Samenvatting Cardiorespiratoire kinesitherapie 1: cardiale kine

Cardiorespiratoire
2022-2023
kine
Deel: cardiale van Wendy Hens




Femke Loos

,Cardiorespiratoire kine – cardiale kine – 2022-2023 Femke Loos



INLEIDING
PREVALENTIE HART & VAAT AANDOENINGEN BIJ HUISARTSEN

- Komt zeer veel voor
- Huisarts verwijst door naar kine

KINE

- Specialiserende kine!!
 Inwendige revalidatie

Evidentie exercise-based hartrevalidatie
- Verbetering QoL
- Daling ziekenhuisopnamen
- Relatie tot gedaalde mortaliteit (minder zeker in chronisch hartfalen)

ONDERVERDELING IN HARTPATIENTEN:

CORONAIR LIJDEN / ISCHEMISCH HARTLIJDEN

- = ischemische hartaandoening meestal veroorzaakt door levensstijl gerelateerde atherosclerose
 Hart krijgt onvoldoende O2
 Vooral bij intensieve activiteit of stress
Risicofactoren:
= combinatie v factoren die geassocieerd w met verhoogd risico op cardiovasculaire, ischemische aandoeningen
- Leeftijd
 Man ≥ 45j
 Vrouw ≥ 55j
 Na menopauze hogere kans op atherosclerose want vrouw w hormonaal beschermd op het voorkomen v
ischemische hartaandoeningen

- Geslacht
 Prevalentie man > prevalentie vrouw
- Familiaal
 CHD in eerste graad man < 55j, vrouw < 65j
(meer kans ischemische hartaandoening als het voorkomt in 1e graad -> heeft moeder/vader voor deze leeftijd hart
problemen gehad = verhoogd risico)

- Dyslipidemie: (= onevenwicht in cholesterol profiel)

 LDL > 100 mg.dl-1 (=slechte cholesterol verhoging)

 HDL < 40 mg.dL-1 (= goede cholesterol)

 HDL > 60 mg.dL-1 = negatieve risicofactor!
- Hypertensie (= verhoogde bloeddruk)
 Bloeddruk ≥ 140/90 mm Hg
 of anti- hypertensieve medicatie
- Roken


1

,Cardiorespiratoire kine – cardiale kine – 2022-2023 Femke Loos


- Diabetes
 Verschillende methode om diabetes aan te tonen -> verschillende cutt-off waarden




- Overgewicht/obesitas
 Overgewicht: BMI > 25
 Obesitas: BMI > 30
 Metabool syndroom. = clustering v risicofactoren 3 v volgende moeten aanwezig zijn: (= nog meer
risico op hart- & vaataandoeningen + andere zaken)

 Middelomtrek: man > 102 cm, vrouw > 88 cm
 Sistolische bloedruk ≥130 mm Hg & diastolische bloeddruk ≥ 85 mm Hg
 Triglyceriden > 150 mg.dL-1
 HDL // cholestrol: man < 40 mg.dL-1, vrouw < 50 mg.dL-1
 fasting glucose in blood // nuchtere bloedstaal ≥ 100 mg.dL-1
- Sedentaire levensstijl
- Psychosociaal
 Depressie
 Type D persoonlijkheid (= negatieve affectiviteit + sociale inhibitie)
 Stress
 Bloeddruk ↑, Hartritme ↑, vasoconstrictie bij endotheliale dysfunctie
Kan atherosclerose in hand werken vooral bij vasoconstrictie v bloedvaten


HARTFALEN

- = hart kan onvoldoende bloed rondpompen om het lichaam normaal te laten functioneren (naar spier,
huid, orgaan => komt in gedrang => ischemie v hele lichaam)

 Systolisch hartfalen
 = probleem bij uitstootfase // pompfunctie => falen v L-ventrikel
 Symptomen:
 Hartfalen bij verminderde ejectiefractie (LVEF <40%) = HFrEF (= hartfalen met verminderde
pompfunctie)

LVEF = EDV-ESV => normaal LVEF = 60-70%
HFmrEF = 50% > LVEF > 40% (= medium range v pompfunctie hart tussen 40-50%)

 Diastolisch hartfalen
 = probleem bij vullingsfase v hart (dus kan ook niet veel bloed vertrekken als er niet veel in zit)
 Symptomen:
 Hartfalen bij bewaarde LVEF = HFpEF (p = preserved = behouden)


