Taak 8 – blok 1
Onderzoeksvraag: Wat is de invloed van werk op je gezondheid, en hoe kun je hier mee
omgaan?
Brainstorm:
Stress (Deadlines) Werkdruk
Functie Collega’s
Werkplek Pesten
Steun Vrije tijd
Regels Ontspanning
Worksite health promotion Bloeddruk
Bravo interventies Full-time of part-time
Reorganisaties EU campagne naar Healthy Workplaces
Thuiswerken Zzp’er
Werksleur Familiesituatie
Salaris Gezondheidsbevordering op de werkplek
Preventie Omgang met de baas
Leerdoelen
1. Wat houdt Job Demands Recourse model in?
2. Wat houdt capability benadering van Sen in?
3. Welke modellen zijn er nog meer? Leg deze ook uit (werkstressmodellen)
4. Wat is humanisering van de arbeid?
5. Wat houdt het BRAVO-beleid in?
6. Wat houdt het concept bevlogenheid in op het werk?
7. Wat is duurzame inzetbaarheid?
8. Wat houdt Worksite health promotion in?
9. Wat zijn de gevolgen van werkstress op je gezondheid?
Psychosociaal heeft te maken met cognitieve, emotionele en sociale aspecten.
1. Wat houdt het Job Demands Recourses model in?
‘Werkstressoren Energiebronnen Burn-out Model’. Dit model gaat uit van vier
veronderstellingen:
De eerste veronderstelling is dat elke beroepsgroep eigen risicofactoren kent voor
werkstress, maar dat deze risicofactoren te modelleren zijn in twee brede categorieën:
taakeisen (job demands) en energiebronnen (job resources) ofwel beschikbare
mogelijkheden. Voorbeelden van taakeisen: werkdruk, taakinterrupties. Wanneer hoge
taakeisen zich voortduring voordoen terwijl er onvoldoende mogelijkheid voor herstel
aanwezig is, zullen deze de gedaante van werkstressoren aannemen. Ze vormen zo
aanleiding voor negatieve reacties (burn-out). Energiebronnen zijn te lokaliseren op het
niveau van de organisatie, de interpersoonlijke relaties. Het is een heuristisch model, dat er
afhankelijk van de specifieke taakeisen en energiebronnen, steeds anders uitziet. Zo
onderscheid het zich van andere modellen, waarbij er sprake is van een vast omschreven
aantal psychosociale risicofactoren.
, In de tweede plaats veronderstelt het model twee parallelle processen. In het eerste proces
leiden veeleisende aspecten van het werk tot een voortdurende aantasting van de
energiereserves en daarmee op de lange duur tot mentale uitputting. Dit kan resulteren in
gezondheidsklachten. Het tweede proces is motivationeel van aard en veronderstelt dat de
aanwezigheid van energiebronnen, vanwege hun intrinsiek motivationele kwaliteiten, zal
leiden tot bevlogenheid, een positieve psychologische toestand die wordt gekenmerkt door
vitaliteit, toewijding en absorptie. Het model veronderstelt dat burn-out en bevlogenheid
een bemiddelende rol spelen in een stress- en motivatieproces. Het model veronderstelt ook
een aantal dwarsverbanden tussen beide processen. Verder zijn taakeisen en
energiebronnen negatief gerelateerd (wanneer taakeisen hoog zijn zullen er in het algemeen
weinig energiebronnen aanwezig zijn en vice versa). Daarnaast zijn burn-out en bevlogenheid
ook negatief gerelateerd.
De derde veronderstelling in het model is dat energiebronnen de ongewenste invloed van
werkstressoren op burn-out en daarmee op negatieve uitkomsten kunnen compenseren. Dit
model gaat hierin verder dan het DC(S) model, omdat het stelt dat allerlei soorten
werkstressoren en energiebronnen kunnen interacteren tot verminderde burn-out en
negatieve uitkomsten kunnen leiden.
De vierde veronderstelling in het model is dat energiebronnen vooral een motiverend effect
hebben wanneer de taakeisen hoog zijn. Dit is logisch wanneer men bedenkt dat er in de
regel vooral van energiebronnen gebruik zal worden gemaakt wanneer dat nodig is, dus
wanneer de taakeisen hoog zijn.
2. Wat houdt de capability benadering van Sen in?
Legt de nadruk op werk en inzetbaarheid. Onderscheid tussen 3 elementen:
- Mogelijkheden (capability)
- Functies
- Vrijheid
Gaat meer over een positieve benadering van gezondheid.
