SCHILDERIJEN BAROK
CARAVAGGIO – NARCISSUS (1597-1599)
- Intimistische, minimale dynamiek
o Spankracht tussen dynamiek en psychologische fixatie N.
o Sterke beweeglijkheid en geladen theatraliteit
- Vastleggen van dramatisch moment:
o = N. verdrinkt in eigen spiegelbeeld
- Chiaroscuro: licht en schaduweffecten
CARAVAGGIO – AVONDMAAL TE EMMAÜS (1606)
- Intimistische, minimale dynamiek
- Vastleggen van meest dramatisch moment:
o Christus zegent het brood centrale handeling katholieke liturgie
- Chiaroscuro: licht en schaduweffecten
PETER-PAUL RUBENS – DE KRUISIGING (1610-1611)
PETER- PAUL RUBENS – DE KRUISAFNEMING (1611)
- Abudante (rijk, weelderig) dynamiek
- Chiaroscuro:
o Overbelichte lichaam van christus vormt op beide beelden een diagonaal
- Dramatische voorstelling versterkt door
o Gelaatsuitdrukkingen
o Overdreven musculatuur (theatraliteit)
o Moment dat wordt voorgesteld kruisafneming en kruisiging
ANDREA POZZO – SINT IGNATIUS (1680)
- Trompe-l’oeil
o Alles is 1 grote schijn/ droom
o Streven naar het echte
o Plafonds van de rococo, lijken uitzicht te geven op wijdse, eindeloze ruimtes
CORNELIUS GIJSBRECHT- DE ACHTERKANT VAN EEN INGEKADERD SCHILDERIJ (1668-1672)
- Barok is een paradox levensecht twijfelen aan zintuigen
- Stilleven: speelt met grensvervaging tussen wereld binnen en buiten doek
o Afwezigheid van kader (normaal: architecturale overgang tss realiteit toeschouwer en het
geschilderde)
- Trompe – l’oeil:
o Het lijkt of het schilderij met de achterkant naar ons gericht is
- Illusionisme: wereld van representatie breekt door in ruimte van kijker
JAN VAN DER VAART – VIOOL EN BOOG (1674)
- Barok = paradox levensecht twijfelen aan zintuigen
1
, - Stilleven: speelt met grensvervaging tussen wereld binnen en buiten doek
- Trompe – l’oeil
o Lijkt 3D, net echte deur
- Lichteffecten:
o Licht komt van de perfecte richting hoe het zou zijn als je de deur opent
DIEGO VELAZQUEZ – DE HOFDAMES (1656)
Onderwerp kunst: weergave dat de wereld slechts bestaat uit voorstellingen
Voorgestelde personages en narratieve thema’s verwijzen slechts naar andere voorstellingen
Opeenstapeling van voorstellingen (nooit verwijzing naar wereld buiten voorstelling, realiteit)
- Wij op plaats van filip IV en vrouw Mariana weerspiegeld in de spiegel terwijl ze centrale gebeuren
op voorgrond bekijken
- Hoogoplopende plafond: schilderij lijkt in ruimte van kijker over te gaan, verhinderd door doek op
voorgrond waaraan Velazquez te werk is
- Velazquez: geeft zichzelf weer terwijl hij het echtpaar weergeeft, die weergegeven worden in de
spiegel die ook ons weergeeft kijkend naar de hofdames
- Voorstelling wordt complexe keten van voorstellingen
DIEGO VELAZQUEZ – DE SPINSTERS (1657)
Compositie: opsplitsingen tussen voor en achtergrond
- Draait hierarchie om
o Achtergrond = vertrekpunt
Opgesplitst in voor en achtergrond:
Achtergrond: voorstelling, schilderij = herwerking/kopie van Rubens ‘De
ontvoering van Europa’ kopie/ herwerking van schilderij van Titiaan
o Voorgrond = uitbreiding van allegorische voorstelling van materiële wereld
- Vaste punt schilderij lijkt schilderij te zijn
o Is niet zo WANT proces van voorstellingen van voorstellingen die schilderijen belichamen
communiceert dat beelden nooit naar werkelijkheid buiten beelden verwijzen
- Thematiek sluit naadloos aan met Calderon de la Barca: het leven is een droom
SCHILDERIJEN ROMANTIEK:
Waarom is dit thema nu typisch romantisch? Wat is de plaats van de mens in dit werk? Hoe wordt de natuur
weergegeven? Hoe speelt de kunstenaar in op emoties? Welke sfeer wordt gekozen?
