Denkkader: Inleidende begrippen
Verpleegkunde is een beroepskeuze met gevarieerde tewerkstelling
ziekenhuis, zorginstelling, psychiatrie, huisartsenpraktijk, bedrijfsverpleegkundige,
gehandicaptenzorg, onderwijs, onderzoek, thuiszorg
Verpleegkunde is in volle ontwikkeling
Naast het beheersen van relationele, communicatieve en technische vaardigheden moet een
verpleegkundige steeds meer een zorgcoördinator zijn:
Delegeren van zorgen
Andere disciplines aansturen
Belangenbehartiger zijn van de zorgvrager
In de toekomst zelfs voorschrijven
Eerstelijnszorg wordt nog belangrijker
Hoofdstuk 1: De geschiedenis van ons beroep
Is verpleegkunde een oud of jong beroep? Officieel is het dus een heel jong beroep, maar natuurlijk is
zorgen voor mensen een zeer oude bezigheid, ja zelfs beroep.
Epidauros: Een van de eerste ziekenhuizen in de oudheid. Asklepios, god van de geneeskunde.
Symbool van de slang rond de staf (vervellen = nieuwe huid, nieuw leven, genezen) = symbool van de
artsen (apothekers en vroedkundigen hebben ook slang in hun embleem) In Angelsaksische landen
ook symbool voor VP’s
De oude Grieken begrepen al dat ook geestelijke zorg goed was voor het welzijn. Theater, muziek,
poëzie als therapie. Steeds theaters aanwezig in het heiligdom (ook om de God te eren met
voorstellingen)
De priesters en priesteressen gaven zorgen die bestonden uit het nemen van baden, wondzorg,
aangepaste voeding (er zijn ook chirurgische instrumenten gevonden waaruit blijkt dat er ook
heelkundige ingrepen verricht werden bv; opsnijden etterbuilen…), maar ook gaven ze bepaalde
kruidendrankjes die ‘zuiverende effecten hadden’
Geneeskunde als natuurfilosofie en de invloed van religie
Theürgische geneeskunde
Humorentheorie (Hippocrates en Galenus)
Anatomia Porci
Weerstand tegen anatomisch onderzoek
De mens, geschapen naar het evenbeeld van God en mag dus niet geschonden worden
Geestelijken als hoeders van de medische kennis
De renaissance
, Met dank aan de Arabieren
Opkomst van de leken-geneeskunde (universiteiten)
Anatomisch onderzoek
En dan begint de bal heel zachtjes te rollen
Ziekenhuizen ontstaan pas bij de opkomst van de steden
Oprichting was meestal door privépersonen
Ziekenzorg was vooral een taak van christelijke dienstbaarheid (de 7 werken van
barmhartigheid) of burgerlijke liefdadigheid
Religieuze gezondheid: sterven als vroom christen
Problemen: stank, lawaai, met meerderen in 1 bed, hygiëne, geen steriliteit, groot
besmettingsgevaar, geen scheiding tussen vuil en proper, eten en uitwerpselen, proper water?
Men wist niet dat deze manier van werken niet goed was. Ze wouden enkel helpen en hun best
doen. Het was met goeie intenties maar met een slechte afloop.
De Franse Revolutie en de nasleep ervan
Zorginstellingen die geleid werden door geestelijken, kwamen in handen van de gemeentelijke
overheden.
19de eeuw: grote veranderingen
“Zorgen voor” en “liefdadigheid” werden opnieuw aanvaardbare en ‘eerbare’ bezigheden voor
burgervrouwen.
