Samenvatting SMENVATTING PRAKTIJK SPINE

PRAKTIJK THORACALE WERVELKOLOM EN
RIBBENKAS
FYSIEK ONDERZOEK

OBSERVATIE
- De P moet gedeeltelijk uitgekleed zijn om een grondige observatie van thoracale wervelkolom
en ribbenkas te kunnen uitvoeren
- Start de observatie met een functionele demo, klinisch gelinkt aan de uitlokkende activiteiten
van het dagelijks leven
- Evalueer wat de P denkt dat een ideale houding is
- Evalueer de P in zijn/haar rustpositie
- Evalueer de mogelijkheid om deze houdingen aan te passen en de invloed hiervan op de
pijn, lichaamsperceptie, spierspanning, …
- Wanneer je P met pijn in thoracale regio onderzoekt in zittende positie, kan het ook belangrijk
zijn om de pelvische regio te onderzoeken → positie bepaald algemene wervelkolom houding
- Wees bewust van de nauwe verbinding tussen cervicale en thoracale wervelkolom

POSTURALE EVALUATIE

POSTERIEUR AANZICHT
- Positie van het hoofd op de nek
- Schouder hoogte en scapula positie
 Lagere schouder = vaak de dominante zijde
 T3-T4 ter hoogte van spina scapula
 T7-T8 ter hoogte van angulus inferior
- Spier veranderingen in tonus en volume
- Vorm van thoracale curve
 Scoliose, shift
- Ribbenkas
 Normaal lichtelijk afgerond in omtrek
 Mannen: diameter is breder mediaal naar lateraal, dan anterieur
naar posterieur
 Vrouwen: ronder
 Mensen met thoracale kyfose of centrale obesitas hebben een
uitzetting van de ribben
 Subcostale rand (R7-10) vormt ongeveer een hoek van 90° →
reflectie van de balans tussen de lengte van interne en externe
oblique spieren




1

,SAGITTAAL AANZICHT
- Positie van het hoofd op de nek, en nek op de romp
- Schouder positie
- Vorm van thoracale curve (kyfose)
 Normaal: in staande positie, de curve is gebogen (±40°), omwille
van een wedging van de wervellichamen
 Toegenomen (meer rond): vaak gelinkt met een compensatoire
lumbale lordose
 Afgenomen (vlak): zichtbaar worden van scapula winging
(duidelijker in posterieur aanzicht)
 Thoracale flexie neemt toe met de leeftijd
- Spier veranderingen in tonus en volume




ANTERIEUR AANZICHT
- Positie van het hoofd op de nek
- Schouder positie
- Vorm van thoracale curve
- Spier veranderingen in tonus en volume
- Level van sternum en ribben (subcostale hoek)
- Ademhalingspatroon
 Top, flank of buik ademhaling
 Is de uitzetting van de ribbenkas symmetrisch
- Abdominale (bovenste en onderste) en pectoralis tonus

VEEL VOORKOMENDE POSTURALE BEPERKINGEN

UPPER CROSSED SYNDROOM
- Posturale disbalans geïnduceerd (of resulterend in) musculaire
compensatie:
 Voorwaartse hoofdpositie
 Elevatie en protractie schouders
 Rotatie en abductie (winging) scapula
 Zwakte diepe nekflexoren
 Zwakte mm. rhomboidei en m. seratus anterior
 Spanning van m. trapezius (UT) en m. levator scapulae
 Spanning van mm. pectoralis
- De spier disbalans komt zelden voor in één regio → hele wervelkolom bekijken
- Beperking in de uitlijning van de thoracale wervelkolom kan structureel of niet-structureel zijn

2

,  Niet-structureel (houding): aanpasbaar, reactie op houding correcties
 Structureel: gefixeerde (niet-aanpasbare) uitlijning die niet te corrigeren valt
▪ Structurele veranderingen kunnen aangetoond worden met Rx
▪ Poging om deze uitlijning te veranderen zorgt vaak voor een toename van
spanning en pijn
 In sommige gevallen kunnen structurele en houdingsgebonden beperkingen in
combinatie voorkomen

