College 12 ouderdomsziekten samenvatting leerjaar 1

College 12 ouderdomsziekten
 Incontinentie
 Controle over de blaas is problematisch
 60 % van de ouderen is incontinent
 Urge (aandrang) – incontitentie (meest voorkomende )
 50% van de ouderen heeft problemen met de ontlasting
 Relatie met dementie

Urine incontitentie

 Urine incontinentie id een urologische aandoening waarbij de beheersing over de blaas
verloren is
 De aandoening kan optreden doodat de kringspier (eterne of willekeurig) niet goed
functioneert of doordat er geen gevoel bestaat dat de drang waarneemt tot urineren
 Wanneer de blaas niet meer goed functioneert kan dat meerdere oorzaken hebben. De
oorzaak kan de blaas zelf zijn, de bekkenbodum of de zenuwen die niet goed doorgeven
wanneer de blaas vol of leeg is .
 Bij oudere mannen is er meestal sprake van prostaathypertrofie
 Urge – incontinentie is onwillekeurig urineverlies met een zeer ploteling optredende sterkte
mictieaandrang
 Dit gaat vaak gepaard met frequente mictie en nycturie
 Nycturie  verhoogde urine lozing (= mictie) gedurende de nacht, met name bij hartfalen
 Bij urodynamisch onderzoek vindt men onwillekeurige detrusorcontracties
 Deze detrusoroveractiviteit kan het gevolg zijn van lokale irritatie van de blaas door
bijvoorbeeld infectie of een tumor
 Een andere urodynamische bevind bij oudere patienten is detrusoveractiviteit met
verminderde blaascontractiliteit. Deze patienten hebben onwillekeurige detrusorcontracties
maar moeten wel persen om hun blaas te ledigen. Klinische hebben deze patienten
symptomen van urge – incontinentie met verhoogd residuvolume



Urine retentie is een ophoping van urine in de blaas omdat men niet meer kan plassen of slechts
kleine beetje plast ( retentie betekent vasthouden)

 Acute urineretentie betekend dat het plotseling onmogelijk is om te plassen en er pijn
ontstaat. De pijn is het gevolg van het uitrekken van de blaaswand
 Chemische urineretentie ontstaat gedurende langere tijd. De blaas wordt dan niet volledig
leeg geplast omdat de blaasspier niet sterk genoeg is. De hoeveelheid urine die in de blaas
achterblijft wordt dan steeds groter. Deze vorm is over het algemeen niet pijnlijk omdat de
vulling langzaam gaat
 Niet meer uitplassen van meer dan 100 ml urine

Blaaslediging

 Samentrekken van gladde spierweefsel van de blaas – musculus detrusor  hersenstam
 Ontspannen van de interne sfincter (onwillekeurig beheersing)  hersenstam
 Willekeurig externe sfincter – mictiedrang bewust onderdrukken of niet  cenebrale cortex

, Rol van het limbisch systeem

 Beheersen van emoties en daarnaan gerelaterend gedrag – aandrang tot urineren stoppen
- Men zal niet plassen in sterk vervuilde toiletten
- Ophouden van urine bij afwezigheid van toiletten
- Tijdens het uitstellen van urineren zal de blaas voller worden
- Bij het ouder worden – geen normale blaaslediging – kleinere hoeveelheden urine verlies
- Niet efficiente lediging van de blaas (atonie) – nierinsufficientie

Urine retentie kan veroorzaakt worden door:

 Urineweg infectie en obtructie 
 Blaasgruis 
 Hypertrofie van de prostaat – obstructie 
 Veroudering van de urineweg organen
 Comorbiliteit
 Lichamelijk en neurologische aandoeningen
- Decompensatio cordis en hartaandoeningen
 Dementie
 Medicatie 
 Diabetus mellitus

Obstructie van de urethra

 Prostaathypertrofie
 Obstipatie
 Ovariële gezwellen
 Verminderd vermogen tot blaaslediging of antonie

Urineweg infecties

 Gevolg van blaasgruis of blaas residu
 Symptoom loos bij ouderen
 Verminderd vermogen tot blaaslediging
 Verblijfskatheter (invasieve behandeling) – katheter hygiëne
 E. Coli – meest voorkomende bacterie

Urineweg infecties symptomen

 Koorts
 Delier
 Urine incontinentie
 Pijn in de onderbuik
 Frequentere mictie
 Verminderde eetlust
 Moeheid
 Sterkt geconcentreerde of sterke ruikende urine
 Troebele urine
 Hematurie - bloed un urine



 Anticholinergica gebruikt worden voor dementie kunnen oorzaak zijn voor urine retentie