Oorlog als katalysator voor de ontwikkeling van de gezondheidszorg en verpleging
Wetenschappelijke revoluties op vlak van hygiëne, bacteriologie, medicatie en behandeling van
dodelijke ziekten zoals cholera, hondsdolheid…
Florence Nightingale (1820-1910)
Verpleegkundige / mystica / schrijfster / statisticus / sociale hervormer / feministe / populair /
verguist / ziek
Promootte het beroep op basis van training voor iedereen
Goede gezondheidszorg moest toegankelijk zijn voor arm en rijk
De werkomstandigheden waren levensgevaarlijk, ze streefde naar een goede organisatie en
risicovermindering
Analyses van data, introductie van het pooldiagram
, Zij stond in voor de theoretische concepten en onderzoek. De uitvoering en verspreiding van
haar ideeën liet ze over aan anderen
Door haar netwerk en populariteit kon ze wegen op het beleid -> sociale hervormingen
Machtige vrouw in een mannenwereld
Verwezenlijkingen die revolutionair waren: hygiëne (om infecties te voorkomen) / ventilatie en lucht
/ belangrijk aandeel voor voeding (presentatie en het geven ervan) / observeren en analyseren
voordat je een handeling stelt
Door de vele verwondingen en de grote urgentie om er iets aan te doen, is de techniek om protheses
te maken sterk verbeterd. Later konden die inzichten dan ook gebruikt worden om na amputaties tgv
ziekten, prothesen te maken.
Het medisch materiaal is sterk geëvolueerd.
Blik op de toekomst
Zorgtechnologie, E-health, Superdiversiteit, Zorgregisseur, Een ander of nieuw takenpakket?
Definitie verpleegkundige diagnose en interventies
In België pas in 1967 een erkenning van het verpleegkundig beroep
Sinds eind jaren 1970 ook een eigen wetenschappelijke taal, jargon gekregen
Door het oplijsten van de verpleegkundige taken kreeg men zicht op de eigenheid van het beroep
En kunnen verpleegkundigen volgens dezelfde standaards opgeleid worden
Professionalisering en verwetenschappelijking van ons beroep
Verpleegkundig proces
1. Verpleegkundige diagnose stellen
2. Verpleegkundige interventie hieraan koppelen
3. De resultaten evalueren en bijsturen
Verpleegkundige diagnoses
Door een verpleeg- of verzorgprobleem vast te stellen en te definiëren, kan een doeltreffende
interventie uitgevoerd worden
De classificatie van die problemen (diagnoses) biedt de mogelijkheid snel omschrijving,
verschijnselen of risicofactoren en oorzaken of beïnvloedende factoren op te zoeken. Om daarna
de diagnose te bevestigen of te ontkennen.
NANDA en ‘Zakboek Verpleegkundige diagnosen’ van Carpenito-Moyet
Definitie verpleegkundige interventie (VI)
Verpleegkunde is een beroepskeuze met gevarieerde tewerkstelling
ziekenhuis, zorginstelling, psychiatrie, huisartsenpraktijk, bedrijfsverpleegkundige,
gehandicaptenzorg, onderwijs, onderzoek, thuiszorg
Verpleegkunde is in volle ontwikkeling
Naast het beheersen van relationele, communicatieve en technische vaardigheden moet een
verpleegkundige steeds meer een zorgcoördinator zijn:
Delegeren van zorgen
Andere disciplines aansturen
Belangenbehartiger zijn van de zorgvrager
In de toekomst zelfs voorschrijven
Eerstelijnszorg wordt nog belangrijker
Hoofdstuk 1: De geschiedenis van ons beroep
Is verpleegkunde een oud of jong beroep? Officieel is het dus een heel jong beroep, maar natuurlijk is
zorgen voor mensen een zeer oude bezigheid, ja zelfs beroep.
Epidauros: Een van de eerste ziekenhuizen in de oudheid. Asklepios, god van de geneeskunde.
Symbool van de slang rond de staf (vervellen = nieuwe huid, nieuw leven, genezen) = symbool van de
artsen (apothekers en vroedkundigen hebben ook slang in hun embleem) In Angelsaksische landen
ook symbool voor VP’s
De oude Grieken begrepen al dat ook geestelijke zorg goed was voor het welzijn. Theater, muziek,
poëzie als therapie. Steeds theaters aanwezig in het heiligdom (ook om de God te eren met
voorstellingen)
De priesters en priesteressen gaven zorgen die bestonden uit het nemen van baden, wondzorg,
aangepaste voeding (er zijn ook chirurgische instrumenten gevonden waaruit blijkt dat er ook
heelkundige ingrepen verricht werden bv; opsnijden etterbuilen…), maar ook gaven ze bepaalde
kruidendrankjes die ‘zuiverende effecten hadden’
Geneeskunde als natuurfilosofie en de invloed van religie
Theürgische geneeskunde
Humorentheorie (Hippocrates en Galenus)
Anatomia Porci
Weerstand tegen anatomisch onderzoek
De mens, geschapen naar het evenbeeld van God en mag dus niet geschonden worden
Geestelijken als hoeders van de medische kennis
De renaissance
, Met dank aan de Arabieren
Opkomst van de leken-geneeskunde (universiteiten)
Anatomisch onderzoek
En dan begint de bal heel zachtjes te rollen
Ziekenhuizen ontstaan pas bij de opkomst van de steden
Oprichting was meestal door privépersonen
Ziekenzorg was vooral een taak van christelijke dienstbaarheid (de 7 werken van
barmhartigheid) of burgerlijke liefdadigheid
Religieuze gezondheid: sterven als vroom christen
Problemen: stank, lawaai, met meerderen in 1 bed, hygiëne, geen steriliteit, groot
besmettingsgevaar, geen scheiding tussen vuil en proper, eten en uitwerpselen, proper water?
