Boekverslag Oorlog en Terpentijn – Stefan Hertmans
Titel Oorlog en Terpentijn
Auteur Stefan Hertmans
Uitgeverij De Bezige Bij
Plaats + jaar 2013
uitgave
Genre Historische roman, biografie
Aantal 336
bladzijden
Leestijd 14 september – 23 september 2015
Niveau 5
Samenvatting
Deel 1
De ik-verteller, Stefan Hertmans, heeft in 1981, na de dood van zijn grootvader Urbain Martien (1891) twee
cahiers gekregen met dagboekaantekeningen. Hij heeft er altijd een roman over willen schrijven, vooral
over wat zijn grootvader heeft meegemaakt in de Eerste Wereldoorlog. Het is er echter lang niet van
gekomen en nu is het zo ver. Hij heeft de aantekeningen van zijn grootvader geraadpleegd en in moderner
Nederlands weergegeven. Hierover heeft hij een schuldgevoel. In 1963 was Urbain aan zijn aantekeningen
begonnen. Als Stefan met zijn zoon Londen bezoekt, ziet hij een schilderij van Velasques. Zijn opa heeft dat
ook nagemaakt. Later in het boek blijkt, dat de variant van Urbain anders is dan het orgineel, omdat zijn
grote liefde, Emelia Maria, erin te zien is.
Urbains moeder, Celine, was van rijkere komaf, maar werd verliefd op de kerkschilder Franciscus. Ze was
per toeval een kerk binnengelopen waar hij schilderingen maakte. Ze dwong haar familie toestemming te
geven om met Franciscus te trouwen.
Als dertienjarige is Urbain begonnen met het werken in een ijzergieterij. Hij maakte daar een dodelijk
ongeluk van een collega mee.
Franciscus is er goed in het maken van fresco's. Soms mocht Urbain mee naar de kerk, om zijn vader
dingen aan te geven tijdens zijn werk. Daar is Urbains liefde voor de schilderkunst ontstaan.
Franciscus krijgt een uitnodiging om in Liverpool een kerk te beschilderen. Hij kan daar veel geld mee
verdienen. Het gezin blijft in Gent achter. De band tussen Celine en Urbain wordt daardoor heel stevig.
Urbain wil graag schilder worden en gaat op tekenles. Dit vind hij echter doodsaai.
Als Franciscus terugkomt uit Liverpool, gaat zijn gezondheid bergafwaarts. Hij heeft last van ernstige astma
en sterft. Celine hertrouwt, tegen haar zin, met haar buurman, Henri. Henri is niet zo'n leuke stiefvader voor
Urbain.
Urbain gaat naar de militaire school om soldaat te worden. Op weg naar huis, zit hij in een hoopje kleren
liggen. De kleren zijn van een naakt meisje dat zich aan het wassen is in de rivier. Haar kleren zijn wit met
blauw (de kleuren van Maria). Dit is een mijlpaal in het leven van Urbain.
Deel 2 1914 – 1918
Als de oorlog uitbreekt, wordt Urbain opgeroepen om te vechten. Er heerst in de eerste dagen een grote
chaos. Het Belgische leger trekt brij doelloos door het land. Bovendien zijn de Duitsers veel beter bewapen.
In het strijdgewoel komt zijn moeder hem opzoeken. Celine laat een goede indruk achter, en de officieren
gaan Urbain meer respecteren.
Tijdens de eerste dagen sterven veel Vlaamse soldaten. De soldaten worden arrogant behandeld door hun
Waalse officieren. Urbain wordt telkens verkeerd aangesproken. Ze noemen hem Marsjèn in plaats man
Martien.
Urbain moet meevechten tijdens de Slag bij Schiplaken. De Slag is heel heftig. Urbain overleeft de slag,
maar veel van zijn leeftijdsgenoten niet. Er ontstaat een zinloze loopgravenoorlog met over en weer veel
Titel Oorlog en Terpentijn
Auteur Stefan Hertmans
Uitgeverij De Bezige Bij
Plaats + jaar 2013
uitgave
Genre Historische roman, biografie
Aantal 336
bladzijden
Leestijd 14 september – 23 september 2015
Niveau 5
Samenvatting
Deel 1
De ik-verteller, Stefan Hertmans, heeft in 1981, na de dood van zijn grootvader Urbain Martien (1891) twee
cahiers gekregen met dagboekaantekeningen. Hij heeft er altijd een roman over willen schrijven, vooral
over wat zijn grootvader heeft meegemaakt in de Eerste Wereldoorlog. Het is er echter lang niet van
gekomen en nu is het zo ver. Hij heeft de aantekeningen van zijn grootvader geraadpleegd en in moderner
Nederlands weergegeven. Hierover heeft hij een schuldgevoel. In 1963 was Urbain aan zijn aantekeningen
begonnen. Als Stefan met zijn zoon Londen bezoekt, ziet hij een schilderij van Velasques. Zijn opa heeft dat
ook nagemaakt. Later in het boek blijkt, dat de variant van Urbain anders is dan het orgineel, omdat zijn
grote liefde, Emelia Maria, erin te zien is.
Urbains moeder, Celine, was van rijkere komaf, maar werd verliefd op de kerkschilder Franciscus. Ze was
per toeval een kerk binnengelopen waar hij schilderingen maakte. Ze dwong haar familie toestemming te
geven om met Franciscus te trouwen.
Als dertienjarige is Urbain begonnen met het werken in een ijzergieterij. Hij maakte daar een dodelijk
ongeluk van een collega mee.
Franciscus is er goed in het maken van fresco's. Soms mocht Urbain mee naar de kerk, om zijn vader
dingen aan te geven tijdens zijn werk. Daar is Urbains liefde voor de schilderkunst ontstaan.
Franciscus krijgt een uitnodiging om in Liverpool een kerk te beschilderen. Hij kan daar veel geld mee
verdienen. Het gezin blijft in Gent achter. De band tussen Celine en Urbain wordt daardoor heel stevig.
Urbain wil graag schilder worden en gaat op tekenles. Dit vind hij echter doodsaai.
Als Franciscus terugkomt uit Liverpool, gaat zijn gezondheid bergafwaarts. Hij heeft last van ernstige astma
en sterft. Celine hertrouwt, tegen haar zin, met haar buurman, Henri. Henri is niet zo'n leuke stiefvader voor
Urbain.
Urbain gaat naar de militaire school om soldaat te worden. Op weg naar huis, zit hij in een hoopje kleren
liggen. De kleren zijn van een naakt meisje dat zich aan het wassen is in de rivier. Haar kleren zijn wit met
blauw (de kleuren van Maria). Dit is een mijlpaal in het leven van Urbain.
Deel 2 1914 – 1918
Als de oorlog uitbreekt, wordt Urbain opgeroepen om te vechten. Er heerst in de eerste dagen een grote
chaos. Het Belgische leger trekt brij doelloos door het land. Bovendien zijn de Duitsers veel beter bewapen.
In het strijdgewoel komt zijn moeder hem opzoeken. Celine laat een goede indruk achter, en de officieren
gaan Urbain meer respecteren.
Tijdens de eerste dagen sterven veel Vlaamse soldaten. De soldaten worden arrogant behandeld door hun
Waalse officieren. Urbain wordt telkens verkeerd aangesproken. Ze noemen hem Marsjèn in plaats man
Martien.
Urbain moet meevechten tijdens de Slag bij Schiplaken. De Slag is heel heftig. Urbain overleeft de slag,
maar veel van zijn leeftijdsgenoten niet. Er ontstaat een zinloze loopgravenoorlog met over en weer veel