THEODORE GERICAULT, HET VLOT VAN DE MEDUSA (1819)
- Overweldigende emotionaliteit: hoop en wanhoop
- Woeste, verwoestende mystieke kracht van natuur
- Occulte, satanische, bovennatuurlijke, monsterlijke waanzin en deformatie
o Verlies van redelijkheid, kannibalisme, moord, wreedheid
2
CARAVAGGIO – NARCISSUS (1597-1599)
- Intimistische, minimale dynamiek
o Spankracht tussen dynamiek en psychologische fixatie N.
o Sterke beweeglijkheid en geladen theatraliteit
- Vastleggen van dramatisch moment:
o = N. verdrinkt in eigen spiegelbeeld
- Chiaroscuro: licht en schaduweffecten
CARAVAGGIO – AVONDMAAL TE EMMAÜS (1606)
- Intimistische, minimale dynamiek
- Vastleggen van meest dramatisch moment:
o Christus zegent het brood centrale handeling katholieke liturgie
- Chiaroscuro: licht en schaduweffecten
PETER-PAUL RUBENS – DE KRUISIGING (1610-1611)
PETER- PAUL RUBENS – DE KRUISAFNEMING (1611)
- Abudante (rijk, weelderig) dynamiek
- Chiaroscuro:
o Overbelichte lichaam van christus vormt op beide beelden een diagonaal
- Dramatische voorstelling versterkt door
o Gelaatsuitdrukkingen
o Overdreven musculatuur (theatraliteit)
o Moment dat wordt voorgesteld kruisafneming en kruisiging
ANDREA POZZO – SINT IGNATIUS (1680)
- Trompe-l’oeil
o Alles is 1 grote schijn/ droom
o Streven naar het echte
o Plafonds van de rococo, lijken uitzicht te geven op wijdse, eindeloze ruimtes
CORNELIUS GIJSBRECHT- DE ACHTERKANT VAN EEN INGEKADERD SCHILDERIJ (1668-1672)
- Barok is een paradox levensecht twijfelen aan zintuigen
- Stilleven: speelt met grensvervaging tussen wereld binnen en buiten doek
o Afwezigheid van kader (normaal: architecturale overgang tss realiteit toeschouwer en het
geschilderde)
- Trompe – l’oeil:
o Het lijkt of het schilderij met de achterkant naar ons gericht is
- Illusionisme: wereld van representatie breekt door in ruimte van kijker
JAN VAN DER VAART – VIOOL EN BOOG (1674)
- Barok = paradox levensecht twijfelen aan zintuigen
1
, - Stilleven: speelt met grensvervaging tussen wereld binnen en buiten doek
- Trompe – l’oeil
o Lijkt 3D, net echte deur
- Lichteffecten:
o Licht komt van de perfecte richting hoe het zou zijn als je de deur opent
DIEGO VELAZQUEZ – DE HOFDAMES (1656)
Onderwerp kunst: weergave dat de wereld slechts bestaat uit voorstellingen
Voorgestelde personages en narratieve thema’s verwijzen slechts naar andere voorstellingen
Opeenstapeling van voorstellingen (nooit verwijzing naar wereld buiten voorstelling, realiteit)
- Wij op plaats van filip IV en vrouw Mariana weerspiegeld in de spiegel terwijl ze centrale gebeuren
op voorgrond bekijken
- Hoogoplopende plafond: schilderij lijkt in ruimte van kijker over te gaan, verhinderd door doek op
voorgrond waaraan Velazquez te werk is
- Velazquez: geeft zichzelf weer terwijl hij het echtpaar weergeeft, die weergegeven worden in de
spiegel die ook ons weergeeft kijkend naar de hofdames
- Voorstelling wordt complexe keten van voorstellingen
DIEGO VELAZQUEZ – DE SPINSTERS (1657)
Compositie: opsplitsingen tussen voor en achtergrond
- Draait hierarchie om
o Achtergrond = vertrekpunt
Opgesplitst in voor en achtergrond:
Achtergrond: voorstelling, schilderij = herwerking/kopie van Rubens ‘De
ontvoering van Europa’ kopie/ herwerking van schilderij van Titiaan
o Voorgrond = uitbreiding van allegorische voorstelling van materiële wereld
- Vaste punt schilderij lijkt schilderij te zijn
o Is niet zo WANT proces van voorstellingen van voorstellingen die schilderijen belichamen
communiceert dat beelden nooit naar werkelijkheid buiten beelden verwijzen
- Thematiek sluit naadloos aan met Calderon de la Barca: het leven is een droom
SCHILDERIJEN ROMANTIEK:
Waarom is dit thema nu typisch romantisch? Wat is de plaats van de mens in dit werk? Hoe wordt de natuur
weergegeven? Hoe speelt de kunstenaar in op emoties? Welke sfeer wordt gekozen?
THEODORE GERICAULT, HET VLOT VAN DE MEDUSA (1819)
- Overweldigende emotionaliteit: hoop en wanhoop
- Woeste, verwoestende mystieke kracht van natuur
- Occulte, satanische, bovennatuurlijke, monsterlijke waanzin en deformatie
o Verlies van redelijkheid, kannibalisme, moord, wreedheid
2