Men wist niet dat deze manier van werken niet goed was. Ze wouden enkel helpen en hun best
doen. Het was met goeie intenties maar met een slechte afloop.
De Franse Revolutie en de nasleep ervan
Zorginstellingen die geleid werden door geestelijken, kwamen in handen van de gemeentelijke
overheden.
19de eeuw: grote veranderingen
“Zorgen voor” en “liefdadigheid” werden opnieuw aanvaardbare en ‘eerbare’ bezigheden voor
burgervrouwen.
Oorlog als katalysator voor de ontwikkeling van de gezondheidszorg en verpleging
Wetenschappelijke revoluties op vlak van hygiëne, bacteriologie, medicatie en behandeling van
dodelijke ziekten zoals cholera, hondsdolheid…
Florence Nightingale (1820-1910)
Verpleegkundige / mystica / schrijfster / statisticus / sociale hervormer / feministe / populair /
verguist / ziek
Promootte het beroep op basis van training voor iedereen
Goede gezondheidszorg moest toegankelijk zijn voor arm en rijk
De werkomstandigheden waren levensgevaarlijk, ze streefde naar een goede organisatie en
risicovermindering
Analyses van data, introductie van het pooldiagram
, Zij stond in voor de theoretische concepten en onderzoek. De uitvoering en verspreiding van
haar ideeën liet ze over aan anderen
Door haar netwerk en populariteit kon ze wegen op het beleid -> sociale hervormingen
Machtige vrouw in een mannenwereld
Verwezenlijkingen die revolutionair waren: hygiëne (om infecties te voorkomen) / ventilatie en lucht
/ belangrijk aandeel voor voeding (presentatie en het geven ervan) / observeren en analyseren
voordat je een handeling stelt
Door de vele verwondingen en de grote urgentie om er iets aan te doen, is de techniek om protheses
te maken sterk verbeterd. Later konden die inzichten dan ook gebruikt worden om na amputaties tgv
ziekten, prothesen te maken.
Het medisch materiaal is sterk geëvolueerd.
Blik op de toekomst
Zorgtechnologie, E-health, Superdiversiteit, Zorgregisseur, Een ander of nieuw takenpakket?
Definitie verpleegkundige diagnose en interventies
In België pas in 1967 een erkenning van het verpleegkundig beroep
Sinds eind jaren 1970 ook een eigen wetenschappelijke taal, jargon gekregen
Door het oplijsten van de verpleegkundige taken kreeg men zicht op de eigenheid van het beroep
En kunnen verpleegkundigen volgens dezelfde standaards opgeleid worden
Professionalisering en verwetenschappelijking van ons beroep
Verpleegkundig proces
1. Verpleegkundige diagnose stellen
2. Verpleegkundige interventie hieraan koppelen
3. De resultaten evalueren en bijsturen
Verpleegkundige diagnoses
Door een verpleeg- of verzorgprobleem vast te stellen en te definiëren, kan een doeltreffende
interventie uitgevoerd worden
De classificatie van die problemen (diagnoses) biedt de mogelijkheid snel omschrijving,
verschijnselen of risicofactoren en oorzaken of beïnvloedende factoren op te zoeken. Om daarna
de diagnose te bevestigen of te ontkennen.
NANDA en ‘Zakboek Verpleegkundige diagnosen’ van Carpenito-Moyet
Definitie verpleegkundige interventie (VI)
