Samenvatting Leereenheid 6 Rechtsfilosofie

Leereenheid 6 Algemene regels

Leerkern

In de voorafgaande hoofdstukken ging het vooral om de vraag ‘wat is recht?’ en waarin
vindt het recht zijn rechtvaardiging? De hoofdstukken 6 en 7 gaan over de vraag: ‘wat
zijn goede regels?’ en ‘kun je met recht gedrag sturen?’. In het onderhavige hoofdstuk
begint met de vraag of het mogelijk recht te begrijpen zonder een ‘ hoger’ normatief
ijkpunt in gedachten te houden waaraan rechtvaardig recht moet voldoen. Ze stelt de
pragmatische vraag: aan welke eisen moeten goede regels voldoen? De eerste vereiste
is, zegt ze, de algemeenheid van regels. Ze laat vervolgens zien hoe lastig het is om
goede algemene regels op te stellen (par. VI.2) en betoogt (par. VI.3) dat de algemene
regels juist van groot belang zijn met het oog op de functies ervan. Kijk onder de tab
"films" voor een filmpje over de leereenheid.



ALGEMENE REGELS

 Austin verklaarde niet alle bevelen van de soeverein tot recht, maar alleen die
bevelen die algemeen zijn, zijn recht te noemen. Onder algemeen bedoelde hij
die betrekking hebben op een algemene klasse van handelingen.

 Het begrip van algemeenheid wijkt af van het normale begrip, dat regels gericht
moeten zijn tot een algemene klasse van normadressaat. Bijvoorbeeld niet alleen
Piet moet ieder jaar zijn belastingaangifte doen, maar alle belastingbetalers.


CATEGORIEEN

 Algemene uitspraken komen tot stand doordat het bijzondere geval of de
bijzondere persoon in een categorie wordt ondergebracht. Het onderbrengen in
een categorie heeft generaliseren.

 Wetten kunnen door het onderstaande algemeen worden genoemd:

1. De normadressaat kan worden aangespreken als lid van een algemene
categorie.
2. De handeling wordt gegeneraliseerd (vb. alle ondertekeningen van een
testament);
3. Het tijdstip wordt gegeneraliseerd (vb. altijd zo ondertekend);
4. De plaats wordt gegeneraliseerd.




DE MOEILIJKHEDEN VAN ALGEMENE REGELS
1/7

,  Degene dir egels opstelt kan kiezen in welke richting wordt gegeneraliseerd. De
keuze uit de verschillende categorieën hangt af van wat met wil regelen. Zowel
de richting van de categorie als de omvattendheid van de categorie is ter keuze
van degene die de algemene regels opstelt. Deze keuze is vaak moeilijk te
maken.

 Voorbeeld: het verbod van drinken van breezers op een schoolfeest om
dronkenschap te voorkomen.

Dit verbod levert de volgende moeilijkheden op:

a. Causale verbanden waarop de regel is gebaseerd bestaat niet. Bijvoorbeeld
men drinkt alleen whisky op het schoolfeest.

b. De categorie is niet goed gekozen. Deze dekt te weinig = underinclusive. Of
deze dekt te veel = overinclusive. Dit kan op plaatsvinden bij bepalen van
plaats, tijd, handeling en normadressaat.

c. Het handhaven van het verbod kan of lukt niet.

d. Er zijn andere onbedoelde gevolgen van de regelgeving. Bijvoorbeeld de
kinderen gaan buiten indrinken voor het schoolfeest.

 Deze moeilijkheden zijn het gevolg van generalisering. Samenvatten
betekent dit dat de regelgevers zich de volgende vragen moeten stellen:

1. Bestaat het causaal verband waarop de regel is gebaseerd?
2. Dekt de regel de gevallen ?
3. Welke sociale regels gelden er in de betreffende categorie?
4. Hoe wordt bereikt dat men de wet naleeft?
5. Hoe kan worden bewerkstelligd dat het beoogde doel wordt bereikt en er geen
onbedoelde effecten optreden?

 Men kan alleen bepalen of een regel nu te veel dan wel te weinig regelt indien
met kijkt naar het doel van de regel. Het doel van der egel is echter vaak niet
makkelijk te bepalen.




DE FUNCTIES VAN ALGEMENE REGELS

2/7