Actief en betekenisvol leren
Naam: Kim Bronswijk
Studentnummer: 642575
Klas: DHPABOVT2A
Begeleider: Helen Morgan
Datum van inleveren: 12 juni 2022
0
,Voorwoord
Mijn naam is Kim Bronswijk en ik ben tweedejaars pabostudent. Ik loop stage op CBS De Kameleon in
groep 7. Het onderwerp van dit onderzoek is: Actief en betekenisvol leren. In dit onderzoek is te
lezen hoe ik als tweedejaarsstudent ontwerpend leren inzet met behulp van coöperatieve
werkvormen in groep 7.
Ik vond dit onderzoek erg interessant om uit te voeren, ik weet nu beter hoe ik actief en betekenisvol
leren in kan zetten met behulp van coöperatieve werkvormen.
Ik wil een aantal mensen bedanken voor hun hulp tijdens dit onderzoek. Ten eerste wil ik mijn
praktijkbegeleider Lisanne Spaans bedanken, zonder haar had ik het project niet kunnen uitvoeren in
de praktijk. Ook wil ik Helen Morgan, Anna van der Kooij en Saskia van Rijn bedanken voor de
duidelijke colleges.
Kim Bronswijk
Honselersdijk
26 mei 2022
1
,Inhoud
1. Inleiding
1.1 Aanleiding en probleemstelling
1.2 Doel van het onderzoek
1.3 Onderzoeksvragen
2. Theoretisch kader
2.1 Welke kenmerken behoren tot het coöperatief leren
2.2 Wat is de rol van de leerkracht tijdens het coöperatief leren
2.3 Welk handelen kan worden waargenomen als de leerlingen coöperatief leren
Theoretisch kader samengevat
3. Onderzoeksmethode
4. Resultaten en analyse
4.1 Welk leerkrachtgedrag wordt waargenomen tijdens het ontwerpend leren in de praktijk
5. Conclusie
6. Ontwerpen
7. Reflectie
8. Bronnenlijst
9. Bijlage.............................................................................................................................................14
Bijlage 1 lesontwerp......................................................................................................................14
Bijlage 2 Onderzoeksinstrument...................................................................................................21
Bijlage 3 Bewijs van een go...........................................................................................................25
Bijlage 4 Reflectie..........................................................................................................................26
Bijlage 5 Verklaring vormvereisten...............................................................................................28
Bijlage 6 Verwijswijzer...................................................................................................................29
2
, 1. Inleiding
In dit onderzoek wordt beschreven welk handelen er kan worden waargenomen tijdens het
coöperatief leren. Wat de rol van de leerkracht is tijdens het coöperatief leren en hoe coöperatief
leren bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van de leerlingen. Dit wordt zowel in de literatuur
onderzocht als in de praktijk.
1.1 Aanleiding en probleemstelling
Vanuit de opleiding hebben wij de opdracht gekregen om zowel in de theorie als in de praktijk
onderzoek te doen naar ontwerpend leren. Bij ontwerpend leren maken de leerlingen een ontwerp
als een manier om competenties te ontwikkelen. Voor het ontwerpend leren konden we kiezen uit
de onderwerpen: creatief denken, verhalend ontwerp en coöperatieve werkvormen. Creatief denken
houdt in dat een leerling het vermogen heeft om nieuwe en/of ongebruikelijke maar toepasbare
ideeën voor bestaande vraagstukken te vinden. Verhalend ontwerp houdt in dat leerlingen een
thema uitwerken aan de hand van een storyline. Bij coöperatief leren gaat het over de samenwerking
tussen leerlingen. Ik heb voor coöperatief leren gekozen omdat coöperatief leren op mijn
stageschool erg belangrijk is, hierdoor wilde ik dit graag toepassen in het project ontwerpend leren.