LUMBO-PELVISCHE UPRIGHT, THORACALE UPRIGHT EN SLUMPED ZITTEN
- Wanneer een P pijn rapporteert in de thoracale regio die hoofdzakelijk getriggerd wordt door
zitten, is het belangrijk om naar de gewoonte zithouding te kijken
- De houding moet bekeken worden in zijn invloed op passieve en actieve structuren
- Effect van verschillende zithoudingen
 Lumbo-pelvisch upright, thoracaal upright en slumped → vertonen een verschillende
activatie van de rompspieren
 Thoracaal upright vraagt minder co-activatie van lokale spinale spieren (multifidus en
interne oblique) en meer co-activatie van globale spieren (externe oblique en erector
spinae)
 Lumbo-pelvisch upright promoot de activatie van thoracale extensoren en reduceert
het level van cervicale extensoren geassocieerd met voorwaartse hoofdpositie
- MAAR: houdingen zijn niet juist of fout → door de jaren heen is er geen relatie vastgesteld
tussen een bepaalde houding en meer pijn

THORACALE (HYPER)KYFOSE
- Normale wedging van de thoracale wervels kan
toenemen door anterieure krachten die inwerken op de
wervellichamen → structurele kyfose
 Veranderingen in de vorm van een wervel zijn vaak
een gevolg van aangepaste belastingpatronen en
veranderingen in materiaal en mechanische
eigenschappen van de wervel elementen
- Vaak is deze conditie niet pijnlijk (totdat ernstige kyfose
zich ontwikkelt)
- Aangehouden of herhaalde thoracale flexie kan pijnlijk zijn → extreme flexie patronen moeten
vermeden worden
- Paradoxaal: poging tot afname van flexie (extensie) kan pijn veroorzaken of zelfs structureel
onmogelijk zijn
- Er is vaak een relatie tussen thoracale kyfose en lumbale lordose
- Toegenomen kyfose leidt tot spier veranderingen:
 Verlengde thoracale paraspinale en scapulothoracale spieren
 Verkorte anterieure axio-scaulaire of axio-humerale spieren, rectus abdominis
- Scapula gaat meer in abductie, interne rotatie en minder in posterieure tilt staan
- Thoracale hyperkyfose kan het gevolg zijn van:
 Structureel: thoracale curve zal niet veranderen wanneer de P onderzocht wordt in
stand, lig of 4-punt houding

3

,  Niet-structureel: veroorzaakt door zwakte of toegenomen lengte van thoracale
extensoren en/of stijfheid van de wervelkolom
 Toegenomen contractie van de abdominale musculatuur (rectus abdominis)
 Pathologische condities (VB: Scheuermann, compressie fractuur, …)
▪ Scheuermann → vervorming van ≥5° van 3 opeenvolgende wervels, vaak ik
laag thoracale of hoog lumbale regio

POSTERIEURE TRUNK SWAY




- Heupen zijn voor en bovenrug achter de middellijn
- Schouders zijn posterieur van het heup gewricht
- Aanwezigheid van een “lange” kyfose
- Afgenomen activiteit van romp extensoren en
toename in rectus abdominis




FLAT BACK (HOOG THORACAAL)
- Mate van flexie (kyfose) in de thoracale
wervelkolom is afgenomen, afwezig of zelfs een
lordosering
- Niet-structureel (houding): in een actief-
geassisteerde manier kan de P flexie bereiken
- Structureel: de P kan geen flexie inbrengen
- Gelimiteerde contour van ribben leidt tot een
prominentie van beide scapula → vaak verkeerd
geïnterpreteerd als winging
- Aanleg voor nek en/of schouder pijn

SCOLIOSE
- Thorax en ribbenkas zijn geroteerd → maar kan in de hele
wervelkolom voorkomen of deze aantasten
- Posterieur aanzicht: asymmetrische contour van de
ribbenkas, duidelijker in flexie
- Anterieur aanzicht: asymmetrische ribbenkas
- Asymmetrie in de positie van de scapula
- Niet-structureel: door specifieke repetitieve activiteiten of
aangehouden posities → kan gecorrigeerd worden in een
actief-geassisteerde manier
- Structureel: beperking van de wervel in 3 vlakken, wat ribben
en zacht weefsel aantast
- Presentatie is meest voorkomend in adolescentie


4