2

,Cardiorespiratoire kine – cardiale kine – 2022-2023 Femke Loos


Symptomen:
- Vol gevoel in bovenbuik
- Moeheid
- Opgezette buik die pijnlijk & gevoelig is
- Kortademigheid
- Verminderde eetlust
- Gewichtstoename
- Prikkelhoest
- Zwelling v enkels
- Overdag minder plassen
- Frequent ‘s nachts opstaan om te plassen
-

Oorzaken: (verschillende dus niet duidelijk)

- Ischaemie: 1 of meer infarcten
- Ideopatisch
 Veel voorkomend & duidelijk
- Viraal (infectie op hart)
 Necrose ontstaat
- Erfelijk
- Langdurig verhoogde bloeddruk
- Na chemotherapie, toxiciteit (veel drank, drugs)
- Gestoorde klepwerking
- Ritmeproblematiek


GEOPPEREERDE PATIENTEN AAN HET HART

- 3e categorie
- Multidisciplinaire aanpak!


MULTIDISCIPLINAIRE
BENADERING V HARTPATIËNT &
RISICOFACTOREN
VOEDING

Overgewicht tegen gaan!
- Energie opname vs. energie verbruik
- Bewuster eten:
 “minder” consumeren v:
 verzadigde vetzuren
 transvetzuren
 caloriedense voedingsmiddelen
 kant-en-klaar gerechten
 alcohol
 “meer” consumeren v:
 groenten & fruit
 noten
 zaden
 vette vis: in proportie!!


3

,Cardiorespiratoire kine – cardiale kine – 2022-2023 Femke Loos


VETTEN: BELANG V STATINES BIJ HARTPATIENTEN

- Verlagen cholesterolgehalte in bloed met 25-45%
 Door aanmaak v cholesterol in de lever te remmen
P met kransslagaderlijden
- Standaard aan therapie toegevoegd ongeacht cholesterol niveau

Hartpatiënten
- Streeft naar LDL-C v 70 mg/dl ipv. 100

Bijwerkingen:
- Spierpijnen of -krampen
 Kan blijvend zijn, of van voorbijgaande aard (blijvend = doorsturen om medicatie aan te passen)
- Maag- & darmklachten
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Duizeligheid

Meest voorkomende stof- & merknamen:
- Atorvastatine (Atorvastatine ®, Lipitor ®, Totalip ®)
- Simvastatine (Simvastatine ®, Cholemed ®, Zocor ®)
- Rosuvastatine (Crestor ®)
- Pravastatine (Pravastatine ®, Prareduct ®)


SOCIALE OF PSYCHOLOGISCHE ONDERSTEUNIG/INTERVENTIES/ROOKSTOP

Psycholoog begeleid, is luisterend oor, geeft tips bij/voor:
- (tijdelijke) arbeidsongeschiktheid, (deeltijdse) werkhervatting (men voelt zich nutteloos waardoor eigenwaarde daalt,…)
- Interventie bij angststoornissen -> vaak bij reanimatie

- Herwinnen emotioneel evenwicht (binnen relatie, gezin, sociale omgeving, werk, …)
- Leren omgaan met hartziekte -> vooral bij hartfalen

- Therapietrouwheid
- Rookstop, alcohol, drugs


FYSIEKE ACTIVITEIT

Ruime doelstellingen
Bij de ene spring je meer op het ene doel dan bij de andere

- Leren kennen v eigen fysieke grenzen
 P kan in dagelijks leven zelfstandig omgaan met zen eigen fysieke grenzen
 Door P te confronteren met zijn objectieve & subjectieve grenzen leert P wat zijn fysieke belastbaarheid is / fysieke
grenzen zijn

- Leren omgaan met fysieke beperkingen
 P kan in verschillende bewegingssituaties & tijdens diverse vormen v belasting omgaan met zijn eigen fysieke beperking
 Door P te confronteren met zijn eigen fysieke beperking leert P om te gaan met beperking
 Doel kan enkel bereikt w als P tot acceptatie v situatie is gekomen
 Dosering v bewegingsbelasting gaat in samenspraak met P