Dit doe ik omdat ik dan meer te weten kom over coöperatief leren en ik dit dan beter in de praktijk
kan toepassen en mijn lessen ermee kan verrijken. Het probleem waardoor ik dit nog niet heb
toegepast is dat er nog niet genoeg kennis is over ontwerpend leren en coöperatief leren. Hier is het
theorieonderzoek en praktijkonderzoek voor nodig. Vanuit daar kan ik het ontwerpend leren met
behulp van coöperatieve werkvormen toepassen en evalueren in groep 7.
1.2 Doel van het onderzoek
Met dit onderzoek weet ik hoe ik met behulp van coöperatieve werkvormen, ontwerpend leren kan
toepassen in mijn praktijkklas.
1.3 Onderzoeksvragen
De hoofdvraag van dit onderzoek luidt als volgt:
Op welke manier kunnen de leerkrachten een project ontwerpend leren uitvoeren met
behulp van coöperatief leren in groep 7.
Deelvragen literatuur:
1. Welke kenmerken behoren tot het coöperatief leren.
2. Wat is de rol van de leerkracht tijdens het coöperatief leren.
3. Welk handelen kan worden waargenomen als de leerlingen coöperatief leren.
Deelvragen praktijk:
1. Welk leerkrachtgedrag wordt waargenomen tijdens het ontwerpend leren in de praktijk.
Allereerst wordt door middel van een onderzoek in de literatuur gekeken naar de kenmerken van het
coöperatief leren, zodat ik weet wat ik van de leerlingen kan verwachten. Ook wordt er gekeken naar
de rol van de leerkracht tijdens het coöperatief leren. Dit is zodat ik dan weet hoe ik pedagogisch-
didactisch moet handelen. Als laatste wordt er gekeken naar wat het handelen is van de leerlingen
tijdens coöperatief leren, zo weet ik wat ik van de leerlingen mag verwachten. Dit onderzoek is om
uiteindelijk tot een goed lesontwerp te komen en een goed onderzoeksinstrument te ontwerpen.
Hierna wordt de onderzoeksmethode beschreven. Vervolgens wordt er een ontwerp ontworpen die
in de praktijk wordt uitgevoerd, hierop wordt ook gereflecteerd. Vervolgens worden de resultaten uit
3
Naam: Kim Bronswijk
Studentnummer: 642575
Klas: DHPABOVT2A
Begeleider: Helen Morgan
Datum van inleveren: 12 juni 2022
0
,Voorwoord
Mijn naam is Kim Bronswijk en ik ben tweedejaars pabostudent. Ik loop stage op CBS De Kameleon in
groep 7. Het onderwerp van dit onderzoek is: Actief en betekenisvol leren. In dit onderzoek is te
lezen hoe ik als tweedejaarsstudent ontwerpend leren inzet met behulp van coöperatieve
werkvormen in groep 7.
Ik vond dit onderzoek erg interessant om uit te voeren, ik weet nu beter hoe ik actief en betekenisvol
leren in kan zetten met behulp van coöperatieve werkvormen.
Ik wil een aantal mensen bedanken voor hun hulp tijdens dit onderzoek. Ten eerste wil ik mijn
praktijkbegeleider Lisanne Spaans bedanken, zonder haar had ik het project niet kunnen uitvoeren in
de praktijk. Ook wil ik Helen Morgan, Anna van der Kooij en Saskia van Rijn bedanken voor de
duidelijke colleges.
Kim Bronswijk
Honselersdijk
26 mei 2022
1
,Inhoud
1. Inleiding
1.1 Aanleiding en probleemstelling
1.2 Doel van het onderzoek
1.3 Onderzoeksvragen
2. Theoretisch kader
2.1 Welke kenmerken behoren tot het coöperatief leren
2.2 Wat is de rol van de leerkracht tijdens het coöperatief leren
2.3 Welk handelen kan worden waargenomen als de leerlingen coöperatief leren
Theoretisch kader samengevat
3. Onderzoeksmethode
4. Resultaten en analyse
4.1 Welk leerkrachtgedrag wordt waargenomen tijdens het ontwerpend leren in de praktijk
5. Conclusie
6. Ontwerpen
7. Reflectie
8. Bronnenlijst
9. Bijlage.............................................................................................................................................14
Bijlage 1 lesontwerp......................................................................................................................14
Bijlage 2 Onderzoeksinstrument...................................................................................................21
Bijlage 3 Bewijs van een go...........................................................................................................25
Bijlage 4 Reflectie..........................................................................................................................26
Bijlage 5 Verklaring vormvereisten...............................................................................................28
Bijlage 6 Verwijswijzer...................................................................................................................29
2
, 1. Inleiding
In dit onderzoek wordt beschreven welk handelen er kan worden waargenomen tijdens het
coöperatief leren. Wat de rol van de leerkracht is tijdens het coöperatief leren en hoe coöperatief
leren bijdraagt aan de sociale ontwikkeling van de leerlingen. Dit wordt zowel in de literatuur
onderzocht als in de praktijk.
