3.4C Opvoedingsproblemen in de complexe werkelijkheid
HC 1: Introductiecollege
Casus Jenny (4 jaar)
❖ Kinder- en jeugdpsychiatrie
❖ Doorverwezen door school, iets in de ontwikkeling niet helemaal zoals het zou moeten:
➢ Kijkt langs mensen heen
➢ Leeft in eigen wereld
➢ Toont weinig tot geen emoties
➢ Niet sociaal betrokken
➢ Achterstand in sociale en emotionele ontwikkeling
❖ Wat is er aan de hand: autisme, culturele context, lvb?
❖ Medisch dossier
➢ Achterstand op cognitief gebied
➢ 6x verhuisd en 8x opgenomen
➢ Moeder twijfelde over willen van kind tijdens zwangerschap → poging tot het niet
geboren worden van Jenny
❖ Diagnose: hechtingsstoornis
➢ Andere oorzaken dan autisme dus anders behandelen!
➢ Bouwen naar flexibiliteit → is wel lastig
➢ HPA-as werkt anders
➢ Belang van omgeving
Complexe diversiteit
❖ Onderzoek naar stoornissen → representatief?
➢ Westerse bril → DSM-V
➢ Multiculturele steekproef: dezelfde bevindingen?
➢ Andere landen → andere criteria?
❖ Vragen bijbehorend diversiteit
➢ Zijn er verschillen tussen landen?
■ Piramide van Maslow: westerse kijk (⅓) → individugericht
■ Piramide van Pinto → verbondenheid en groepsgevoel (eer, behagen)
■ Psychopathologie niet alleen maar ‘slecht’?
■ Oordelen van maatschappij → Vb. Stemmen horen
● NL: je bent gestoord
● Eilanden in Atlantische oceaan: heel goed → contact met goden
■ Cultural Formation Interview: inzicht krijgen in hoe mensen naar diagnoses
kijken
➢ Andere diagnostiek heeft invloed op soort problematiek
➢ Verschillen binnen landen?
■ Nationaliteit heeft invloed
■ Vb. dementie → meer bij Afro-Amerikanen (genetische verklaringen, voeding
en mate van stress)
➢ Wordt er gelijke manieren met gelijke diagnoses omgegaan?
■ Rouwverwerking: kind is ‘anders’, men zal hier stil bij moeten staan voordat er
succesvol hulp gezocht kan worden
■ RDI: acceptatie of niet?
● Utrecht: veel acceptatie
● Haifa: weinig acceptatie
■ Pas beginnen met behandeling als ouders het hebben geaccepteerd
➢ Zijn behandelingen universeel inzetbaar?
❖ Diagnostiek verschilt tussen landen
➢ Ontwikkelingsniveau landen
, ➢ Financiële mogelijkheden (vb. Arme landen → veel stress want overlevingsstand)
➢ Ontwikkeling
➢ Culturele invloeden
■ VS: vooral externaliserend
■ Oosterse landen (China): vooral internaliserend
Plaatje: Piramide van Maslow (links); piramide van Pinto (rechts)
Culturele verschillen in opvoeding
❖ Belangrijk: wie zijn er betrokken en hoe ga je hen benaderen?
➢ Wie is betrokken?
➢ Hoe staat men tegenover bemoeienis van buitenaf?
➢ Versterkt/verzwakt de behandeling
❖ Individu in eigen context met eigen functioneren → geen eigen conclusies trekken
Culturele verschillen in behandeling
❖ Cultuurverschillen hebben invloed op het effect van de behandeling
❖ Behandeling die evidence based zijn → vanuit het rijke westen ontwikkeld
❖ Zijn effecten gelijk in andere culturen? Vb. joint-attention in Londen en Maleisië
➢ Londen → interventie was effectief
➢ Maleisië → interventie was niet effectief
➢ Verklaring: Maleisië: oogcontact is niet gangbaar (niet gewenst)
❖ DUS: blik op professionals verschilt per cultuur/individu
➢ Drempel
➢ Bang voor oordelen → stigma
➢ Opvoedonzekerheid → geen hulp vragen
➢ Alwetende
➢ Gelijkwaardigheid is niet vanzelfsprekend! Eerst vertrouwensband opbouwen
Culturele sensitieve interventies
❖ Cirkel: understanding the culturally diverse
➢ Communicatie
➢ Diversiteit reflectie
➢ Culturele kennis en vaardigheden
❖ Elementen: groepsgericht maken, woordkeuze aanpassen
Miller’s framework of competence
❖ Verschillende niveaus (je wilt zo hoog mogelijk
komen)
➢ Onderaan: awareness
, ➢ Knowledge
➢ Competence
➢ Performance
➢ Bovenaan: action
❖ Vb. Schaker
➢ Onderaan: bewustzijn van schaken is er
➢ Regels leren van schaken: pion mag 1 of 2 stappen naar voren
➢ Regels toepassen: pion 1 of 2 stappen naar voren zetten
➢ Regels toepassen gaat automatisch
➢ Schaker kent alle in en outs van het spel
HC2: Psychiatrie, psychologie en voorbereid ouderschap
Psychiatrie en psychologie → diagnoses zijn onderhevig aan veranderingen