Onderzoeksvraag: Wat is de invloed van werk op je gezondheid, en hoe kun je hier mee
omgaan?
Brainstorm:
Stress (Deadlines) Werkdruk
Functie Collega’s
Werkplek Pesten
Steun Vrije tijd
Regels Ontspanning
Worksite health promotion Bloeddruk
Bravo interventies Full-time of part-time
Reorganisaties EU campagne naar Healthy Workplaces
Thuiswerken Zzp’er
Werksleur Familiesituatie
Salaris Gezondheidsbevordering op de werkplek
Preventie Omgang met de baas
Leerdoelen
1. Wat houdt Job Demands Recourse model in?
2. Wat houdt capability benadering van Sen in?
3. Welke modellen zijn er nog meer? Leg deze ook uit (werkstressmodellen)
4. Wat is humanisering van de arbeid?
5. Wat houdt het BRAVO-beleid in?
6. Wat houdt het concept bevlogenheid in op het werk?
7. Wat is duurzame inzetbaarheid?
8. Wat houdt Worksite health promotion in?
9. Wat zijn de gevolgen van werkstress op je gezondheid?
Psychosociaal heeft te maken met cognitieve, emotionele en sociale aspecten.
1. Wat houdt het Job Demands Recourses model in?
‘Werkstressoren Energiebronnen Burn-out Model’. Dit model gaat uit van vier
veronderstellingen:
De eerste veronderstelling is dat elke beroepsgroep eigen risicofactoren kent voor
werkstress, maar dat deze risicofactoren te modelleren zijn in twee brede categorieën:
taakeisen (job demands) en energiebronnen (job resources) ofwel beschikbare
mogelijkheden. Voorbeelden van taakeisen: werkdruk, taakinterrupties. Wanneer hoge
taakeisen zich voortduring voordoen terwijl er onvoldoende mogelijkheid voor herstel
aanwezig is, zullen deze de gedaante van werkstressoren aannemen. Ze vormen zo
aanleiding voor negatieve reacties (burn-out). Energiebronnen zijn te lokaliseren op het
niveau van de organisatie, de interpersoonlijke relaties. Het is een heuristisch model, dat er
afhankelijk van de specifieke taakeisen en energiebronnen, steeds anders uitziet. Zo
onderscheid het zich van andere modellen, waarbij er sprake is van een vast omschreven
aantal psychosociale risicofactoren.
, In de tweede plaats veronderstelt het model twee parallelle processen. In het eerste proces
leiden veeleisende aspecten van het werk tot een voortdurende aantasting van de
energiereserves en daarmee op de lange duur tot mentale uitputting. Dit kan resulteren in
gezondheidsklachten. Het tweede proces is motivationeel van aard en veronderstelt dat de
aanwezigheid van energiebronnen, vanwege hun intrinsiek motivationele kwaliteiten, zal
leiden tot bevlogenheid, een positieve psychologische toestand die wordt gekenmerkt door
vitaliteit, toewijding en absorptie. Het model veronderstelt dat burn-out en bevlogenheid
een bemiddelende rol spelen in een stress- en motivatieproces. Het model veronderstelt ook
een aantal dwarsverbanden tussen beide processen. Verder zijn taakeisen en
energiebronnen negatief gerelateerd (wanneer taakeisen hoog zijn zullen er in het algemeen
weinig energiebronnen aanwezig zijn en vice versa). Daarnaast zijn burn-out en bevlogenheid
ook negatief gerelateerd.
De derde veronderstelling in het model is dat energiebronnen de ongewenste invloed van
werkstressoren op burn-out en daarmee op negatieve uitkomsten kunnen compenseren. Dit
model gaat hierin verder dan het DC(S) model, omdat het stelt dat allerlei soorten
werkstressoren en energiebronnen kunnen interacteren tot verminderde burn-out en
negatieve uitkomsten kunnen leiden.
De vierde veronderstelling in het model is dat energiebronnen vooral een motiverend effect
hebben wanneer de taakeisen hoog zijn. Dit is logisch wanneer men bedenkt dat er in de
regel vooral van energiebronnen gebruik zal worden gemaakt wanneer dat nodig is, dus
wanneer de taakeisen hoog zijn.
2. Wat houdt de capability benadering van Sen in?
Legt de nadruk op werk en inzetbaarheid. Onderscheid tussen 3 elementen:
- Mogelijkheden (capability)
- Functies
- Vrijheid
Gaat meer over een positieve benadering van gezondheid.
