert deze actief te betrekken
Grondlegger van het stappenplan.
1. onderzoek
2. Diagnose
3. Handelingsplan
4. Evalueren
Professionalisering nodig, nood aan kennis
1920 Zorgt voor de eerste sociale scholen om het stappenplan aan te leren erkend door
Ministerie van Justitie Emiel van de velde. School in Antwerpen en Brussel
Antwerpen: focus op individuele hulpverlening
Brussel: focus op de sociale actie op de structuur
2
, 1.3. Internationale definitie sociaal werk
Sociaal werk is een breed veld van activiteiten.
Er is altijd een En-EN verhaal
individu en maatschappelijke verandering
Definitie stelt enkele perspectieven in vraag
- Systeemperspectief en actorperspectief
o Welke rol moet het welzijnswerk opnemen?
o Wat is goed handelen?
o Opvattingen over democratie?
o Vraag en aanbod?
OCMW vraagt om 5u opstaan en te gaan controleren of die niet aan fraude doet. Doet alsof dat die
alleenstaand is maar woont samen. Vraag is dat de taak van sociaal werkster?
1.5. Werkprincipes
7 werkprincipes
1. Recht op privacy en vertrouwelijkheid
o Correct omgaan met het verhaal/ info van de cliënt
o Bij de start: uitleggen wat je gaat doen met hun info
o Beroepsgeheim/ discretieplicht
2. Mensen hebben recht op een kwaliteitsvolle en transparante dienst ‐ en hulpverlening
o Krachten van de cliënt gebruiken om hen zo goed mogelijk te helpen
o Samen met de cliënt alle stappen bepalen communiceer alles duidelijk.
o Transparante houding
3. Maximale participatie van cliënten en de systemen waartoe ze behoren, rekening houdend
met de mogelijkheden
o Cliënten en hun netwerk zo actief mogelijk betrekken in het proces dat we doen.
o Nivea principe Niet invullen voor een ander
o Wel de vraag stellen wat betekend dit dan voor u?
o Afstemmen op hun capaciteiten en mogelijkheden
4. Subsidiariteitsprincipe en maatzorg
o Je kiest altijd voor de minst ingrijpende vorm van hulpverlening
o Alle hulpverlening die je aanbiedt sluit zoveel mogelijk aan wat de cliënt nodig heeft.
5. Emancipatorische hulpverlening
o Bevorderen van de autonomie en zelfredzaamheid van de cliënt
o Vaardigheden van de cliënt zoveel mogelijk naar buiten laten komen. op termijn
heeft die jou als hulpverlener niet meer nodig.
3
, 6. Hulpverlening is een ethisch gevoelige materie waarbij het deontologisch kader continu
bewaakt moet worden.
o Niet waarden vrij eigen referentiekader mag niet het kompas zijn voor de
hulpverlening die je doet. Wel het beroepsprofiel
o Houding van respect voor de keuzes die de mensen maken ook al komt dit niet
overeen met jouw waarden.
7. Signaalfunctie binnen welzijnswerk
o Oog voor zaken die het individuele verhaal overstijgen
o Systematisch opsporen
Te korten in de samenleving/ structuur/ Wetgeving
Overal toepasbaar, bij de ene beter dan bij de andere
1.6. Interventies
Verbinding door de vraag:
- Op welke gronden
- Door wie
- Tav wie
- Met welke effecten
sociale werkpraktijken of interventies ingezet worden
welk effect heeft de tussenkomst?
Interventies zijn niet neutraal
Kadert binnen een bepaalde opvatting over de relatie tussen individu en samenleving.
Handelen en maatschappelijke discussies
verantwoordingsopdracht, onze keuzes kunnen verantwoorden
Sociaal werkers staan onderdruk ten aanzien van de cliënt en organisatie waarin we werken
nemen verschillende posities in, naar cliënt/ organisatie/ samenleving
Spanningsvelden als inherent aan het sociaal werk vb. aanklampend werken, is vrijwillige
hulpverlening wel zo vrijwillig? zorg en activering? …
DIA 19
Wie je kiest dat verantwoordelijk is bepaalt je aanpak
- Eenzelfde situatie als aanleiding tot verscheidene probleemdefiniëringen.
- leidt tot verscheidene tussenkomsten en andere methoden.
Hoe je over iets denkt bepaalt je aanpak.
Hoe je iets aanpakt zegt ook iets over hoe je denkt.
4