DC 0-5: omgevingsfactoren die invloed hebben op de ontwikkeling van het kind (DSM-V houdt geen
rekening met omgevingsfactoren bij jonge kinderen)
(Kinder)psychiatrie/psychologie Orthopedagogiek
Inhoud Afwijking (ontwikkel)gedrag bij cliënt → je hebt wel of Kind in de omgeving
niet een stoornis
Diagnostiek DSM-V als referentiekader voor mogelijke pathologie Als ontwikkeling anders verloopt → kijken naar de rol van
omgeving
Gericht op Cliënt → individu Ouders/verzorgers → systeem
(A)typische ontwikkeling
● Consultatiebureau: meten of het kind een typische ontwikkeling heeft (gezond)
● Veel psychiatrische ontwikkelingsproblematiek is ook op jonge leeftijd zichtbaar in de
motorische ontwikkeling
● Problemen in de motorische ontwikkeling als ‘red flag’
● Filmpje over motorische ontwikkeling
Positie Te zien Typische ontwikkeling Atypische ontwikkeling
Supine (liggen op Aanreiken van speelgoed Geïnteresseerd in speelgoed → probeert het te Geïnteresseerd in speelgoed → pakt het speelgoed
rug) pakken niet
Extremiteiten Ledematen symmetrisch omhoog en omlaag (voeten Zelden voeten omhoog brengen
naar lichaam)
Lichaam Veel bewegen tegen de zwaartekracht in Weinig bewegen
Side lying Transitie Ziet iets en volgt het met het hele lichaam Ziet iets, maar blijft liggen
Beweging Wilt spelen, veel bewegen Ligt veel stil
Prone (liggen op Hoofd en armen Kan op buik liggen en dan ondersteunend met Kan lichaam niet ondersteunen met armen
buik) armen omhoog zodat hij het speelgoed kan zien
Upper extremiteiten Veel bewegingen met armen Veel moeite met bewegen van armen
Lower extremiteiten Veel bewegingen en kracht in benen Veel moeite met bewegen van benen
Spelen Veel spelen met speelgoed Veel moeite met het bereiken van en spelen met het
speelgoed
Omhoog komen Hoofd Duwt hoofd omhoog als hij omhoog wordt getrokken Hoofd blijft achter als hij omhoog wordt getrokken
Upper extremiteiten Helpt symmetrisch met armen als hij omhoog wordt Helpt niet
getrokken
Zitten Hoofd Stabiel, controle over lichaam Instabiel en moeite met controle
HC 1: Introductiecollege
Casus Jenny (4 jaar)
❖ Kinder- en jeugdpsychiatrie
❖ Doorverwezen door school, iets in de ontwikkeling niet helemaal zoals het zou moeten:
➢ Kijkt langs mensen heen
➢ Leeft in eigen wereld
➢ Toont weinig tot geen emoties
➢ Niet sociaal betrokken
➢ Achterstand in sociale en emotionele ontwikkeling
❖ Wat is er aan de hand: autisme, culturele context, lvb?
❖ Medisch dossier
➢ Achterstand op cognitief gebied
➢ 6x verhuisd en 8x opgenomen
➢ Moeder twijfelde over willen van kind tijdens zwangerschap → poging tot het niet
geboren worden van Jenny
❖ Diagnose: hechtingsstoornis
➢ Andere oorzaken dan autisme dus anders behandelen!
➢ Bouwen naar flexibiliteit → is wel lastig
➢ HPA-as werkt anders
➢ Belang van omgeving
Complexe diversiteit
❖ Onderzoek naar stoornissen → representatief?
➢ Westerse bril → DSM-V
➢ Multiculturele steekproef: dezelfde bevindingen?
➢ Andere landen → andere criteria?
❖ Vragen bijbehorend diversiteit
➢ Zijn er verschillen tussen landen?
■ Piramide van Maslow: westerse kijk (⅓) → individugericht
■ Piramide van Pinto → verbondenheid en groepsgevoel (eer, behagen)
■ Psychopathologie niet alleen maar ‘slecht’?
■ Oordelen van maatschappij → Vb. Stemmen horen
● NL: je bent gestoord
● Eilanden in Atlantische oceaan: heel goed → contact met goden
■ Cultural Formation Interview: inzicht krijgen in hoe mensen naar diagnoses
kijken
➢ Andere diagnostiek heeft invloed op soort problematiek
➢ Verschillen binnen landen?
■ Nationaliteit heeft invloed
■ Vb. dementie → meer bij Afro-Amerikanen (genetische verklaringen, voeding
en mate van stress)
➢ Wordt er gelijke manieren met gelijke diagnoses omgegaan?
■ Rouwverwerking: kind is ‘anders’, men zal hier stil bij moeten staan voordat er
succesvol hulp gezocht kan worden
■ RDI: acceptatie of niet?
● Utrecht: veel acceptatie
● Haifa: weinig acceptatie
■ Pas beginnen met behandeling als ouders het hebben geaccepteerd
➢ Zijn behandelingen universeel inzetbaar?