1.1 Aanleiding en probleemstelling
Vanuit de opleiding hebben wij de opdracht gekregen om zowel in de theorie als in de praktijk
onderzoek te doen naar ontwerpend leren. Bij ontwerpend leren maken de leerlingen een ontwerp
als een manier om competenties te ontwikkelen. Voor het ontwerpend leren konden we kiezen uit
de onderwerpen: creatief denken, verhalend ontwerp en coöperatieve werkvormen. Creatief denken
houdt in dat een leerling het vermogen heeft om nieuwe en/of ongebruikelijke maar toepasbare
ideeën voor bestaande vraagstukken te vinden. Verhalend ontwerp houdt in dat leerlingen een
thema uitwerken aan de hand van een storyline. Bij coöperatief leren gaat het over de samenwerking
tussen leerlingen. Ik heb voor coöperatief leren gekozen omdat coöperatief leren op mijn
stageschool erg belangrijk is, hierdoor wilde ik dit graag toepassen in het project ontwerpend leren.
Dit doe ik omdat ik dan meer te weten kom over coöperatief leren en ik dit dan beter in de praktijk
kan toepassen en mijn lessen ermee kan verrijken. Het probleem waardoor ik dit nog niet heb
toegepast is dat er nog niet genoeg kennis is over ontwerpend leren en coöperatief leren. Hier is het
theorieonderzoek en praktijkonderzoek voor nodig. Vanuit daar kan ik het ontwerpend leren met
behulp van coöperatieve werkvormen toepassen en evalueren in groep 7.
1.2 Doel van het onderzoek
Met dit onderzoek weet ik hoe ik met behulp van coöperatieve werkvormen, ontwerpend leren kan
toepassen in mijn praktijkklas.
1.3 Onderzoeksvragen
De hoofdvraag van dit onderzoek luidt als volgt:
Op welke manier kunnen de leerkrachten een project ontwerpend leren uitvoeren met
behulp van coöperatief leren in groep 7.
Deelvragen literatuur:
1. Welke kenmerken behoren tot het coöperatief leren.
2. Wat is de rol van de leerkracht tijdens het coöperatief leren.
3. Welk handelen kan worden waargenomen als de leerlingen coöperatief leren.
Deelvragen praktijk:
1. Welk leerkrachtgedrag wordt waargenomen tijdens het ontwerpend leren in de praktijk.
Allereerst wordt door middel van een onderzoek in de literatuur gekeken naar de kenmerken van het
coöperatief leren, zodat ik weet wat ik van de leerlingen kan verwachten. Ook wordt er gekeken naar
de rol van de leerkracht tijdens het coöperatief leren. Dit is zodat ik dan weet hoe ik pedagogisch-
didactisch moet handelen. Als laatste wordt er gekeken naar wat het handelen is van de leerlingen
tijdens coöperatief leren, zo weet ik wat ik van de leerlingen mag verwachten. Dit onderzoek is om
uiteindelijk tot een goed lesontwerp te komen en een goed onderzoeksinstrument te ontwerpen.
Hierna wordt de onderzoeksmethode beschreven. Vervolgens wordt er een ontwerp ontworpen die
in de praktijk wordt uitgevoerd, hierop wordt ook gereflecteerd. Vervolgens worden de resultaten uit
3