4

,Cardiorespiratoire kine – cardiale kine – 2022-2023 Femke Loos


 Actieve betrokkenheid gewenst om dosering te vertalen naar praktijk v alledag

- Optimaliseren v inspanningsvermogen
 P bereikt gewenste niveau v belastbaarheid -> belastbaarheid verbeterd zodanig dat men kan functioneren op gewenste /
haalbare niveau tijdens algemene dagelijkse levensverrichtingen, werk, sport &/of hobby
 !!! fitheid moet omhoog (op lange termijn) -> huisarts stuurt P hiervoor naar kine

- Beoefenen v diagnostiek
 Kine kan verandering v inspanningsvermogen evalueren in de tijd + vaststellen wat samenhang is tussen klachten &
objectiveerbare afwijkingen

- Overwinnen v angst voor lichamelijke inspanning
 P krijgt ervaring met bewegen -> angst voor inspanning vermindert (tijdens & na hartrevalidatie)
 Kans op werkhervatting neemt toe

- Ontwikkelen / onderhouden v lichamelijk actieve leefstijl
 Levenslang!
 P ontw. Plezier in bewegen
 Kine begeleid P in het thuis actief zijn -> verminderd risicofactor inactieve levensstijl
 P leert beweegactiviteiten te integreren in dagelijks leefpatroon
 Streeft naar dat P activiteit als vaste gewoonte ervaart zodat men hiermee verder gaat in fase 3



STUDIES: Exercise based rehabilitation:
- Niet bewegen als risicofactor:
 Moris et al.
 Hogere mortaliteit & morbiditeit bij bestuurders tov. Kaartjesknippers (conducteurs)
 Paffenbarger et al. = vragenlijst levensstijl & sportparticipatie met 12-16j follow up

 Link tussen hoeveelheid beweging & mortaliteit (hoe actieve, hoe meer risico op overlijden
afneemt)

 ‘’ veel sporten is toch niet gezond’’
 Blair et al. = unfit vs unfit, unfit vs wel fit, fit vs fit
 ‘’Waarom zou ik nu nog gaan sporten als ik dat nooit heb gedaan, heeft toch geen nut’’
 Sterk verschil obv. Leeftijd
 Laagste risico op overlijden bij mensen die altijd fit zijn
 Daling op overlijdingsrisico bij mensen die toch nog actief zijn geworden
 Niet fit -> groot risico op overlijden, eender welke oorzaak


- Gestaafd op:
 Inspanningscapaciteit (VO2peak)
 = sterkere voorspeller v mortaliteit door hart- & vaatziekten dan om het even welke
andere gekende risicofactor dan ook.
 VO2peak vatbaar gemaakt adhv Mets
 Hoge VO2peak = fysiek in betere toestand
 Cardiovasculair beter
 Minder risico op vroege dood
 Elke verhoging v VO2peak met 1 Metabool Equivalent (1 Met=3,5 ml O2/kg/min) in maximale
inspanningscapaciteit komt overeen met 12 % reductie in (vroegtijdige) mortaliteit.




5

, Cardiorespiratoire kine – cardiale kine – 2022-2023 Femke Loos




Fysiologische respons / effecten bij regelmatige aerobe training = uithoudingstraining

Maat fysieke fitheid / conditie




Uitwisseling O2 Vo2 op spiercel niveau + binnen andere
weefsels, structuren, organen,….
Meer lucht kunnen verzetten
Hoeveelheid bloed dat per slag uit hart naar periferie gaat
Product v stroke volume & Hartfrequentie = volume bloed
dat per minuut in je lijft rond gepompt w




Spieren kunnen beter omgaan met verbranding




- Hartslag tijdens inspanning
 stijgt tot “normale waarde” (220-leeftijd)
 stijgt minder hoog dan 220-leeftijd
 vanwege inname v betablockers

 loopt zeer traag op
 loopt niet op: chronotrope incompetentie
Onderlijnde = wat moet
 hart is niet in staat om hartfrequentie op te laten lopen
 pacemaker Niet onderlijnt = bij hartpatienten
 medicatie
 verziekt door situatie

- Hartslag na inspanning
 vlotte recuperatie (=zakt vlot terug naar basis HF)
 trage recuperatie (= langdurig hoge HF -> kan tot tachycard lijden)
- Bloeddruk tijdens inspanning
 stijgt normaal
 loopt zeer sterk op (hypertensief verloop) (240/100)

 stijgt nauwelijks (door medicatie, of als hart niet in staat is)
 zakt tijdens de inspanning
- Bloeddruk na inspanning


6