❖ Diagnostiek verschilt tussen landen
➢ Ontwikkelingsniveau landen
, ➢ Financiële mogelijkheden (vb. Arme landen → veel stress want overlevingsstand)
➢ Ontwikkeling
➢ Culturele invloeden
■ VS: vooral externaliserend
■ Oosterse landen (China): vooral internaliserend
Plaatje: Piramide van Maslow (links); piramide van Pinto (rechts)
Culturele verschillen in opvoeding
❖ Belangrijk: wie zijn er betrokken en hoe ga je hen benaderen?
➢ Wie is betrokken?
➢ Hoe staat men tegenover bemoeienis van buitenaf?
➢ Versterkt/verzwakt de behandeling
❖ Individu in eigen context met eigen functioneren → geen eigen conclusies trekken
Culturele verschillen in behandeling
❖ Cultuurverschillen hebben invloed op het effect van de behandeling
❖ Behandeling die evidence based zijn → vanuit het rijke westen ontwikkeld
❖ Zijn effecten gelijk in andere culturen? Vb. joint-attention in Londen en Maleisië
➢ Londen → interventie was effectief
➢ Maleisië → interventie was niet effectief
➢ Verklaring: Maleisië: oogcontact is niet gangbaar (niet gewenst)
❖ DUS: blik op professionals verschilt per cultuur/individu
➢ Drempel
➢ Bang voor oordelen → stigma
➢ Opvoedonzekerheid → geen hulp vragen
➢ Alwetende
➢ Gelijkwaardigheid is niet vanzelfsprekend! Eerst vertrouwensband opbouwen
Culturele sensitieve interventies
❖ Cirkel: understanding the culturally diverse
➢ Communicatie
➢ Diversiteit reflectie
➢ Culturele kennis en vaardigheden
❖ Elementen: groepsgericht maken, woordkeuze aanpassen
Miller’s framework of competence
❖ Verschillende niveaus (je wilt zo hoog mogelijk
komen)
➢ Onderaan: awareness
, ➢ Knowledge
➢ Competence
➢ Performance
➢ Bovenaan: action
❖ Vb. Schaker
➢ Onderaan: bewustzijn van schaken is er
➢ Regels leren van schaken: pion mag 1 of 2 stappen naar voren
➢ Regels toepassen: pion 1 of 2 stappen naar voren zetten
➢ Regels toepassen gaat automatisch
➢ Schaker kent alle in en outs van het spel
HC2: Psychiatrie, psychologie en voorbereid ouderschap
Psychiatrie en psychologie → diagnoses zijn onderhevig aan veranderingen
DC 0-5: omgevingsfactoren die invloed hebben op de ontwikkeling van het kind (DSM-V houdt geen
rekening met omgevingsfactoren bij jonge kinderen)
(Kinder)psychiatrie/psychologie Orthopedagogiek
Inhoud Afwijking (ontwikkel)gedrag bij cliënt → je hebt wel of Kind in de omgeving
niet een stoornis
Diagnostiek DSM-V als referentiekader voor mogelijke pathologie Als ontwikkeling anders verloopt → kijken naar de rol van
omgeving
Gericht op Cliënt → individu Ouders/verzorgers → systeem
(A)typische ontwikkeling
● Consultatiebureau: meten of het kind een typische ontwikkeling heeft (gezond)
● Veel psychiatrische ontwikkelingsproblematiek is ook op jonge leeftijd zichtbaar in de
motorische ontwikkeling
● Problemen in de motorische ontwikkeling als ‘red flag’
● Filmpje over motorische ontwikkeling
Positie Te zien Typische ontwikkeling Atypische ontwikkeling
Supine (liggen op Aanreiken van speelgoed Geïnteresseerd in speelgoed → probeert het te Geïnteresseerd in speelgoed → pakt het speelgoed
rug) pakken niet
Extremiteiten Ledematen symmetrisch omhoog en omlaag (voeten Zelden voeten omhoog brengen
naar lichaam)
Lichaam Veel bewegen tegen de zwaartekracht in Weinig bewegen
Side lying Transitie Ziet iets en volgt het met het hele lichaam Ziet iets, maar blijft liggen
Beweging Wilt spelen, veel bewegen Ligt veel stil
Prone (liggen op Hoofd en armen Kan op buik liggen en dan ondersteunend met Kan lichaam niet ondersteunen met armen
buik) armen omhoog zodat hij het speelgoed kan zien
Upper extremiteiten Veel bewegingen met armen Veel moeite met bewegen van armen
Lower extremiteiten Veel bewegingen en kracht in benen Veel moeite met bewegen van benen
Spelen Veel spelen met speelgoed Veel moeite met het bereiken van en spelen met het
speelgoed
Omhoog komen Hoofd Duwt hoofd omhoog als hij omhoog wordt getrokken Hoofd blijft achter als hij omhoog wordt getrokken
Upper extremiteiten Helpt symmetrisch met armen als hij omhoog wordt Helpt niet
getrokken
Zitten Hoofd Stabiel, controle over lichaam Instabiel en moeite met controle
